ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ:
- Να γνωρίσουν τον ήλιο ως ουράνιο σώμα, τα χαρακτηριστικά του (μέγεθος, σχήμα, λαμπρότητα, θερμοκρασία) και τη θέση του στο ηλιακό σύστημα.
- Να κατανοήσουν τη χρησιμότητά του για τον άνθρωπο, τα ζώα και τα φυτά.
- Να παρατηρήσουν και να αναγνωρίσουν ότι ο ήλιος αποτελεί πηγή φωτός και θερμότητας.
- Να κάνουν υποθέσεις, να συμμετέχουν σε πειράματα και να εξάγουν σχετικά συμπεράσματα.
- Να κατανοήσουν την έννοια της ηλιακής ενέργειας και να γνωρίσουν τρόπους αξιοποίησής της.
- Να ενημερωθούν για τα περιβαλλοντικά προβλήματα που σχετίζονται με τον ήλιο.
- Να αποκτήσουν περιβαλλοντική συνείδηση και να υιοθετήσουν θετικές στάσεις και συμπεριφορές για την προστασία του περιβάλλοντος.
- Να αναπτύξουν πνεύμα συνεργασίας και ομαδικότητας.
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Έναυσμα: Έναυσμα για την παρούσα θεματική αποτέλεσε η θεματική ενότητα «Το διάστημα» που επεξεργαζόμασταν προηγουμένως και το μεγάλο ενδιαφέρον που εκδήλωσαν οι μαθητές για το πιο μεγάλο αστέρι, τον ήλιο.
Δημιουργία ιστογραμμάτων: Δημιουργήσαμε μαζί με τα παιδιά ιστόγραμμα με τίτλο «Τι ξέρουμε για τον ήλιο;» προκειμένου να διερευνήσουμε τις προϋπάρχουσες γνώσεις τους για το θέμα. Στη συνέχεια, καταγράψαμε σε ένα νέο ιστόγραμμα με τίτλο «Τι θέλουμε να μάθουμε για τον ήλιο;» τις απορίες των μαθητών σχετικά με τον ήλιο.
Σύνταξη επιστολής προς τους γονείς: Μαζί με τα παιδιά γράψαμε μια επιστολή προς τους γονείς, στην οποία τους ενημερώναμε για το θέμα ενασχολησής μας και τους ζητησαμε τη συνδρομή τους στην παροχή σχετικού υλικού.
Δημιουργία γωνιάς: Το υλικό που συλλέξαμε από το σχολείο μας και αυτό που έφερε το κάθε παιδί από το σπίτι του τοποθετήθηκε στη γωνιά του «Ήλιου», ώστε να είναι εύκολη η μελέτη του και η χρήση του από τους μαθητές.
Επισκέψεις: Στην αυλή του σχολείου μας στήθηκε ένα κινητό πλανητάριο, δηλαδή μια φορητή φουσκωτή κυκλική «αίθουσα» με θολωτή οροφή, πάνω στην οποία οι μαθητές παρακολούθησαν μια εκπαιδευτική ταινία για το ηλιακό μας σύστημα. Επίσης, προσκαλέσαμε στην τάξη μας ένα αστροφυσικό, από τον οποίο οι μαθητές πήραν συνέντευξη με σκοπό να λύσουν τις απορίες τους (τις οποίες είχαμε καταγράψει την προηγούμενη μέρα) σχετικά με τον ήλιο .
