Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου

Στις 23 Απριλίου 1616 έφυγαν από τη ζωή δύο μεγάλα ονόματα των γραμμάτων: ο ισπανός συγγραφέας του Δον Κιχώτη Μιγκέλ Ντε Θερβάντες και ο άγγλος δραματουργός Γουίλιαμ Σέξπιρ. Με αφορμή το διπλό αυτό γεγονός, η UNESCO έχει καθιερώσει την 23η Απριλίου ως την Παγκόσμια Ημέρα του Βιβλίου.

Στην Καταλονία, την ημέρα αυτή εορτάζεται η Μέρα των Βιβλίων και των Ρόδων, μία τοπική παραλλαγή της Γιορτής του Αγίου Βαλεντίνου, που συνδυάζεται με την εορτή του προστάτη της περιοχής, Αγίου Γεωργίου. Με το σύνθημα «Ένα τριαντάφυλλο για την αγάπη, ένα βιβλίο για πάντα», ο άνδρας θα χαρίσει στην αγαπημένη του ένα τριαντάφυλλο κι αυτή θα του το ανταποδώσει με ένα βιβλίο.

Στο επίκεντρο των εκδηλώσεων, ο περίφημος δρόμος της Βαρκελώνης «Λα Ράμπλα», η πιο ζωντανή γωνιά της πόλης, «ο μόνος δρόμος, που δεν ήθελα να τελείωνε ποτέ», όπως είχε πει κάποτε ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα. Εκτιμάται ότι μόνο την ημέρα αυτή διακινούνται στην Βαρκελώνη 500.000 βιβλία και 4 εκατομμύρια τριαντάφυλλα.

 

Ο κορυφαίος θεατρικός συγγραφέας, Γουίλιαμ Σέξπιρ
Ο Γουίλιαμ Σεξπιρ ήταν Άγγλος, ποιητής, θεατρικός συγγραφέας, ηθοποιός και θεατρικός επιχειρηματίας.

Θεωρείται ο κορυφαίος δραματουργός των νεωτέρων χρόνος και ο μόνος, ίσως, που μπορεί να σταθεί δίπλα στους τρεις μεγάλους αρχαίους έλληνες τραγικούς ποιητές. Ο δημιουργός του «Άμλετ», του «Μάκθεβ», του «Βασιλιά Λιρ» και άλλων αριστουργημάτων ζωντάνεψε με τους ήρωές του, όχι μόνο το πνεύμα της εποχής του, αλλά όλων των αιώνων.

 

 

Μιγκέλ ντε Θερβάντες: Ο συγγραφέας του Δον Κιχώτη
Ο Μιγκέλ ντε Θερβάντες είναι χωρίς καμία αμφιβολία ένας από τους μεγαλύτερους λογοτέχνες όλων των εποχών.

Η περιπετειώδης και γεμάτη οδύνες ζωή του κύλησε ανάμεσα στην περίοδο του μεγαλείου της Ισπανίας και στην αρχή της παρακμής της, πράγμα που αποτυπώνεται στο αριστούργημά του «Δον Κιχώτης», που θεωρείται ένα από τα κορυφαία και επιδραστικότερα μυθιστορήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

Το έργο αυτό επηρέασε γενιές πεζογράφων, όχι μόνο στον ισπανόφωνο, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. Είναι το πιο πολυμεταφρασμένο βιβλίο, μετά τη Βίβλο.

 

Πηγή: https://www.sansimera.gr/worldays/17

Αποχαιρετισμοί – Άλκη Ζέη

Η Άλκη Ζέη γεννήθηκε στην Αθήνα. Ο πατέρας της, Ζήνων Ζέης, ήταν τραπεζικός υπάλληλος, μεγαλωμένος στην Κρήτη, αλλά με καταγωγή από την Άνδρο και η μητέρα της, Έλλη Σωτηρίου, ήταν από τη Σάμο και είχε περάσει τα παιδικά της χρόνια στη Σμύρνη. Η Άλκη Ζέη έζησε ως παιδί στη Σάμο, μαζί με τη μεγαλύτερή της αδελφή, ενόσω η μητέρα της ανάρρωνε από φυματίωση σε σανατόριο στην Πάρνηθα. Επιστρέφοντας στην Αθήνα οικογενειακώς το 1937, φοίτησε αρχικά στην ιδιωτική Ιόνιο Σχολή, όπου γνώρισε τη φίλη της και μετέπειτα συγγραφέα Ζωρζ Σαρή, αλλά τα τελευταία τρία χρόνια του γυμνασίου πήγε στην επίσης ιδιωτική Σχολή Αηδονοπούλου. Εκείνη την περίοδο ο θείος της, Πλάτων Σωτηρίου (αδελφός της μητέρας της), παντρεύτηκε τη γνωστή συγγραφέα Διδώ Σωτηρίου, η οποία βοήθησε την Άλκη Ζέη να ασχοληθεί με τη συγγραφή. Ενώ ήταν μαθήτρια στη Σχολή Αηδονοπούλου συμμετείχε στον όμιλο κουκλοθεάτρου της σχολής της που διεύθυνε η καθηγήτρια τέχνης Ελένη Περράκη-Θεοχάρη. Τότε ξεκίνησε να γράφει έργα για κουκλοθέατρο και ένας από τους χαρακτήρες που δημιούργησε, ο Κλούβιος, έγινε μετέπειτα ένας από τους κυριότερους ήρωες του κουκλοθεάτρου Αθηνών “Μπάρμπα Μυτούσης” που ίδρυσε η Περράκη-Θεοχάρη.

