11ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ  

Οι σχέσεις μεταξύ των μαθητών επηρεάζουν καθοριστικά την ποιότητα της σχολικής ζωής και την αποτελεσματικότητα της μαθησιακής διαδικασίας. Οι διαπροσωπικές σχέσεις μπορούν να επιδράσουν στη συμπεριφορά των μαθητών/τριών, στην κοινωνική, ψυχική και συναισθηματική τους ανάπτυξη και κατ’ επέκταση στην προσωπικότητα και στον τρόπο θέασης του εαυτού. Επομένως, η βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των μαθητών αναμένεται να συμβάλει θετικά στην ανάπτυξη ενισχυτικών, υποστηρικτικών και αντισταθμιστικών παρεμβάσεων και στην προαγωγή του συντονισμού της σχολικής ζωής. Πιο συγκεκριμένα, οι δραστηριότητες αυτές θα στοχεύουν στη βελτίωση των διαπροσωπικών σχέσεων των μαθητών/ -τριών με τους συμμαθητές/-τριές τους, στη δημιουργία κλίματος αλληλοσεβασμού και εμπιστοσύνης, στη μείωση των εντάσεων  και συγκρούσεων καθώς και στην ανάπτυξη συλλογικού πνεύματος και αλληλεγγύης.

Άξονας: Σχέσεις μεταξύ μαθητών / μαθητριών

Σκοπός του σχεδίου δράσης είναι η βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των μαθητών μέσω της ενίσχυσης της επικοινωνίας, της συνεργασίας, της αλληλεγγύης και της εμπιστοσύνης, ώστε να δημιουργηθεί ένα ακόμη πιο ασφαλές, ευχάριστο και δημιουργικό περιβάλλον μάθησης. Ο/η κάθε μαθητής/τρια είναι απαραίτητο να εξελιχθεί κοινωνικά, να αναπτύξει θετικές διαπροσωπικές σχέσεις και επικοινωνιακές δεξιότητες με άλλες ομάδες. Ο τρόπος με τον οποίο αποτυπώνονται συναισθηματικά οι κοινωνικές σχέσεις μεταξύ των μελών της τάξης σε κάθε μαθητή/τρια αποτελεί το παιδαγωγικό-ψυχολογικό κλίμα της σχολικής τάξης .H διαμόρφωση θετικού κλίματος με την υποστηρικτική στάση του/της εκπαιδευτικού απέναντι στους/στις μαθητές/τριες, δημιουργεί το κατάλληλο έδαφος για να τους/τις κινητοποιήσει και να συμβάλλει στη μαθησιακή τους πρόοδο, ενώ ταυτόχρονα δημιουργούνται συναισθήματα ικανοποίησης και νιώθουν ότι αποτελούν ενεργά μέλη της σχολικής μονάδας . Έτσι, το κλίμα που επικρατεί μπορεί να τις/τους επηρεάσει με ευνοϊκό τρόπο, καλλιεργώντας ικανότητες εγκλιματισμού ,όπως αυξημένα επίπεδα αυτοπεποίθησης, ικανότητες διαχείρισης διαφορετικών προβληματικών καταστάσεων, συναισθήματα ευχαρίστησης από τη ζωή.

Κατά τη διάρκεια υλοποίησης του προγράμματος, οι γονείς θα ενημερώνεστε με επιστολές, σχετικά με τα θέματα που επεξεργαζόμαστε κάθε φορά στην τάξη μας. Με αυτόν τον τρόπο,  σχολείο και οικογένεια μπορούν να επικοινωνούν, να συνεργάζονται και να δρουν παράλληλα για την αποτελεσματικότερη έκβαση του προγράμματος.

     

Το φαινόμενο της σχολικής βίας και του εκφοβισμού έχει αρνητικές συνέπειες τόσο στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών όσο και στη διαδικασία μάθησης. Το φαινόμενο αυτό στο σχολείο καθρεφτίζει την κοινωνία μας στην οποία η έννοια της βίας έχει ενσωματωθεί σε κάθε πτυχή της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής των πολιτών.

Η αντιμετώπιση της βίας και του εκφοβισμού στο σχολείο θα πρέπει να αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης κοινωνικής και συλλογικής προσπάθειας για ενδυνάμωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της έννοιας της πολιτότητας και ενίσχυση των κοινωνικών αξιών του σεβασμού, της ισότητας και της αλληλεγγύης στο σχολείο, μέσα από οργανωμένες πρακτικές και εντατικά προγράμματα.