Το ηλιακό σύστημα: α) Παρατηρήσαμε τη θέση του ήλιου στο διάστημα και μάθαμε ότι βρίσκεται στο κέντρο του ηλιακού συστήματος και πως στην ουσία είναι ένα μεγάλο αστέρι. β) Δημιουργήσαμε τη δική μας μακέτα με το ηλιακό σύστημα (ομαδική), στην οποία τα παιδιά κλήθηκαν να τοποθετήσουν τους πλανήτες στη σωστή θέση και δίπλα σε κάθε πλανήτη την αντίστοιχη καρτέλα με το όνομά του. γ) Παρατηρήσαμε τις αποστάσεις των πλανητών από τον ήλιο και κάναμε συγκρίσεις σε σχέση με το μέγεθος (ο ήλιος είναι το μεγαλύτερο σε μέγεθος ουράνιο σώμα) και την απόστασή. Ακόμη, οι μαθητές σειροθέτησαν τις καρτέλες με τους πλανήτες από τον πιο μακρινό στον πιο κοντινό από τον ήλιο και το αντίστροφο. δ) Κάναμε ατομικές χειροτεχνίες με το ηλιακό μας σύστημα και ε) αναφερθήκαμε στις κινήσεις της γης γύρω από τον ήλιο και γύρω από τον εαυτό της, τις οποίες αναπαραστήσαμε με τα σώματά μας και κατασκευάσαμε σχετική κατασκευή.
“Τι σχήμα έχει ο ήλιος;”: Προσπαθήσαμε να δώσουμε απάντηση στο ερώτημα «Τι σχήμα έχει ο ήλιος;». Ύστερα από σχετική αναζήτηση στη γωνιά του «Ήλιου» καταλήξαμε στο συμπέρασμα πως είναι σφαιρικός. Εξηγήσαμε στα παιδιά τη διαφορά κύκλου και σφαίρας και τοποθετήσαμε στην παρεούλα αντικείμενα διαφόρων σχημάτων. Τα παιδιά κλήθηκαν να εντοπίσουν μόνο τα σφαιρικά αντικείμενα. Ως δραστηριοτητα αξιολόγησης, δώσαμε σε κάθε παιδί από ένα κομμάτι πλαστελίνη και τους ζητήσαμε να φτιάξουν τον ήλιο.
“Τι χρώμα έχει;”: Παρατηρήσαμε πώς απεικονίζεται ο ήλιος στο υλικό που υπήρχε διαθέσιμο στη γωνιά του ήλιου. Επίσης, βγήκαμε στην αυλή προκειμένου να παρατηρήσουμε τον ήλιο και το χρώμα του. Οι μαθητές κατέληξαν στο συμπέρασμα πως ο ήλιος μπορεί να είναι κίτρινος, πορτοκαλί ή και κόκκινος (αναλόγως από πού ή τι ώρα τον παρατηρούμε π.χ. ηλιοβασίλεμα). Στη συνέχεια, αναζητήσαμε πληροφορίες στο διαδίκτυο και διαπιστώσαμε πως, αν ήμασταν στο διάστημα, ο ήλιος θα μας φαινόταν λευκός!
Γλωσσική δραστηριότητα σύνθεσης λέξεων: Η νηπιαγωγός ζήτησε από τα παιδιά να βρουν λέξεις που να έχουν μέσα τους τη λέξη “ήλιος”. Στη συνέχεια, με την καθοδήγηση της νηπιαγωγού οι μαθητές προσπάθησαν να δημιουργήσουν σύνθετες λέξεις με α’ ή και β’ συνθετικό τον “ήλιο” (π.χ. ήλιος + ψάρι= ηλιόψαρο). Σε αυτή την περίπτωση, βοηθάει πολύ τους μαθητές η οπτικοποίηση του α’ και του β’ συνθετικού. Παρακάτω υπάρχουν μερικά παραδείγματα τέτοιων σύνθετων λέξεων: π.χ. ηλίανθος, ηλιαχτίδα, ηλιοβασίλεμα, ηλιογραφία, ηλιοθεραπεία, ηλιοκαμένος, ηλίολουστος, ηλιοπροστασία, ηλιοροφή, ηλιοσκόπιο, ηλιοτρόπιο, ηλιόφως, ανήλιο, αντηλιά, αντηλιακό, ευήλιο, ηλιοφάνεια, ηλίοχαρος, ηλίοσπορος, ηλίοψαρο, ηλιογέννητος, ηλιόλουτρο, ηλιοψημένος, ηλιοφώτιστος.
