ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: “ΕΥ ΖΗΝ- ΖΩ ΚΑΛΥΤΕΡΑ”
ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ.
Στόχοι και Συνοπτική Περιγραφή Δράσεων:
| Θεματική |
Ζω καλύτερα-Ευ Ζην |
Υποθεματική |
Συναισθηματική Αγωγή –
Ψυχική υγεία |
| ΒΑΘΜΙΔΑ/ΤΑΞΕΙΣ
(που προτείνονται) |
Νηπιαγωγείο |
| Τίτλος |
«Με τον ήλιο οδηγό, το σχολείο ξεκινώ». |
| |
| Δεξιότητες στόχευσης του εργαστηρίου |
Κοινωνικο-συναισθηματική υποστήριξη μαθητών/τριών για την ομαλή μετάβαση στο Νηπιαγωγείο. |
|
|
|
|
|
|
|
| ………………………………………………………………………………… |
| Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα |
| -Να αισθανθούν ασφάλεια, άνεση στο νέο περιβάλλον, με το οποίο έρχονται σε επαφή και να εξοικειωθούν με τη γνωριμία καινούργιων προσώπων.
– Να ακούν το συνομιλητή /ήτριά τους και να μάθουν να εκφράζονται με λεκτικό και μη τρόπο.
-Να συστήνονται στην ολομέλεια και να νιώσουν ότι αποτελούν μέρος μίας ομάδας.
-Να μοιράζονται τα συναισθήματα τους, τις σκέψεις τους και τις ιδέες τους, με τη βοήθεια της κούκλας εμψύχωσης που τους παρουσιάζεται.
-Να αναπτύξουν την δημιουργικότητά τους και την καλλιτεχνία τους.
-Να ενισχύσουν τις κινητικές τους δεξιότητες και τη συνεργατικότητά τους, μέσω του παιχνιδιού. |
| Δραστηριότητες – (ενδεικτικές) |
| 1.1. Γνωριμία με την «κούκλα χαρακτήρα». Εμφάνιση της «Μικρής Ηλιαχτίδας» και ‘ζωντάνεμα’ αυτής. Παρουσίαση στοιχείων της ταυτότητάς της. Η κούκλα λειτουργεί ως βοηθός, με σκοπό να επιτευχθεί η επιδιωκόμενη ομαλή μετάβασή τους στο πρώτο τους σχολείο. Γίνεται η μασκότ της τάξης μας.
Ταξιδεύουμε με το άκουσμα του τραγουδιού του ήλιου:
«Ένας ήλιος ξεπροβάλλει φωτεινός σαν πορτοκάλι,
ένας ήλιος τι καλά, ένας ήλιος που γελά.
Τα παιδάκια θα ξυπνήσει και θα τα καλημερίσει,
ένας ήλιος τι καλά, ένας ήλιος που γελά».
Απλώνεται ο αχτινο-ιστός στην ολομέλεια και ξετυλίγεται το κουβάρι των ονομάτων
(παιχνίδι γνωριμίας).
Τα παιδιά σε ρόλο ξεναγού της παρουσιάζουν τους χώρους εντός σχολείου και η «Ηλιαχτίδα» ενσωματώνεται στην ομάδα. Απλώνει τη ζεστή αγκαλιά της, για να τους μάθει το χορό του ήλιου. Ενώνουν τα χέρια, στο άκουσμα του τραγουδιού “you are my sunshine…” και εκφράζουν, μέσω της κίνησης, όλα όσα τους έχουν κατακλύσει τη δεδομένη στιγμή. Δίνεται ένα φύλλο αξιολόγησης, ώστε τα παιδιά να εικονοποιήσουν την καινούργια τους φίλη την «Ηλιαχτίδα».
1.2. Δώσε χρώμα στον ήλιο. Αναφορά στα θερμά – ψυχρά χρώματα. Εκφράζονται, μέσω της εικαστικής δημιουργίας – σύνθεση έργου, με τίτλο: «Αν βρεις τον ήλιο μέσα σου, άπλωσε παντού το φως».
1.3. Εκτυλίσσεται παιχνίδι κινητικό – συνεργατικό στον αύλειο χώρο με τίτλο: «Πάμε να ξυπνήσουμε την Ηλιαχτίδα». Η «Ηλιαχτίδα» παρακοιμήθηκε σήμερα. Τα παιδιά αναρωτιούνται το λόγο, κάνοντας υποθέσεις, σχετικά με την απουσία της από το σχολείο. Μπαίνουν σε ρόλο ‘ηλιο-εξερευνητή’ και την αναζητούν. Στον αύλειο χώρο, καλούνται να ακολουθήσουν σε ζεύγη, (φορώντας το βραχιολάκι του ήλιου που τους κρατά ενωμένους) τη ‘δαιδαλώδη διαδρομή’ που ξεδιπλώνεται μπροστά τους, με σκοπό να οδηγηθούν στον τελικό προορισμό, στο σπιτάκι του ήλιου.
