«Μικροί μετεωρολόγοι»

Πρόγραμμα Καλλιέργειας Δεξιοτήτων

Θεματική: Δημιουργώ και Καινοτομώ – Δημιουργική Σκέψη και Πρωτοβουλία

Υποθεματική: Ρομποτική, STEM/STEAM

Τίτλος: «Μικροί μετεωρολόγοι»

1^ο εργαστήριο:

Τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα αυτού του εργαστηρίου ήταν:

• η συμμετοχή σε συζητήσεις και χρήση στοιχειώδους επιχειρηματολογίας,
• η περιγραφή και διάκριση των μεταβολών του καιρού και συσχέτισή τους με την καθημερινή ζωή του ανθρώπου και
• η εύρεση μεθόδων καταγραφής δεδομένων.

 

Αρχικά συζητήσαμε στην ολομέλεια για τα καιρικά φαινόμενα που γνωρίζουν τα παιδιά, πώς συνδέονται με τις δραστηριότητες των ανθρώπων στην καθημερινή τους ζωή και τι ρούχα φοράμε σε κάθε περίπτωση π.χ. όταν έχει ήλιο, όταν χιονίζει κ.τ.λ.

Παίξαμε ένα παιχνίδι όπου κάθε παιδί έβλεπε μία εικόνα με παντομίμα έδειχνε τον καιρό και μας έλεγε τι καιρό δείχνει.

 

 

Παίξαμε ένα 2^ο παιχνίδι με κάρτες όπου κάθε παιδί αντιστοίχιζε ένα ρούχο με τον καιρό που το φοράμε.

      

Παρακολούθηση βίντεο:

https://video.link/w/4HCsdα

Παίξαμε αντίστοιχα διαδικτυακά παιχνίδι

1. Memory cards: τα στοιχεία του καιρού

https://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/11010

2. Αντιστοίχισης εικόνων καιρού μεταξύ τους ή λέξεων με εικόνες https://wordwall.net/el/resource/15607998/%CE%BF-%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%BF%CF%83-greek

 

3. Αντιστοίχισης ρούχων με καιρικά φαινόμενα. https://wordwall.net/el/resource/45679738

Συζητήσαμε για τον τρόπο που θα μπορούσαμε εκτός από το ημερολόγιο της τάξης να καταγράφουμε καθημερινά τον καιρό και καταλήξαμε να φτιάξουμε έναν πίνακα καιρού όπου ένα παιδί της ομάδας υπηρεσίας καταγράφει τον καιρό της ημέρας στο ημερολόγιο του Ιανουαρίου.

Τέλος, δόθηκε στα παιδιά φύλλο εργασίας με τα στοιχεία του καιρού που γνωρίζουμε –τα παιδιά καλούνταν να ζωγραφίσουν τα σύμβολα του καιρού –

και ένα δεύτερο με το αγαπημένο χαρακτηριστικό του καιρού καθενός.

 

2^ο εργαστήριο δεξιοτήτων

Πώς γίνονται τα καιρικά φαινόμενα – ο κύκλος του νερού – οι τρεις μορφές του νερού

Αφού έχουμε ανακαλύψει τα διάφορα καιρικά φαινόμενα, προσπαθούμε να μάθουμε και πώς δημιουργούνται.

Στόχοι: οι μαθητές

• να γνωρίσουν για τον κύκλο του νερού με τη βοήθεια σχετικών βιβλίων, βίντεο και σχετικού συνοδευτικού εποπτικού υλικού.
• να κατανοήσουν την αξία των συμμαθητών και συμμαθητριών τους ως συνεργατών [καλλιέργεια κριτικής σκέψης],
• να μετασχηματίσουν τα προσωπικά τους βιώματα μέσα από βιωματικές ασκήσεις [καλλιέργεια δημιουργικότητας],
• να συνεργαστούν [καλλιέργεια συνεργασίας] και
• να μάθουν πώς να αξιοποιούν τα κατάλληλα μέσα, ώστε να επικοινωνούν την οπτική τους και τη γνώμη τους στην ομάδα [καλλιέργεια δεξιοτήτων επικοινωνίας]

α) Πώς γίνεται το σύννεφο;

Ρωτάμε τα παιδιά για να ανακαλύψουμε τις προηγούμενες γνώσεις και αντιλήψεις τους.

Τα παιδιά απαντούν και καταγράφουμε τις απαντήσεις τους:

Το σύννεφο φτιάχνεται από καπνό, από μικρά κομμάτια ουρανού, από ένα εργοστάσιο, από τα τρένα που βγάζουν καπνό, από τα αεροπλάνα.

