Τίτλος: Η ζωή των πρώτων χριστιανών
Τάξη: απευθύνεται στους μαθητές της Α’ Γυμνασίου, δηλαδή σε ηλικία 12-13 ετών σύμφωνα με το Νέο Πρόγραμμα Σπουδών των Θρησκευτικών
Εκτιμώμενη διάρκεια: δυο διδακτικά δίωρα (ή 4 διδακτικές ώρες των 40 λεπτών η κάθε μία)
Ένταξη στο Πρόγραμμα Σπουδών: Η συγκεκριμένη ενότητα ανήκει στην ευρύτερη θεματική ενότητα «Μεγαλώνουμε και αλλάζουμε» για την οποία προβλέπονται 3 διδακτικά δίωρα. Στην ενότητα αυτή προτείνεται από το Νέο Πρόγραμμα Σπουδών, για το μάθημα των Θρησκευτικών, η υποενότητα «Η Εκκλησία εξαπλώνεται και οργανώνεται»
Γενικός Σκοπός (απορρέει από το Νέο ΠΣ): Σκοπός του παρόντος σχεδίου διδασκαλίας είναι να γνωρίσουν οι μαθητές αφενός τα ιστορικά γεγονότα αλλά και τον τρόπο ζωής των πρώτων χριστιανών και μέσα από τη μελέτη αυτή να αξιολογήσουν τις απαντήσεις του χριστιανισμού σε θεμελιώδεις διαστάσεις των ανθρωπίνων σχέσεων.
Επιμέρους στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο:
α) να γνωρίσουν τα βασικά ιστορικά γεγονότα των πρώτων χριστιανικών χρόνων (διωγμοί, κατασκευή κατακομβών, τρόπος οργάνωσης των κοινοτήτων)
β) να διατυπώσουν, δίνοντας συγκεκριμένα παραδείγματα, πτυχές της ζωής των πρώτων χριστιανών
γ) να αξιολογήσουν τις δυσκολίες και τα διλήμματα των χριστιανών κατά τους πρώτους αιώνες
δ) να ανακαλύψουν τον τρόπο οργάνωσης των σημερινών χριστιανικών ενοριών, αντιπαραβάλλοντας τις ομοιότητες και τις διαφορές με τις πρωτοχριστιανικές κοινότητες
ε) να εκφράσουν τη γνώμη τους και να στοχαστούν για τη σημασία της κοινότητας και του «μοιράσματος» στη σημερινή εποχή
Επιμέρους στόχοι ως προς τη χρήση των νέων τεχνολογιών:
α) να εξοικειωθούν με τη χρήση ψηφιακών εκπαιδευτικών εργαλείων
β) να υιοθετήσουν θετική στάση ως προς τη χρήση και τη χρησιμότητα του Η/Υ στη μαθησιακή διαδικασία.
Επιμέρους στόχοι ως προς τη μαθησιακή διαδικασία:
α) να μάθουν να συνεργάζονται και να συνομιλούν εποικοδομητικά μέσα στα πλαίσια της αμοιβαιότητας και του σεβασμού του άλλου.
β) να αποκτήσουν δεξιότητες άντλησης, συλλογής, οργάνωσης, ανάλυσης και επεξεργασίας δεδομένων.
γ) να καλλιεργήσουν ανώτερες μορφές σκέψης, όπως η ανάλυση, η σύνθεση και η κατανόηση σημαντικών γεγονότων που αφορούν τον Χριστιανισμό.
Συνοπτική περιγραφή της διδασκαλίας:
Οι μαθητές θα κληθούν να εργαστούν σε ομάδες (4-5 ατόμων) ερευνώντας, ανακαλύπτοντας και παρουσιάζοντας μέσα στην ολομέλεια της τάξης τα αποτελέσματα της εργασίας τους. Ακολουθείται επομένως η διερευνητική και συνεργατική οικοδόμηση της γνώσης. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού θα είναι συντονιστικός και βοηθητικός στην όλη προσπάθεια των μαθητών.