Κατοχή και εξορία
Κατά την περίοδο της κατοχής έχει δηλώσει πως είχε ενταχθεί στην ΕΠΟΝ, παρακινούμενη από την Διδώ Σωτηρίου. Παράλληλα σπούδασε φιλοσοφία του θεάτρου στην Φιλοσοφική του πανεπιστημίου των Αθηνών και υποκριτική στη δραματική σχολή του Εθνικού Ωδείου Αθηνών. Ενώ φοιτούσε στη δραματική σχολή το 1943 γνώρισε τον μελλοντικό της σύζυγο, το θεατρικό συγγραφέα Γιώργο Σεβαστίκογλου (1913-1990), με τον οποίο παντρεύτηκε το 1945. Το 1948, ύστερα από την ήττα του ΔΣΕ στον εμφύλιο, ο σύζυγός της διέφυγε στην Τασκένδη.

Η Ζέη προσπάθησε να τον ακολουθήσει αλλά την συνέλαβαν και την εξόρισαν στη Χίο λόγω των πολιτικών της πεποιθήσεων. Ύστερα από προσπάθειες έξι ετών, και αφού έμεινε για καιρό στην Ιταλία, το 1954 επανασυνδέθηκε με τον σύζυγο της στην Τασκένδη. Απέκτησαν δυο παιδιά,την Ειρήνη (1956-) και τον Πέτρο (1959-). Το 1957 μετακόμισαν στη Μόσχα, όπου σπούδασε και στο τμήμα σεναριογραφίας του Ινστιτούτου Κινηματογράφου της Μόσχας. Το 1964 επέστρεψε στην Ελλάδα για να ξαναφύγει πάλι το 1967, με τον ερχομό της Χούντας —αυτή τη φορά για το Παρίσι— και να επιστρέψει οριστικά όταν έπεσε η απριλιανή δικτατορία.

Συγγραφικό έργο
Κατά τη διάρκεια της παραμονής της στην ΕΣΣΔ συνέχισε το γράψιμο και μια σειρά παιδικών διηγημάτων της δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό για τους νέους Νεανική Φωνή, που είχε ως συντακτική επιτροπή τον Μάριο Πλωρίτη, τον Τάσο Λιγνάδη και τον Κωστή Σκαλιώρα. Το πρώτο της μυθιστόρημα, το αυτοβιογραφικό Το καπλάνι της βιτρίνας, γράφτηκε το 1963 ενώ ήταν στη Μόσχα. Αποτελεί έργο-σταθμό στην ελληνική παιδική λογοτεχνία, όντας το πρώτο ίσως παιδικό βιβλίο με πολιτικές αναφορές, πιο συγκεκριμένα στη δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά.

Το 1971 και ενώ ήταν εξόριστη στο Παρίσι, έγραψε τον Μεγάλο περίπατο του Πέτρου, αυτή τη φορά με θέμα την Κατοχή και την απελευθέρωση. Το σημαντικό στα ιστορικά της μυθιστορήματα είναι ότι δεν αποτελούν μια απλή καταγραφή ιστορικών γεγονότων αλλά είναι ζυμωμένα με τα αυτοβιογραφικά βιώματα των ηρώων της.

Μαζί με τη Ζωρζ Σαρή, με την οποία γνωρίζονταν από τα σχολικά τους χρόνια, καθιέρωσε ένα νέο στυλ στο νεανικό μυθιστόρημα, τόσο από την άποψη του ζωντανού, αυτοβιογραφικού ύφους όσο και της εισαγωγής του πολιτικού, κοινωνικού και ιστορικού στοιχείου στο είδος. Το εφηβικό μυθιστόρημα Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της κέρδισε το 2003 το βραβείο εφηβικού μυθιστορήματος του Κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου (ελληνικό τμήμα της IBBY), ενώ το 2004 η Ζέη ήταν υποψήφια για το βραβείο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν και το βραβείο Άστριντ Λίντγκρεν λογοτεχνίας. Το Βραβείο Mildred L. Batchelder της απονεμήθηκε για τις εκδόσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες των έργων της Το καπλάνι της βιτρίνας, Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου και Κοντά στις ράγες. Συνολικά τα έργα της Ζέη έχουν μεταφραστεί σε 20 γλώσσες.

Το 2010 τιμήθηκε με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου της.

Tο 2014 αναγορεύτηκε σε επίτιμη διδάκτορα του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, για να τιμηθεί με τον τρόπο αυτό η προσφορά και το έργο της, ιδίως στην παιδική λογοτεχνία. Αναγορεύτηκε ομοίως επίτιμη διδάκτωρ, το 2012 από τη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών και Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Κύπρου, και το 2015 από τη Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Πατρών.

Η Άλκη Ζέη έφυγε από τη ζωή το βράδυ της 27ης Φεβρουαρίου 2020, σε ηλικία 97 ετών.

