ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ 2019-20

Μουσείο Αργυροτεχνίας στα Γιάννενα

Το Μουσείο Αργυροτεχνίας βρίσκεται στο κάστρο των Ιωαννίνων, και συγκεκριμένα στο δυτικό προμαχώνα της νοτιανατολικής ακρόπολης (Ιτς Καλέ).

Σκοπός του είναι η διάσωση της γνώσης για την ηπειρώτικη αργυροτεχνία και η διάχυση της πληροφορίας γύρω από την τεχνολογία της στο ευρύ κοινό.

Πρόκειται για μουσείο θεματικό, αφού πραγματεύεται την τεχνολογία της αργυροχοΐας κατά την προβιομηχανική περίοδο, αλλά ταυτόχρονα  και μουσείο περιφερειακό, αφού εστιάζει κυρίως στην ιστορία της αργυροχοΐας στην περιοχή της Ηπείρου.

Είναι ένα μουσείο που όσες φορές και να το επισκεφτώ, δεν το χορταίνω!

Δημοσιευμένο στην κατηγορία  Γιάννενα  Με ετικέτα:   Ιστορία 28 Δεκεμβρίου 2019 ΤΣΙΤΣΑ ΠΟΛΥΞΕΝΗ

Πρωτοχρονιά!

Μέσα στη χειμωνιάτικη ατμόσφαιρα, που έχει κι αυτή μια γοητεία, παρά το κρύο και τη βροχή, όλοι οι άνθρωποι υποδεχόμαστε και φέτος….με την ελπίδα στην καρδιά τον καινούριο χρόνο. Παντού στη χώρα μας και όχι μόνο, στις πολιτείες και στα χωριά πλημμυρίζουν οι δρόμοι και τα σοκάκια από τα παιδιά, που με τα τρίγωνα στο χέρι φέρνουν στους ανθρώπους το άγγελμα ότι έρχεται ο καινούριος χρόνος:

“Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά, ψηλή μου δεντρολιβανιά

κι αρχή καλός μας χρόνος….”

Πόσο ωραίο και ευχάριστο είναι να βλέπεις και να ακούς τα νέα παιδιά κοντά σου. Ας τα υποδεχόμαστε πάντα θερμά και τα παιδιά και το μήνυμα ελπίδας και πίστης που μας φέρνουν. Όλοι οι άνθρωποι αποχαιρετούμε τον παλιό χρόνο και καλοδεχόμαστε τον καινούριο μ’ ένα αίσθημα αισιοδοξίας ώστε η επόμενη χρονιά που έρχεται να είναι πιο καλή και πιο σωστή για τον άνθρωπο.

Ιανουάριος: Το όνομα του πρώτου μήνα του χρόνου πήρε το όνομά του από τον Ιανό που ήταν ένας από τους αρχαίους θεούς της Ρώμης. Ο μύθος του συνδυάζεται με πολλές βοήθειες και προσφορές στους Ρωμαίους οι οποίοι μετά τον θάνατό του αφιέρωσαν στο όνομα του ένα ναό που τον ονόμασαν “Ιανού ναός” και το σπουδαιότερο νόμισμα που δημιούργησαν ήταν το Ιανός με δυο όψεις. Εκτός του μεγάλου ναού στη μνήμη του, οι Ρωμαίοι έκαναν και άλλα μικρά ιερά με το όνομα του διότι πίστευαν ότι ήταν ο σωτήρας τους όταν τους έσωζε από εχθρούς που προσπαθούσαν να καταλάβουν την πόλη τους. Αποφάσισαν επίσης να δώσουν το όνομά του στον πρώτο μήνα του χρόνου: Ianus. Έτσι η πρώτη Ιανουαρίου καθιερώθηκε από τους Ρωμαίους το 153 π.Χ. και συνήθιζαν να κάνουν στη μνήμη του μεγάλες τελετές, προσέφεραν δώρα (bona) και οι νέοι πρόσφεραν μουσική και ποίηση στη μνήμη του (calendae) τα κάλαντα ή Καλέντες.