Για την υλοποίηση του διδακτικού σχεδίου είναι απαραίτητη η πρόσβαση στο εργαστήριο πληροφορικής.
Οι μαθητές, μέσα από τα φύλλα εργασίας, θα ανακαλύψουν τις αρχές και τις αξίες πάνω στις οποίες οι πρώτοι χριστιανοί οργάνωσαν τη ζωής τους, αξιολογώντας ταυτόχρονα τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν και συγκρίνοντας το τότε με το σήμερα.
Κρίνεται σκόπιμο πριν από την παρουσίαση των φύλλων εργασίας να προηγηθεί το στάδιο της αφόρμησης, διάρκειας 10 λεπτών. Οι μαθητές εισάγονται στην προβληματική του θέματος από τον εκπαιδευτικό. Τίθεται το ερώτημα: όλοι γνωρίζουμε για τον τρόπο ζωής των σημερινών χριστιανών και είμαστε σε θέση να εκφράσουμε τις απόψεις σχετικά με αυτόν. Τι γνωρίζουμε όμως για τη ζωή των χριστιανών των πρώτων τριών αιώνων; Ποιες δυσκολίες αντιμετώπισαν; Πώς τις ξεπέρασαν; Ποιες ηθικές αξίες πρέσβευαν; Ποια γεγονότα σημάδεψαν τη ζωή τους; Με την τεχνική της ιδεοθύελλας ο εκπαιδευτικός διερευνά τις υπάρχουσες γνώσεις των μαθητών, καταγράφοντας τις απαντήσεις τους – με λέξεις κλειδιά – στον πίνακα.
Στη συνέχεια οι μαθητές, ανά ομάδα, εργάζονται με τα φύλλα εργασίας. Πλοηγούνται στο διαδίκτυο, αναζητώντας, αξιολογώντας, ταξινομώντας και καταγράφοντας τις πληροφορίες που ζητούνται με την υλοποίηση των εργαλείων που προτείνονται (δημιουργία συννεφόλεξου με το Tagul, πίνακα ανακοινώσεων με το Lino, δημιουργία κόμικς με το Toondoo, δημιουργία βιβλίου με το Flipsnack, και παρουσίασης με το Prezi, κατασκευή εννοιολογικού χάρτη με το Cmap Tools και τέλος με το zigsawplanet δημιουργία ενός puzzle).
Το διδακτικό σενάριο ολοκληρώνεται με τις ασκήσεις αυτοαξιολόγησης.
Προαπαιτούμενες γνώσεις: Ο εκπαιδευτικός, σε συνεργασία με τον συνάδελφο της Πληροφορικής, θα έχει εισάγει τους μαθητές στα παραπάνω εργαλεία, εξοικειώνοντάς τους με τη χρήση τους.
Φύλλο εργασίας (1ο διδακτικό δίωρο)
Ομάδα 1 (αποτελείται από 4 -5 μαθητές) – θα ασχοληθούν με τη δραστηριότητα 1
Δραστηριότητα 1
Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα: http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-C117/510/3328,13418/, όπου βρίσκεται το μάθημα: «Ιεροσόλυμα: πρότυπο χριστιανικών κοινοτήτων», σε εμπλουτισμένη μορφή. Καταγράψτε τα χαρακτηριστικά της ζωής των πρώτων χριστιανών (με λέξεις – κλειδιά) και στη συνέχεια δημιουργείστε με το εργαλείο Tagul (https://tagul.com/) ένα συννεφόλεξο με αυτές. Επίσης δημιουργείστε έναν εννοιολογικό χάρτη με το εργαλείο Cmap Tools (http://cmap.ihmc.us/) που θα σας βοηθήσει στην τελική παρουσίαση. Παράδειγμα εννοιολογικού χάρτη μπορείτε να δείτε: http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/1137
Ομάδα 2 (αποτελείται από 4 -5 μαθητές) – θα ασχοληθούν με τη δραστηριότητα 2
Δραστηριότητα 2
Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα: http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-1102,
όπου θα πλοηγηθείτε σε μια συλλογή εικόνων που αναπαριστούν τα μαρτύρια των Αγίων. Στη συνέχεια πλοηγηθείτε και στην ιστοσελίδα: http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/7664
Καταγράψτε τους σημαντικότερους Μάρτυρες και το είδος του μαρτυρίου τους, δημιουργώντας μια δική σας παρουσίαση με το εργαλείο Prezi, διάρκειας 3 λεπτών (https://prezi.com/).
