Την Παρασκευή 9/3/2018 στο βιβλιο-καφέ Adagio II, στο λιμάνι της Ναυπάκτου, έγινε η παρουσίαση του βιβλίου “Είμαστε αστρόσκονη” του κ. Διονύση Σιμόπουλου, επίτιμου Διευθυντή του Ευγενίδειου Πλανητάριου.
Ακολουθεί το κείμενο της παρουσίασης και φωτογραφίες.
Ο κ. Σιμόπουλος είχε χτες τα γενέθλιά του. Αν κανείς είναι τόσο όσο αισθάνεται, τότε πρέπει να έκλεισε τα 35 του. Το πέτυχα; Χρόνια σας πολλά!
Γεννήθηκε, λοιπόν, στα Γιάννενα το 1943, αλλά μεγάλωσε στη γειτονική μας Πάτρα, τόπο καταγωγής της μητέρας του. Ο πατέρας του καταγόταν από την Ηλεία.
Στην ηλικία των 10 ετών εντάχθηκε στους προσκόπους. Ακόμα είναι δραστήριο μέλος και κάθε χρόνο περιμένει με λαχτάρα την ετήσια συνάντηση των βετεράνων, να συναντήσει τους φίλους του. Ο προσκοπισμός ήταν αυτός που τον έφερε κοντά στα άστρα.
Το 1960, στους πρόποδες του Παρνασσού, γιορταζόταν το χρυσό ιωβηλαίο, τα 50 χρόνια δηλαδή, του προσκοπισμού στην Ελλάδα. Εκεί είχαν κατασκηνώσει και πρόσκοποι από την Αμερική, οι οποίοι είχαν μαζί τους τηλεσκόπια. Ο έφηβος Σάκης κοίταξε από τον προσοφθάλμιο του τηλεσκόπιου το δίσκο της Σελήνης, η οποία ξεπρόβαλε πίσω από το βουνό … και αυτό ήταν! Μαγεύτηκε από το πρόσωπο της Σελήνης, από τους κρατήρες, τις πεδιάδες και όρη της. Το παράθυρο στο Σύμπαν άνοιξε διάπλατα για αυτόν!
Λίγο αργότερα, τελειώνοντας το τότε Γυμνάσιο, έδωσε εξετάσεις για την εισαγωγή του στη ΣΜΑ, στη στρατιωτική σχολή. Δεν ήταν στους επιτυχόντες, αφού … τα δόντια του ήταν κανονικά. Στη ΣΜΑ πέρασαν όχι απλώς αυτοί που είχαν δόντι, αλλά … χαυλιόδοντες! Ευτυχώς για όλους εμάς!
Έδωσε εξετάσεις και για την εισαγωγή του στο Φυσικό. Εκεί, όχι μόνο μπήκε, αλλά έγραψε δεκάρι, άριστα. Όμως δεν σπούδασε ποτέ στην Ελλάδα. Η σύνταξη του δασονόμου πατέρα του δεν επαρκούσε για τα φοιτητικά του έξοδα. Έτσι έκανε το μεγάλο βήμα. Έφυγε για την Αμερική. Με 150 δολάρια στην τσέπη.
Σπούδασε Αστροφυσική και Πολιτική Επικοινωνία στο πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Λουιζιάνα. Παράλληλα εργαζόταν για να βιοπορίζεται. Έπλενε πιάτα, εννοείται. Εργάστηκε όμως και στο Πλανητάριο της Λουιζιάνα, αρχικά ως επιμελητής, στη συνέχεια ως βοηθός διευθυντής εκπαίδευσης και έφτασε να γίνει ο διευθυντής του Πλανητάριου, στα 26 του χρόνια!
