 Η μελέτη των οργανισμών θα ήταν αδύνατη χωρίς

o τη συλλογή

o την κατάταξη και

o τη σύγκρισή τους.

 Η ταξινόμηση των οργανισμών

o διευκολύνει τη μελέτη τους

o αντανακλά και τον τρόπο με τον οποίο αυτοί έχουν εξελιχθεί

o πρέπει να γίνεται με κάποιο κριτήριο που να περιλαμβάνει όλους τους διαφορετικούς πληθυσμούς ατόμων οι οποίοι, όταν έρχονται σε επαφή μεταξύ τους, μπορούν να αναπαραχθούν

o δεν μπορεί να γίνει με κριτήριο την έννοια του πληθυσμού, διότι ο πληθυσμός δεν έχει πολύ αυστηρά όρια (π.χ. άτομα ενός πληθυσμού γατών θα μπορούσαν να μετακινηθούν και να διασταυρωθούν με τα άτομα ενός άλλου πληθυσμού γατών, αν βρεθούν στο ίδιο οικοσύστημα).

o γίνεται με κριτήριο την έννοια του είδους, που αποτελεί τη θεμελιώδη μονάδα ταξινόμησης, καθώς περιλαμβάνει το σύνολο των διαφορετικών πληθυσμών, δηλαδή το σύνολο όλων των οργανισμών που μπορούν να αναπαραχθούν μεταξύ τους και να αποκτήσουν γόνιμους απογόνους.

Πότε δύο οργανισμοί ταξινομούνται στο ίδιο είδος;

o Αν οι οργανισμοί αναπαράγονται αμφιγονικά, τότε εφαρμόζεται το μειξιολογικό κριτήριο: αν οι δύο οργανισμοί διασταυρωθούν και δώσουν απογόνους που είναι κι αυτοί γόνιμοι, τότε οι δύο οργανισμοί ανήκουν στο ίδιο είδος.

o Αν οι οργανισμοί αναπαράγονται μονογονικά (δηλαδή δεν αναπαράγονται με επαφή με άτομο διαφορετικού φύλου, π.χ. η αμοιβάδα), τότε εφαρμόζεται το τυπολογικό κριτήριο: αν οι δύο οργανισμοί έχουν κοινά μορφολογικά και βιοχημικά χαρακτηριστικά, ομαδοποιούνται στο ίδιο είδος.

 Η ταξινόμηση του συνόλου των διαφορετικών οργανισμών του πλανήτη σε ευρύτερες ταξινομικές βαθμίδες πέρα από το είδος έχει γίνει με βάση το τυπολογικό κριτήριο (επινόηση του Σουηδού φυσιοδίφη Κάρολου Λινναίου). Οι βαθμίδες αυτές είναι:

o Γένος: Το σύνολο των ειδών που μοιάζουν περισσότερο μεταξύ τους.

o Οικογένεια: Το σύνολο των γενών που μοιάζουν περισσότερο μεταξύ τους

o Τάξη: Το σύνολο των οικογενειών που μοιάζουν περισσότερο μεταξύ τους

o Κλάση: Το σύνολο των τάξεων που μοιάζουν περισσότερο μεταξύ τους

o Φύλο: Το σύνολο των κλάσεων που μοιάζουν περισσότερο μεταξύ τους

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΤΑΞΗΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ

 Συγκρίνοντας τις διάφορες ταξινομικές βαθμίδες (είδη, γένη κλπ) και διαπιστώνοντας τυχόν συγγένειες μπορούμε να κατασκευάσουμε φυλογενετικά δέντρα.

 Στα φυλογενετικά δέντρα οι συγγενικοί οργανισμοί τοποθετούνται πιο κοντά και μοιράζονται κάποιον κοινό πρόγονο.

 Όσο πλησιέστερο είναι το σημείο τομής των κλάδων στο παρελθόν τόσο ευρύτερη είναι η κοινή ταξινομική βαθμίδα στην οποία κατατάσσονται δύο οργανισμοί.

 Στο παραπάνω φυλογενετικό δέντρο:

o Η γάτα και ο λύγκας τοποθετούνται στο ίδιο γένος.

o Ο γορίλας και ο γίββωνας τοποθετούνται στην ίδια οικογένεια.

o Ο άνθρωπος, ο γορίλας και ο γίββωνας κατατάσσονται στην ίδια τάξη.

Ο κροκόδειλος κατατάσσεται σε ξεχωριστή κλάση, αυτήν των ερπετών.

o Ο άνθρωπος, ο γορίλλας, ο γίββωνας, η γάτα και ο λύγκας ανήκουν στην ίδια κλάση, τα θηλαστικά.

o Όλοι οι παραπάνω οργανισμοί ανήκουν στο ίδιο φύλο.

Σύμφωνα με το μειξιολογικό κριτήριο, το άλογο και ο γάιδαρος ανήκουν σε διαφορετικά είδη, γιατί το μουλάρι που προκύπτει από την διασταύρωσή τους είναι στείρο.