Εκμάθηση τραγουδιών: Λάχανα & Χάχανα-«Ένας Ήλιος, μία Γη, ένα Φεγγάρι» και «Ζει ο βασιλιάς, ο ήλιος ζει» μελωποιημένη ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη
Δραστηριότητα μαθηματικών «Οι ηλιακές ακτίνες»: Χρησιμοποιήσαμε ένα κυκλικό αντικείμενο (ήλιος) γύρω από το οποίο οι μαθητές κλήθηκαν να τοποθετήσουν ή να αφαιρέσουν όσες ακτίνες πρέπει, ώστε να έχουμε τον σωστό αριθμό ακτίνων (σύμφωνα με την καρτέλα που είχε τραβήξει προηγουμένως ο μαθητής). Την ιδέα πήρα από το ιστολόγιο “Χαρούμενες φατσούλες“.
Ατομική χειροτεχνία: Οι μαθητές δημιούργησαν ένα ήλιο με την τεχνική του ψηφιδωτού.
Δραστηριότητα μαθηματικών: Σχεδιάσαμε ένα ήλιο σε πίνακα διπλής εισοδου με την τεχνική των πίξελς.
Δραστηριότητα προγραμματισμού: Χρησιμοποιήσαμε το ρομπότ code & go mouse, στο οποίο οι μαθητές έδιναν εντολές (κώδικας) και εκείνο προχωρούσε στο κουτάκι που έπρεπε να φτάσει (σε αυτό που υπήρχε ο ήλιος). Πριν από αυτή τη δραστηριότητα είχαμε κάνει την ίδια διαδικασία με τα ίδια μας τα σώματα, δηλαδή ένα παιδί ήταν το “ρομπότ” και ένα άλλο του έδινε εντολές πού να πάει για να φτάσει στο σωστό κουτάκι.
Ο ήλιος στην ελληνική λαϊκή παράδοση: 1)Ακούσαμε και χορέψαμε το παραδοσιακό τραγούδι «Έβγα ήλιε μ’ έβγα» από τη Γορτυνία Αρκαδίας. Εξηγήσαμε γιατί ο τραγουδιστής ζητά να βγει ο ήλιος (ώστε να ξημερώσει και να συναντήσει την αγαπημένη του) και συνειδητοποιήσαμε πόσο σημαντικό είναι το φως του ήλιου (μέρα) για τον άνθρωπο και κυρίως τα παλαιότερα χρόνια που δεν υπήρχε το ηλεκτρικό ρεύμα. Έπειτα, μάθαμε τα βήματα του καλαματιανού χορού και χορέψαμε στην αυλή του σχολείου μας. 2) Μάθαμε για το έθιμο με τα βραχιολάκια του Μάρτη και φτιάξαμε τα δικά μας μαρτάκια.