Ενδεικτική εργογραφία της συγγραφέως:

Το καπλάνι της βιτρίνας (1963)
Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου (1971)
Αρβυλάκια και γόβες (1975)
Ο θείος Πλάτων (1975)
Κοντά στις ράγες (1977)
Μια Κυριακή του Απρίλη (1978)
Τα παπούτσια του Αννίβα (1979)
Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα (1987)
Η μωβ ομπρέλα (1989)
Η Αλίκη στη χώρα των μαρμάρων (1990)
Ματίας [Α’ Κρατικό βραβείο παιδικής λογοτεχνίας το 2001](1993)
Σπανιόλικα Παπούτσια (1994)
Γατοκουβέντες (1996)
Νεανική Φωνή (1996)
Η δωδέκατη γιαγιά και άλλα.. (1998)
Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της (2002)
Ο Ψεύτης Παππούς (2007)
Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο (2013)
Πόσο θα ζήσεις ακόμα, γιαγιά; (2017)
Ένα παιδί από το πουθενά (2019)

Βραβεία – διακρίσεις

1968 ALA Notable Book selection Το καπλάνι της βιτρίνας
1969 Horn Book Honor List selection Το καπλάνι της βιτρίνας
1970 ALSC Mildred Batchelder (U.S.A) Το καπλάνι της βιτρίνας
1974 ALSC Mildred Batchelder (U.S.A) Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου
1980 ALSC Mildred Batchelder (U.S.A) Κοντά στις ράγιες
1992 Κρατικό Βραβείο παιδικού βιβλίου
2002 Βραβείο Acerbi (ΙΤΑΛΙΑ) Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα
2003 Βραβείο Κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου (IBBY GREECE) καλύτερου εφηβικού βιβλίου, Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της
2003 Βραβείο Λογοτεχνικού περιοδικού «διαβάζω» καλύτερου εφηβικού βιβλίου, Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της
Υποψήφια για το βραβείο παιδικής λογοτεχνίας Hans Christian Andersen 2004
Υποψήφια τρεις φορές (2004,2009,2015) για το βραβείο λογοτεχνίας για παιδιά Astrid Lindgren Memorial Award
2005 Βραβείο των βιβλιοφάγων (Prix des Embouquineurs, ΓΑΛΛΙΑ) Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της
2007 Βραβείο Andersen – Il mondo dell’ infanzia (ΙΤΑΛΙΑ) Το καπλάνι της βιτρίνας
2008 Ο ψεύτης παππούς στη βραχεία λίστα των βραβείων του λογοτεχνικού περιοδικού «διαβάζω»
2009 Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της στην βραχεία λίστα για το Marsh Award (Μ.ΒΡΕΤΑΝΙΑ)
2010 Βραβείο Νέων Ευρωπαίων (ΓΑΛΛΙΑ) Ο ψεύτης παππούς
2010 Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου της
2012 Επίτιμη Διδάκτωρ του Παιδαγωγικού Τμήματος Πανεπιστημίου Κύπρου
2014 Επίτιμη Διδάκτωρ του Παιδαγωγικού Τμήματος Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
2014 Βραβείο αναγνωστών των βιβλιοπωλείων PUBLIC Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο
2015 Χρυσός σταυρός του Τάγματος της Τιμής από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας
2015 υποψήφια για Διεθνές βραβείο παιδικής λογοτεχνίας Astrid Lindgren
2015 Επίτιμη Διδάκτωρ του Τμήματος Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πατρών
2015 Ταξιάρχης του Τάγματος Τεχνών και Γραμμάτων από το ΥΠΠΟ της Γαλλίας

Πηγή : Βικιπαίδεια

Αποχαιρετισμοί – Κική Δημουλά

Το πατρικό της όνομα ήταν Βασιλική Ράδου. Γεννήθηκε στην Αθήνα. Το 1952 παντρεύτηκε τον ποιητή και πολιτικό μηχανικό Άθω Δημουλά, με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά, τον Δημήτρη (1955) και την Έλση (1957). Εργάστηκε σαν υπάλληλος στην Τράπεζα της Ελλάδος από το 1949 έως και το 1973. Υπήρξε πρόεδρος του ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη (κοινωφελές Ν.Π.Ι.Δ. υπό την αιγίδα της Ακαδημίας Αθηνών).

Έκανε την εμφάνιση της στα γράμματα το 1952, σε ηλικία 19 χρονών, με τη ποιητική συλλογή «Ποιήματα», όμως μετά από λίγο αποκήρυξε εκείνη την πρώτη συλλογή της. Η επίσημη είσοδός της στην ποίηση έγινε το 1956, με τη συλλογή «Έρεβος». Αργότερα ήρθαν οι «Ερήμην», «Επί τα ίχνη» και η συλλογή «Το λίγο του κόσμου» για την οποία τιμήθηκε με το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποιήσεως. Το Κρατικό Βραβείο Ποίησης απέσπασε η συλλογή της «Χαίρε ποτέ», ενώ το Βραβείο του Ιδρύματος Ουράνη της απονεμήθηκε για την «Εφηβεία της λήθης», στην οποία περιλαμβάνεται το ποίημα «Σαν να διάλεξες», όπου η ποιήτρια συνδέει μια βόλτα στη λαϊκή αγορά με το μοιραίο του θανάτου: «Σπάνια να ψωνίσω. Γιατί εκεί σου λένε διάλεξε./ Eίναι ευκολία αυτή ή πρόβλημα; Διαλέγεις και μετά/ πώς το σηκώνεις το βάρος το ασήκωτο/ που έχει η εκλογή σου. […] Tο πολύ ν’ αγοράσω λίγο χώμα. Όχι για λουλούδια./ Για εξοικείωση./ Eκεί δεν έχει διάλεξε. Eκεί με κλειστά τα μάτια».

