Ας δούμε μια τυπική μέρα στη ζωή ενός παιδιού… Ξυπνά το πρωί, τρώει το πρόγευμα του, πάει σχολείο (αν και ίσως με κάποια παράπονα..!), έρχεται πίσω στο σπίτι, απολαμβάνει το μεσημεριανό του, κάνει την κατ’ οίκον εργασία, παίζει μετά με τους φίλους του ή ασχολείται με τα χόμπι του και το βράδυ μετά το βραδινό πάει στο κρεβατάκι του για να ξεκουραστεί από την πολυάσχολη μέρα…
Σίγουρα τουλάχιστον εν μέρη και η δική σας μέρα κάπως έτσι θα μοιάζει… σωστά; Και σίγουρα δεν θα θέλατε να σας στερηθεί τίποτε απ’ αυτά… Ή μήπως θα μπορούσατε να φανταστείτε μια ζωή χωρίς πρόγευμα, μεσημεριανό και βραδινό, παιχνίδι και ζεστό κρεβατάκι;
Ξέρατε όμως πως όλα αυτά που ζούμε εμείς σήμερα καθημερινά και θεωρούμε ως δεδομένα, πριν από όχι και τόσο πολύ καιρό δεν ήταν καθόλου δεδομένα και μάλιστα για πολλά παιδιά στον κόσμο δεν είναι ούτε και σήμερα;
Στις 20.11.1989 η Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) ψήφησε ένα κώδικα που είχε εισηγηθεί η UNICEF, ο οποίος καθιερώνει τα βασικά δικαιώματα του παιδιού και ισχύει από τότε παγκόσμια!
Ο κώδικας αυτός περιέχει 54 άρθρα στα οποία περιλαμβάνονται όλα τα βασικά δικαιώματα που έχει το κάθε παιδί στον κόσμο, ανεξάρτητα από την προέλευση, το χρώμα ή το φύλο του, και τα οποία πρέπει να του εξασφαλίζονται από το κράτος!
Τα βασικά δικαιώματα μπορούμε να τα χωρίσουμε σε 4 ομάδες:
- Τα δικαιώματα επιβίωσης, τα οποία εξασφαλίζουν την κάλυψη των βασικότερων αναγκών που έχει ο καθένας μας για να μπορεί να επιβιώσει. Μεταξύ άλλων το δικαίωμα στέγης, δηλαδή να έχει το κάθε παιδί ένα μέρος όπου να μπορεί να διαμένει με ασφάλεια και με κάποια επαρκή ποιότητα ζωής. Επίσης το δικαίωμα για επαρκή φαγητό και πρόσβαση σε ιατρικές υπηρεσίες, όταν αυτό είναι αναγκαίο. Φανταστήκατε να είστε άρρωστοι και να μην σας παίρνει κανείς στο γιατρό;
- Τα δικαιώματα προστασίας. Αυτά τα δικαιώματα προστατεύουν όλα τα παιδιά από τη βία από ενήλικες, από βασανιστήρια και εκμετάλλευση, αλλά και απαγορεύουν την ανάμειξη παιδιών σε πολέμους και την υποβολή παιδιών σε εργασία…
Και εδώ δεν εννοούμε την κατ’ οίκον εργασία που κάποτε έχουμε να κάνουμε για το σχολείο και όντως μπορεί να μας φαίνεται βάσανο, αλλά την εκμετάλλευση παιδιών βάζοντας τα να δουλεύουν όπως ενήλικες για πολλές ώρες κάθε μέρα αλλά με μηδαμινούς μισθούς!
- Τα δικαιώματα ανάπτυξης και εξέλιξης. Τα δικαιώματα αυτά φροντίζουν ώστε το κάθε παιδί να μπορέσει να εκμεταλλευτεί τις δυνατότητες που έχει και να αναπτυχθεί όσο το καλύτερο δυνατό. Μεταξύ άλλων λοιπόν έχει το δικαίωμα για μόρφωση, για ελευθερία της σκέψης, της θρησκείας, του λόγου και της συνείδησης αλλά και για παιχνίδι και αναψυχή!
Σε κάποιους το σχολείο μπορεί να φαίνεται κουραστικό και αχρείαστο… Όπως είδαμε όμως αποτελεί ένα από τα βασικότερα δικαιώματα του παιδιού και το κάθε κράτος έχει την υποχρέωση να φροντίσει ώστε το κάθε παιδί να μπορεί να μορφωθεί σε κατάλληλα σχολεία για να μπορέσει στο μέλλον έχοντας τα απαραίτητα εφόδια να σπουδάσει ή να ακολουθήσει κάποιο το οποιοδήποτε επάγγελμα θέλει!
Μπορεί να σας φαίνεται παράξενο… αλλά υπάρχουν ακόμη πολλές χώρες του τρίτου κόσμου που δεν εξασφαλίζουν στα παιδιά στην βασική μόρφωση που χρειάζονται! Τα παιδιά αυτά πολλές φορές πρέπει να δουλεύουν πάρα πολλές ώρες την ημέρα μόνο και μόνο για να έχουν το βράδυ κάτι να φάνε, έτσι ώστε να μην έχουν την ώρα να παν στο σχολείο ή ακόμη μπορεί και να μην υπάρχει κάπου κοντά ένα σχολείο!
- Τα δικαιώματα συμμετοχής. Και τα παιδιά είναι παρά της μικρής τους ηλικίας μικροί πολίτες, γι’ αυτό και πρέπει να έχουν το δικαίωμα να συμμετέχουν και να εκφέρουν άποψη σε ζητήματα που τα αφορούν αλλά και σε άλλα θέματα.
Σημαντικό είναι και το ότι έχει καθιερωθεί στη Σύμβαση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Παιδιού, πως τον σημαντικότερο ρόλο στην ανατροφή των παιδιών έχουν οι γονείς τους. Αυτοί λοιπόν είναι πρωταρχικά υπεύθυνοι για το καλό των παιδιών τους! Το κράτος όμως πρέπει παράλληλα να φροντίζει για τις απαραίτητες υποδομές, π.χ. τη λειτουργία σχολείων και ιατρικών υπηρεσιών.
Όπως βλέπετε λοιπόν τα δικαιώματα αυτά που σήμερα ζούμε καθημερινά, μέχρι πρόσφατα δεν ήταν καθόλου εξασφαλισμένα αλλά εξαρτώνταν από την καλή θέληση των ενηλίκων. Με την Σύμβαση τα δικαιώματα αυτά καθιερώθηκαν και πάρα πολλά κράτη ανά τον κόσμο δεσμεύτηκαν στην Σύμβαση αυτή.
Παρόλ’ αυτά υπάρχουν όμως μέχρι σήμερα πάρα πολλά παιδιά στον κόσμο, τα οποία δεν έχουν ούτε ένα μικρό μέρος των δικαιωμάτων αυτών και παλεύουν καθημερινά για επιβίωση…
Γι’ αυτό όταν αύριο ξυπνήσετε και ετοιμαστείτε για το σχολείο τρώγοντας τα δημητριακά σας, σκεφτείτε πόσο τυχεροί είστε που έχετε αυτά τα δικαιώματα!
Σαββαντόγλου Ειρήνη
Γ4