Ο ήλιος στην Αρχαία Ελλάδα: Αναφερθήκαμε στη θεοποίηση του ήλιου από τους αρχαίους Έλληνες, στον θεό Απόλλωνα, στον Κολοσσό της Ρόδου, στον ήλιο της Βεργίνας καθώς και σε δύο μύθους της ελληνικής μυθολογίας α) τον μύθο του Φαέθοντα και β) τον μύθο του Δαίδαλου και του Ίκαρου. Με αφορμή τον τελευταίο μύθο, παίξαμε δυο κινητικά παιχνίδια. Το πρώτο παιχίδι παιζόταν με δυο παιδιά. Το ένα παιδί είχε κλειστά τα μάτια του και φορούσε φτερά, ενώ το άλλο είχε τον ρόλο του ήλιου και κρατούσε ένα κουδουνάκι. Το παιδί-ήλιος καθόταν κάτω και χτυπούσε το κουδουνάκι του, ενώ το άλλο παιδί έπρεπε να φτάσει στον προορισμό του χωρίς να αγγίξει τον ήλιο. Ανάλογα με τον εάν ακουμπούσε ή όχι τον ήλιο, ήταν ο Ίκαρος ή ο Δαίδαλος. Το δεύτερο παιχνίδι ήταν ένας αγώνας δρόμου, στον οποίο κέρδιζε το παιδί που θα έφθανε πρώτο στο τέρμα. Ο νικητής ήταν ο Δαίδαλος, ενώ το άλλο παιδί καιγόταν από τον ήλιο. Ακόμη, με αφορμή τον μύθο με τον Δαίδαλο και τον Ίκαρο πραγματοποιήσαμε πείραμα με διάφορα υλικά, ώστε να δούμε ποια από αυτά λιώνουν στον ήλιο. Μετά την υλοποίηση του πειράματος διαπιστώσαμε ποια υλικά λιώνουν και ποια δεν λιώνουν στον ήλιο και ταξινομήσαμε τα συγκεκριμένα υλικά στην αντίστοχη κατηγορία (λιώνει-δεν λιώνει). Τέλος, παρατηρήσαμε έργα τέχνης που έχουν ως θέμα τους συγκεκριμένους μύθους όπως: τους πίνακες του Peter Paul Rubens «Η πτώση του Φαέθοντα» και «Η πτώση του Ίκαρου» και τον «Ίκαρο» του Ανρί Ματίς κ.α. Τα παιδιά προσπάθησαν τα ταξινομήσουν τους πίνακες με βάση το θέμα τους.
“Μικροί αγγειογράφοι σε δράση!”: Η νηπιαγωγός αναφέρει ότι βρήκε στην αυλή του σπιτιού της κάτι κομμάτια. Ζητά τη βοήθεια των μαθητών, ώστε να συναρμολογήσουν τα κομμάτια. Τελικά εμφανίζεται μια αγγειογραφία με τον Θεό ήλιο, η οποία κοσμούσε ένα καλυκόσχημο κρατήρα που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι για τη μείξη οίνου με νερό. Η συγκεκριμένη αγγειογραφία απεικονίζει τον ήλιο και τα αστέρια. Η σκηνή βρίσκεται στην αυγή, καθώς ο ήλιος ανατέλλει από τη θάλασσα και τα αστέρια βυθίζονται σε αυτό. Ο ήλιος κινεί το άρμα του, τραβηγμένο από τέσσερα φτερωτά άλογα, από τον ωκεανό, ενώ τα αστέρια εμφανίζονται ως αγόρια, καταδύονται και εξαφανίζονται στο νερό. Τέλος, γίναμε αγγειογράφοι και ζωγραφίσαμε τα δικά μας αγγεία με θέμα τον θεό ήλιο.
Η μέρα και η νύχτα: Με αφορμή τον μύθο του Φαέθοντα προσπαθήσαμε να δώσουμε μια πιο επιστημονική εξήγηση στην εναλλαγή της μέρας και της νύχτας. Πειραματιστήκαμε με την υδόγειο σφαίρα και ένα φακό, ζωγραφίσαμε τη μέρα και τη νύχτα και παίξαμε το παιχνίδι «Μέρα ή νύχτα;», στο οποίο ένα παιδί ήταν ο ήλιος και τα υπόλοιπα παιδιά η Γη και γυρνούσαν γύρω από αυτόν, καθώς έπαιζε η μουσική. Όταν σταματούσε η μουσική, τα παιδιά-Γη έπρεπε να μείνουν ξύπνια ή να κοιμηθούν αναλόγως με το εάν τα έβλεπε το φως του ήλιου ή όχι.
Το ουράνιο τόξο: Μιλήσαμε για τον τρόπο δημιουργίας του ουράνιου τόξου και τα χρώματά του. Κάναμε το πείραμα με το νερό, τον φακό και το καθρεφτάκι και παρατηρήσαμε τα χρώματα που εμφανίστηκαν. Τέλος, ο κάθε μαθητής δημιούργησε το δικό του ουράνιο τόξο.