Ακολούθησαν οι συλλογές «Ενός λεπτού μαζί», «Ήχος απομακρύνσεων», «Εκτός σχεδίου», «Χλόη θερμοκηπίου», «Μεταφερθήκαμε παραπλεύρως», «Τα Εύρετρα », «Δημόσιος Καιρός» και «Ανω τελεία».

Σε μία ομιλία της για την ποίηση η Δημουλά όρισε ως εξής το ποίημα:

«Βαδίζεις σε μιαν έρημο. Ακούς ένα πουλί να κελαηδάει. Όσο κι αν είναι απίθανο να εκκρεμεί ένα πουλί μέσα στην έρημο, ωστόσο εσύ είσαι υποχρεωμένος να του φτιάξεις ένα δέντρο. Αυτό είναι το ποίημα».

Στις 16 Ιανουαρίου 2020, η υπουργός πολιτισμού πρότεινε την Κική Δημουλά, με επίσημη επιστολή της προς την Επιτροπή, για το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.

Η Κική Δημουλά εισήλθε στις 2 Φεβρουαρίου 2020 σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας λόγω της χρόνιας αναπνευστικής ανεπάρκειας από την οποία έπασχε. Τελικά, απεβίωσε 20 ημέρες αργότερα, στις 22 Φεβρουαρίου, λόγω καρδιακής ανακοπής σε έδαφος σοβαρής χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας και καρδιακής ανεπάρκειας.

Τάφηκε στις 25 Φεβρουαρίου στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών, δημοσία δαπάνη, παρουσία συγγενών, εκπροσώπων των γραμμάτων και τεχνών και του πολιτικού κόσμου μεταξύ των οποίων ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ο Πρωθυπουργός.

Διακρίσεις
2001, Χρυσός Σταυρός του Tάγματος της Tιμής από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο.
2002, τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, στην οποία κατέλαβε την έδρα των γραμμάτων που είχε μείνει κενή μετά τον θάνατο του Νικηφόρου Βρεττάκου — η τρίτη γυναίκα στην ιστορία της Ακαδημίας (μετά τις Γαλάτεια Σαράντη και Αγγελική Λαΐου).
2014, Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Φοίνικος.
20 Μαΐου 2015, αναγορεύτηκε σε επίτιμη διδάκτωρ της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ.
6 Ιουνίου 2017, αναγορεύτηκε επίτιμη διδάκτωρ του Τμήματος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Βραβεία
1964, Eύφημη μνεία από την Ομάδα των Δώδεκα, για την ποιητική συλλογή Επί τα ίχνη.
1972, Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης, για την ποιητική συλλογή Το λίγο του κόσμου.
1989, Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης, για την ποιητική συλλογή Χαίρε ποτέ.
1997, Βραβείο Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών, για την ποιητική συλλογή Η εφηβεία της λήθης.
2001, Αριστείο των Γραμμάτων της Ακαδημίας Αθηνών, για το σύνολο του έργου της.
2003, Μακεδονικό Βραβείο, για το σύνολο του έργου της.
2009, Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας (Prix Européen de Littérature), για το σύνολο του έργου της.
2010, Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας, για το σύνολο του έργου της.
Έργο
Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί στα Αγγλικά, τα Γαλλικά, τα Ισπανικά, τα Ιταλικά, τα Πολωνικά, τα Βουλγαρικά, τα Γερμανικά και τα Σουηδικά. Αποσπάσματα του έργου της έχουν συμπεριληφθεί στα σχολικά διδακτικά βιβλία. Η ποίηση της δεν ήταν εύκολα μελοποιήσιμος, εντούτοις υπήρξαν ποιήματα όπως τα Στην Αγκαλιά της Άκρης, Ο Πληθυντικός Αριθμός, Βράδιασε, τα Ξαναλέμε κ.α που μελοποιήθηκαν μεταξύ άλλων από τον Θάνο Μικρούτσικο και τον Μάνο Ξυδούς.

ΑΣΥΜΒΙΒΑΣΤΑ
Ὅλα τὰ ποιήματά μου γιὰ τὴν ἄνοιξη
ἀτέλειωτα μένουν.

Φταίει ποὺ πάντα βιάζεται ἡ ἄνοιξη,
φταίει ποὺ πάντα ἀργεῖ ἡ διάθεσή μου.

Γι᾿ αὐτὸ ἀναγκάζομαι
κάθε σχεδὸν ποίημά μου γιὰ τὴν ἄνοιξη
μὲ μιὰ ἐποχὴ φθινοπώρου
ν᾿ ἀποτελειώνω.