 

 

Ρωτάμε τα παιδιά αν μπορούμε μέσα στην τάξη να φτιάξουμε ένα σύννεφο και με ποιους τρόπους. Τα καλούμε να πάνε να βρουν υλικά από τα υλικά για χειροτεχνίες και από την τάξη για να φτιάξουμε ένα σύννεφο:

Οι ιδέες των παιδιών:

1. Βαμβάκι
2. Αλεύρι
3. Τούλι
4. Άσπρο ύφασμα
5. Αφρός ξυρίσματος

Το αναπαριστούμε σε κολάζ.

Εικαστική δημιουργία:

Πήραμε ένα γαλάζιο χαρτί, ψεκάσαμε σε διάφορα σημεία αφρό ξυρίσματος και φτιάξαμε «έναν ουρανό με σύννεφα». 

Κάνουμε το πείραμα με το σύννεφο στο βάζο.

Υλικά :

• Άδειο βάζο
• Βραστήρας
• Καπάκι βάζου
• Παγάκια
• Σπρέι μαλλιών

 

Εκτέλεση

Βράζουμε νερό στο βραστήρα. Μόλις βράσει ρίχνουμε μία ποσότητα μέσα στο βάζο ώστε να φτάσει ως τη μέση. Τοποθετούμε το καπάκι του βάζου ανάποδα πάνω στο βάζο. Αφήνουμε για 1-2 λεπτά. Κατόπιν ανοίγουμε το καπάκι και ψεκάζουμε μία ποσότητα σπρέι μαλλιών και κλείνουμε το καπάκι ξανά. Παρατηρούμε πως μέσα στο βάζο έχει δημιουργηθεί ένα σύννεφο.

       

Να το συννεφάκι μας:  

Ζωγραφίσαμε τις ιδέες μας και το πείραμα.

Β) Πώς γίνεται η βροχή;

Οι ιδέες των παιδιών:

• Το σύννεφο έχει μέσα νερό και χιόνι.
• Το σύννεφο έχει μέσα του αέρα.
• Ο αέρας κάνει το σύννεφο να βρέχει

 

Πώς θα φτιάξουμε ένα σύννεφο που να βρέχει στην τάξη μας;

1^ο Πείραμα:

Υλικά:

• 2 Άδεια βάζα
• Νερό
• Αφρός ξυρίσματος
• Μπλε χρώμα ζαχαροπλαστικής
• Σταγονόμετρο

Εκτέλεση

Πήραμε το  ένα από τα βάζα και βάλαμε μέσα μία μικρή ποσότητα νερού. Ρίξαμε λίγες σταγόνες μπλε χρώματος ζαχαροπλαστικής και το ανακατέψαμε. Έτσι το νερό χρωματίστηκε μπλε.

Πήραμε το δεύτερο βάζο και βάλαμε νερό μέχρι τη μέση του. Στο στόμιο του βάζου ψεκάζουμε αφρό ξυρίσματος ώστε να μοιάζει με σύννεφο.

Με το σταγονόμετρο το κάθε παιδί  παίρνει λίγο μπλε χρωματισμένο νερό και το ρίχνει σταγόνα – σταγόνα πάνω στο σύννεφο – αφρό.

Μετά από λίγες προσπάθειες παιδιών αρχίζουν σιγά – σιγά και πέφτουν οι μπλε σταγόνες του νερού μέσα στο βάζο.

   

 

2^ο πείραμα:

Υλικά:

• 1 Άδειο βάζο
• Baby oil
• Αφρός ξυρίσματος
• Το χρωματισμένο μπλε νερό
• Σταγονόμετρο

Εκτέλεση:

Παίρνουμε το άδειο βάζο και ρίχνουμε μέσα το baby oil. Στο στόμιο του βάζου βάζουμε προσεχτικά αφρό ξυρίσματος έτσι ώστε να ακουμπάει ο αφρός μόνο στο στόμιο και αφήνουμε κενό στη μέση.

Με το σταγονόμετρο ρίχνουμε χρωματισμένο μπλε νερό. Το νερό πέφτει μέσα στο βάζο με το baby oil και σχηματίζει χαριτωμένες φυσαλίδες.

 

Συζητάμε ξανά με τα παιδιά για το πώς δημιουργείται η βροχή.

Διαβάζουμε το παραμύθι: « Το σύννεφο που έβαλε τα κλάματα»

Αφού το διαβάσαμε, ζητήθηκε από τα παιδιά να το αναδιηγηθούν βλέποντας τις εικόνες και να απαντήσουν πώς δημιουργείται η βροχή.

Μετά την επεξεργασία του παραμυθιού, θέλαμε να δούμε πώς το συννεφάκι της ιστορίας γέμιζε συνεχώς από σταγόνες και γι΄ αυτό σκεφτήκαμε το παρακάτω πείραμα:

Πείραμα:

Πήραμε ένα γαλάζιο χαρτί, το βάλαμε σε μία διαφάνεια. Πάνω στη διαφάνεια ζωγραφίσαμε ένα σύννεφο. Πήραμε το σταγονόμετρο κι ένα ποτήρι με νερό. Με το σταγονόμετρο αρχίσαμε να ρίχνουμε σταγόνες νερού σε διάφορα μέρη του σύννεφου.