Ομάδα 3 (αποτελείται από 4 -5 μαθητές) – θα ασχοληθούν με τη δραστηριότητα 3
Δραστηριότητα 3
Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα: http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-6251
και ακούστε το αρχείο ήχου (απολυτίκιο). Στη συνέχεια καταγράψτε σε ποιο πρόσωπο αναφέρεται και ποια είναι τα σημαντικότερα στοιχεία του έργου και της προσωπικότητάς του. Δημιουργείστε τον δικό σας πίνακα ανακοινώσεων με το εργαλείο Lino (http://en.linoit.com/). Ο πίνακας πρέπει να περιέχει 2 ανακοινώσεις σε κείμενο, 2 εικόνες του προσώπου που αναφέρεστε και ένα μικρό βίντεο.
Ομάδα 4 (αποτελείται από 4 -5 μαθητές) – θα ασχοληθούν με τη δραστηριότητα 4
Δραστηριότητα 4
Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα: http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-1090
Αναζητήστε και καταγράψτε πληροφορίες σχετικά με τους διωγμούς των χριστιανών. Ποιοι αυτοκράτορες τους διέταξαν, με ποια αφορμή, ποιοι χριστιανοί μαρτύρησαν και το είδος του μαρτυρίου τους. Δημιουργείστε το δικό σας βιβλίο με το εργαλείο Flipsnack (https://www.flipsnack.com/).
Ομάδα 5 (αποτελείται από 4 -5 μαθητές) – θα ασχοληθούν με τη δραστηριότητα 5
Δραστηριότητα 5
Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα: https://www.youtube.com/watch?v=728_Q7c4hIM&t=77s Παρακολουθείστε το βίντεο που αναφέρετε στις Κατακόμβες του Αγίου Καλλίστου. Στη συνέχεια επισκεφθείτε την συλλογή εικόνων από το Φωτόδεντρο (http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-1095) και περιηγηθείτε στη συλλογή εικόνων που περιέχει. Δημιουργείστε μια παρουσίαση (power-point) που θα περιέχει πληροφορίες για τις κατακόμβες, τη χρήση τους, σε ποιες περιοχές βρίσκονται και τέλος για τα θέματα των τοιχογραφιών και το συμβολισμό τους.
Η κάθε ομάδα ασχολείται με μια μόνο δραστηριότητα, ώστε να καταστεί εφικτή η ολοκλήρωση της δραστηριότητάς τους εντός της πρώτης διδακτικής ώρας. Στη δεύτερη συνεχόμενη διδακτική ώρα θα παρουσιαστούν οι εργασίες των μαθητών στην ολομέλεια της τάξης.
Φύλλο εργασίας (2ο διδακτικό δίωρο)
Όλες οι ομάδες επισκέπτονται την ιστοσελίδα:
http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-7672 και η κάθε ομάδα αναλαμβάνει να ερευνήσει ένα συγκεκριμένο θέμα. Η παρουσίαση αναφέρεται στη σημερινή μορφή των χριστιανικών ενοριών και τις δραστηριότητες τους. Οι μαθητές θα καταγράψουν τις πληροφορίες που τους ζητά η κάθε δραστηριότητα και στη συνέχεια θα δημιουργήσουν έναν εννοιολογικό χάρτη με βάση τις πληροφορίες που κατέγραψαν και συγκρίνοντάς τες με τη ζωή και τα χαρακτηριστικά των πρώτων χριστιανών, τα οποία μελέτησαν στο πρώτο διδακτικό δίωρο. Η εργασία των ομάδων θα έχει ολοκληρωθεί στην πρώτη διδακτική ώρα. Στην δεύτερη συνεχόμενη διδακτική ώρα θα παρουσιαστούν στην ολομέλεια της τάξης τα αποτελέσματα της έρευνας της κάθε ομάδας. Ως τελική αξιολόγηση θα ζητηθεί από τον εκπαιδευτικό η δημιουργία κόμικς με το εργαλείο Toondoo (http://www.toondoo.com/), όπου ένας σύγχρονος χριστιανός θα συνομιλεί για τη ζωή του με έναν χριστιανό των πρώτων τριών αιώνων.
