διαδικτύου 11 Φεβρουαρίου 2025
Η Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου είναι μια εξαιρετική ευκαιρία για να εκπαιδεύσουμε τους μαθητές σχετικά με τη σωστή και ασφαλή χρήση του διαδικτύου. Οι δραστηριότητες που προτείνω για την ημέρα αυτή μπορούν να ενισχύσουν την κατανόηση των κινδύνων και των τρόπων προστασίας στον ψηφιακό κόσμο.
1. Δραστηριότητα: «Ασφαλής Πλοήγηση στο Διαδίκτυο» (Εισαγωγή στη Διαδικτυακή Ασφάλεια)
Στόχος: Να κατανοήσουν οι μαθητές τις βασικές αρχές ασφαλούς πλοήγησης στο διαδίκτυο.
Οδηγίες:
Ο καθηγητής παρουσιάζει τους πιο κοινούς κινδύνους του διαδικτύου (π.χ., διαδικτυακός εκφοβισμός, προσωπικές πληροφορίες, επικίνδυνοι σύνδεσμοι, κ.λπ.).
Στη συνέχεια, οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες και καλούνται να συζητήσουν ποια βήματα πρέπει να ακολουθήσουν για να παραμείνουν ασφαλείς στο διαδίκτυο.
Κάθε ομάδα παρουσιάζει τις προτάσεις της στην τάξη, οι οποίες καταγράφονται στον πίνακα.
Ενδεικτικά Βήματα Ασφαλούς Πλοήγησης:
Να μην μοιράζεσαι προσωπικές πληροφορίες (όνομα, διεύθυνση, αριθμός τηλεφώνου).
Να χρησιμοποιείς ισχυρούς κωδικούς πρόσβασης και να μην τους μοιράζεσαι με άλλους.
Να αναγνωρίζεις τα σημάδια απάτης και να μην κάνεις κλικ σε ύποπτα links.
Να είσαι προσεκτικός με τους ανθρώπους που γνωρίζεις online και να μην αποκαλύπτεις υπερβολικές πληροφορίες για τον εαυτό σου.
2. Δραστηριότητα: «Το Ψηφιακό Χαρακτηριστικό μου» (Αναγνώριση Ψηφιακών Ιχνών)
Στόχος: Να κατανοήσουν οι μαθητές τη σημασία των προσωπικών δεδομένων και τη διαχείριση της ψηφιακής τους ταυτότητας.
Οδηγίες:
Οι μαθητές φτιάχνουν έναν «ψηφιακό εαυτό», όπου καταγράφουν τα πράγματα που μοιράζονται στο διαδίκτυο, όπως προφίλ στα κοινωνικά δίκτυα, φωτογραφίες, ή σχόλια σε ιστοσελίδες.
Στη συνέχεια, τους ζητείται να σκεφτούν πώς μπορούν να προστατεύσουν αυτά τα δεδομένα και πώς η ψηφιακή τους παρουσία μπορεί να επηρεάσει την εικόνα τους στο μέλλον (π.χ., αν τοποθετούν φωτογραφίες ή σχόλια που δεν θα ήθελαν να δει ο εργοδότης τους).
Η δραστηριότητα ολοκληρώνεται με συζήτηση στην τάξη για τη σημασία της διαχείρισης της ψηφιακής ταυτότητας.
Σημείο Συζήτησης:
Τι μπορεί να συμβεί αν κάποιος αποκτήσει πρόσβαση στις προσωπικές μας πληροφορίες;
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι όταν μοιραζόμαστε φωτογραφίες ή προσωπικά δεδομένα online;
3. Δραστηριότητα: «Παιχνίδι Ρόλων: Διαδικτυακός Εκφοβισμός»
Στόχος: Να κατανοήσουν οι μαθητές τις συνέπειες του διαδικτυακού εκφοβισμού και πώς να αντιδράσουν σε παρόμοιες καταστάσεις.
Οδηγίες:
Χωρζουμε τους μαθητές σε ομάδες και δίνουμε σε κάθε ομάδα μια κατάσταση διαδικτυακού εκφοβισμού (π.χ., κάποιο παιδί παίρνει αρνητικά σχόλια σε ένα κοινωνικό δίκτυο, ή δέχεται προσβολές σε ένα διαδικτυακό παιχνίδι).
Οι μαθητές πρέπει να αναλάβουν ρόλους (θύμα, θύτης, παρατηρητής) και να παίξουν την κατάσταση με την καθοδήγηση του καθηγητή.
Μετά την παρουσίαση, γίνεται συζήτηση για το πώς πρέπει να αντιδρούν τα παιδιά σε αυτές τις καταστάσεις και ποια μέτρα μπορούν να ληφθούν για την προστασία τους.
Σημεία Σημαντικής Σημείωσης:
Αν κάποιος βιώσει διαδικτυακό εκφοβισμό, πρέπει να το αναφέρει σε κάποιον αξιόπιστο ενήλικα (καθηγητή, γονέα).
