«Στους Δρόμους του Βυζαντίου»
Υπεύθυνη προγράμματος: Γαυγιωτάκη Άννα
Η Ε΄ Τάξη του 12ου Δημ. Σχολείου Χανίων στα πλαίσια του μαθήματος της Ιστορίας και του Εργαστηρίου Δεξιοτήτων παρουσίασε το πρόγραμμα: «Στους Δρόμους του Βυζαντίου».
Κατά τη γνώμη μας σε δύο πράγματα μπορεί να ακουμπήσει η ψυχή του σύγχρονου ανθρώπου. Το ένα είναι η Ιστορία και το άλλο η Παράδοση. Και στα δύο αυτά στοιχεία βασιστήκαμε για την πραγματοποίηση του προγράμματός μας με την πεποίθηση πως η Ιστορία δεν είναι ένα μόνο ένα εξεταζόμενο σχολικό μάθημα αλλά ένα εργαλείο, μια πυξίδα για την πορεία μας προς το μέλλον.
Έναυσμα της προσπάθειας μας αυτής στάθηκε το 20ο Κεφ. της Ιστορίας με τίτλο «Οι Ακρίτες».
Τα παιδιά αρχικά χωρίστηκαν σε ομάδες και βρήκαν στοιχεία για τη ζωή των Ακριτών, το Βυζαντινό ακριτικό σύστημα, τον Βασίλειο Διγενή Ακρίτα, την εξαφάνιση των Ακριτών, τα Ακριτικά τραγούδια που αποτελούν τη ρίζα της νεοελληνικής λογοτεχνίας κ.ά. Ερεύνησαν τα θέματα που τους δόθηκαν. Έφτιαξαν κολάζ στα οποία συνέθεσαν τα στοιχεία της έρευνάς τους και τα παρουσίασαν στην τάξη.
Χαρακτηριστική και ιδιαίτερα συγκινητική ήταν η στιγμή που η μαθήτρια της τάξης Βολάνη Μιράντα έπαιξε στη λίρα της το ριζίτικο: «Ο Διγενής ψυχομαχεί».
Στη συνέχεια όλα αυτά τα στοιχεία αποτυπώθηκαν σε βιβλίο το οποίο εικονογραφήθηκε από τα παιδιά και εμπλουτίστηκε με δικά τους τραγούδια και ποιήματα αφιερωμένα στους αγαπημένους μας Ακρίτες. Το δέσιμο του βιβλίου έγινε κι αυτό με χειροποίητο τρόπο από τους μαθητές.
Στη συνέχεια ήρθαμε σε επαφή με την τέχνη του Βυζαντίου που όσα χρόνια κι αν πέρασαν παραμένει εντυπωσιακά ζωντανή.
Τα παιδιά γνώρισαν την υφαντική μέσα από χειροποίητους αργαλειούς και ύφαναν με υπομονή και επιμονή μοναδικά δημιουργήματα.
Στο σημείο αυτό έγινε αντιληπτό από τα παιδιά ότι η διαδικασία δημιουργίας ενός υφαντού ήταν πολύπλοκη και χρονοβόρα. Αυτό τα βοήθησε να καταλάβουν τους ρυθμούς της ζωής των Βυζαντινών όπου όλα κυλούσαν αργά και η εργασία με τα χέρια είχε τεράστια αξία ενώ έμαθαν να εκτιμούν τα παραδοσιακά αντικείμενα και υφάσματα.
Εδώ θέλουμε να ευχαριστήσουμε ιδιαίτερα την κ. Μιχελιουδάκη μητέρα μαθήτριας της τάξης μας, η οποία μας προμήθευσε με τα απαραίτητα νήματα πλεξίματος και βέβαια όλους τους γονείς αφού όλοι συνεισέφεραν σε αυτό.
Στη συνέχεια κεντήσαμε εικονικά σε χαρτί με σταυροβελονιά βυζαντινά μοτίβα που εμπνεύστηκαν τα παιδιά
αλλά και σε λινάτσα με πραγματική βελόνα και κλωστή δημιουργώντας τα παιδιά κεντήματα με τις παραδοσιακές βελονιές αλλά και με βελονιές δικής τους έμπνευσης!! Το εντυπωσιακό-συγκινητικό είναι ότι δούλεψαν με τον ίδιο ενθουσιασμό κορίτσια και αγόρια!
Η τέχνη των ψηφιδωτών αποτελεί έναν σημαντικό και εντυπωσιακό κομμάτι της βυζαντινής τέχνης και αρχιτεκτονικής. Έτσι μπήκαμε στη διαδικασία κατασκευής ψηφιδωτών (σε αυτή τη δημιουργία είχαμε την ευγενική καθοδήγηση της κ. Ρίζου, δασκάλας των εικαστικών).
Κρίναμε απαραίτητη και την επαφή με την Αγιογραφία, ένα μοναδικό είδος τέχνης που αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Δόθηκαν τα υλικά στα παιδιά, κάποιες βασικές οδηγίες και το αποτέλεσμα είναι αυτό που συμβαίνει όταν η θρησκεία συναντά την τέχνη!!
Τέλος «στολίσαμε» με χειροποίητα κοσμήματα την αυτοκράτειρα Θεοδώρα, τη γυναίκα του Ιουστινιανού και επιχειρώντας να αναπαραστήσουμε το μπουντουάρ της αυτοκράτειρας που αν και μεγαλωμένη στον ιππόδρομο έφτασε στην κορυφή της τότε κοινωνικής πυραμίδας.
Όλα αυτά τα έργα παρουσιάστηκαν σε έκθεση μέσα στον διαμορφωμένο χώρο της τάξης μας που μεταμορφώθηκε σε «Βυζαντινό – Λαογραφικό Μουσείο».
Η παρουσίαση έγινε με αφήγηση από τους μαθητές, της Ιστορίας του Βυζαντίου με αναφορά στα σημαντικότερα πρόσωπα και γεγονότα με ιδιαίτερη έμφαση στο κεφάλαιο των Ακριτών τραγουδώντας ριζίτικα ακριτικά τραγούδια αλλά και χορεύοντας πυρίχιο (πηγή των ακριτικών τραγουδιών είναι ο Πόντος και η Κρήτη) σε δική μας χορογραφία. To κείμενο της αφήγησης συνοδευόταν από προβολή σε PowerPoint.
Το πρόγραμμα έκλεισε με πρόσκληση σε βυζαντινό γεύμα όπου οι καλεσμένοι μας επισκέπτες κεράστηκαν με νηστήσιμα κυρίως εδέσματα που είχαν φέρει τα παιδιά, μιας και η παρουσίαση έγινε την εβδομάδα πριν το κλείσιμο των σχολείων για τις γιορτές του Πάσχα.
Το Βυζάντιο στάθηκε για μας μια πλούσια πηγή έμπνευσης με την Ιστορία, την Τέχνη και τον Πολιτισμό του.