Το Βυζάντιο, τότε, παρακολουθώντας όλες αυτές τις θορυβώδεις διασκεδάσεις στη μνήμη του Ιανού, καθιέρωσαν το 1000 μΧ την πρώτη μέρα του χρόνου να ονομάζεται Ιανουάριος γιατί πίστεψαν οι Βυζαντινοί ότι και εκείνοι είχαν σωθεί από Ασιάτες που κατά καιρούς έκαναν επιθέσεις. Σε πολλές περιοχές της χώρας μας ο Ιανουάριος έγινε και Γενάρης.

Δημοσιευμένο στην κατηγορία  Πρωτοχρονιά  Με ετικέτα:   Ιανουάριος 22 Δεκεμβρίου 2019 ΜΑΥΡΟΓΕΩΡΓΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Λίγα λόγια για τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα

Τα κάλαντα ίσως είναι ένα από τα λίγα έθιμα που διατηρούνται αναλλοίωτα ακόμα και σήμερα σε πολλές περιοχές της χώρας. Είναι συνδεδεμένα, κυρίως, με τις μεγάλες γιορτές του Δωδεκαημέρου (Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά, Θεοφάνια). Μέσα από το τραγούδι οι μικροί και μεγάλοι «καλαντιστές» (τραγουδιστές των καλάντων) εξιστορούν τα γεγονότα των ημερών και παινεύουν τον οικοδεσπότη, την κυρά και το σπίτι. Τα κάλαντα είναι ένα

https://youtu.be/qQIR42chOGs?t=3

αρκετά παλιό έθιμο και πολλοί είναι αυτοί που πιστεύουν ότι συνδέεται με την Αρχαία Ελλάδα.

Η ονομασία τους προέρχεται από τη λατινική λέξη «calenda», που σημαίνει αρχή του μήνα, η οποία διαμορφώθηκε από το ελληνικό ρήμα «καλώ». Αναλλοίωτο χαρακτηριστικό του συγκεκριμένου εθίμου είναι και το γνωστό σε όλους φιλοδώρημα, το οποίο σήμερα είναι συνήθως κάποιο χρηματικό ποσό. Παλαιότερα, όμως, ήταν κυρίως φαγώσιμα, όπως γλυκά, πίτες, αυγά, λουκάνικα, κότες, αμύγδαλα, ρόδια, κρασί, τραχανάς, αλεύρι κ.ά. Ακριβώς για αυτό οι καλαντιστές προσπαθούσαν να πουν όσο το δυνατόν περισσότερα και καλύτερα παινέματα, ώστε να πάρουν και καλύτερο φιλοδώρημα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα κάλαντα όλων των νησιών, όπου οι καλαντιστές αφιέρωναν περισσότερο χρόνο από το τραγούδι τους για να παινέσουν, παρά για εξιστορήσουν τα γεγονότα.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι πολυάριθμες παραλλαγές καλάντων που υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα. Σχεδόν κάθε περιοχή, κάθε νησί, πολλές φορές και κάθε χωριό έχει τα δικά του, ξεχωριστά κάλαντα. Οι στίχοι διαμορφώνονται ανάλογα με τις διαλέκτους και τα ιδιώματα της κάθε περιοχής και η μουσική ανάλογα με την παράδοση του κάθε τόπου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι περιοχές των Επτανήσων, της Θράκης, των Επτανήσων, της Ηπείρου, των Κυκλάδων, των Δωδεκανήσων, του Πόντου, της Κρήτης και της Μικρά Ασίας. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα παλαιότερα χρόνια τα κάλαντα δεν τραγουδιόντουσαν μόνο, αλλά και παίζονταν από παραδοσιακούς οργανοπαίκτες. Για αυτό τον λόγο, πολλές φορές θύμιζαν περισσότερο παραδοσιακά τραγούδια, παρά κάλαντα.

Δημοσιευμένο στην κατηγορία  Χριστούγεννα  Με ετικέτα:   Ιστορία 22 Δεκεμβρίου 2019 ΜΑΥΡΟΓΕΩΡΓΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Χριστούγεννα στα Ιωάννινα 2019

Με ένα πλούσιο πρόγραμμα εκδηλώσεων και την πόλη να φοράει τα γιορτινά της, τα Γιάννενα υποδέχονται τις γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Η επίσημη πρεμιέρα θα γίνει την Τετάρτη 11 Δεκεμβρίου, στις 18:30 με το άναμμα του χριστουγεννιάτικου δέντρου στην κεντρική πλατεία της πόλης.

