Ο Παρακείμενος είναι ο χρόνος που χρησιμοποιείται για να περιγράψουμε γεγονότα του παρελθόντος και μεταφράζεται στα ελληνικά με τον αόριστο, τον παρατατικό ή τον παρακείμενο.
Σχηματίζεται περιφραστικά χρησιμοποιώντας τον ενεστώτα των ρημάτων haben ή sein και την μετοχή παρακειμένου, η οποία μπαίνει στο τέλος της πρότασης.
haben ή sein;
- Με το βοηθητικό ρήμα haben σχηματίζουν τον παρακείμενο τα περισσότερα ρήματα: a) τα μεταβατικά ρήματα, π.χ. machen, lesen, finden, suchen…, β) τα αυτοπαθή ρήματα, π.χ. sich interessieren, sich bedanken … και γ) στα απρόσωπα ρήματα με es, π.χ. es regnet, es scheint, es schneit…
- Με το βοηθητικό ρήμα sein σχηματίζουν τον παρακείμενο α) όλα τα αμετάβατα ρήματα που δηλώνουν μετακίνηση από τόπο σε τόπο, π.χ. fahren, gehen, fliegen, klettern, kommen, fallen, steigen… β) τα αμετάβατα που δηλώνουν αλλαγή κατάστασης, π.χ. sterben, einschlafen, aufstehen, aufwachsen και γ) τα ρήματα sein, bleiben, werden, passieren
- Ορισμένα ρήματα σχηματίζουν τον παρακείμενο άλλοτε με haben και άλλοτε με sein ανάλογα με το νόημα που έχουν κάθε φορά, π.χ. ziehen, reiten, schwimmen …
Μετοχή παρακειμένου
- Η μετοχή παρακειμένου των ομαλών ρημάτων σχηματίζεται με το πρόθεμα ge-, το θέμα του ρήματος και την καταληξη –t, π.χ. spielen → gespielt
- Η μετοχή παρακειμένου των ανώμαλων ρημάτων σχηματίζεται με το πρόθεμα ge- , το θέμα του ρήματος με αλλαγή ή όχι στο θεματικό φωνήεν και την καταληξη -en, π.χ. geben → gegeben, finden → gefunden
- Στα μεικτά ρήματα σχηματίζεται με το πρόθεμα ge-, το θέμα του ρήματος με αλλαγή στο φωνήεν και την κατάληξη –t.
Παρατηρήσεις:
- Τα ρήματα που κατά την κλίση του ενεστώτα παίρνουν το ευφωνικό –e, το παίρνουν και στην μετοχή του παρακειμένου, π.χ. du arbeitest → du hast gearbeitet.
- Στα χωριζόμενα ρήματα το ge- μπαίνει ανάμεσα στο πρόθεμα του ρήματος και στο κυρίως ρήμα, π.χ. aufgemacht, eingekauft, mitgenommen
- Τα μη χωριζόμενα ρήματα (αυτά που ξεκινούν δηλ. με be-, ge-, er-, zer-, ent-, ver-) και τα ρήματα που τελειώνουν σε –ieren δεν παίρνουν ge- στη μετοχή, π.χ. bekommen, verstanden, erklärt, telefoniert, studiert
Παραδείγματα:
|
machen |
gehen |
|
| ich | habe … gemacht | bin …gegangen |
| du | hast … gemacht | bist …gegangen |
| er,sie,es | hat … gemacht | ist …gegangen |
| wir | haben … gemacht | sind … gegangen |
| ihr | habt … gemacht | seid …gegangen |
| sie, Sie | haben … gemacht | sind …gegangen |
- Στην κύρια πρόταση (καταφατικές, αρνητικές, ερωτηματικές μερικής άγνοιας W-Fragen) το βοηθητικό ρήμα μπαίνει στη δεύτερη θέση. Στις ερωτηματικές προτάσεις ολικής άγνοιας το ρήμα μπαίνει πρώτο. Η μετοχή πάντα στο τέλος της πρότασης.
Gestern habe ich Marco gesehen.
Im Sommer habe ich keinen Urlaub gemacht.
Was hast du gestern gemacht?
Bist du mit dem Zug oder mit dem Bus nach Thessaloniki gefahren?
