Τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων αποτελούν καινοτόμο διδακτική και εκπαιδευτική δράση, η οποία συνίσταται
στην πιλοτική προσθήκη νέων θεματικών κύκλων στο Νηπιαγωγείο και στο υποχρεωτικό ωρολόγιο πρόγραμμα
του Δημοτικού και του Γυμνασίου, αξιοποιώντας μεθόδους διερευνητικής – ανακαλυπτικής μάθησης. Στόχος είναι η ενίσχυση της καλλιέργειας ήπιων δεξιοτήτων, δεξιοτήτων ζωής και δεξιοτήτων τεχνολογίας και επιστήμης
στους μαθητές και στις μαθήτριες, σε συνδυασμό με τη διαμόρφωση ενός σύγχρονου πλαισίου προγράμματος
με δομή Ανοικτών, Ζωντανών Προγραμμάτων Σπουδών και Διαδικασιών.
Κατά την υλοποίηση της πιλοτικής δράσης καλλιεργούνται οι παρακάτω κύκλοι δεξιοτήτων:
Α) Κύκλος των δεξιοτήτων μάθησης
– Κριτική σκέψη
– Επικοινωνία
– Συνεργασία
– Δημιουργικότητα
Β) Κύκλος των δεξιοτήτων ζωής
– Αυτομέριμνα
– Κοινωνικές Δεξιότητες
– Πολιτειότητα
– Ενσυναίσθηση και ευαισθησία
– Προσαρμοστικότητα
– Ανθεκτικότητα
– Υπευθυνότητα
– Πρωτοβουλία
– Οργανωτική ικανότητα
– Προγραμματισμός
– Παραγωγικότητα
Γ) Κύκλος των δεξιοτήτων της τεχνολογίας και της
επιστήμης
– Δεξιότητες Μοντελισμού και προσομοίωσης
– Πληροφορικός γραμματισμός
– Ψηφιακός γραμματισμός
– Τεχνολογικός γραμματισμός
– Γραμματισμός στα Μέσα
– Ευχέρεια στην Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση
– Ψηφιακές Ανθρωπιστικές Επιστήμες
– Ασφαλής πλοήγηση στο διαδίκτυο
– Προστασία από εξαρτητικές συμπεριφορές στις τεχνολογίες
– Δεξιότητες δημιουργίας και διαμοιρασμού ψηφιακών δημιουργημάτων
– Συνδυαστικές δεξιότητες ψηφιακής τεχνολογίας, επικοινωνίας και συνεργασίας
– Δεξιότητες ανάλυσης και παραγωγής περιεχομένου σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα
– Δεξιότητες διεπιστημονικής και διαθεματικής χρήσης των νέων τεχνολογιών
Δ) Κύκλος των δεξιοτήτων του νου
– Στρατηγική σκέψη
– Επίλυση προβλημάτων
– Μελέτη περιπτώσεων (case studies)
– Κατασκευές
– Πλάγια σκέψη
Το απαραίτητο εκπαιδευτικό υλικό θα αντλείται από την ειδικά διαμορφωμένη πλατφόρμα του ΙΕΠ, με τίτλο «Πλατφόρμα 21+», που θα περιλαμβάνει εκπαιδευτικό υλικό ή/και οδηγό εκπαιδευτικού, οπτικοακουστικό εκπαιδευτικό υλικό ή/και φύλλα εργασίας, προτεινόμενες σχολικές δράσεις για την εργαστηριακή και βιωματική προσέγγιση του θέματος, φύλλα αξιολόγησης και αυτο-αξιολόγησης και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ενημερωτικό υλικό προς τους γονείς, κατάλληλα διαβαθμισμένο ανά τάξη.
Για μαθητές και μαθήτριες με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, αναπηρία, γλωσσικές ή πολιτισμικές διαφορές ή άλλες δυσκολίες, προβλέπονται οι κατάλληλες προσαρμογές στο εκπαιδευτικό υλικό και τις προτεινόμενες δράσεις των εργαστηρίων.