Ήταν η εποχή που ο άνθρωπος έκανε τα πρώτα του βήματα προς το διάστημα. Οι αποστολές Απόλλων προς τη Σελήνη διαδέχονταν η μία την άλλη και ο κ. Σιμόπουλος ενημέρωνε τους Έλληνες για τις εξελίξεις με άρθρα του στην εφημερίδα «Βραδυνή». Άρθρα με δημοσιογραφικό και επιστημονικό περιεχόμενο, αλλά γραμμένα με λογοτεχνικό ύφος. Την ίδια εποχή παντρεύτηκε και σταδιακά απέκτησε 3 παιδιά.
Το 1972, μετά από πρόταση του Ιδρύματος Ευγενίδου, ήρθε στην Ελλάδα να αναλάβει τη Διεύθυνση του Ευγενίδειου Πλανητάριου. Από τότε Πλανητάριο και Σιμόπουλος είναι έννοιες ταυτόσημες! Διατέλεσε 40 ολόκληρα χρόνια Διευθυντής του Πλανητάριου και σε αυτά τα 40 χρόνια πρόσφερε τα μέγιστα!
Ποιος δεν έχει δει έστω και μία παράσταση στο Πλανητάριο, που να μην τον καθήλωσε, που να μην τον εντυπωσίασε; Έργα όλα του κ. Σιμόπουλου, δίδαξαν τους σύγχρονους Έλληνες Αστρονομία, Επιστήμη, Τεχνολογία, φαντασία, όνειρα!
Το Πλανητάριο είναι το πρώτο που έρχεται στο μυαλό κάποιου όταν ακούει το όνομα Διονύσης Σιμόπουλος, όμως η δράση του δεν σταματάει εκεί. Εκτός από τα 250 σενάρια (κείμενα και σκηνοθεσία) για τις παραστάσεις του Πλανητάριου, έχει γράψει πάνω από 500 σενάρια για εκπομπές στην τηλεόραση, εκπομπές όπως «Κόκκινοι γίγαντες και άσπροι νάνοι», «Στα μονοπάτια των άστρων», «Παράθυρο στο Σύμπαν» και άλλες. Έχει δώσει πάνω από 500 διαλέξεις, και εξακολουθεί να δίνει, με θέματα Επιστήμης και Αστροφυσικής, πηγαίνοντας πρόθυμα όπου τον καλούν.
Τέλος, θα αναφέρω ότι για τη συνεισφορά του στην αστρονομική εκπαίδευση έχει βραβευτεί:
- Από τη Διεθνή Εταιρεία Πλανηταρίων, με την ανώτατη τιμητική διάκριση,
- Από το Υπουργείο Παιδείας της Γαλλίας, με τον «Ακαδημαϊκό Φοίνικα»,
- Από την Ένωση Ελλήνων Φυσικών, για τη συμβολή του στην εκλαΐκευση της Επιστήμης,
- Από την Ακαδημία Αθηνών, για τη συνολική προσφορά του στην εκλαΐκευση και διάδοση της Αστρονομίας και για την πρότυπη λειτουργία του Ευγενίδειου Πλανητάριου.
Όπως βλέπετε στο εξώφυλλο, το βιβλίο τιτλοφορείται «Είμαστε αστρόσκονη». Τι σημαίνει αυτό; Τι πάει να πει «είμαστε αστρόσκονη»; Ας ακούσουμε μέσα από την ανάγνωση του Κώστα Βασιλόπουλου και της Γιώτας Ντόβα, αποσπάσματα από το βιβλίο του κυρίου Σιμόπουλου εξηγούν τον τίτλο «είμαστε αστρόσκονη».
Το σώμα μας, λοιπόν, είναι φτιαγμένο από χημικά στοιχεία όπως άνθρακας, άζωτο, οξυγόνο, ασβέστιο, φώσφορος, σίδηρος, τα οποία όλα δημιουργήθηκαν στο εσωτερικό κάποιων άστρων που κάποτε φώτιζαν στο Γαλαξία μας και πλέον δεν υπάρχουν, αλλά και από υδρογόνο που δημιουργήθηκε στη μεγάλη έκρηξη, το big-bang που γέννησε το Σύμπαν. Είμαστε κομμάτι αυτού του Σύμπαντος, είμαστε αστρόσκονη, είμαστε «των αστεριών η χόβολη», φράση του Οδυσσέα Ελύτη στο έργο του «Ο Ήλιος ο ηλιάτορα»! Τώρα ξέρετε την κεντρική ιδέα του βιβλίου.
