Πρόγραμμα Καλλιέργειας Δεξιοτήτων
Θεματική: Δημιουργώ και Καινοτομώ – Δημιουργική Σκέψη και Πρωτοβουλία
Υποθεματική: Ρομποτική, STEM/STEAM
Τίτλος: «Μικροί μετεωρολόγοι»
1ο εργαστήριο: Τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα αυτού του εργαστηρίου ήταν η συμμετοχή σε συζητήσεις και χρήση στοιχειώδους επιχειρηματολογίας, η περιγραφή και διάκριση των μεταβολών του καιρού και συσχέτισή τους με την καθημερινή ζωή του ανθρώπου και η εύρεση μεθόδων καταγραφής δεδομένων.
Αρχικά συζητήσαμε στην ολομέλεια για τα καιρικά φαινόμενα που γνωρίζουν τα παιδιά, πώς συνδέονται με τις δραστηριότητες των ανθρώπων στην καθημερινή τους ζωή και τι ρούχα φοράμε σε κάθε περίπτωση π.χ. όταν έχει ήλιο, όταν χιονίζει κ.τ.λ. Καταλήξαμε ότι για να μπορούμε να σημειώνουμε κάπου τον καιρό της ημέρας, χρειάζεται να φτιάξουμε έναν πίνακα καιρού με καρτέλες καιρικών συμβόλων και των αντίστοιχων ονομασιών τους. Πριν τοποθετήσουμε τον πίνακα καιρού στην ολομέλεια, παίξαμε αντιστοιχίζοντας τις εικόνες με τις λέξεις κάθε καιρικού φαινομένου.
Στη συνέχεια, παίξαμε παιχνίδι παντομίμας όπου κάθε παιδί επέλεγε μια καρτέλα καιρού και προσπαθούσε να την περιγράψει μόνο με το σώμα του στους υπόλοιπους.
Ακόμη, εγκαινιάσαμε μια νέα δραστηριότητα όπου η ομάδα υπηρεσίας κατέγραφε τον καιρό της ημέρας στο ημερολόγιο του Ιανουαρίου.
Τέλος, δόθηκε στα παιδιά ένα εβδομαδιαίο φύλλο παρατήρησης και καταγραφής, όπου καλούνταν να σχεδιάσουν το σύμβολο του καιρού για κάθε μέρα και από κάτω τι φοράμε.
2ο εργαστήριο: Τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα αυτού του εργαστηρίου ήταν η χρήση της φωτογραφικής μηχανής και του υπολογιστή με σκοπό την παραγωγή ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού, η διενέργεια πειραμάτων δημιουργίας καιρικών φαινομένων και η ικανότητα διεξαγωγής υποθέσεων και συμπερασμάτων από αυτά.
Αφού τα παιδιά εξοικειώθηκαν με τη λειτουργία της φωτογραφικής μηχανής (κατόπιν υποδείξεων των εκπαιδευτικών), τη χρησιμοποιούσαν για να φωτογραφίζουν καθημερινά τον ουρανό και τον περιβάλλοντα χώρο του σχολείου ημέρες με διαφορετικές καιρικές συνθήκες. Με αυτές τις φωτογραφίες οι εκπαιδευτικοί σχεδίασαν ψηφιακά παζλ, τα οποία έπαιζαν τα παιδιά στον υπολογιστή.( https://www.jigsawplanet.com/sitsgeo/o-kairos )
Ακόμη, τα παιδιά συμμετείχαν ενεργά σε ένα πείραμα κατασκευής χιονοθύελλας σε βάζο. Κατέγραψαν σε χαρτί τα βήματα του πειράματος και τα υλικά που απαιτούνταν, έκαναν υποθέσεις για το τι πρόκειται να συμβεί κάθε φορά που πρόσθεταν κάποιο υλικό και στο τέλος κατέληξαν σε συμπεράσματα.
Για την εμπέδωση της διαδικασίας του πειράματος δόθηκε στα παιδιά φύλλο καταγραφής των επιμέρους σταδίων και των υλικών που χρησιμοποιήθηκαν.