Ομάδα 1 (αποτελείται από 4 -5 μαθητές) – θα ασχοληθούν με τη δραστηριότητα 1
Δραστηριότητα 1: Ποια είναι η μορφή της σημερινής ενορίας στην πόλη και στο χωριό; Εντοπίζεται ομοιότητες με τις πρωτοχριστιανικές κοινότητες;
Ομάδα 2 (αποτελείται από 4 -5 μαθητές) – θα ασχοληθούν με τη δραστηριότητα 2
Δραστηριότητα 2: Τι διαδραματίζεται κατά την Κυριακάτικη Θεία Λειτουργία; Για ποιους λόγους οι χριστιανοί εκκλησιάζονται; Οι πρώτοι χριστιανοί έκαναν κάτι ανάλογο;
Ομάδα 3 (αποτελείται από 4 -5 μαθητές) – θα ασχοληθούν με τη δραστηριότητα 3
Δραστηριότητα 3: Τι διαδραματίζεται μετά τη Θεία Λειτουργία; Οι πρώτοι χριστιανοί έκαναν κάτι ανάλογο;
Ομάδα 4 (αποτελείται από 4 -5 μαθητές) – θα ασχοληθούν με τη δραστηριότητα 4
Δραστηριότητα 4: Ποιο είναι το φιλανθρωπικό έργο των ενοριών σήμερα; Από ποιους διενεργείται και σε ποιος τομείς; Οι πρώτοι χριστιανοί έπρατταν ανάλογα;
Ομάδα 5 (αποτελείται από 4 -5 μαθητές) – θα ασχοληθούν με τη δραστηριότητα 5
Δραστηριότητα 5: Ποιο είναι το νόημα των πανηγυριών; Για ποιους λόγους γίνονται; Υπάρχουν αντίστοιχες εορταστικές εκδηλώσεις στην πρωτοχριστιανική κοινότητα;
Ασκήσεις Αξιολόγησης
Οι μαθητές καλούνται να επισκεφθούν τις παρακάτω ιστοσελίδες και να συμπληρώσουν τις ασκήσεις αυτοαξιολόγησης:
Κουίζ για την ενότητα: Ιεροσόλυμα, πρότυπο χριστιανικών κοινοτήτων
http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-1396
Κουίζ για την ενότητα: Οι διωγμοί και τα αίτιά τους. Αυτοκράτορες
http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-1365
Σταυρόλεξο για την ενότητα: Ιεροσόλυμα, πρότυπο χριστιανικών κοινοτήτων http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-1040
Παιχνίδια: Ας μάθουμε … παίζοντας (εβδομάδα 9). http://e-learning.ilei.sch.gr/moodle/course/view.php?id=7020
Ασκήσεις αξιολόγησης στην ιστοσελίδα: http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-7672
Ασκήσεις αξιολόγησης με google forms στη διεύθυνση: https://goo.gl/forms/bVw9QgGo8mLDJfjl2
Τέλος οι μαθητές καλούνται να επιλέξουν μια εικόνα που τους έκανε εντύπωση και να φτιάξουν το δικό τους puzzle με το εργαλείο zigsawplanet (http://www.jigsawplanet.com/) ή να χρησιμοποιήσουν την εφαρμογή που βρίσκεται στην διεύθυνση: http://www.classtools.net και να κατασκευάσουν τα δικά τους παιχνίδια γνώσεων, από την ποικιλία των παιχνιδιών που προτείνονται.
Οι καλύτερες εργασίες τω μαθητών – θα αποφασιστεί με ψηφοφορία από την ολομέλεια της τάξης – θα αναρτηθούν στο παρόν ιστολόγιο του μαθήματος.