Να μην απαντούν σε προσβολές ή κακοποιητικά μηνύματα και να καταγράφουν την επικοινωνία.
4. Δραστηριότητα: «Κανόνες Ασφαλούς Χρήσης Διαδικτύου» (Δημιουργία Κώδικα Συμπεριφοράς)
Στόχος: Να βοηθήσουν οι μαθητές να κατανοήσουν τους βασικούς κανόνες για τη χρήση του διαδικτύου με ασφάλεια και υπευθυνότητα.
Οδηγίες:
Οι μαθητές σε ομάδες δημιουργούν έναν «Κώδικα Συμπεριφοράς» για τη χρήση του διαδικτύου, όπου καταγράφουν κανόνες που θεωρούν σημαντικούς για την ασφαλή χρήση του διαδικτύου.
Στη συνέχεια, οι ομάδες παρουσιάζουν τους κανόνες τους στην τάξη και γίνεται συζήτηση για το ποιοι κανόνες είναι πιο σημαντικοί και γιατί.
Παράδειγμα Κανόνων:
Μην κάνετε προσωπικές πληροφορίες δημόσιες.
Να σέβεστε τους άλλους στο διαδίκτυο και να αποφεύγετε την κακοποίηση.
Να χρησιμοποιείτε γονικούς ελέγχους για την προστασία των νέων χρηστών.
Να προφυλάσσετε τη συσκευή σας από κακόβουλο λογισμικό.
5. Δραστηριότητα: «Ασφαλής Χρήση Κοινωνικών Δικτύων» (Εικονική Προσομοίωση)
Στόχος: Να μάθουν οι μαθητές πώς να χρησιμοποιούν τα κοινωνικά δίκτυα με ασφάλεια και υπευθυνότητα.
Οδηγίες:
Δημιουργήστε ένα «εικονικό» κοινωνικό δίκτυο στην τάξη, όπου οι μαθητές μπορούν να δημοσιεύουν φωτογραφίες ή να στέλνουν μηνύματα μεταξύ τους.
Όμως, σε κάθε δραστηριότητα (π.χ., δημοσίευση ή σχόλιο), οι μαθητές πρέπει να ακολουθούν αυστηρούς κανόνες για την ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων (π.χ., να μην αποκαλύπτουν προσωπικές πληροφορίες, να μην κάνουν δημοσιεύσεις που μπορούν να βλάψουν άλλους).
Στη συνέχεια, συζητούν τα προβλήματα που προέκυψαν κατά τη διάρκεια της προσομοίωσης και τα μέτρα που πήραν για να διασφαλίσουν την ασφάλεια.
Αυτές οι δραστηριότητες μπορούν να βοηθήσουν τους μαθητές να κατανοήσουν τα θεμελιώδη ζητήματα ασφαλούς πλοήγησης και τη σωστή χρήση του διαδικτύου. Με την εμπλοκή τους σε πρακτικές καταστάσεις, οι μαθητές ενδυναμώνονται να προστατεύουν τον εαυτό τους και τους άλλους στον ψηφιακό κόσμο.
Η δραστηριότητα «Ψηφιακός Εαυτός» έχει ως στόχο να βοηθήσει τους μαθητές να κατανοήσουν τη σημασία της προστασίας της ψηφιακής τους ταυτότητας και να αναγνωρίσουν τις πληροφορίες που μοιράζονται διαδικτυακά. Η δραστηριότητα αυτή μπορεί να γίνει μέσω δημιουργίας ενός “ψηφιακού εαυτού”, ο οποίος θα τους βοηθήσει να σκεφτούν προσεκτικά πώς να διαχειριστούν την παρουσία τους στο διαδίκτυο.
Βήματα για τη δημιουργία του “Ψηφιακού Εαυτού”
1. Εισαγωγή στην έννοια του Ψηφιακού Εαυτού
Ο δάσκαλος εξηγεί στους μαθητές ότι ο ψηφιακός εαυτός είναι το σύνολο των πληροφοριών που μοιράζονται στο διαδίκτυο, από τα προφίλ τους στα κοινωνικά δίκτυα μέχρι τις φωτογραφίες ή τα σχόλια που αφήνουν σε ιστοσελίδες και φόρουμ. Μιλήστε για το πώς αυτές οι πληροφορίες επηρεάζουν την εικόνα τους και πώς μπορούν να διαχειριστούν τη διαδικτυακή τους παρουσία με ασφάλεια.
2. Δημιουργία του Ψηφιακού Εαυτού
Κάθε μαθητής θα δημιουργήσει έναν ψηφιακό εαυτό, ο οποίος μπορεί να περιλαμβάνει τα εξής στοιχεία:
Ονοματεπώνυμο ή Ψευδώνυμο: Ζητήστε από τους μαθητές να επιλέξουν ένα όνομα για τον ψηφιακό τους εαυτό, το οποίο μπορεί να είναι το πραγματικό τους όνομα ή ένα ψευδώνυμο. Εξηγήστε ότι πολλές φορές είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούμε ψευδώνυμα για την προστασία της ιδιωτικότητάς μας.