Σιγά –σιγά οι σταγόνες άρχισαν να «κολλάνε» μεταξύ τους και  το σύννεφό μας γέμισε με νερό.

Είδαμε κι ένα σχετικό βίντεο με τον κύκλο του νερού.

https://www.youtube.com/watch?v=V2cY_I1JAYg&t=53s

και αυτό:

https://www.youtube.com/watch?v=0_c0ZzZfC8c

Αποφασίσαμε να δραματοποιήσουμε την ιστορία με τον κύκλο του νερού.

Το αναπαραστήσαμε και με υφάσματα:

 

Κατόπιν κάναμε ακόμη ένα πείραμα:

Υλικά:

• Βραστήρας
• Νερό
• ταψί
• Γυάλινο πυρέξ

Εκτέλεση:

Βράσαμε καλά νερό στο βραστήρα. Ρίξαμε το βραστό νερό μέσα στο ταψί και το κλείσαμε με το γυάλινο πυρεξ καπάκι. Παρακολουθήσαμε πώς δημιουργούνταν οι υδρατμοί ανάμεσα στο ταψί και το καπάκι, πώς άρχιζαν να σχηματίζονται μικρές –μικρές σταγόνες πάνω στο καπάκι και  σιγά –σιγά μεγάλωναν. Σηκώσαμε το καπάκι και είδαμε τις σταγόνες – υγροποιήθηκαν οι υδρατμοί –   να πέφτουν ξανά στο νερό. 

   

Κάναμε τον κύκλο του νερού σε φύλλο εργασίας και μια ατομική κατασκευή.

  

Ποίημα :

«Από πού’ σαι ποταμάκι»;

Διαβάσαμε το ποίημα του Δροσίνη και αξιοποιήσαμε το υλικό από την πλατφόρμα «Αίσωπος».

https://aesop.iep.edu.gr/node/6212

Παίξαμε τα διαδικτυακά παιχνίδια που προτείνει και κάναμε και φύλλο εργασίας: το εικονόλεξο του ποιήματος.

   

Σύραμε τις λέξεις στο αντίστοιχο μέρος :

Κάναμε παζλ για τον κύκλο του νερού:

Αφού μάθαμε καλά τον κύκλο του νερού, πήραμε το ρομποτάκι beebot και το προγραμματίσαμε να περάσει με τη σειρά από όλες τις διαδικασίες: 1. “εξάτμιση”,  2. συγκέντρωση, 3. Συμπύκνωση και 4. Βροχοποίηση

   

Γ) Πώς γίνεται το χιόνι;

Αφού μάθαμε ότι η βροχή προέρχεται από το σύννεφο, αναρωτηθήκαμε πώς γίνεται το χιόνι.

Διαβάσαμε από το βιβλίο: «Θέλω να ξέρω γιατί», σχετικά με το χιόνι.

Είδαμε μέρος από το βίντεο  (4:18 -5:20) που αναφέρεται στο χιόνι:

https://www.youtube.com/watch?v=zKn9OrmVbrM&t=9s

Ξανακάναμε το πείραμα με το συννεφάκι πάνω στο γαλάζιο χαρτί : Ρίξαμε σταγόνες νερού πάνω στη διαφάνεια που ήταν ζωγραφισμένο το σύννεφο και το βάλαμε στην κατάψυξη.

Όταν το βγάλαμε είχαν δημιουργηθεί πολλές παγωμένες σταγονίτσες.

Κάναμε το ίδιο και σε μικρά κυπελάκια που τα γεμίσαμε με νερό  και τα βάλαμε στην κατάψυξη.

Την επόμενη μέρα τα βγάλαμε και ήταν πάγος. Είπαμε ότι αυτό το φαινόμενο ονομάζεται πήξη. 

 

Πείραμα Τήξης:

Αποφασίσαμε με τα παιδιά να κάνουμε και το αντίστροφο πείραμα:

Πείραμα:

Υλικά:

• Πολλά παγάκια
• 3 πιατάκια

Μοιράσαμε τα παγάκια μας στα τρία πιατάκια:

Θέλαμε να δούμε πού θα λιώσουν πρώτα τα παγάκια. Έτσι σκεφτήκαμε να τοποθετήσουμε ένα πιατάκι πάνω σε ένα τραπέζι, το άλλο πάνω στο καλοριφερ και το άλλο να το βγάλουμε στην αυλή.

Κάναμε υποθέσεις:

Πού θα λιώσουν πρώτα τα παγάκια; Τις καταγράψαμε σε χαρτί. Μετά από αρκετή ώρα, ελέγξαμε και καταγράψαμε σε νέα στήλη. Πρώτα έλιωσαν τα παγάκια στο καλοριφέρ, μετά αυτά που ήταν στο τραπέζι και τελευταία αυτά που ήταν στην αυλή.