Εργογραφία
Ποιητικές συλλογές
Ποιήματα, 1952 (αποκηρυγμένα)
Έρεβος, 1956, εκδόσεις «Στιγμή», Αθήνα 1990
Ερήμην, εκδ. Δίφρος, Αθήνα 1958. Εκδ. «Στιγμή», 1990.
Επί τα ίχνη, εκδ. «Φέξης» Αθήνα 1963. Εκδ. «Στιγμή», 1989.
Το λίγο του κόσμου, εκδ. «Νεφέλη», Αθήνα 1971, 1983. Εκδ. «Στιγμή», 1990.
Το τελευταίο σώμα μου, εκδ, «Κείμενα», Αθήνα 1981. Εκδ. «Στιγμή», 1989.
Χαίρε ποτέ, «Στιγμή», 1988
Η εφηβεία της λήθης, «Στιγμή», 1994
Ποιήματα, εκδόσεις «Ίκαρος», Αθήνα 1998 (Συγκεντρωτκή έκδοση· περιλαμβάνονται όλες οι προηγούμενες συλλογές εκτός από τα Ποιήματα.)
Ενός λεπτού μαζί, «Ίκαρος», 1998
Ήχος απομακρύνσεων, «Ίκαρος», 2001
Χλόη θερμοκηπίου, «Ίκαρος», 2005
Συνάντηση, Γιάννης Ψυχοπαίδης, Κική Δημουλά, «Ίκαρος», 2007 (ανθολογία με εβδομήντα τρία ζωγραφικά έργα του Γιάννη Ψυχοπαίδη)
Μεταφερθήκαμε παραπλεύρως, «Ίκαρος», 2007
Τα εύρετρα, «Ίκαρος», 2010
Δημόσιος καιρός, «Ίκαρος», 2014
Άνω τελεία, «Ίκαρος», 2016
Πεζά
Ο φιλοπαίγμων μύθος, εκδ. «Ίκαρος», Αθήνα 2004 (Η ομιλία που εκφώνησε η Κική Δημουλά στην Ακαδημία Αθηνών κατά την τελετή υποδοχής της.)
Εκτός σχεδίου, «Ίκαρος», 2005 (επιλογή πεζών κειμένων)
Έρανος σκέψεων, «Ίκαρος», 2009 (η ομιλία της Κικής Δημουλά στην Αρχαιολογική Εταιρεία στις 26 Ιανουαρίου 2009)
Πηγή : Βικιπαίδεια

Αποχαιρετισμοί – Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ

Η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ γεννήθηκε στην Αθήνα τον Φεβρουάριο του 1939. Γονείς της ήταν οι Γιάννης Αγγελάκης και Ελένη Σταμάτη. Ήταν πνευματική κόρη του Νίκου Καζαντζάκη, που διατηρούσε φιλικές σχέσεις με τον πατέρα της. Μόλις στα 17 της χρόνια δημοσιεύει στο περιοδικό Καινούργια εποχή το ποίημα της «Μοναξιά» μετά από παρότρυνση του Νίκου Καζαντζάκη, ο οποίος έστειλε γράμμα στον Γιάννη Γουδέλη, τον διευθυντή της Καινούργιας εποχής γράφοντας: «Παρακαλώ, δημοσιεύστε αυτό το ποίημα, το έχει γράψει μία κοπέλα που δεν έχει βγάλει ακόμα το γυμνάσιο. Είναι το ωραιότερο ποίημα που διάβασα ποτέ!». Από τότε άνοιξε ο δρόμος για την ενασχόληση της με την ποίηση και τη μετάφραση. Άρθρα για την ποίηση και την μετάφραση της ποίησης έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά και εφημερίδες. Το έργο της έχει μεταφραστεί σε περισσότερες των δέκα γλωσσών και ποιήματα της εμπεριέχονται σε λογοτεχνικές ανθολογίες. Αρχή και τέλος για εκείνη η ποίηση του Κ.Π. Καβάφη. Σπούδασε ξένες γλώσσες στην Αθήνα, τη Γαλλία και την Ελβετία. Ήταν διπλωματούχος μεταφράστρια-διερμηνέας. Είχε μεταφράσει, μεταξύ άλλων, Αλεξάντρ Σεργκέγεβιτς Πούσκιν, Βλαντιμίρ Βλαντιμίροβιτς Μαγιακόβσκι, Ουίλλιαμ Σαίξπηρ κ.ά. Η ποίησή της διακρίνεται από μια έντονη καταφυγή σε φανταστικές χώρες. Το 2014 συμμετείχε στην ταινία Μητριαρχία. Απεβίωσε στις 21 Ιανουαρίου 2020.

Διακρίσεις
Το 1962 τιμήθηκε με το Α΄ Βραβείο Ποίησης της πόλης της Γενεύης (Prix Hensch). Το 1985 τιμήθηκε με το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης. Έχει δώσει διαλέξεις και διάβασε ποιήματά της σε Πανεπιστήμια των ΗΠΑ και Καναδά (Harvard, Cornell, Darmouth, N.Y.State, Princeton, Columbia κ.α.) Το 2000 τιμήθηκε με το βραβείο Κώστα και Ελένης Ουράνη (Ακαδημία Αθηνών). Το 2014 βραβεύτηκε με το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων για το σύνολο του έργου της.

Το έργο της
Πρωτοδημοσίευσε στην Καινούργια εποχή το 1956.

Μοναξιά (Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ)

Αν ενώσεις το βροχόνερο με το δάκρυ σου
το γέλιο σου με τον ήλιο
το σίφουνα, τον αγέρα με την ξεσηκωμένη αγανάκτησή σου.

Αν κλάψεις για τα παιδάκια με τις ρόδινες ανταύγειες
του δειλινού στο πρόσωπο, που πλαγιάζουν
με τα χεριά αδειανά, με τα πόδια γυμνά
θα βρεις τη μοναξιά σου.

Αν σκύψεις στους συνανθρώπους σου
μες στα αδιάφορα μάτια τους θα ‘ναι γραμμένη
απελπιστική, ολοκληρωτική η μοναξιά σου.

Κι αν πάλι τους δείξεις το δρόμο της δύναμης
και τους ξεφωνίσεις να πιστέψουν μόνο τον εαυτό τους
θα τους δώσεις μια πίκρα παραπάνω
γιατί δε θα το μπορούν, θα ‘ναι βαρύ γι’ αυτούς
και θα ‘ναι πάλι η μοναξιά σου.