Ακολούθως, το παιδάκι «οδηγός» την καλημερίζει, ενώ το παιδάκι που το ακολουθεί επαναλαμβάνει με ηχώ.
|
|
| ………………………………………………………………………………… |
| Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα |
| -Να ψυχαγωγηθούν μέσα από διάφορα ομαδικά παιχνίδια.
– Να μάθουν να εκτελούν συγκεκριμένες εντολές που δίνονται από την κούκλα εμψύχωσης.
-Να αναγνωρίζουν σημεία του σώματός τους και να τα υποδεικνύουν, όταν τους ζητηθεί.
-Να κινούνται με άνεση στο χώρο του σχολείου και να εξασκήσουν τις δεξιότητες προσανατολισμού.
-Να ενθαρρύνονται, ώστε να εκφράζουν το συναίσθημα που τους κατακλύζει μια δεδομένη χρονική στιγμή.
– Να αναγνωρίζουν τα αρνητικά και θετικά συναισθήματα σε άλλα πρόσωπα και να προβληματίζονται γύρω από τις καταστάσεις που βιώνουν τα εικονιζόμενα πρόσωπα. |
| Δραστηριότητες – (ενδεικτικές) |
| 2.1. Παιχνίδι 1: «Η θέση δεξιά μου είναι αδειανή… (φωνάζει η Ηλιαχτίδα)». Τα παιδιά κάθονται σε κύκλο έχοντας μία κενή θέση. Στόχος, να καλυφθεί η θέση αυτή μετά από υπόδειξη κάποιου ονόματος. Το παιχνίδι συνεχίζεται για όση ώρα επιθυμεί η ομάδα καθώς σε κάθε μετακίνηση αδειάζει πάντα μία θέση.
Παιχνίδι 2: « Η Ηλιαχτίδα λέει να…». Στόχος να ακολουθήσουν τις οδηγίες που τους δίνονται. Είναι σε θέση να ανταποκριθούν; Για παράδειγμα, «Η Ηλιαχτίδα λέει να πιάσουμε το πόδι μας, να κουνήσουμε το κεφάλι μας δεξιά – αριστερά, να αγγίξουμε το χέρι του διπλανού μας, να χαϊδέψουμε τα μαλλιά μας, να πιάσουμε τον ώμο μας, τον αγκώνα μας, να στείλουμε ένα φιλάκι στον ήλιο κλπ.
2.2. Παιχνίδι 3: «Ψάχνοντας την Ηλιαχτίδα» – θεατρικό παιχνίδι. Στην κόρη του ήλιου αρέσει πολύ να παίζει κρυφτό και μια μέρα που μας επισκέπτεται μας προσκαλεί να συμμετέχουμε σε ένα διασκεδαστικό παιχνίδι μαζί της. Άραγε μπορούμε να την εντοπίσουμε; Κλείνουν τα μάτια τους όσο η καινούργια τους φίλη προσπαθεί να βρει την κρυψώνα της. Έπειτα, ένα παιδί τη φορά κινείται ελεύθερα στο χώρο ακούγοντας μόνο την οδηγία κρύο – ζέστη, παγωνιά – καύσωνας, όπου κρύο/παγωνιά πρέπει να απομακρυνθεί καθώς απέχει από το μέρος όπου βρίσκεται η κρυψώνα της, ενώ όταν ακούει τις λέξεις ζέστη/καύσωνας έχει πλησιάσει ικανοποιητικά και είναι σε θέση να την ανακαλύψει. Ταυτόχρονα, το παιδί όπου καλείται να συμμετέχει μπορεί να τη φωνάζει με διαφορετικό τρόπο κάθε φορά άλλοτε δυνατά, άλλοτε σιγανά, άλλοτε ρυθμικά, τραγουδιστά, ώστε να αποκτήσει καλύτερο έλεγχο της δικής του φωνής.