Τέλος, τα παιδιά παρασκεύασαν το δικό τους τεχνητό χιόνι με μαγειρική σόδα και κρέμα μαλλιών, έφτιαξαν με αυτό χιονάνθρωπους και χιονόμπαλες, τις οποίες πετούσαν με μεγάλη ευχαρίστηση από το παράθυρο στην αυλή του σχολείου μας.
3ο εργαστήριο: Τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα αυτού του εργαστηρίου ήταν η σωστή χρήση των βασικών εργαλείων του λογισμικού σχεδίασης tux paint, η εκμάθηση της διαδικασίας δημιουργίας ενός ψηφιακού λεξικού, η φωνολογική επίγνωση μέσω της αντιστοίχισης εικόνων και λέξεων και η εξάσκηση αδρής και λεπτής κινητικότητας με τη βοήθεια παιχνιδιού ψυχοκίνησης.
Αρχικά, συζητήσαμε στην ολομέλεια τι γνωρίζουν τα παιδιά για τα λεξικά, τι πληροφορίες μας δίνουν και πώς τα χρησιμοποιούμε. Αποφασίσαμε λοιπόν να φτιάξουμε το δικό μας ψηφιακό λεξικό του καλού μετεωρολόγου που θα περιέχει λήμματα σχετικά με τον καιρό. Τα παιδιά βρήκαν όσες περισσότερες λέξεις μπορούσαν από τα γράμματα της αλφαβήτου και τις καταγράψαμε σε μια λίστα. Έπειτα, σχεδίασαν εικόνες για κάθε λέξη είτε σε κόλλες Α4, είτε στον υπολογιστή χρησιμοποιώντας το λογισμικό tux paint.
Επίσης, διαβάσαμε σε εικονόλεξο το ποίημα «Ο Μάρτης και η μάνα του» που αναφέρεται στις εναλλαγές ήλιου- συννεφιάς, κάναμε σχετικό φύλλο εργασίας και παίξαμε παιχνίδι ψυχοκίνησης στο οποίο τα παιδιά όταν εμφανιζόταν ο ήλιος έπρεπε να απλώσουν τη μπουγάδα και όταν είχε συννεφιά να τη μαζέψουν.
Τέλος, κατασκευάσαμε πίνακα αναφοράς με την κλίμακα μποφόρ αντιστοιχίζοντας εικόνες που δείχνουν την ένταση του ανέμου με τον κατάλληλο αριθμό. (πηγή: linasar.wordpress.com/2015/01/28/κλίμακα-μποφόρ/)
4ο εργαστήριο: Τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα αυτού του εργαστηρίου ήταν η εύρεση μεθόδων παρατήρησης και συλλογής δεδομένων για τα καιρικά φαινόμενα, οι μετρήσεις και συγκρίσεις χωρητικότητας , ποσότητας, όγκου, μεγέθους, θερμοκρασίας και η γνωριμία με μύθους σχετικούς με τις εναλλαγές του καιρού.
Αρχικά, παρακολουθήσαμε ένα βίντεο με οδηγίες κατασκευής απλών μετεωρολογικών οργάνων (ανεμούριο, ανεμόμετρο, βροχόμετρο) και αναζητήσαμε πληροφορίες στο διαδίκτυο για τον τρόπο λειτουργίας τους και τη χρησιμότητά τους. Αποφασίσαμε, λοιπόν, να κατασκευάσουμε κι εμείς τα δικά μας μετεωρολογικά όργανα και με αυτά να συγκεντρώνουμε καθημερινά στο σχολείο μας πληροφορίες για τον άνεμο και τη βροχή.
Έτσι, για παράδειγμα μέρες με αέρα παρατηρούσαμε στην αυλή το ανεμόμετρο και υπολογίζαμε την έντασή του, καθώς και τα ανεμούρια και υπολογίζαμε την κατεύθυνσή του. Με τον ίδιο τρόπο παρατηρώντας τη στάθμη του νερού στα βροχόμετρά μας, υπολογίζαμε την ποσότητα του νερού που έπεσε μια βροχερή μέρα.