Αν φωνάξεις την αγάπη σου
θα ‘ρθει πίσω άδεια, κούφια, η ίδια σου η φωνή
γιατί δεν είχε το κουράγιο να περάσει όλες
τις σφαλισμένες πόρτες, όλα τα κουρασμένα βήματα
όλους τους λασπωμένους δρόμους.
Θα γυρίσει πίσω η φωνή που την έστειλες τρεμάμενη
λαχταριστή, με άλλα λόγια που δεν την είχες προστάξει εσύ
τα λόγια της μοναξιάς σου.

Θεέ μου, τι θα γίνουμε;
Πώς θα πορευτούμε;
Πώς θα πιστέψουμε; Πώς θα ξεγελαστούμε;
Μ’ αυτή την αλλόκοτη φυγή των πραγμάτων
των ψυχών από δίπλα μας;

Ένας δρόμος υπάρχει, ένας τρόπος.
Μια θα ‘ναι η Νίκη:
αν πιστέψουμε, αν γίνουμε, αν πορευτούμε.
Μόνοι μας.

Φθινόπωρο 1956

Έργα της είναι:

Λύκοι και σύννεφα (1963)
Ποιήματα 63-69, (1971)
Μαγδαληνή, το μεγάλο θηλαστικό (1974)
Τα σκόρπια χαρτιά της Πηνελόπης (1977)
Ο θρίαμβος της σταθερής απώλειας (1978)
Ενάντιος έρωτας (1982)
Οι μνηστήρες (1984)
Όταν το σώμα (1988)
Επίλογος αέρας (1990)
Άδεια φύση (1993)
Λυπιού (1995)
Ωραία έρημος ωραία η σάρκα (1996)
Η Ύλη Μόνη (2001)
Μεταφράζοντας σε έρωτα της ζωής το τέλος (2003)
Στον ουρανό του τίποτα με ελάχιστα (2005)
Η ανορεξία της ύπαρξης (2011)
Ποίηση 1963-2011 (ανθολογία), εκδ. «Καστανιώτη», Αθήνα 2014, 512 σελ., ISBN 978-960-03-5718-9
Της μοναξιάς διπρόσωποι μονόλογοι, 2016 εκδόσεις «Καστανιώτη».
Των αντιθέτων διάλογοι και με τον ανήλεο χρόνο, 2018 Εκδόσεις «Καστανιώτη»
Πλούσιο είναι και το μεταφραστικό της έργο.

Πηγή : Βικιπαίδεια

Η Δ’ διαβάζει … “Πράσινος πυρετός” της Ελένης Σβορώνου

Τέσσερις έφηβοι πάσχουν από μια σπάνια αλλεργία: τη SOKIN.
Βγάζουν σπιθουράκια, καντήλες και φλύκταινες όταν παραβιάζεται ένας νόμος.
Ιδίως όταν η παρανομία βλάπτει σοβαρά το περιβάλλον γύρω τους.
Κανένας τους δε διάλεξε να είναι ένα “βαρόμετρο εφαρμογής των νόμων”!
Υποφέρουν.
Μόνη γιατρειά είναι το φάρμακο AntiSOKIN.
Ένα φάρμακο που πωλείται στα φαρμακεία και στα βιβλιοπωλεία.
Βγαίνει σε ταμπλέτες, σιρόπι και βιβλίο!
Είναι ο ανά χείρας οδηγός δράσης.
Οι τέσσερις φίλοι ακολουθούν τις οδηγίες άλλοτε κατά γράμμα και άλλοτε αυτοσχεδιάζοντας. Και το διασκεδάζουν.
Ζήσε μαζί τους την περιπέτεια.
Όπλα σας είναι μια σειρά από τρόπους κινητοποίησης που έχουμε όλοι οι πολίτες στη διάθεσή μας και δεν τους γνωρίζουμε.
Όπλα απολύτως νόμιμα και αποτελεσματικά. Εξολοθρεύουν δύο εχθρούς: την αδιαφορία και την παρανομία.

 

 

Η Ελένη Σβορώνου (γεν. 1965) είναι συγγραφέας παιδικής και νεανικής λογοτεχνίας. Βραβεύτηκε από τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά για το έργο της «Η μπαλάντα της Ζηνοβίας (κατηγορία «Λογοτεχνικό βιβλίο γνώσης για μεγάλα παιδιά», 2017) ενώ το βιβλίο της Σκληρό Καρύδι συμπεριλήφθηκε στα White Raven, διάκριση που απονέμεται από τη Διεθνή Παιδική Βιβλιοθήκη του Μονάχου σε βιβλία που αξίζουν διεθνούς προσοχής λόγω του θέματος και της λογοτεχνικής προσέγγισής τους. Βιβλία της έχουν συμπεριληφθεί στις βραχείες λίστες των Κρατικών Βραβείων (Ο βυθός με τα σοκολατόδεντρα), του περιοδικού Διαβάζω (Στον αστερισμό των Διδύμων, Όλα για τη φανέλα και το Πάτημα του Έλληνα). Έχει λάβει δυο φορές Εύφημο Μνεία από τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά (για το Πάτημα του Έλληνα και για τον Ψαροντουφεκά). Συντονίζει σεμινάρια δημιουργικής γραφής για ενήλικες και παιδιά (παλαιότερα στο ΕΚΕΒΙ, τώρα στον Ιανό), γράφει κριτική στο ηλεκτρονικό λογοτεχνικό περιοδικό Αναγνώστης ενώ είναι για δεύτερη χρονιά μέλος της κριτικής επιτροπής λογοτεχνικών βραβείων του ίδιου περιοδικού . Έχει συνεργαστεί με την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας (2017) στην επιλογή βιβλίων παιδικής λογοτεχνίας για το δανειστικό τμήμα της βιβλιοθήκης στο νέο χώρο του Κέντρου Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ., τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, και με ειδίκευση στη Διαχείριση Πολιτιστικής Κληρονομιάς (M.Sc. από το Πανεπιστήμιο του Birmingham), εργάζεται, από το 1994 στο WWF Ελλάς ως Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Στο πλαίσιο της εργασίας της σχεδιάζει παιδαγωγικό υλικό και εμψυχώνει εκπαιδευτικά προγράμματα για μικρούς και μεγάλους για θέματα που αφορούν τη σχέση ανθρώπου και φύσης. Πλήρης εργογραφία στο: https://elenisvoronou.wordpress.com/ Περισσότερα στο: https://elenisvoronou.wordpress.com/