Οι Θεματικοί Κύκλοι προκύπτουν από τους Παγκόσμιους Δείκτες Αειφόρου Ανάπτυξης (περιβάλλον, ευ ζην, ασφάλεια, κοινωνία των πολιτών, σύγχρονη τεχνολογία και επιχειρηματικότητα) και αφορούν στην εξής θεματολογία:
Θεματικοί κύκλοι Επιμέρους Θεματικές
Ζω καλύτερα Ευ Ζην
Μαθήματα ζωής και αγωγής της υγείας
Αυτομέριμνα,
Οδική Ασφάλεια
Ασφάλεια και πρόληψη
Διατροφή
Σεξουαλική διαπαιδαγώγηση
Πρόληψη εξαρτήσεων
Ψυχική υγεία
Φροντίζω το Περιβάλλον
Άναψε πράσινο για τον πλανήτη
Κλιματική Αλλαγή
Οικολογική συνείδηση
Αειφόρος ανάπτυξη
Φυσικές καταστροφές
Παγκόσμια και τοπική κληρονομιά
Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ
Κοινωνική συναίσθηση και ευθύνη
Κάνε πράξη τη συνεργασία και την
προσφορά
Ανθρώπινα δικαιώματα
Eθελοντισμός
Αλληλοσεβασμός και
Διαφορετικότητα
Συμπερίληψη
Δημιουργώ και Καινοτομώ
Δημιουργική σκέψη και πρωτοβουλία
Χτίσε νέες ιδέες, δώσε νέες λύσεις
Δράσεις δημιουργικότητας και
καινοτομίας
Νεανική Επιχειρηματικότητα
Ρομποτική
STEM/STEAM
Νέες τεχνολογίες
Γνωρίζω τα επαγγέλματα
Ένταξη των εργαστηρίων στο καθημερινό Ωρολόγιο Πρόγραμμα:
Στο πλαίσιο του ωρολογίου προγράμματος του νηπιαγωγείου τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων εντάσσονται στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα της τάξης και ν υλοποιούνται κατά την πρωινή λειτουργία στο χρονικό διάστημα (διδακτικές ώρες) που ορίζεται για τις «Οργανωμένες Δραστηριότητες και διερευνήσεις με βάση το «ΔΕΠΠΣ-ΑΠΣ» (Αναλυτικό Πρόγραμμα του Νηπιαγωγείου»: Τρεις (3) διδακτικές ώρες κατανεμημένες σε δύο (2) με τρεις (3) φορές την εβδομάδα. Η νηπιαγωγός έχει την ευελιξία να επιλέγει ανάλογα με το πλαίσιο και τη δυναμική της ομάδας, τα ενδιαφέροντα των νηπίων και τη θεματική που διαπραγματεύονται στην τάξη.
Ωρολόγιο Πρόγραμμα Νηπιαγωγείου, διαμορφωμένο με τα εργαστήρια Δεξιοτήτων
Αξιολόγηση μαθητών/τριών:
Τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων, εισάγουν καινοτομίες στο κοινωνικό πλαίσιο μάθησης και επιδιώκουν την καλλιέργεια της συνεργασίας και της αυτοβελτίωσης. Λόγω του ιδιαίτερου χαρακτήρα τους, δεν αξιολογούνται με τον παραδοσιακό τρόπο, αλλά δίνεται έμφαση στην περιγραφική αξιολόγηση. Οι αξιολογήσεις διεξάγονται ανά τρίμηνο/τετράμηνο και Θεματικό Κύκλο, και έχουν διττό στόχο: την αξιολόγηση του προγράμματος και την αξιολόγηση της ανάπτυξης δεξιοτήτων των μαθητών/τριών. Σκοπός της αξιολόγησης του Κύκλου Δεξιοτήτων είναι η εκτίμηση από τον/την εκπαιδευτικό του βαθμού προόδου κάθε μαθητή και μαθήτριας μεμονωμένα στην καλλιέργεια των δεξιοτήτων. Τα φύλλα αξιολόγησης των μαθητών θα μπαίνουν στους φακέλους τους.
Σχέδιο δράσης της σχολικής μονάδας
Κατά την έναρξη του διδακτικού έτους και το αργότερο έως 30 Σεπτεμβρίου, στο πλαίσιο του ετήσιου προγραμματισμού της σχολικής μονάδας, πραγματοποιείται ειδική συνεδρίαση του Συλλόγου Διδασκόντων για τον καθορισμό του ετήσιου σχεδίου δράσης της σχολικής μονάδας αναφορικά με τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων.
Στη συνέχεια οι εκπαιδευτικοί κάθε τμήματος σχεδιάζουν τα αντίστοιχα σχέδια δράσης.
Η εκπόνηση του σχεδίου δράσης του τμήματος περιλαμβάνει υποχρεωτικά την υλοποίηση των τεσσάρων (4) Θεματικών Κύκλων με περιεχόμενο σταθμισμένο κατάλληλα ως προς την ηλικία των μαθητών/τριών και δύναται να περιλαμβάνει από 20 ως 28 εργαστήρια συνολικά, δηλαδή 5 έως 7 εβδομάδες ανά Θεματικό Κύκλο. Δηλαδή κάθε τμήμα επιλέγει από κάθε θεματικό κύκλο (δείτε τον πίνακα παραπάνω ) μία υποενότητα και από αυτή την υποενότητα μία επιμέρους θεματική ενότητα. Σε κάθε ενότητα θα πραγματοποιηθούν από 5 ως 7 εργαστήρια. Κάθε εργαστήριο πραγματοποιείται σε 2 ως 3 διδακτικές ώρες.