Είδαμε στην υδρόγειο σφαίρα πού υπάρχουν πάντα πάγοι στη γη μας και μετά στον Υπολογιστή στο google earth ψάξαμε και βρήκαμε τις περιοχές. Μας εντυπωσίασε η Ανταρκτική και η Γροιλανδία που έχουν πάντα πάγους!

Εικαστικά:

Φτιάξαμε ένα χρώμα χιονιού με υλικά:

Αφρό ξυρίσματος, λευκή τέμπερα και ξυλόκολλα σε περίπου  ίσα μέρη. Με αυτή τη μπογιά ζωγραφίσαμε χιονισμένα τοπία πάνω σε μπλε χαρτόνια. – Ατομική ζωγραφιά.

 

3 μορφές του νερού

Με όλα αυτά τα πειράματα γνωρίσαμε τις τρεις μορφές του νερού : Υγρή – τρεχούμενο νερό, στερεά – ο πάγος και το χιόνι και αέρια – οι υδρατμοί και τα σύννεφα.

Κάναμε σχετικό φύλλο εργασίας

  

 3^ο Εργαστήριο:

Ο αέρας- ο άνεμος

Συζητήσαμε για τον άνεμο, αν γνωρίζουμε τι είναι και πώς δημιουργείται. Τις τελευταίες δύο εβδομάδες είναι αλήθεια είχε αρκετές μέρες αέρα και τα παιδιά είχαν εικόνες για τα χαρακτηριστικά του.

Έτσι απάντησαν ότι φυσάει, τα σκουπίδια μεταφέρονται, τα φύλλα σκορπάνε, τα κλαδιά των δέντρων κουνιούνται πολύ, έρχεται σκόνη και χώμα στα μάτια μας, μπορεί να «πάρει» ρούχα, πράγματα και να τα «πάει» αλλού.

Είδαμε βίντεο με ανεμοστρόβιλους.

https://www.youtube.com/watch?v=YogK6J4tndc

Παρακολουθήσαμε βιντεο με το μύθο του Αισώπου «Ο ήλιος κι ο βόρειος άνεμος»

https://www.youtube.com/watch?v=d66Bk9512wQ

Διαβάσαμε και το ποίημα και κατόπιν το δραματοποιήσαμε.

Από τον τίτλο του μύθου: «βόρειος άνεμος» μας γεννήθηκε η απορία αν υπάρχουν κι άλλοι και ψάξαμε στο διαδίκτυο για άλλους ανέμους. Βρήκαμε κάποια ονόματα ανέμων και τα μάθαμε.

Είδαμε στην Υδρόγειο σφαίρα από πού προς τα πού κατευθύνονται οι άνεμοι.

 

Αποτυπώσαμε στο χαρτί την ένταση του ανέμου: από απαλό αεράκι – αύρα έως ανεμοστρόβιλο.

Σύνδεση γλώσσας και κίνησης:

Παίξαμε ένα κινητικό παιχνίδι όπου έπρεπε να κινούμαστε στο χώρο και να  σταματάμε όταν βρίσκουμε ένα γράμμα της λέξης ¨Άνεμος¨.

    

Έτσι συνθέσαμε τη λέξη, και αργότερα τη γράψαμε στο φύλλο εργασίας μας

Παίξαμε ένα κινητικό παιχνίδι: Κρατώντας μία σακούλα, τρέχαμε και τη γεμίζαμε με αέρα. Έτσι καταλάβαμε ότι υπάρχει αέρας και μέσα στην τάξη.

Κάναμε ένα μικρό πείραμα:

Βάλαμε ένα πούπουλο κι ένα μικρό κομματάκι βαμβάκι πάνω στο καλοριφέρ που ήταν αναμμένο και παρατηρήσαμε τι γινόταν. Το πούπουλο όπως και το βαμβακάκι πήγαιναν προς τα επάνω και αιωρούνταν για λίγη ώρα.

Συμπεράναμε ότι ο θερμός αέρας κινείται προς τα επάνω.

Παίξαμε ακόμη ένα κινητικό παιχνίδι:

Πήραμε από ένα καλαμάκι (χάρτινο) και ένα πούπουλο ο καθένας. Ανά δύο τα παιδιά έκαναν αγώνες. Ορίσαμε μία αφετηρία κι ένα τέρμα. Τα βάλαμε στο πάτωμα και ξεκίνησε ο αγώνας. Φυσούσαν με το καλαμάκι το πούπουλο ώστε να μετακινηθεί και να φτάσει στο τέρμα. Νικούσε το πούπουλο που θα έφτανε στο τέρμα πρώτο. Το καταδιασκεδάσαμε!