Τα παιδιά συχνά δεν έχουν πλήρη επίγνωση των διαφορετικών μορφών βίας και εκφοβισμού, ιδιαίτερα στην περίπτωση του κοινωνικού αποκλεισμού που τείνουν να τον αγνοούν ως μορφή σχολικής βίας. Υπάρχουν πράξεις στις οποίες και οι δύο πλευρές εκδηλώνουν εξίσου επιθετικότητα, δίχως αυτή να προκύπτει από κακόβουλο σχεδιασμό και τα εμπλεκόμενα μέρη είναι ίσης δύναμης. Π.χ. κατά τη διάρκεια ενός παιχνιδιού στο μάθημα της γυμναστικής, ένας μαθητής πέφτει πάνω σε έναν συμμαθητή του ο οποίος τραυματίζεται. Από την άλλη, υπάρχουν πράξεις οι οποίες χαρακτηρίζονται ως  παραβατικές.

Περιστατικά σχολικής βίας και εκφοβισμού μπορούν να λάβουν χώρα σε όλους τους χώρους εντός και εκτός του σχολείου, π.χ. στην αυλή του σχολείου, στις τουαλέτες, στον δρόμο προς και από το σχολείο, στην τάξη.

Οι βασικές μορφές της σχολικής βίας είναι οι εξής:

Ø Φυσική/σωματική βία και εκφοβισμός (π.χ. σπρωξίματα, χτυπήματα, κλωτσιές, τράβηγμα μαλλιών, γροθιές, δαγκώματα, κλοπή ή καταστροφή περιουσίας/προσωπικών αντικειμένων, απειλή με χρήση όπλου, εξαναγκασμός σε αντικοινωνικές συμπεριφορές, εκβιασμός)

Ø Λεκτική βία και εκφοβισμός (π.χ. βρισιές, προσβολή, επανειλημμένα πειράγματα, κοροϊδίες, ρατσιστικά σχόλια, διάδοση ψεύτικων φημών)

Ø Κοινωνικός αποκλεισμός και ψυχολογική/συναισθηματική βία (συμπεριφορές και πράξεις απομόνωσης του παιδιού-στόχου από τους συμμαθητές, αποκλεισμός του από δραστηριότητες, αδιαφορία και περιφρόνηση).

Από όλα τα παραπάνω αναδύονται ως αναγκαιότητες :

• Η ενημέρωση, ευαισθητοποίηση, αξιοποίηση και ανάπτυξη συνεργατικών δράσεων, για την πρόληψη της σχολικής βίας και του εκφοβισμού, του συνόλου των εμπλεκομένων, δηλαδή του σχολείου, της οικογένειας και της κοινότητας.
• Η δυνατότητα του συνεχούς εμπλουτισμού των σχετικών γνώσεων, ιδεών, δεξιοτήτων, μεθόδων, τεχνικών και πρακτικών όλων των εμπλεκομένων, μέσα από την ανάπτυξη, την ανατροφοδότηση και τη δημιουργική  αξιοποίηση σχετικού εκπαιδευτικού υλικού.

Αγαπητοί γονείς,

Με αφορμή την Πανελλήνια ημέρα κατά της Σχολικής Βίας και Εκφοβισμού, στις 6 Μαρτίου, ασχοληθήκαμε με τις έννοιες του εκφοβισμού και της βίας. Μέσα από το σχεδιασμό κατάλληλων προγραμμάτων, τα παιδιά ενεπλάκησαν σε δραστηριότητες που είχαν ως στόχο να μπορούν να αναγνωρίζουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ενδοσχολικής βίας, να μπορούν να διακρίνουν τις διάφορες μορφές της, να αναπτύξουν ενσυναίσθηση για τον θύτη και το θύμα, να αναγνωρίσουν τη σπουδαιότητα του ρόλου του παρατηρητή στην αντιμετώπιση της ενδοσχολικής βίας, να αποκτήσουν την ετοιμότητα να υπερασπίζονται τον εαυτό τους όταν εκφοβίζονται και τέλος, να αποκτήσουν την ετοιμότητα να υπερασπίζονται τους άλλους όταν εκφοβίζονται.