Μια οικονομική λάμπα: Εξηγήσαμε στους μαθητές ότι υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να έχουν ηλεκτρικό ρεύμα και συνεπώς δεν έχουν φως στο σπίτι τους. Γι αυτό το λόγο o Βραζιλιάνος μηχανικός Alfredo Moser σκέφτηκε να χρησιμοποιήσει ένα μπουκάλι γεμάτο με νερό και χλωρίνη για να φωτίσει τα σκοτεινά σπίτια. Είδαμε σχετικό βίντεο και φτιάξαμε το δικό μας σκοτεινό σπιτάκι, το οποίο δοκιμάσαμε να φωτίσουμε με αυτόν τον τρόπο.
Ο ήλιος σε άλλους αρχαίους πολιτισμούς: Αναφερθήκαμε στους Κινέζους, στους Αιγύπτιους και στους Ίνκας και δημιουργήσαμε το δικό μας τοτέμ του ήλιου και χορέψαμε γύρω από αυτό.
Ο ήλιος και οι σκιές: Παρατηρήσαμε ότι το σώμα μας δημιουργεί σκιές στο φως του ήλιου, χορέψαμε με τις σκιές μας και κυνηγήσαμε τις σκιές των φίλων μας. Παρατηρήσαμε τις φιγούρες του Keith Haring, χωριστήκαμε σε ζευγάρια (μοντέλο και ζωγράφος) και προσπαθήσαμε να δημιουργήσουμε το δικό μας έργο τέχνης ζωγραφίζοντας τις σκιές του φίλου μας. Τέλος, μιλήσαμε για τα ηλιακά ρολόγια και τη χρησιμότητά τους τα παλιά χρόνια για τον υπολογισμό του χρόνου, δημιουργήσαμε το δικό μας ηλιακό ρολόϊ και προσπαθήσαμε να υπολογίσουμε τον χρόνο με αυτό.
Σκιές στο διάστημα: Σκιές δεν δημιουργούν τα σώματα μόνο πάνω στη Γη. Καθώς τα ουράνια σώματα φωτίζονται από τα αστέρια, δημιουργείται πίσω τους σκιά. Έτσι λοιπόν δημιουργούνται οι φάσεις της σελήνης, αλλά και οι εκλείψεις (της σελήνης & του ηλίου). Για καλύτερη κατανόηση των παραπάνω χρησιμοποιήσαμε μια μεγάλη λάμπα, η οποία είχε τον ρόλο του ήλιου. Ένα ένα παιδί στεκόταν μπροστά από τη λάμπα-ήλιο και γύριζε γύρω από τον εαυτό του κρατώντας στα χέρια του τη σελήνη.
Ο ήλιος στην ποίηση: Διαβάσαμε τα ποιήματα «Ο ήλιος και ο αέρας» του Γεώργιου Δροσίνη και «Ο ήλιος, ο ηλιάτορας» του Οδυσσέα Ελύτη και ακούσαμε μελωποιημένη ποίηση.
«Ο Βοριάς και ο Ήλιος»: Παρακολουθήσαμε βίντεο με τον μύθο του Αισώπου «Ο Βοριάς και ο Ήλιος» και δραματοποιήσαμε την ιστορία του.
Ο ήλιος στην τέχνη: Παρατηρήσαμε έργα τέχνης με θέμα τον ήλιο και παίξαμε το παιχνίδι «οι ντετέκτιβ της τέχνης» αντιστοιχίζοντας διάφορα έργα τέχνης με τους τίτλους τους και ψάχνοντας την απάντηση σε σχετικά αινίγματα.
