Η ΠΡΩΤΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ

Λίγα λόγια για τον Νίκο Καββαδία……

Ο Νίκος Καββαδίας γεννήθηκε το 1910 σε μια επαρχιακή πόλη της περιοχής του Χαρμπίν στην Κίνα, από γονείς Κεφαλλονίτες. Το 1914 με το ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου η οικογένεια έρχεται στην Ελλάδα, στο Αργοστόλι, ενώ ο πατέρας επιστρέφει στις επιχειρήσεις του στη Ρωσία, όπου καταστρέφεται οικονομικά. Το 1921 γυρίζει και πάλι στην Ελλάδα, τσακισμένος και ανίκανος να προσαρμοσθεί στην ελληνική πραγματικότητα. Ύστερα από εκεί εγκαθίστανται στον Πειραιά.Ο Καββαδίας πηγαίνει στο Δημοτικό κι είναι συμμαθητής με το Γιάννη Τσαρούχη και τον Παπά-Γιώργη Πυρουνάκη. Επηρεάζεται από αναγνώσματα του Ιούλιου Βερν και άλλα βιβλία περιπέτειας. Στην ηλικία των δεκαοκτώ αρχίζει να δημοσιεύει ποιήματα στο περιοδικό της Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαίδειας με το ψευδώνυμο Πέτρος Βαλχάλας και εκδίδει ο ίδιος το σατυρικό φυλλάδιο «Σχολικός Σάτυρος«, γράφοντας ποιήματα για τους συμμαθητές του.

Το πρώτο ποίημά του δημοσιεύεται στην εφημερίδα Σημαία με τίτλο «Ο Θάνατος της Παιδούλας». Αποφοιτώντας από το Γυμνάσιο δίνει εξετάσεις στην Ιατρική Σχολή. Την ίδια περίοδο όμως πεθαίνει ο πατέρας του και ο Καββαδίας αναγκάζεται να εργαστεί σε ναυτικό γραφείο.

Παράλληλα συνεχίζει να συνεργάζεται με διάφορα φιλολογικά περιοδικά, όπως Ο Διανοούμενος. Το 1931 το περιοδικό Ναυτική Ελλάς δημοσιεύει το έργο του Ν. Καββαδία, «Τραγούδια». Την επόμενη χρονιά ο ποιητής ξεκινά να δημοσιεύει τις ταξιδιωτικές του εντυπώσεις στην εφημερίδα Πειραϊκόν Βήμα, μαζί με το μυθιστόρημά του (σε συνέχειες) «Η Απίστευτη Περιπέτεια του Λοστρόμου Νακαχαναμόκο», όμως η εφημερίδα διακόπτει την έκδοσή της και το πόνημά του μένει ημιτελές.

Δυο χρόνια αργότερα μαζί με την οικογένειά του μετακομίζουν στην Αθήνα και το σπίτι τους γίνεται τόπος συνάντησης διαφόρων καλλιτεχνών της εποχής, λογοτεχνών, ζωγράφων και ποιητών. Τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς κυκλοφορεί η πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο «Μαραμπού».

Στον πόλεμο του ’40 φεύγει για την Αλβανία, όπου υπηρετεί αρχικά ως ημιονηγός τραυματιοφορέας και αργότερα, λόγω της ειδικότητάς που είχε ως ασυρματιστής, χρησιμοποιείται στο σταθμό υποκλοπής της ΙΙΙ Μεραρχίας. Στο περιοδικό Λόγχη δημοσιεύει το πεζογράφημά του «Στο Άλογό μου».Στη διάρκεια της Κατοχής, ο Καββαδίας περνάει στις γραμμές της Εθνικής Αντίστασης και γίνεται μέλος του ΕΑΜ. Την ίδια ακριβώς περίοδο γίνεται και μέλος του ΚΚΕ. Εντάσσεται, επιπλέον, στην Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών, παρά το γεγονός ότι είχε τυπώσει τότε μόνο ένα βιβλίο, το «Μαραμπού», ενώ το όριο ήταν τα τρία βιβλία.

Τα έργα του γνώρισαν μεγάλη αναγνώριση μετά τον θάνατό του και πολλά ποιήματά του μελοποιήθηκαν από τους Θάνο Μικρούτσικο, Γιάννη Σπανό, αδελφούς Κατσιμίχα και Δημήτρη Ζερβουδάκη. 

Kuro Siwo

Πρώτο ταξίδι έτυχε ναύλος για το Νότο,
δύσκολες βάρδιες, κακός ύπνος και μαλάρια.
Είναι παράξενα της Ίντιας τα φανάρια
και δεν τα βλέπεις, καθώς λένε με το πρώτο.

Πέρ’ απ’ τη γέφυρα του Αδάμ, στη Νότιο Κίνα,
χιλιάδες παραλάβαινες τσουβάλια σόγια.
Μα ούτε στιγμή δεν ελησμόνησες τα λόγια
που σου ‘πανε μια κούφια ώρα στην Αθήνα

Στα νύχια μπαίνει το κατράμι και τ’ ανάβει,
χρόνια στα ρούχα το ψαρόλαδο μυρίζει,
κι ο λόγος της μες’ το μυαλό σου να σφυρίζει,
“ο μπούσουλας είναι που στρέφει ή το καράβι; ”

Νωρίς μπατάρισε ο καιρός κι έχει χαλάσει.
Σκατζάρισες, μα σε κρατά λύπη μεγάλη.
Απόψε ψόφησαν οι δυο μου παπαγάλοι
κι ο πίθηκος που ‘χα με κούραση γυμνάσει.

Η λαμαρίνα! …η λαμαρίνα όλα τα σβήνει.
Μας έσφιξε το kuro siwo σαν μια ζώνη
κι συ κοιτάς ακόμη πάνω απ’το τιμόνι,
πως παίζει ο μπούσουλας καρτίνι με καρτίνι.

ο Καββαδίας ασυρματιστής