ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΠΑΙΔΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ

Το σπίτι και η οικογένεια
Η ζωγραφιά με το θέμα αυτό αποτελεί πραγματικά έναν καθρέφτη για την σχέση του παιδιού με τους γονείς του, αλλά και των γονέων μεταξύ τους.
Είναι όλα τα μέλη της οικογένειας στη ζωγραφιά; Ποιο λείπει; Είναι κάποιο απομακρυσμένο από τα υπόλοιπα; Οι γονείς σε τι διάταξη βρίσκονται;
Όταν κάποιο μέλος λείπει από τη ζωγραφιά, το παιδί εκφράζει ξεκάθαρα τη μη αποδοχή του μέλους αυτού. Αυτή η αντίδραση μπορεί οφείλεται σε ζήλια ή στο φόβο ότι η συγκεκριμένη φιγούρα (πιθανόν αδελφάκι) μπορεί να γίνει σημαντικότερο από το ίδιο και να του στερήσει ένα μέρος της γονεϊκής αγάπης. Η ζήλια εκφράζεται επίσης και στην περίπτωση που το αδελφάκι ζωγραφίζεται παράμερα , είναι εμφανώς μικρότερο από τα άλλα μέλη ή είναι μουτζουρωμένο το πρόσωπο του. Αν το παιδί τοποθετεί τον εαυτό του παράμερα , τότε είναι πιθανό να νιώθει απομονωμένο από την οικογένεια.
Ένας γονέας υπερβολικά ψηλός δηλώνει την κυριαρχία, αλλά και την καταπίεση, ενώ οι γονείς απομακρυσμένοι μεταξύ τους, πιθανόν να αντικατοπτρίζει και την πραγματικότητα στο σπίτι. Τα ίδια ρούχα και τα πιασμένα χέρια είναι σημάδια της αγάπης και της φροντίδας που βιώνει το παιδί, ως αποτέλεσμα ισορροπημένης φροντίδας και των δύο γονέων.
Το σπίτι αναπαριστά τον χώρο που κινείται η οικογένεια , τα δέντρα γύρω από αυτό τις ανάγκες του παιδιού (πολλά δέντρα : ανάγκη για προστασία και ασφάλεια) ενώ ο δρόμος τον τρόπο που βλέπει τη ζωή του. Σπίτια με μαύρα ή χωρίς καθόλου παράθυρα, σπίτια χωρίς πόρτες, σπίτια με καμινάδες χωρίς καπνό δηλώνουν συναισθήματα καταπίεσης και ανασφάλειας . Ο καπνός είναι σημάδι οικογενειακής θαλπωρής. Αν όμως κρύβει τον ήλιο είναι συναίσθημα δυσαρέσκειας απέναντι στον πατέρα. Ο ήλιος συμβολίζει συχνά τον πατέρα του παιδιού και το μέγεθος τη σημασία που αποδίδει στο ρόλο του.
Όσον αφορά τα χρώματα αυτό που προσέχουμε είναι η πολυχρωμία και η επιλογή του μαύρου ή του κόκκινου χρώματος. Υπάρχει ειδική ψυχολογική ανάλυση πάνω στην επιλογή του κάθε χρώματος, όμως νομίζω δεν είναι της παρούσης. Η μονοχρωμία και ιδιαίτερα αυτή του μαύρου (φόβος – ανασφάλεια- θυμός) ή του κόκκινου (υπερκινητικότητα – επιθετικότητα) δεν αποτελεί ένδειξη συναισθηματικής ισορροπίας.
Ένδειξη συναισθηματικής αστάθειας αποτελεί και η συνεχής άρνηση του παιδιού να ζωγραφίσει την οικογένεια του.
Η ανάλυση του παιδικού σχεδίου είναι μια διαδικασία σχεδόν απαραίτητη για τους γονείς και τους δασκάλους. Οι συμβολισμοί αυτοί έχουν καθιερωθεί μετά από χρόνια έρευνας και φυσικά δεν είναι απόλυτοι, αφού τα παιδιά έχουν ξεχωριστές προσωπικότητες το καθένα. Νομίζω όμως ότι έγινε φανερό πόσα πολλά μπορούμε να καταλάβουμε , χωρίς βέβαια να είμαστε υπερβολικοί. Δεν χρειάζεται ούτε να αναλύουμε το κάθε σχέδιο του παιδιού , ούτε και φυσικά να στεκόμαστε από πάνω του πιεστικά και κάνοντας παρατηρήσεις να λέμε τι είναι σωστό και τι όχι. Ο χλευασμός και η επίκριση της ζωγραφιάς ισοδυναμεί με απόρριψη για το παιδί. Αντίθετα, οφείλουμε να το ενθαρρύνουμε, να το επαινούμε (κι ας ζωγράφισε το αλογάκι του χωρίς ουρά) και να του μαθαίνουμε να δουλεύει με νέα υλικά. Να έχουμε στο μυαλό μας ότι τα παιδιά επηρεάζονται από τον κοινωνικό τους περίγυρο και τα ΜΜΕ, ιδιαίτερα την τηλεόραση.
Επίσης, οι παιδικές ζωγραφιές είναι πολύ όμορφες για το χώρο μας. Τον γεμίζουν με θετική ενέργεια και μας υπενθυμίζουν πόσο σημαντικά είναι για μας τα παιδιά μας ή τα αγαπημένα μας πρόσωπα. Είναι το μόνο χειροπιαστό δώρο που μπορούν να προσφέρουν αυθόρμητα, αλλά με τόση αγάπη. Ας τα ενθαρρύνουμε λοιπόν.ν καθρέφτη για την σχέση του παιδιού με τους γονείς του, αλλά και των γονέων μεταξύ τους.