Επιπλέον, ο ρόλος της οικογένειας στο θέμα της αντιμετώπισης της σχολικής βίας και του εκφοβισμού είναι ιδιαίτερα σημαντικός τόσο σε επίπεδο πρόληψης όσο και σε επίπεδο παρέμβασης. Οι γονείς πρέπει να βοηθήσουν τα παιδιά τους να καθορίσουν τα προσωπικά τους όρια και τα επίπεδα αντοχής τους, διότι μόνο έτσι μπορούν να τα υπερασπιστούν Να τους πούνε ότι έχουν δικαίωμα να ζητήσουν βοήθεια, από τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς ή τους συμμαθητές τους, έτσι ώστε να αντιμετωπίζουν την επιθετικότητα των άλλων παιδιών.

Στο πλαίσιο αυτό είναι σημαντικό να:

• Γίνετε θετικό πρότυπο για το παιδί σας.

Δείξτε στο παιδί σας ανοχή, σεβασμό και ευγένεια, με το να συμπεριφέρεστε ευγενικά στους άλλους ανθρώπους. Να θυμάστε ότι τα παιδιά σάς παρατηρούν πάντα.

• Εξηγήστε στο παιδί σας απλά και κατανοητά γιατί είναι σημαντικό να μην πληγώνει τους άλλους με λόγια και πράξεις.

Συζητήστε με το παιδί σας για τη βία και τις επιπτώσεις της με αφορμή βιβλία, ταινίες, παιχνίδια, σχέσεις με φίλους και συγγενείς.

• Παρατηρήστε το παιδί σας και ενθαρρύνετέ το να μιλήσει για όσα συμβαίνουν στο σχολείο του.

Ενθαρρύνετε το παιδί να αναφερθεί σε καταστάσεις που έχει δει ή ακούσει και δεν του φαίνονται ευγενικές και έχουν αναστατώσει αυτό ή κάποιο άλλο παιδί. Δείξτε του τί σημαίνει να είναι καλός φίλος και πώς να φροντίσει κάποιο παιδί που φαίνεται λυπημένο ή φοβισμένο.

• Αν υποψιάζεστε ότι το παιδί σας μπορεί να εμπλέκεται σε περιστατικά εκφοβισμού, μείνετε ψύχραιμοι και μην αντιδράσετε, πριν να είστε σίγουροι για το τι έχει συμβεί.

Διερευνήστε τα γεγονότα, μιλήστε με το παιδί, βεβαιωθείτε ότι έχετε επαρκή πληροφόρηση σχετικά με το τί έχει συμβεί. Η ψυχραιμία διευκολύνει τον αποτελεσματικό χειρισμό μιας αντικειμενικά δύσκολης συναισθηματικά κατάστασης.

• Μιλήστε με το παιδί σας και κάντε το να αισθανθεί ασφάλεια και υποστήριξη.

Η επικοινωνία με το παιδί, η ύπαρξη εμπιστοσύνης, η ειλικρίνεια είναι κρίσιμες για την αντιμετώπιση περιστατικών βίας ή εκφοβισμού. Μιλήστε με το παιδί σας και ακούστε το παιδί σας, πείστε το να μοιραστεί μαζί σας πώς φέρεται και πώς αισθάνεται. Προσπαθήστε να το καταλάβετε, να το ηρεμήσετε και να το κάνετε να αισθανθεί ασφάλεια. Αποφύγετε τον καταλογισμό ευθυνών και την τιμωρία και προσπαθήστε να το βοηθήσετε να συνειδητοποιήσει τί του συμβαίνει

• Μην κάνετε το παιδί να πιστεύει ότι αυτό που συμβαίνει είναι δικό του λάθος.

Στην επικοινωνία με το παιδί σας, δώστε του να καταλάβει ότι δεν πρέπει να κατηγορεί τον εαυτό του/της για ό,τι του συμβαίνει και διαβεβαιώστε το πως το αγαπάτε γι’ αυτό που είναι.

• Διαβεβαιώστε το παιδί σας ότι αυτό που βιώνει δεν είναι μια μόνιμη κατάσταση και πως τα πράγματα θα αλλάξουν.

Δώστε του ελπίδα και βοηθήστε το να δράσει. Τονώστε την αυτοπεποίθησή του μέσα από αθλητικές ή άλλες δραστηριότητες.

• Συνεργαστείτε με το σχολείο.

Κανείς δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τον εκφοβισμό μεμονωμένα – απαιτείται συνεργασία με τους δασκάλους, τη διοίκηση του σχολείου, τα μέλη της κοινότητας, άλλους γονείς και τα ίδια τα παιδιά.

• Ενημερωθείτε και αναζητήστε εξειδικευμένη βοήθεια και υποστήριξη.