Δημοσιευμένο στην κατηγορία  Γιάννενα  Με ετικέτα:   Εκδηλώσεις 18 Δεκεμβρίου 2019 ΜΑΥΡΟΓΕΩΡΓΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Χριστούγεννα στα Γιάννενα!

Οι αναμνήσεις πάντα θα γυρνούν εδώ, στα Ζαγοροχώρια και το Πάπιγκο, στα ομορφοστολισμένα Γιάννενα, στις χριστουγεννιάτικες λιχουδιές και στην μαγευτική ιστορία που ξετυλίγεται σε κάθε στενό και σε κάθε χωριό των Ιωαννίνων. Εδώ που το κατάλευκο χιόνι είναι αληθινό, όπως οι άνθρωποί μας. Κι όμως είναι μόνο μερικοί λόγοι…μιας και η αλήθεια κρύβεται στην εμπειρία!

Ζαγοροχώρια

Ήρθε η ώρα για καφέ, ένας ελληνικός είναι ότι πρέπει στο κεντρικό Ζαγόρι. Η συνέχεια είναι μια συνάντηση φύσης και ανθρώπου. Το Πάπιγκο αποτελεί ένα πραγματικό θαύμα της ηπειρώτικης φύσης. Η δρακόλιμνη αποτελεί τον καθρέφτη που ενώνει το βουνό με τον ουρανό. Η χαράδρα του Βίκου και ο ποταμός Βοϊδομάτης παραμένουν all time classic προορισμοί.

Ζαγοροχώρια

Δημοσιευμένο στην κατηγορία  Γιάννενα  Με ετικέτα:   Ζαγόρι 12 Δεκεμβρίου 2019 ΜΑΥΡΟΓΕΩΡΓΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Τα έθιμα των Χριστουγέννων στην Ελλάδα

Τα Χριστούγεννα ήρθαν και όπως κάθε χρόνο μαζί με τις ευχές για «χρόνια πολλά» αναβιώνουν ήθη και έθιμα των οποίων οι ρίζες χάνονται στα βάθη των αιώνων. Από τη Μακεδονία έως τη Κρήτη, παρακάτω θα δείτε κάποια από τα πιο γνωστά ελληνικά χριστουγεννιάτικα ήθη και έθιμα. Το χριστουγεννιάτικο στεφάνι, το στόλισμα του καραβιού, το τάισμα της βρύσης, η γουρουνοχαρά, είναι μόνο μερικά από αυτά.

• Χριστουγεννιάτικο στεφάνι
• Το στόλισμα του καραβιού
• Το τάισμα της βρύσης
• Γουρουνοχαρά

Χριστουγεννιάτικο στεφάνι

Την παραμονή των Χριστουγέννων συνηθίζεται στα χωριά να κρεμούν έξω από την πόρτα των σπιτιών πλεξούδες από σκόρδα, πάνω στις οποίες καρφώνουν γαριφαλάκια για να διώξουν την κακογλωσσιά που «καρφώνει» την ευτυχία του σπιτιού τους.

Την εξώπορτα των σπιτιών κοσμεί, επίσης, ένα στεφάνι από έλατο, διακοσμημένο με χριστουγεννιάτικα στολίδια. Σύμφωνα με την παράδοση, το στεφάνι φέρνει τύχη στους ενοίκους του σπιτιού.

Το στόλισμα του καραβιού

Ένα έθιμο που τα τελευταία χρόνια τείνει να εξαφανιστεί και τη θέση του έχει πάρει το ξένο έθιμο του χριστουγεννιάτικου δέντρου.