Είναι όλα τα μέλη της οικογένειας στη ζωγραφιά; Ποιο λείπει; Είναι κάποιο απομακρυσμένο από τα υπόλοιπα; Οι γονείς σε τι διάταξη βρίσκονται;
Όταν κάποιο μέλος λείπει από τη ζωγραφιά, το παιδί εκφράζει ξεκάθαρα τη μη αποδοχή του μέλους αυτού. Αυτή η αντίδραση μπορεί οφείλεται σε ζήλια ή στο φόβο ότι η συγκεκριμένη φιγούρα (πιθανόν αδελφάκι) μπορεί να γίνει σημαντικότερο από το ίδιο και να του στερήσει ένα μέρος της γονεϊκής αγάπης. Η ζήλια εκφράζεται επίσης και στην περίπτωση που το αδελφάκι ζωγραφίζεται παράμερα , είναι εμφανώς μικρότερο από τα άλλα μέλη ή είναι μουτζουρωμένο το πρόσωπο του. Αν το παιδί τοποθετεί τον εαυτό του παράμερα , τότε είναι πιθανό να νιώθει απομονωμένο από την οικογένεια.
Ένας γονέας υπερβολικά ψηλός δηλώνει την κυριαρχία, αλλά και την καταπίεση, ενώ οι γονείς απομακρυσμένοι μεταξύ τους, πιθανόν να αντικατοπτρίζει και την πραγματικότητα στο σπίτι. Τα ίδια ρούχα και τα πιασμένα χέρια είναι σημάδια της αγάπης και της φροντίδας που βιώνει το παιδί, ως αποτέλεσμα ισορροπημένης φροντίδας και των δύο γονέων.
Το σπίτι αναπαριστά τον χώρο που κινείται η οικογένεια , τα δέντρα γύρω από αυτό τις ανάγκες του παιδιού (πολλά δέντρα : ανάγκη για προστασία και ασφάλεια) ενώ ο δρόμος τον τρόπο που βλέπει τη ζωή του. Σπίτια με μαύρα ή χωρίς καθόλου παράθυρα, σπίτια χωρίς πόρτες, σπίτια με καμινάδες χωρίς καπνό δηλώνουν συναισθήματα καταπίεσης και ανασφάλειας . Ο καπνός είναι σημάδι οικογενειακής θαλπωρής. Αν όμως κρύβει τον ήλιο είναι συναίσθημα δυσαρέσκειας απέναντι στον πατέρα. Ο ήλιος συμβολίζει συχνά τον πατέρα του παιδιού και το μέγεθος τη σημασία που αποδίδει στο ρόλο του.
Όσον αφορά τα χρώματα αυτό που προσέχουμε είναι η πολυχρωμία και η επιλογή του μαύρου ή του κόκκινου χρώματος. Υπάρχει ειδική ψυχολογική ανάλυση πάνω στην επιλογή του κάθε χρώματος, όμως νομίζω δεν είναι της παρούσης. Η μονοχρωμία και ιδιαίτερα αυτή του μαύρου (φόβος – ανασφάλεια- θυμός) ή του κόκκινου (υπερκινητικότητα – επιθετικότητα) δεν αποτελεί ένδειξη συναισθηματικής ισορροπίας.
Ένδειξη συναισθηματικής αστάθειας αποτελεί και η συνεχής άρνηση του παιδιού να ζωγραφίσει την οικογένεια του.
Η ανάλυση του παιδικού σχεδίου είναι μια διαδικασία σχεδόν απαραίτητη για τους γονείς και τους δασκάλους. Οι συμβολισμοί αυτοί έχουν καθιερωθεί μετά από χρόνια έρευνας και φυσικά δεν είναι απόλυτοι, αφού τα παιδιά έχουν ξεχωριστές προσωπικότητες το καθένα. Νομίζω όμως ότι έγινε φανερό πόσα πολλά μπορούμε να καταλάβουμε , χωρίς βέβαια να είμαστε υπερβολικοί. Δεν χρειάζεται ούτε να αναλύουμε το κάθε σχέδιο του παιδιού , ούτε και φυσικά να στεκόμαστε από πάνω του πιεστικά και κάνοντας παρατηρήσεις να λέμε τι είναι σωστό και τι όχι. Ο χλευασμός και η επίκριση της ζωγραφιάς ισοδυναμεί με απόρριψη για το παιδί. Αντίθετα, οφείλουμε να το ενθαρρύνουμε, να το επαινούμε (κι ας ζωγράφισε το αλογάκι του χωρίς ουρά) και να του μαθαίνουμε να δουλεύει με νέα υλικά. Να έχουμε στο μυαλό μας ότι τα παιδιά επηρεάζονται από τον κοινωνικό τους περίγυρο και τα ΜΜΕ, ιδιαίτερα την τηλεόραση.
Επίσης, οι παιδικές ζωγραφιές είναι πολύ όμορφες για το χώρο μας. Τον γεμίζουν με θετική ενέργεια και μας υπενθυμίζουν πόσο σημαντικά είναι για μας τα παιδιά μας ή τα αγαπημένα μας πρόσωπα. Είναι το μόνο χειροπιαστό δώρο που μπορούν να προσφέρουν αυθόρμητα, αλλά με τόση αγάπη. Ας τα ενθαρρύνουμε λοιπόν.