Η ετοιμότητα των γονιών να αντιδράσουν σε περιστατικά εκφοβισμού είναι ιδιαίτερα σημαντική. Η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση σχετικά με τα φαινόμενα είναι κρίσιμη. Ενημερωθείτε μέσα από βιβλία, ιστοτόπους και ενημερωτικές εκπομπές.

• Ενθαρρύνετε το παιδί σας να λάβει μέρος σε εκδηλώσεις / δραστηριότητες κατά του εκφοβισμού.

Ευαισθητοποιήστε το παιδί σας σχετικά με φαινόμενα βίας και εκφοβισμού. Συζητήστε μαζί του με κάθε αφορμή και ενθαρρύνετέ το να μετέχει σε εκδηλώσεις, ομάδες και δραστηριότητες που ενισχύουν το ομαδικό πνεύμα και βοηθούν στην κατανόηση και στην ανοχή της διαφορετικότητας.

Ένα υγιές και υποστηρικτικό περιβάλλον μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη και αντιμετώπιση του φαινομένου εκφοβισμού. Οι μαθητές θα έπρεπε να είναι και να αισθάνονται ασφαλείς οπουδήποτε στο χώρο του σχολείου: μέσα στη σχολική τάξη, τη βιβλιοθήκη, τις τουαλέτες, τα σχολικά προαύλια, τα σχολικά λεωφορεία κλπ. Όσο νωρίτερα το σχολείο πληροφορηθεί μία περίπτωση εκφοβισμού τόσο πιο σύντομα θα είναι σε θέση να απαντήσει και να τη χειριστεί με αποτελεσματικό τρόπο. Το σύνολο των εκπαιδευτικών κατανοεί ότι είναι οδυνηρό να αναφέρει ένα γονιός ότι το παιδί του εκφοβίζεται ή ότι μπορεί να είναι μέλος ομάδας που εκφοβίζει.

Η αμεσότητα, η συνέπεια και η διαθεσιμότητα για καλή συνεργασία της οικογένειας–σχολείου συνιστούν βασικούς παράγοντες επιτυχούς αντιμετώπισης περιστατικών εκφοβισμού, τα οποία επηρεάζουν τόσο την ομαλή συναισθηματική εξέλιξη των ίδιων των παιδιών όσο και τη λειτουργία των πλαισίων που αυτά ανήκουν.

Οι εκπαιδευτικοί

του 11^ου Νηπιαγωγείου Αμαρουσίου

   

    

Επιστολή 3η

Αγαπητοί Γονείς,

Αυτό το διάστημα μιλήσαμε για το πώς μπορούμε να παίζουμε δίκαια, αλλά και για το πώς να περνάμε όλοι καλά σε μία παρέα. Είπαμε ότι σε μία παρέα είναι δίκαιο να είμαστε όλοι ευχαριστημένοι. Γι΄ αυτό πρέπει να εκφράζουμε όλοι τις προτιμήσεις μας, ώστε να βρίσκουμε έναν δίκαιο τρόπο που να ικανοποιεί όλους.

Είναι σημαντικό για τα παιδιά να καταλάβουν ότι πολλές φορές τα άλλα άτομα σε μία παρέα, μπορεί να έχουν διαφορετικές από τις δικές τους προτιμήσεις και ότι μόνο όταν τις λαμβάνουν υπόψη τους, τότε θα περνούν όλοι καλά.

Παραθέτουμε μερικά από τα πράγματα που τα παιδιά έμαθαν στην τάξη:

• Είναι δίκαιο να μοιραζόμαστε τα παιχνίδια και τα πράγματα της τάξης.
• Είναι δίκαιο να περιμένουμε τη σειρά μας, για να παίξουμε ή να ασχοληθούμε με κάτι.
• Όταν θέλουμε να παίξουμε με το ίδιο παιχνίδι, μπορούμε να διαπραγματευτούμε και να κάνουμε ανταλλαγή ή να παίξουμε παρέα.
• Όταν θέλουμε να παίξουμε με κάποιον φίλο, πρέπει να βρούμε ένα παιχνίδι που να αρέσει και στους δύο, για να είμαστε και οι δύο ευχαριστημένοι.
• Μπορούμε, επίσης, να παίξουμε το μισό χρόνο ένα παιχνίδι που αρέσει στον έναν, και τον υπόλοιπο μισό, το παιχνίδι που αρέσει στον άλλον.