Η φωτοσύνθεση: Παρακολουθήσαμε σχετικό εκπαιδευτικό βίντεο, μιλήσαμε για τη φωτοσύνθεση και τη χρησιμότητά της, αλλά και εξηγήσαμε πόσο σημαντικό ρόλο έχει σε αυτή ο ήλιος. Επίσης, κάναμε σχετικά πειράματα (φυτό μέσα σε ντουλάπι και φυτό που το βλέπει το φως του ήλιου) και φυτέψαμε τα δικά μας φυτά, τα οποία φροντίσαμε, παρατηρήσαμε και καταγράψαμε την ανάπτυξή τους. Εδώ μπορείτε να βρείτε ένα υπόδειγμα φύλλου παρατήρησης.
«Το φαινόμενο του θερμοκηπίου»: Το φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι μια φυσική διαδικασία της φύσης. Είναι τόσο παλιό όσο και ο πλανήτης μας, αλλά και πάρα πολύ χρήσιμο, καθώς χωρίς αυτό στη Γη μας θα υπήρχαν εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες και συνεπώς δεν θα υπήρχε ζωή στον πλανήτη μας. Εξηγήσαμε στα παιδιά πώς γίνεται αυτή η φυσική διαδικασία και αναφερθήκαμε στα γνωστά θερμοκήπια, τα οποία χρησιμοποιούν οι αγρότες για να προφυλάξουν τα φυτά τους από το κρύο του χειμώνα. Φτιάξαμε το δικό μας μίνι θερμοκήπιο και παρατηρήσαμε αν το φυτό που φυτέψαμε στο θερμοκήπιό μας θα μεγαλώσει το ίδιο γρήγορα με εκείνο που φυτέψαμε σε μια απλή γλάστρα.
Λευκό και μαύρο χρώμα: Υλοποιήσαμε πείραμα με ένα μαύρο λεκανάκι με νερό και ένα άσπρο λεκανάκι με νερό, τα οποία αφήσαμε στον ήλιο και μετά από κάποια ώρα μετρήσαμε με θερμόμετρο τη θερμοκρασία τους. Παρατηρήσαμε ότι το νερό στο μαύρο λεκανάκι ήταν πιο ζεστό. Γιατί συνέβη αυτό; Εξηγήσαμε στους μαθητές ότι το λευκό χρώμα διώχνει το μεγαλύτερο μέρος του ηλιακού φωτός, ενώ το μαύρο χρώμα μαζεύει/απορροφά το μεγαλύτερο μέρος του. Γι’ αυτό και ζεσταινόμαστε πιό πολύ, όταν φοράμε σκουρόχρωμα ρούχα. Για τον ίδιο λόγο οι εξωτερικοί τοίχοι των σπιτιών στα ηλιόλουστα ελληνικά νησιά βάφονται με λευκό χρώμα. Ένα εξίσου ενδιαφέρον πείραμα με χρήση μπαλονιών παρουσιάζεται και σε αυτό το βίντεο.
Κουκλοθέατρο: Παρακολούθηση του κουκλοθεάτρου “Μια δίκη κάτω από την ομπρέλα” (υπάρχει διαθέσιμο και στο ιστολόγιο χαρούμενες φατσούλες) από το περιοδικό “Παράθυρο στην εκπαίδευση του παιδιού”, όπου τα ζώα της θάλασσας δικάζουν τον ήλιο για όλα τα κακά που έχει προκαλέσει. Ο ήλιος υπερασπίζεται τον εαυτό του και τονίζει τη σημασία της ηλιοπροστασίας. Τελικά, ο ήλιος αθωώνεται ομόφωνα. Μετά την παράσταση, οι μαθητές υλοποίησαν δραστηριότητα ταξινόμησης με τα υπέρ και τα κατά του ήλιου και τέλος ζωγράφισαν εμπνευσμένοι από την παράσταση.