2.3. Παιχνίδι 4: «Η Ηλιαχτίδα μας παγώνει». Όσο ακούγεται ο ήχος της βροχής με το μουσικό όργανο που χτυπάμε η ηλιαχτίδα είναι μαζεμένη, καθισμένη κάτω. Όταν σταματά εκείνη εμφανίζεται και πιάνει ένα παιδάκι. Το παιδάκι αυτό μαρμαρώνει σε μία θέση και περιμένει μέχρι να ακινητοποιηθούν και οι υπόλοιποι. Νικητής αυτός που φτάνει μέχρι το τέλος, χωρίς να δεχθεί το άγγιγμά της.
2.4. Δίνεται ατομικό φύλλο εργασίας, με βάση το οποίο επιλέγουν το συναίσθημα με το οποίο ήρθαν στο σχολείο τη συγκεκριμένη ημέρα. Πώς ξύπνησαν οι ίδιοι; Εξωτερικεύουν αυτά που νιώθουν κατά την πρωινή τους άφιξη. Θετική ή αρνητική η διάθεσή τους; Προβληματιζόμαστε και συζητάμε.
2.5. Σε δεύτερο στάδιο, εμφανίζεται ένας πίνακας με κρυμμένα συναισθήματα ανθρώπων. Ορατό σημείο προσώπου μόνο τα μάτια των εικονιζόμενων υποκειμένων. Τα παιδιά καλούνται να ‘μαντέψουν’ τι νιώθει ο καθένας από αυτούς και γιατί αισθάνεται έτσι. Τι να τους συνέβη; Έχουν βρεθεί σε θέση ανάλογη και αν ναι πότε; Με ποιο τρόπο ο καθένας από τους εικονιζόμενους θα μας έλεγε την «καλημέρα» του; Ακούγονται «καλημέρες» με διαφορετικό ύφος κάθε φορά, άλλοτε θυμωμένα, άλλοτε στεναχωρημένα, άλλοτε χαρούμενα, άλλοτε φοβισμένα άλλοτε με ενθουσιασμό, με έκπληξη κλπ.
|
|
| ………………………………………………………………………………… |
| Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα |
| -Να οργανώσουν με την εμπλοκή και τη βοήθεια των γονέων «το κουτί με τους προσωπικούς τους θησαυρούς».
-Να παρουσιάσουν στην ολομέλεια τα αγαπημένα τους αντικείμενα, αιτιολογώντας γιατί συμπεριέλαβαν το καθένα από αυτά.
-Να αισθανθούν ότι βρίσκονται στο επίκεντρο της προσοχής των άλλων και να προσπαθήσουν να κρατήσουν ενεργό το ενδιαφέρον των υπολοίπων μελών της ομάδας, με το λόγο τους.
-Να ανταλλάξουν εμπειρίες, βιώματα, στιγμές, σκέψεις, όπου έχουν ιδιαίτερη συναισθηματική αξία για εκείνα. |
| Δραστηριότητες – (ενδεικτικές) |
| 3.1. Τα παιδιά φέρνουν στην τάξη το κουτί με τα αγαπημένα τους αντικείμενα. Στο κάθε παιδί χωριστά αφιερώνεται συγκεκριμένος χρόνος στην παρεούλα, ώστε να μας κάνει την παρουσίαση. Με τον τρόπο αυτό μοιραζόμαστε προσωπικές στιγμές μαζί του, ενώ έχουμε την ευκαιρία να το γνωρίσουμε καλύτερα. Σε δεύτερο χρόνο επιλέγει ένα αντικείμενο με το οποίο συνδέεται περισσότερο και οι υπόλοιποι προσπαθούν μέσω της παντομίμας να το ανακαλύψουν. Θα καταφέρει άραγε επιτυχώς να το περιγράψει με κινήσεις στα άλλα παιδιά; Ενδεικτική πρόταση παρουσίασης: « Είμαι ο/η …. Και έφερα από το σπίτι κατιτί. Μήπως θέλει κάποιος να το βρει;»…
3.2. Δίνεται φύλλο αξιολόγησης στα παιδιά με το αγαπημένο τους αντικείμενο. Το ζωγραφίζουν και συμπληρώνουν ποιος τους το έδωσε, πώς έφτασε στα χέρια τους, γιατί έχει ιδιαίτερη συναισθηματική αξία για τα ίδια.
|
|
| ………………………………………………………………………………… |
| Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα |
| – Να πειραματιστούν με φθινοπωρινά υλικά χρησιμοποιώντας τις αισθήσεις τους.
– Να δημιουργήσουν μία φθινοπωρινή σύνθεση με φύλλα μέσα από τυπώματα και να προσπαθήσουν να τα ζωντανέψουν.