Ως υπότιτλο γράφει «Σύμπαν, μια ιστορία χωρίς τέλος». Ο συγγραφέας για να εξηγήσει ολοκληρωμένα γιατί είμαστε αστρόσκονη, αναφέρεται σε όλο το Σύμπαν. Περιγράφει τη μαγική ιστορία της ζωής των άστρων, από τη γέννηση ως την καταστροφή τους.
Μας μιλάει για νεφελώματα, σμήνη αστέρων και γαλαξίες, για κόκκινους γίγαντες, άσπρους νάνους, άστρα νετρονίων, για σουπερνόβα και μαύρες τρύπες, για βαρυτικά κύματα. Ονομασίες που εξάπτουν τη φαντασία, ουράνια αντικείμενα που ίσως και να τρομάζουν κάποιους στο άκουσμά τους. Και αν σκεφτεί κανείς ότι στο Σύμπαν υπάρχουν ένα τρισεκατομμύριο τρισεκατομμύρια άστρα, όσοι και οι κόκκοι άμμου όλων των ωκεανών της Γης, μπορεί και να αισθανθεί απελπιστικά μικρός, αναλογιζόμενος τη θέση του μέσα σε αυτό! Από την άλλη, σε χώρο όσο μια δαχτυλήθρα υπάρχουν ένα δισεκατομμύριο τρισεκατομμύρια άτομα, γεγονός που μας ξαναδίνει μια μεγάλη διάσταση. Ο συγγραφέας θέτει και τέτοιου είδους φιλοσοφικά ζητήματα στο σύγγραμμά του.
Είναι απορίας άξιο, πώς μπορεί κάποιος να περιγράψει ολόκληρο το Σύμπαν, το απρόσιτο, το άγνωστο, το πολύπλοκο και μυστηριώδες, το χωρίς τέλος Σύμπαν, μέσα σε μια αφήγηση 180 μικρών σελίδων!
Το δίχως άλλο πρέπει να είναι δεξιοτέχνης, άριστος γνώστης και ικανότατος εκλαϊκευτής. Και τις δύο αυτές ιδιότητες τις έχει ο κ. Σιμόπουλος. Και την επιστημονική γνώση κατέχει σε βάθος και την ικανότητα εκλαΐκευσης αποδεδειγμένα διαθέτει. Ξέρει τι να παρουσιάσει και πώς να το παρουσιάσει, ακόμα και στον πιο αδαή. Είναι ΔΑΣΚΑΛΟΣ!
Προσωπικά διάβασα το βιβλίο σε μια μέρα, μέσα σε λίγες ώρες και με ενθουσίασε. Αλλά, συγχωρήστε μου τη φράση, δεν αποτελώ κριτήριο αναγνώστη που δεν γνωρίζει τίποτα περί αστρονομίας. Γι’ αυτό θα σας υποβάλω την πρώτη και πιο δύσκολη ερώτηση κ. Σιμόπουλε:
- Γιατί να διαβάσει, γιατί να αγοράσει και να διαβάσει κάποιος το νέο βιβλίο σας, ειδικά αν δεν ανήκει στα ενδιαφέροντά του η αστρονομία;
Και μια δεύτερη ερώτηση:
- Να σας πιστέψουμε; Είναι όντως έτσι όπως τα γράφετε; Τα άστρα είναι εργοστάσια παραγωγής χημικών στοιχείων; Πώς το ξέρουμε; Και πώς η αστρόσκονη, τα χημικά στοιχεία που σκορπίστηκαν στο Σύμπαν από τις εκρήξεις σουπερνόβα, έφτασαν να αποτελούν το σώμα μας; Θα μας τα αφηγηθείτε όλα από την αρχή;
