Το έτος 1898 γεννήθηκε στη Βαυαρία ο Μπέρτολτ Μπρεχτ, που έμελλε να γίνει ένας σπουδαίος θεατρικός συγγραφέας και ιδεολόγος. Παρ’ όλα αυτά, είχε την « ατυχία » να γεννηθεί  Εβραίος, ενώ αργότερα η καταγωγή του αποτέλεσε την αιτία του εξορισμού του.

Πρώτα από όλα, θα ήθελα να αναφερθώ σ’ αυτήν την «ατυχία». Σ’ αυτήν την « ατυχία », η οποία κυριαρχεί στη συνείδηση και του πιο μικρού παιδιού και που μεταδίδεται από γενιά σε γενιά, διαχωρίζοντας τις φυλές σε « καλές »και « κακές ». Δημιουργούνται έτσι, ορισμένες στερεότυπες αντιλήψεις, οι οποίες υποτιμούν κάποιες φυλές, θεωρώντας τις κατώτερες από τις άλλες. Άραγε όμως, θα υπήρχε καμιά διαφορά, αν ένας  άνθρωπος του πνεύματος, όπως ο Μπρεχτ, ήταν Γερμανός, Εβραίος ή Βούλγαρος? Μήπως θα είχαν περισσότερη αξία τα έργα του, ανάλογα με την καταγωγή του ?

Από αυτά τα ερωτήματα γίνεται αντιληπτό, ότι οι φυλετικές, όπως και όλες οι άλλες, διακρίσεις είναι αβάσιμες, όπως έχουν αποδείξει διάφοροι τομείς της σύγχρονης επιστήμης. Ειδικότερα, η γενετική Βιολογία υποστηρίζει πως εφόσον όλοι οι άνθρωποι έχουν την ίδια βιολογική προέλευση, δεν υστερούν σε τίποτα έναντι άλλων ανθρώπων, άρα δεν υπάρχει ανώτερη ή κατώτερη φυλή. Όλες έχουν κάτι σημαντικό να προσφέρουν στην παγκόσμια ιστορία, ενώ οι ιδιαιτερότητες ή οι ιδιομορφίες κάθε λαού συμβάλουν στην ύπαρξη ποικιλομορφίας πάνω στη γη.

Τα τελευταία χρόνια, επειδή όλες οι χώρες έχουν γίνει πολυπολιτισμικές αλλά και πολυεθνικές, θα έπρεπε να είχαμε συμβιβαστεί με την καινούρια πραγματικότητα και να είχε εξαλειφθεί το φαινόμενο των φυλετικών (κυρίως) διακρίσεων, ο λεγόμενος  ρατσισμός. Απεναντίας όμως, οι διακρίσεις σε βάρος κάποιων ευάλωτων κοινωνικών ομάδων βρίσκονται σε έξαρση. Όμως, σε όποιον κι αν κάνεις την ερώτηση : «Είσαι ρατσιστής ?», θα σου απαντήσει υπερήφανα : «Εγώ? Μα φυσικά και όχι.» .Κι όμως, χωρίς να το ξέρουμε κατά βάθος, όλοι είμαστε ρατσιστές. Όλοι μας έχουμε κοιτάξει με απέχθεια έναν μαύρο στον δρόμο ή έχουμε προσπεράσει αδιάφορα έναν άνθρωπο με ειδικές ανάγκες. Έτσι, με μερικές καθημερινές, μικρές κινήσεις, διαμορφώνουμε σιγά σιγά μια ρατσιστική συμπεριφορά, αφού «ρατσιστής δεν , γίνεσαι».

Βέβαια, αυτές οι ρατσιστικές αντιλήψεις προσβάλουν ασυνείδητα τον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά, αλλά και το κράτος συνολικά, αφού έρχονται σε σύγκρουση με τις αξίες και τα ιδανικά του παρελθόντος. Σε μια υποτιθέμενη «Ενωμένη Ευρώπη» ή «Ευρώπη των λαών», είναι απαράδεκτο να καταπατούνται εν γνώσει μας θεμελιώδεις αξίες του δημοκρατικού πολιτεύματος, όπως είναι η ισότητα, η ανεξιθρησκία, η ελευθερία και η ισονομία. Θεωρούμαστε «πολιτισμένοι» Ευρωπαίοι, ενώ στην πραγματικότητα είμαστε χειρότεροι και από τους λαούς των υποανάπτυκτων χωρών, τους οποίους μάλιστα θεωρούμε και  απολίτιστους .Αν για παράδειγμα, ένας λευκός επισκεπτόταν τις περιοχές αυτές, σίγουρα δεν θα αντιμετώπιζε την απέχθεια και την περιφρόνηση που θα βίωνε ένας μαύρος σε μια ευρωπαϊκή πόλη. Άρα καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι, αν και έχουμε καταφέρει να φτάσουμε στο φεγγάρι, αντίθετα, είμαστε τόσο μικροπρεπείς που δεν μπορούμε να δεχτούμε τη διαφορετικότητα του συνανθρώπου μας.

Κλείνοντας, θα ήθελα να αναφερθώ στο εξής ρητό : «Θεωρία χωρίς πράξη, καταντά θεωρία χωρίς περιεχόμενο». Ας μην μένουμε λοιπόν μόνο στη θεωρία, αλλά ας προσπαθήσουμε να κάνουμε ένα βήμα πιο πέρα, εφαρμόζοντας έμπρακτα τη θεωρία. Ας μη θεωρούμε τον εαυτό μας ή την φυλή μας ανώτερη, αλλά ας δείχνουμε τη συμπάθειά μας και στον αλλοεθνή ή τον αλλόθρησκο. Με αυτόν τον τρόπο, θα καταφέρουμε να σταθούμε αντάξιοι των προγόνων μας και θα δείξουμε πως η αγκαλιά μας είναι ανοιχτή για όλους, χωρίς κανέναν περιορισμό.

Ιορανίδου Σοφία Γ2

Άρθρο για την εκδήλωση του Συλλόγου Φίλων Βιβλίου Ν.Πέλλας αφιερωμένη στον Μπρεχτ