Ο Λαχανόκηπος του Νηπιαγωγείου μας

Η σύνδεση των παιδιών με τη φύση και η καλλιέργεια θετικών στάσεων απέναντι στο φυσικό περιβάλλον αποτελούν βασικές παραμέτρους της προσχολικής αγωγής. Η δημιουργία σχολικού λαχανόκηπου αποτελεί ένα εξαιρετικό παιδαγωγικό εργαλείο που συμβάλλει στην ανάπτυξη δεξιοτήτων συνεργασίας, υπευθυνότητας, φροντίδας, υπομονής και παρατήρησης. Παράλληλα, προσφέρει ευκαιρίες για διερευνητική και διεπιστημονική μάθηση μέσα από τη φυσική επαφή με το έδαφος, τα φυτά και τις διαδικασίες ανάπτυξής τους.

Η ανάγκη για επανασύνδεση με το περιβάλλον και τις παραδοσιακές καλλιεργητικές πρακτικές, καθώς και η κατανόηση της έννοιας της αυτάρκειας και της διατροφικής ασφάλειας, καθιστούν τον σχολικό λαχανόκηπο μια δράση με ισχυρό κοινωνικό και παιδαγωγικό αποτύπωμα.

Ενέργειες που Υλοποιήθηκαν:
Η δράση ξεκίνησε με την προετοιμασία του εξωτερικού χώρου του σχολείου, όπου καθαρίστηκε το χώμα, οριοθετήθηκε ο χώρος του λαχανόκηπου και φτιάχτηκαν υπερυψωμένα παρτέρια. Τα παιδιά συμμετείχαν ενεργά σε όλη τη διαδικασία με φτυαράκια, κουβαδάκια και εργαλεία χειρός, με τη βοήθεια και την επίβλεψη των εκπαιδευτικών.

Σπόροι και φυτά παραχωρήθηκαν από γεωπόνους της περιοχής και μέσα από ερωτήσεις, συζήτηση και πειραματισμό, τα παιδιά κατανόησαν τη σημασία του σπόρου, του νερού, του ήλιου και της ανθρώπινης φροντίδας για την ανάπτυξη των λαχανικών.

Καλλιεργήθηκαν εποχιακά λαχανικά (μαρούλια, κρεμμυδάκια, σπανάκι, ραπανάκια, ντομάτες, πιπεριές), ενώ καθημερινά οργανώθηκε πρόγραμμα φροντίδας του κήπου (πότισμα, παρατήρηση, ξεχορτάριασμα) από τα ίδια τα παιδιά.

Η δράση εμπλουτίστηκε με δημιουργικές δραστηριότητες στην τάξη:

• Παρατηρήσεις και καταγραφές στο ημερολόγιο του κήπου.

• Ζωγραφιές και κατασκευές με θέμα τον λαχανόκηπο.

• Αναδιήγηση σχετικών παραμυθιών και δημιουργία δικών τους ιστοριών.

• Ανάγνωση σχετικών βιβλίων γνώσεων.

• Μαγειρική δραστηριότητα στην τάξη με τα πρώτα λαχανικά που συλλέξαμε.

Η ενσωμάτωση των ΤΠΕ έγινε μέσω της χρήσης φωτογραφικών μηχανών και tablets, ώστε τα παιδιά να φωτογραφίζουν την εξέλιξη των φυτών και να δημιουργήσουν μια παρουσίαση με εικόνες και σχόλια.

Συνεργασίες – Δικτύωση:
Η δράση υλοποιήθηκε σε συνεργασία με τον Δήμο Μεσσήνης και το Τμήμα Γεωπωνίας Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, με τους οποίους υπήρξε υποστήριξη και καθοδήγηση καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος. Παράλληλα, το προσωπικό του σχολείου συμμετείχε σε επιμορφώσεις με θέμα τη δημιουργία και παιδαγωγική αξιοποίηση του σχολικού λαχανόκηπου, οι οποίες ενίσχυσαν τη θεωρητική και πρακτική κατάρτισή μας.

Μέσα από τη δράση, δημιουργήθηκε ένα δίκτυο σχολείων που υλοποιούν λαχανόκηπους, το οποίο λειτουργεί συνεργατικά, με τακτικές συναντήσεις, ανταλλαγές σπόρων, μοιρασμό εμπειριών και καλών πρακτικών. Η δουλειά του σχολείου μας και η συνολική δράση του δικτύου παρουσιάστηκαν σε άρθρο στη Διασχολική Εφημερίδα “Τα Νέα του Σπόρου”, δίνοντας δημόσια ορατότητα στην προσπάθεια και ενισχύοντας το αίσθημα αναγνώρισης για τα παιδιά, τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς. Δείτε Εδώ

Μελλοντικά Βήματα:
Στο πλαίσιο της βιωσιμότητας της δράσης και της συνέχειάς της τα επόμενα σχολικά έτη, σχεδιάζουμε τη δημιουργία σποροτράπεζας. Θα συλλέγουμε σπόρους από τα φυτά μας, θα τους αποθηκεύουμε και θα τους επαναχρησιμοποιούμε, ενισχύοντας τη βιωσιμότητα, τη διατήρηση της ποικιλομορφίας και την αυτάρκεια. Η δράση αυτή θα ενταχθεί στη λειτουργία του δικτύου και θα ενδυναμώσει τη συνεργασία μεταξύ των σχολείων.

Αποτελέσματα της Δράσης:
Η συμμετοχή των παιδιών ήταν ενθουσιώδης και διαρκής. Οι μαθητές/τριες:

• Έδειξαν έντονο ενδιαφέρον για τις διαδικασίες φροντίδας των φυτών.

• Ανέπτυξαν υπευθυνότητα αναλαμβάνοντας καθήκοντα στον λαχανόκηπο.

• Έμαθαν να συνεργάζονται και να επιλύουν προβλήματα πρακτικά και δημιουργικά.

• Εξέφρασαν συναισθήματα υπερηφάνειας κατά τη συγκομιδή.

• Κατανόησαν βασικές έννοιες περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, διατροφής και βιωσιμότητας.

Δυσκολίες:
Η μόνη δυσκολία που αντιμετωπίστηκε ήταν η διαχείριση των καιρικών συνθηκών, που σε κάποιες περιπτώσεις καθυστέρησε τις δραστηριότητες εξωτερικού χώρου.

Υλικό που Παρήχθη ή Αξιοποιήθηκε:

• Φωτογραφικό ημερολόγιο του λαχανόκηπου

• Παρουσίαση με εικόνες

• Αφίσα με τους «κανόνες του μικρού κηπουρού»

• Δημιουργίες για τη συμμετοχή σε σχολικές συναντήσεις του δικτύου

• Άρθρο στη Διασχολική Εφημερίδα ” Τα Νέα του Σπόρου”