Μουσική διαμάχη για τον «αριθμό π»

Συχνά οι μουσικοί κατηγορούν ο ένας τον άλλο για κλοπή και αντιγραφή του έργου τους, αλλά πόσες φορές αφορμή για τέτοιες διαφωνίες είναι μια μαθηματική σταθερά; Κάτι τέτοιο συνέβη στιςΗΠΑ, με δύο μουσικούς να διεκδικούν την «πατρότητα» της μουσικής «μετάφρασης» του αριθμού π.

Εδώ και χιλιάδες χρόνια, γνωρίζουμε ότι η σχέση μαθηματικών και μουσικής είναι ιδιαίτερα στενή. Ο συνθέτης και μαθηματικός David Cope υποστηρίζει άλλωστε πως «κάθε μαθηματική ακολουθία μπορεί να
μεταφραστεί σε έναν αλγόριθμο, ικανό να παράξει μουσική». Την άποψη αυτή φαίνεται πως συμμερίζεται και ο Michael Blake, μαθηματικός και μουσικός από το Όρεγκον, που πριν ένα χρόνο ανέβασε στο YouTube την σύνθεση «What Pi Sounds Like» («Πώς ηχεί το π;»).

Η αριθμητική ακολουθία του π, ευρύτερα γνωστή ανά την υφήλιο με το όνομα «ελληνικό π», ορίζεται ως ο λόγος του μήκους της περιφέρειας ενός κύκλου προς τη διάμετρό του και ισούται περίπου με 3,14. Ο Blake προσπάθησε να αποδώσει μουσικά το π, καταγράφοντας την αριθμητική του ταυτότητα σε νότες. Χρησιμοποίησε πολλά διαφορετικά όργανα για να το επιτύχει, από κιθάρα και αρμόνιο έως μπάντζο και γιουκαλίλι και κατάφερε τελικά να αποτυπώσει τους 31 πρώτους αριθμούς μετά το κόμμα σε συγχορδίες και νότες, με τέμπο 157 χτύπων ανά λεπτό. Το βίντεο με την σύνθεση απέκτησε γρήγορα πολλούς θαυμαστές.

Η αυξανόμενη δημοτικότητα της ανάρτησης προκάλεσε την αντίδραση του Lars Eriksson, μουσικού από την Νεμπράσκα, που ήδη από το 1992 είχε δημιουργήσει μια παρόμοια σύνθεση, το «Pi Symphony». Ζήτησε από το YouTube να αποσύρει το επίμαχο βίντεο και αποφάσισε να προσφύγει στα δικαστήρια, διεκδικώντας την πρωτοτυπία της σύνθεσής του.

Ο δικαστής που ανέλαβε την υπόθεση εξέτασε λεπτομερώς την υπόθεση και κατέληξε σε μια απόφαση που δεν επιδέχεται καμίας αμφισβήτησης. Η ιδέα να «μεταφραστεί» το π σε ήχο δεν ανήκει σε κανέναν, καθώς αποτελεί κομμάτι της παγκόσμιας κληρονομιάς. Επίσης, οι δύο συνθέσεις είναι αρκετά διαφορετικές μεταξύ τους, άρα δεν τίθεται θέμα πνευματικής ιδιοκτησίας.

Μετά από αυτήν την απόφαση, το «What Pi Sounds Like» εμφανίστηκε και πάλι στο YouTube.

tvxs