– Να γνωρίσουν τη δύναμη του «Ήλιου» μέσα από την προβολή ιστορίας.
– Να αποκτήσουν έλεγχο των κινήσεων του σώματός τους. |
| Δραστηριότητες – (ενδεικτικές) |
| 4.1. Αισθητηριακό παιχνίδι: Η ηλιαχτίδα μας έφερε φθινοπωρινούς θησαυρούς. Καθώς ερχόταν στο σχολείο μας συνάντησε πολύχρωμα φύλλα στο δρόμο πεσμένα, κουκουνάρια, βελανίδια. Μάζεψε καρπούς από τα δέντρα όπως ρόδια, μήλα, αχλάδια, πορτοκάλια, μυρωδάτα λεμόνια, βανίλιες κλπ. και μας έδωσε την ιδέα μιας και ο καιρός άλλαξε να φτιάξουμε ένα ζεστό ρόφημα και μία νόστιμη φθινοπωρινή σουπίτσα με τα υλικά που μας συγκέντρωσε. Τα παιδιά χωρίζονται σε δύο ομάδες και εκτελούν τις συνταγές τους, με σκοπό στο τέλος να την κεράσουν.
4.2. Με τα φύλλα κάνουμε μία εικαστική δημιουργία ο καθένας. Ένα έργο τέχνης με τύπωμα. Στη συνέχεια τα φύλλα στο χαρτί μας παίρνουν ανθρώπινη μορφή και εκφράζουν από ένα συναίσθημα. Η νηπιαγωγός, σε ρόλο γραφέα μεταφέρει το μήνυμα που επιθυμούν να εκφράσουν οι διαμορφωμένες φιγούρες τους. Γιατί νιώθουν θυμό; για ποιο λόγο αισθάνονται φόβο, λύπη ή χαρά;
4.3. Προβολή ιστορίας « Ο ήλιος και ο άνεμος. Ποιος είναι δυνατότερος;» «Φθινοπωρινό αεράκι» – ενεργοποίηση σώματος. Με το ρυθμό της μουσικής και με τη βοήθεια του ανέμου που φυσά τα φύλλα αλλάζουν θέση. Κινούνται ανεξέλεγκτα στο χώρο, στροβιλίζονται, πέφτουν κάτω, ακινητοποιούνται. Άσκηση χαλάρωσης: τα παιδιά ξαπλώνουν κάτω, με σκοπό να αποκτήσουν τον έλεγχο της αναπνοής τους. Κλείνουν τα μάτια. Τοποθετούν το ένα χέρι στην κοιλιά τους και όταν δίνεται η οδηγία «ο άνεμος φυσά δυνατά» τα παιδιά βγάζουν και βάζουν αέρα σε γρήγορο ρυθμό μέσα τους. Όταν λέει: «o άνεμος φυσά αργά» η αναπνοή τους αλλάζει, μετατρέπεται σε πιο χαλαρή, σε πιο ήρεμη. |
|
| ………………………………………………………………………………… |
| Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα |
| -Να ακούσουν τη διήγηση της ιστορίας «Η τελεία» και με το τέλος αυτής, να αντιληφθούν ότι όλοι μέσα τους κρύβουν τελικά ένα μικρό καλλιτέχνη, ενισχύοντας έτσι την αυτοπεποίθηση τους.
-Να γνωρίσουν τα παιδιά έργα πουαντιγιστών καλλιτεχνών.
-Να εκφράσουν μέσα από την παρατήρηση και την επεξεργασία πινάκων ζωγραφικής τα συναισθήματά τους.
-Να παίξουν με τα χρώματα και να παρατηρήσουν τον διαφορετικό τρόπο μίξης τους.
-Να δημιουργήσουν ένα πίνακα ζωγραφικής, με την τεχνοτροπία του πουαντιγισμού, έχοντας τη δύση του ηλίου να πρωταγωνιστεί στο χαρτί τους. |
| Δραστηριότητες – (ενδεικτικές) |
| 5.1. Ως αφόρμηση, λειτουργεί η ανάγνωση της συγκεκριμένης ιστορίας. Συνειδητοποιούν ότι σημασία δεν έχει τόσο το αποτέλεσμα ενός έργου, όσο η αξία της εμπλοκής τους και η συμμετοχή τους στη δράση. Μαθαίνουν πόσο σημαντικό είναι να προσπαθούν, χωρίς να ενδιαφέρονται αποκλειστικά, για την τελική μορφή του δημιουργήματός τους. Μία απλή τελεία, μπορεί κάλλιστα να θεωρηθεί ένα μοναδικό έργο τέχνης κάθε φορά.