Θυμηθείτε ότι όλα τα μικρά παιδιά είναι εκ φύσεως εγωκεντρικά. Χρειάζονται αρκετή εξάσκηση και υποστήριξη με αυτές τις κοινωνικές δεξιότητες. Μην ξεχάσετε, ωστόσο, να τα επαινείτε, όταν τα βλέπετε να τις χρησιμοποιούν.

Τα παιδιά, επίσης, διδάχθηκαν ορισμένα βήματα που πρέπει να ακολουθούν για να λύνουν τα προβλήματά τους με τον καλύτερο τρόπο. Αυτό θα βοηθήσει να αναπτύξουν υπευθυνότητα και, σταδιακά, όλο και μεγαλύτερο έλεγχο των πράξεών τους.

Τα παιδιά είναι φυσικά ταλέντα στην επίλυση προβλημάτων και τους αρέσει να αισθάνονται ικανά να βρουν λύσεις. Εμείς στο σχολείο, μπορούμε να τα ενθαρρύνουμε με τους παρακάτω τρόπους:

• Τα καθοδηγούμε ως προς τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν, όταν υπάρχει πρόβλημα.
• Τα ενθαρρύνουμε να μιλούν για τα προβλήματα που έχουν.
• Τα ωθούμε να σκεφτούμε πολλές λύσεις.
• Τους μιλούμε για το πώς εφαρμόζοντας κάποιες λύσεις τα πράγματα θα γίνουν καλύτερα.

Όταν το παιδί σας έχει πρόβλημα στο σπίτι, αποφύγετε να του υποδείξετε τη λύση. Σε περίπτωση που δυσκολεύεται, βοηθήστε το, δίνοντάς του ιδέες, αφήνοντας, όμως και πάλι να επιλέξει εκείνο τη λύση. Με αυτό τον τρόπο μαθαίνει να λύνει μόνο του τα προβλήματά του και να μην εξαρτάται από εσάς.

Με εκτίμηση,

Οι εκπαιδευτικοί

του 11^ου Νηπιαγωγείου Αμαρουσίου

Το σπίτι μου

        

ΕΠΙΣΤΟΛΗ 2η

Αγαπητοί Γονείς,

Αυτές τις μέρες μάθαμε ότι όλοι οι άνθρωποι είμαστε διαφορετικοί, αλλά ίσοι και έχουμε τα ίδια ανθρώπινα δικαιώματα. Ωστόσο, όλοι είμαστε και μοναδικοί και ξεχωριστοί. Κανένας δεν είναι, εντελώς,  ίδιος με κάποιον άλλο. Και όλοι, έχουμε την ανάγκη να αναγνωρίζεται αυτή η μοναδικότητά μας.

Και τα παιδιά, επίσης, νιώθουν την ανάγκη να αισθάνονται μοναδικά και να διαπιστώνουν ότι οι ιδιαίτερες ικανότητές τους εκτιμώνται και γίνονται σεβαστές από τους άλλους. Βεβαίως, η πιο σημαντική γι΄ αυτά  αναγνώριση είναι αυτή από τους γονείς τους.  Το κάθε παιδί έχει ανάγκη να βλέπει στο βλέμμα του γονιού του την αναγνώριση και αποδοχή, γι΄ αυτό που είναι. Έχει ανάγκη να νιώθει ότι το αγαπάτε έτσι όπως είναι και χωρίς όρους.

Αυτά που από την πλευρά σας μπορείτε να κάνετε εσείς, για να βοηθήσετε το παιδί σας να αναγνωρίσει και να σεβαστεί και το ίδιο τη μοναδικότητά του, είναι τα εξής:

• Αποδεχτείτε το με τις δικές του μοναδικές και ξεχωριστές διαφορές.
• Βοηθήστε το να χτίσει την εικόνα του, περιγράφοντάς του τα χαρακτηριστικά του, την προσωπικότητά του (με θετικό τρόπο), τις συμπεριφορές του, αλλά και τις ικανότητές του.
• Βοηθήστε το να αναγνωρίσει τα ταλέντα που ήδη έχει, αλλά και να ανακαλύψει νέα.
• Αποφύγετε να το συγκρίνετε με άλλα παιδιά. Μπορείτε μόνο να συγκρίνετε τις τωρινές δικές του επιδόσεις με παλαιότερες.
• Παροτρύνετέ το να σέβεται όλους τους ανθρώπους.
• Ενθαρρύνετέ το να βλέπει τις διαφορετικές οπτικές των άλλων.

Με εκτίμηση,

Οι εκπαιδευτικοί

του 11^ου Νηπιαγωγείου Αμαρουσίου