Η ΣΤ’ διαβάζει … “Ο τελευταίος Έλληνας της Σμύρνης” της Ελένης Δικαίου.

Σµύρνη σήµερα. Ένα συνέδριο µεταφραστών τελειώνει τις µέρες του Πάσχα. Στον κήπο της Αγίας Φωτεινής, της µικρής εκκλησίας την οποία έχει παραχωρήσει το ολλανδικό προξενείο για τις θρησκευτικές ανάγκες της ολιγάριθµης ορθόδοξης κοινότητας, δυο άνθρωποι συναντιούνται τυχαία το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής, λίγο πριν βγει ο Επιτάφιος. Ένας νεαρός µεταφραστής κι ένας γέρος µαθητής της παλιάς Ευαγγελικής Σχολής Σµύρνης. Ο ένας αγωνιά για το χρέος που δεν κατάφερε να ξεπληρώσει, ο άλλος αναλαµβάνει να το ξεπληρώσει αυτός. Μια µαθητική εργασία. Ένα κουρελιασµένο πουκάµισο: “Όχι… Έχει πάνω του το αίµα του δεσπότη!”. Η αλήθεια που δεν πρέπει να χαθεί. Πώς µπορεί να γίνει η αλήθεια λέξεις; αναρωτιέται ο νεαρός µεταφραστής. Εκείνος τις λέξεις έχει συνηθίσει να τις µεταφράζει, πώς θα µπορούσε να «µεταφράσει» γεγονότα και συναισθήµατα, να τα κάνει λέξεις και να φτιάξει ένα βιβλίο µε την αλήθεια τους; Όµως έχει αποδεχτεί την κληρονοµιά, το χρέος είναι πια δικό του. Ο νεαρός µεταφραστής θα έχει ως το τέλος αµφιβολίες για το αν κατάφερε τελικά να πει στο βιβλίο του το ίδιο καλά µε τους σπουδαίους συγγραφείς τους οποίους έχει µεταφράσει όλα εκείνα που «δε φτάνουν τα λόγια για να τα πουν ούτε γράφονται, είναι λίγα τα γράµµατα, δε φτάνουν». Για ένα µονάχα θα είναι σίγουρος. Πως την αλήθεια την έχει πει ολόκληρη!

 

Η Ελένη Δικαίου γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Νέα Ιωνία Βόλου. Τελειώνοντας το Λύκειο εγκαταστάθηκε στον Πειραιά και για αρκετά χρόνια εργάστηκε στις Δημόσιες Σχέσεις του ΟΤΕ. Με τη λογοτεχνία άρχισε να ασχολείται απ΄ τα μαθητικά της χρόνια στέλνοντας συνεργασίες αρχικά στο περιοδικό Η ΔΙΑΠΛΑΣΙΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΩΝ και αργότερα σε εφημερίδες και λογοτεχνικά περιοδικά.

Το 1990 γράφει για πρώτη φορά ένα μυθιστόρημα για νέους Τα κοριτσάκια με τα ναυτικά με θέμα το αναγκαστικό ξερίζωμα των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, τόπο καταγωγής των δικών της. Το βιβλίο βραβεύτηκε από την Ένωση Σμυρναίων Αθηνών και λίγο μετά την έκδοσή του κυκλοφόρησε στα Γαλλικά από τις Εκδόσεις L΄ ECOLE DES LOISIRS με τον τίτλο: QUE DEMAIN SOIT UN JOURDE BONHEUR έχει δε συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα διδασκαλίας του INSTITUT NATIONAL DE LANGUES ET DE CULTURES ORIENTALES (PARIS).

Από τότε και ύστερα η Ελένη Δικαίου ασχολείται αποκλειστικά με τη λογοτεχνία για εφήβους και παιδιά. Έχει γράψει μυθιστορήματα και βιβλία για μικρότερα παιδιά. Κάποια από αυτά έχουν διακριθεί στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Οι θεοί δεν πεθαίνουνε στην Πέλλα Βραβείο Κέντρου Τέχνης του Παιδιού (υπό την Αιγίδα του Δήμου Αθηναίων) 1992

Μου μαθαίνετε να χαμογελάω , σας παρακαλώ; Έπαινος από το Ελληνικό Τμήμα της ΙΒΒΥ -Κύκλος Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου 1992

Θα σε ξαναδώ φιλαράκι μου Προτάθηκε για το βραβείο JANUSZ KORCZAK 1998

Αναγραφή στον κατάλογο του Τμήματος Ειδικής Αγωγής του Παν/μίου του Όσλο.