Γνωριμία με την τεχνική του πουαντιγισμού. Και από το ένα ‘στίγμα’ της ηρωίδας ‘Λίας’, μεταφερόμαστε στη χρήση των πολλών ‘στιγμάτων’ επάνω σε χαρτί. Τα παιδιά έρχονται σε επαφή με έργα τέχνης του συγκεκριμένου κινήματος, ενώ τα μελετούν. Γίνεται αναφορά στο όνομα του ‘Σερά’ και του ‘Σινιάκ’, ως κύριοι πουαντιγιστές. Τι αισθάνονται όταν τα κοιτάζουν; Περιγράφουν τις δημιουργίες τους.
5.2. Σε ατομικό επίπεδο με τη χρήση μπατονέτας και χρώματα υγρής τέμπερας δημιουργούν τον ήλιο που δύει σε κάποιο εξωτερικό τοπίο σε Α4 χαρτί.
|
|
| ………………………………………………………………………………… |
| Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα |
| -Να ολοκληρώσουν το πρόγραμμα, μιλώντας για αυτά που τους άρεσαν και για εκείνα που τους άφησαν σχετικά αδιάφορους από τη συμμετοχή τους στις οργανωμένες δράσεις.
-Να συνθέσουν ένα συνεργατικό έργο τέχνης δουλεύοντας σε ομαδικό επίπεδο.
-Να αποχαιρετήσουν τη «Μικρή Ηλιαχτίδα», εκφράζοντας τα συναισθήματά τους και τις σκέψεις τους. |
| Δραστηριότητες – (ενδεικτικές) |
| 6.1. Γίνεται η αποτίμηση του έργου, μέσα από ένα γράμμα που λαμβάνουν. Ο αποστολέας του γράμματος είναι η «Ηλιαχτίδα», ενώ οι παραλήπτες είναι οι μαθητές μας. Με αυτό τον τρόπο η πρωταγωνίστρια των δράσεων μας επιλέγει να μας αποχαιρετίσει και με τον παιγνιώδη λόγο της μας μεταφέρει πίσω στο χρόνο, επιλέγοντας να αναφέρει τις πιο όμορφες στιγμές που μοιραστήκαμε μαζί της.
6.2. Ομαδική εργασία σε χαρτί του μέτρου με τις παλάμες των παιδιών που συνθέτουν τις ακτίνες του Ήλιου περιμετρικά, ενώ στο κάτω μέρος του κύκλου τοποθετούν το δαχτυλικό τους αποτύπωμα, παράλληλα δημιουργούν τη φιγούρα τους και βάζουν την υπογραφή τους. Σε ρόλο γραφέα, η νηπιαγωγός καταγράφει σε λίστα τα όσα αισθάνθηκαν και τις εντυπώσεις που απέκτησαν από τις προαναφερθείσες δράσεις. Γίνεται δηλαδή, ένα είδος τελικής αξιολόγησης του προγράμματος. Συμπεριλαμβάνουν, με τις πιο χαρακτηριστικές λέξεις, όσα θέλουν να μοιραστούν με εκείνη, λέγοντας της αντίο. Και ίσως μελλοντικά να τους δοθεί πάλι η ευκαιρία να την ανταμώσουν ξανά. |
| Εκπαιδευτικό Υλικό/ Συνδέσεις /Βιβλιογραφία
|
Ιωάννα Μενδρινού: «Κάθε αλλαγή μία φωτεινή αρχή!»
«Μικρές ηλιαχτίδες ενδυνάμωσης και φροντίδας μέσα από το… παράθυρο».
Κοινωνικο-συναισθηματική υποστήριξη μαθητών-τριών για την ομαλή μετάβαση στο Νηπιαγωγείο και στην Α΄δημοτικού.
https://www.youtube.com/watch?v=d66Bk9512wQ
Προβολή ιστορίας «ο ήλιος και ο βόρειος άνεμος».Βιβλίο:‘Η τελεία’ Reynolds Peter H. Εκδότης: Αίσωπος.
Ο Ζωρζ Σερά και το στίγμα του στον κόσμο της ζωγραφικής dromospoihshs.gr
Προβολή διαφανειών με έργα τέχνης του πουαντιγιστή- you tube -Τάνια Μάνεση.
https://www.youtube.com/watch?v=yX3HsiJoYPE&t=141s
Ζωρζ Σερά (Τέχνη με τη Μάτι και τον Ντάντα) |