Το καράβι συμβολίζει την καινούργια πλεύση του ανθρώπου στη ζωή, μετά τη γέννηση του Χριστού. Τα παιδιά των ναυτικών που έμεναν πίσω κατασκεύαζαν μόνα τους τα παιχνίδια τους τα οποία συνήθως ήταν καραβάκια. Το καραβάκι συμβόλιζε την προσμονή των παιδιών για αντάμωση με τους συγγενείς τους, αλλά και την αγάπη τους  για τη θάλασσα. Σιγά-σιγά καθιερώθηκε και το έθιμο του στολισμού του όμως λόγω του ότι ήταν συνδεδεμένο με δυσάρεστες αναμνήσεις δεν μπόρεσε να εδραιωθεί ως γιορτινό σύμβολο.

Το τάισμα της βρύσης

Οι κοπέλες στη Θεσσαλία, τα χαράματα των Χριστουγέννων, αλλού την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, πηγαίνουν στην πιο κοντινή βρύση “για να κλέψουν το άκραντο νερό” (άκραντο, δηλαδή αμίλητο, γιατί δε βγάζουν λέξη σ’ όλη τη διαδρομή). Αλείφουν τις βρύσες του χωριού με βούτυρο και μέλι, με την ευχή όπως τρέχει το νερό να τρέχει και η προκοπή στο σπίτι τον καινούργιο χρόνο και γλυκιά να είναι και η ζωή τους. Για να έχουν καλή σοδειά, όταν φτάνουν εκεί, την “ταΐζουν”, με διάφορες λιχουδιές, όπως:

1. βούτυρο,
2. ψωμί,
3. τυρί,
4. όσπρια
5.  κλαδί ελιάς.

Όποια θα πήγαινε πρώτη στη βρύση, αυτή θα ήταν και η πιο τυχερή ολόκληρο το χρόνο. Έπειτα ρίχνουν στη στάμνα ένα βατόφυλλο και τρία χαλίκια, “κλέβουν νερό” και γυρίζουν στα σπίτια τους πάλι αμίλητες μέχρι να πιούνε όλοι από το άκραντο νερό. Με το ίδιο νερό ραντίζουν και τις τέσσερις γωνίες του σπιτιού, ενώ σκορπούν στο σπίτι και τα τρία χαλίκια.

Γουρουνοχαρά

Ένα από τα σημαντικότερα χριστουγεννιάτικα έθιμα της Θεσσαλίας είναι το σφάξιμο του γουρουνιού.

Η προετοιμασία για το σφάξιμο του γουρουνιού γινόταν με εξαιρετική φροντίδα, ενώ επακολουθούσε γλέντι μέχρι τα ξημερώματα, για να επαναληφθεί η ίδια διαδικασία την επόμενη και τη μεθεπόμενη μέρα. Τρεις-τέσσερις συγγενικές οικογένειες καθόριζαν με τη σειρά ποια ημέρα θα έσφαζε το γουρούνι της. Για κάθε σφαγή μεγάλου γουρουνιού απαιτούνταν 5-6 άνδρες, εκτός των παιδιών, που είχαν ηλικία πολλές φορές 20-25 ετών. Επειδή όμως η όλη εργασία είχε ως επακόλουθο το γλέντι και τη χαρά, γι’ αυτό και η ημέρα αυτή καθιερώθηκε ως “γουρουνοχαρά ή γρουνουχαρά”.

Μετά το γδάρσιμο, αρχίζει το κόψιμο του λίπους και στην συνέχεια το κόψιμο του κρέατος σε μικρά κομμάτια. Το λίπος λιώνεται και αποθηκεύεται σε μεγάλα δοχεία λαδιού για να χρησιμοποιηθεί αφού παγώσει από τις νοικοκυρές στα φαγητά τους κατά την διάρκεια της χρονιάς. Στις περισσότερες περιοχές της Θεσσαλίας, τα γουρούνια σφάζονται την ημέρα του Αγίου Στεφάνου στις 27 Δεκεμβρίου, γι’ αυτό και η γιορτή αυτή ονομάζεται Γρουνοστέφανος.

Δημοσιευμένο στην κατηγορία  Χριστούγεννα  Με ετικέτα:   Πολιτισμός 11 Δεκεμβρίου 2019 ΜΑΥΡΟΓΕΩΡΓΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