Φωτογραφίες ή Εικόνες: Ενθαρρύνετε τους μαθητές να επιλέξουν ή να δημιουργήσουν μια εικόνα που θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει τον ψηφιακό τους εαυτό. Αυτή η εικόνα μπορεί να είναι μια γελοιογραφία, ένα avatar ή μια αφηρημένη εικόνα αντί για μια φωτογραφία τους, ώστε να κατανοήσουν την αξία της προστασίας της προσωπικής τους εικόνας στο διαδίκτυο.
Προσωπικά Στοιχεία: Ζητήστε τους να σκεφτούν ποια προσωπικά στοιχεία είναι ασφαλή να μοιράζονται στο διαδίκτυο (π.χ., πόλη διαμονής, ενδιαφέροντα, χόμπι) και ποια θα πρέπει να κρατούν ιδιωτικά (π.χ., διεύθυνση κατοικίας, αριθμός τηλεφώνου). Κάθε μαθητής μπορεί να δημιουργήσει μια λίστα από ασφαλή και μη ασφαλή προσωπικά δεδομένα.
Διαδικτυακή Συμπεριφορά: Οι μαθητές θα σκεφτούν και θα περιγράψουν πώς θα πρέπει να συμπεριφέρονται στον ψηφιακό κόσμο. Θα μπορούσαν να προσθέσουν πράγματα όπως “Σέβομαι τους άλλους online”, “Δεν δημοσιεύω φωτογραφίες ή σχόλια που μπορεί να βλάψουν άλλους”, “Δεν μοιράζομαι προσωπικές πληροφορίες με ξένους”.
3. Αξιολόγηση της Ασφάλειας του Ψηφιακού Εαυτού
Κάθε μαθητής θα κάνει μια αξιολόγηση του ψηφιακού του εαυτού και θα σκεφτεί αν οι πληροφορίες που θα μπορούσε να δημοσιεύσει είναι ασφαλείς και αν είναι σύμφωνες με τις πρακτικές της ψηφιακής ασφάλειας. Παράδειγμα:
Είναι ασφαλές το ψευδώνυμο ή το όνομα που έχω επιλέξει;
Έχω μοιραστεί προσωπικές πληροφορίες που δεν θα έπρεπε να μοιραστώ;
Ποιες εικόνες είναι κατάλληλες να δημοσιεύσω και ποιες όχι;
4. Συζήτηση και Ανάλυση
Αφού οι μαθητές ολοκληρώσουν τον ψηφιακό τους εαυτό, οργανώστε μια συζήτηση στην τάξη για τα αποτελέσματα:
Τι μάθαμε για την προστασία των προσωπικών μας δεδομένων;
Ποιες πληροφορίες πρέπει να προστατεύουμε στο διαδίκτυο;
Ποιες είναι οι συνέπειες του να μοιραζόμαστε πάρα πολλά δεδομένα;
5. Δημιουργία Κώδικα Συμπεριφοράς για την Ασφαλή Χρήση του Διαδικτύου
Μετά τη συζήτηση, ζητήστε από τους μαθητές να συντάξουν έναν κοινό «Κώδικα Συμπεριφοράς για την Ασφαλή Χρήση του Διαδικτύου», ο οποίος θα περιλαμβάνει βασικούς κανόνες για την ασφαλή πλοήγηση, τη σωστή χρήση των κοινωνικών δικτύων και την προστασία των προσωπικών δεδομένων.
Ενδεικτικά Στοιχεία του Ψηφιακού Εαυτού
Ονοματεπώνυμο ή Ψευδώνυμο:
Παράδειγμα: “Ελένη123” ή “Μιχάλης Online”.
Φωτογραφία/Εικόνα:
Παράδειγμα: Μια εικόνα avatar ή μια αφηρημένη εικόνα που αντιπροσωπεύει τον μαθητή.
Προσωπικά Στοιχεία:
Παράδειγμα:
«Μοιράζομαι τη χώρα καταγωγής μου και τα χόμπι μου, αλλά όχι τη διεύθυνσή μου ή τον αριθμό τηλεφώνου μου».
Διαδικτυακή Συμπεριφορά:
Παράδειγμα:
“Σέβομαι τους άλλους στο διαδίκτυο και δεν χρησιμοποιώ προσβλητική γλώσσα.”
“Αν δω κάτι ύποπτο, το αναφέρω σε έναν ενήλικα.”
Αυτή η δραστηριότητα βοηθά τους μαθητές να συνειδητοποιήσουν πώς να δημιουργούν και να διαχειρίζονται
την ψηφιακή τους παρουσία με ασφαλή και υπεύθυνο τρόπο. Επίσης, τους ενθαρρύνει να σκέφτονται κριτικά για τις πληροφορίες που μοιράζονται online και τις συνέπειες που μπορεί να έχουν αυτές στο μέλλον.
Μια σχολική ανταλλαγή με χρηματοδότηση από το ΕΓΙΝ!