Ακόμη, κατασκευάσαμε τα δικά μας θερμόμετρα, όπου ανεβοκατεβάζοντας τον υδράργυρο σημειώναμε τη θερμοκρασία της ημέρας. Τα παιδιά για μια εβδομάδα κατέγραφαν σε σχετικό φύλλο παρατήρησης τη θερμοκρασία του εξωτερικού χώρου.
Τέλος, παρακολουθήσαμε σε κινούμενο σχέδιο τον μύθο του Αισώπου «Ο Βοριάς και ο Ήλιος» (https://www.youtube.com/watch?v=d66Bk9512wQ) και τον δραματοποιήσαμε.
5ο εργαστήριο: Τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα αυτού του εργαστηρίου ήταν η περιγραφή του καιρού με βάση προηγούμενες παρατηρήσεις και καταγραφές, η συνεργασία με σκοπό την παρουσίαση μετεωρολογικού δελτίου και η χρήση ορολογίας σχετικά με τον καιρό.
Αρχικά, τα παιδιά παρακολούθησαν ένα μετεωρολογικό δελτίο γνωστού μετεωρολόγου, όπου δόθηκε έμφαση στα στοιχεία που απαρτίζουν ένα ολοκληρωμένο δελτίο (θερμοκρασία, καιρός, ένταση και κατεύθυνση ανέμων, κ.α). Με βάση λοιπόν αυτό τα παιδιά έπρεπε να φτιάξουν και να παρουσιάσουν το δικό τους μετεωρολογικό δελτίο στην ολομέλεια κολλώντας στον χάρτη της Ελλάδας πλαστικοποιημένα σύμβολα καιρού σε όποιες περιοχές είχαν επιλέξει. Τέλος, κατασκεύασε ατομικά το καθένα τη δική του τηλεόραση με το δελτίο καιρού που επιθυμούσε.
6ο εργαστήριο: Τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα αυτού του εργαστηρίου ήταν η συνεργασία σε ομάδες για την δημιουργία επιτραπέζιου παιχνιδιού, η διερεύνηση του χώρου και βελτίωση χωρικών δεξιοτήτων και η εξοικείωση με τη χρήση εξοπλισμού ρομποτικής.
Τα παιδιά κάνοντας χρήση των εικόνων με τα καιρικά φαινόμενα που σχεδίασαν στο λογισμικό tux paint, συνεργάστηκαν για να κατασκευάσουν ένα επιτραπέζιο παιχνίδι ρομποτικής για το bee bot. Ρίχνοντας το ζάρι οδηγούσαν το πιόνι- bee bot στα τετραγωνάκια και σε όποιο σταματούσε εκτελούσαν την αντίστοιχη εντολή.
7ο εργαστήριο: Τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα αυτού του εργαστηρίου ήταν η διερεύνηση πληροφοριών από διαφορετικές μορφές αναπαράστασης δεδομένων, η εξαγωγή συμπερασμάτων και η παρουσίαση των αποτελεσμάτων έρευνας.
Στο τέλος του μήνα τα παιδιά χρησιμοποιώντας τις καταγραφές καιρού που είχαν στο ημερολόγιο του Ιανουαρίου, παρουσίασαν στην ολομέλεια τα στατιστικά στοιχεία (πόσες μέρες του μήνα είχε ήλιο, πόσες συννεφιά, κ.ο.κ) φτιάχνοντας στήλες με τουβλάκια για κάθε καιρικό φαινόμενο. Αυτή τη δραστηριότητα την αποτύπωσαν ως ραβδόγραμμα σε σχετικό φύλλο εργασίας.
Ακόμη, στο μάθημα των Αγγλικών τα παιδιά κατασκεύασαν με τη Miss Mary έναν τροχό με εικόνες καιρικών φαινομένων. Γυρνούσαν το βελάκι και σε όποια εικόνα τύχαινε πρόφεραν στα αγγλικά την αντίστοιχη λέξη. Επίσης, έπαιξαν το παιχνίδι του κρυμμένου θησαυρού στην τάξη, όπου τα παιδιά έπρεπε να βρουν το αντικείμενο ακολουθώντας τις εντολές «cold- hot» που τους έλεγε η Miss Mary.