Το βιβλίο είχε συμπεριληφθεί στον κατάλογο της ΙΒΒΥ (Διεθνής Οργάνωση Βιβλίων για τη Νεότητα) OUTSTANDING BOOKS FOR YOUNG PEOPLE WITH DISABILITIES 1999.

Αναζητώντας τους χαμένους ήρωες Τιμητική Διάκριση από το Πανεπιστήμιο της PADOVA στον διαγωνισμό για το PREMIO EUROPEO PIER PAOLO VERGERIO 1999

Η κοιλάδα με τις πεταλούδες Βραβείο Κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου 2006, Αναγραφή στον Τιμητικό Πίνακα της ΙΒΒΥ (Διεθνούς οργάνωσης βιβλίων για τη Νεότητα) 2008. Έχει διασκευαστεί θεατρικά και παρουσιάστηκε τον Νοέμβριο του 2008 στα 43αΔΗΜΗΤΡΙΑ Θεσσαλονίκης.

Εκτός από το παραπάνω και άλλα έργα της έχουν διασκευαστεί και έχουν παρουσιαστεί θεατρικά: Τα κοριτσάκια με τα ναυτικάΟ Ιάσονας και Αργοναύτες, Τα φαντασματάκια της γυάλινης αυλής, κλπ.

Παράλληλα η Ελένη Δικαίου ασχολείται με την Ελληνική ΜυθολογίαΈχει γράψει τη διπλή σειρά βιβλίων με θέματα από την Ελληνική Μυθολογία (μυθιστορηματικές αναπλάσεις και βιβλία με πολύχρωμη εικονογράφηση και σύντομο κείμενο για μικρότερα παιδιά). Το βιβλίο της σειράς με τίτλο: Το μεγάλο ταξίδι του Οδυσσέα τιμήθηκε το 2004 με το Ελληνικό Κρατικό Βραβείο Βιβλίου Γνώσεων για παιδιά, ενώ το εικονογραφημένο: Ο πόλεμος στην Τροία έχει μεταφραστεί και κυκλοφορεί στην Κορέα.

Εκτός από τα αποκλειστικά δικά της βιβλία η Ελένη Δικαίου συμμετέχει με έργα της σε συλλογικές εκδόσεις όπως της unicef, εταιρείας ψυχοκινητικής υγείας παιδιού και εφήβου, μεγάλων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων της Ελλάδας κλπ., οι οποίες έχουν σκοπό να ευαισθητοποιήσουν σε θέματα όπως τα δικαιώματα των παιδιών, ο σχολικός εκφοβισμός κτλ.

Παράλληλα έχει εκπονήσει και παρουσιάζει με τρόπο βιωματικό Εκπαιδευτικά Προγράμματα με πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό με σκοπό την προώθηση της φιλαναγνωσίας στους νέους και τα παιδιά, τη γνωριμία τους με τις ιστορίες της Ελληνικής Μυθολογίας αλλά και την Πολιτιστική Κληρονομιά της Μικράς Ασίας, πατρίδας του Ομήρου, εκεί όπου ακούστηκε για πρώτη φορά από φιλοσόφους πως η μεγαλύτερη αρετή στον άνθρωπο είναι η ανθρωπιά του.

Από το 2008 μέχρι σήμερα συνεργάζεται με το Κοινωφελές Πολιτιστικό Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδου και συγκεκριμένα με την Βιβλιοθήκη Καίτη Λασκαρίδη στον τομέα των Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων τα οποία απευθύνονται σε παιδιά πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Παράλληλα η Ελένη Δικαίου συμμετέχει σε ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές που ασχολούνται με τη λογοτεχνία, επισκέπτεται σχολεία και βιβλιοθήκες στην Ελλάδα και το Εξωτερικό, συναντά νεαρούς αλλά και ενήλικες αναγνώστες και συνομιλεί μαζί τους για το λογοτεχνικό βιβλίο και ειδικά γι αυτό που απευθύνεται στους εφήβους και στα παιδιά.

Επίσης συμμετέχει σε εκδηλώσεις που γίνονται για το παιδί και το παιδικό βιβλίο στην Ελλάδα και το εξωτερικό.Έχει πάρει μέρος σε διεθνείς διοργανώσεις όπως:

International Book-Fest, Moscow 2007

(Greek mythology and archeology in books for children and young readers. Everyday reality: a source for inspiration for fiction).

Festival “Les Rencontres de la Terre” Athenes 2010”

(Συναντήσεις αφιερωμένες στο Περιβάλλον και τη Βιοποικιλότητα με αφορμή το μυθιστόρημα «Η κοιλάδα με τις πεταλούδες»)

International Festival of the Sea NAUTILUS CYPRUS 2012

(Πολιτισμοί της Μεσογείου μέσα από την Ελληνική Μυθολογία)

Διεθνές Φεστιβάλ Επιστημών Les Rencontres de la Terre – Eau, Air, Terre, Feu: observer la Planete Athenes 2014.

International Conference «Greece-Turkey: Literary Routes». ΡόδοςΚωνσταντινούποληΣμύρνη 2015.

Η Ελένη Δικαίου είναι μέλος του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου. Τα τελευταία χρόνια οι μικρούλες της οικογένειας, η Λυδία και η Ιφιγένεια είναι οι πρώτοι και οι πιο απαιτητικοί της αναγνώστες.