Η ‘ηλιαχτίδα’ απλώνεται στην τάξη μας -παιχνίδι γνωριμίας.

Ψάχνοντας την ‘ηλιαχτίδα’.
Συνεργατικό- κινητικό παιχνίδι στον αύλειο χώρο.

Σύσφιξη σχέσεων. Δυαδικά εκτελούμε εντολές.

“Περνώντας από δαιδαλώδεις διαδρομές’.

Προσοχή…να μείνουμε ασφαλείς!
Οι κροκόδειλοι στη λίμνη παραμονεύουν….

Κατηφορίζουμε για το σπιτάκι του ήλιου…όσο παράδοξο και αν αυτό ακούγεται!

Ξυπνάμε την ‘ηλιαχτίδα’ που παρακοιμήθηκε…
Της τραγουδάμε και την αγκαλιάζουμε στοργικά….

Ανοίγοντας τα κουτιά με τους προσωπικούς μας θησαυρούς.

Κάθε μαθητής είχε το χρόνο να μας παρουσιάσει τα αντικείμενα ιδιαίτερης συναισθηματικής αξίας.

Γίναμε ακόμη και υπερήρωες…

Στο τέλος της κάθε παρουσίασης τα παιδιά παίζουν παντομίμα ή το παιχνίδι των ερωτήσεων με ναι και όχι. Η υπόλοιπη ομάδα καλείται να μαντέψει πιο είναι το αγαπημένο αντικείμενο που έχει επιλέξει ο /η πρωταγωνιστής/στριά μας.

Μάντεψε τι αισθάνομαι και γιατί;
Καλλιεργώντας την ενσυναίσθηση!

Αναγνωρίσαμε συναισθήματα και προσπαθήσαμε να τα αναπαραστήσουμε.

Ο χορός της ‘ηλιαχτίδας’.

Η θέση δεξιά μου είναι αδειανή….έλα και κάθισε δίπλα μου εσύ…

Φτιάχνουμε ζεστό ρόφημα για την ‘ηλιαχτίδα’.

Της ετοιμάσαμε και μία φθινοπωρινή σουπίτσα καθότι αρρωστούλα…

Δημιουργήσαμε το δέντρο των συναισθημάτων!

Γνωριμία με τα θερμά-ψυχρά χρώματα.

Αναφερθήκαμε στο κίνημα του πουαντιγισμού.

Γνωρίσαμε τα έργα του Ζ. Σερά και δημιουργήσαμε ένα τοπίο, με τη δύση του ηλίου.

Ήρθε η ώρα να την αποχαιρετίσουμε με μία ομαδική εικαστική δημιουργία …