Ηλιοπροστασία: Με αφορμή το κουκλοθέατρο μιλήσαμε για τους κινδύνους (έγκαυματα, ηλίαση, θερμοπληξία, μελάνωμα, γέρασμα επιδερμίδας, καταρράκτης) που διατρέχει ο άνθρωπος από την έκθεση του στον ήλιο χωρίς προστασία και αναφέραμε τις ώρες που ο ήλιος είναι πιο επικίνδυνος καθώς και τους τρόπους προστασίας από την ηλιακή ακτινοβολία. Παίξαμε ένα παιχνίδι, στο οποίο τα παιδιά προσπάθησαν να βρουν λύση σε αινίγματα σχετικά με την ηλιοπροστασία και να εντοπίσουν γραμμένη τη λύση κάθε αινίγματος ανάμεσα σε πολλές διαφορετικές καρτέλες με λέξεις. Ακόμη, φτιάξαμε μια λίστα με όσα είναι απαραίτητα για την ηλιοπροστασία, στην οποία χρησιμοποιήσαμε το αρκτικόλεξο “Μ.Α.Γ.Ι.Κ.Ο” (ιδέα από το ιστολόγιο του 17ου ν/γ Κατερίνης) και το σύνθημα “Ποτέ μου δεν ξεχνώ το ΜΑΓΙΚΟ και να πίνω πολύ νερό, από τον ήλιο για να προστατευτώ!”. Τέλος, φτιάξαμε μια αφίσα για την ηλιοπροστασία, την οποία τοποθετήσαμε έξω από το σχολείο μας, ώστε οι περαστικοί να μπορούν να ενημερωθούν για αυτό το τόσο σημαντικό θέμα.
Η υπερθέρμανση του πλανήτη: Στο σχολείο μας ήρθε ένα γράμμα από τον Βόρειο Πόλο. Εντοπίσαμε τον Β. Πόλο στην υδρόγειο σφαίρα και μιλήσαμε για τη θερμοκρασία και τα ζώα που ζουν εκεί. Ανοίξαμε το γράμμα γεμάτοι περιέργεια και βρήκαμε μέσα του δυο φωτογραφίες και ένα μήνυμα. Προσπαθήσαμε να διαβάσουμε το μήνυμα και τελικά καταλάβαμε ότι έγραφε τη λέξη ΒΟΗΘΕΙΑ. Μα ποιος χρειάζεται τη βοήθειά μας και γιατί η αρκουδίτσα στη φωτογραφία δείχνει τόσο ταλαιπωρημένη (σύγκριση με τη φωτογραφία μιας άλλης πολικής αρκούδας); Παρακολουθήσαμε σχετικό εκπαιδευτικό βίντεο και η νηπιαγωγός εξήγησε στα παιδιά ότι ο άνθρωπος με τις δραστηριότητές του (παραγωγή καυσαερίων από τα εργοστάσια, τα αυτοκίνητα κ.ά.) μετέτρεψε το φαινόμενο του θερμοκηπίου σε ένα σοβαρό περιβαλλοντικό πρόβλημα. Συγκεκριμένα, αυξήθηκε η ποσότητα του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, με αποτέλεσμα να εγκλωβίζονται περισσότερες ηλιακές ακτίνες και να αυξάνεται η θερμοκρασία στη Γη. Το διοξείδιο του άνθρακα γίνεται ένα «σύννεφο», που δεν αφήνει τη θερμοκρασία να διαφύγει και έτσι προκαλείται το φαινόμενο του θερμοκηπίου και η υπερθέμανση του πλανήτη μας. Ο πλανήτης μας δηλαδή “αρρωσταίνει” και “ανεβάζει πυρετό”, επειδή ο άνθρωπος δεν είναι προσεκτικός και μολύνει το περιβάλλον. Έτσι, στη Γη μας κάνει περισότερη ζέστη και αρχίζουν να λιώνουν οι πάγοι με αποτέλεσμα τα ζώα (όπως οι πολικές αρκούδες) που ζουν εκεί να κινδυνεύουν. Για να καταλάβουμε καλύτερα τι ακριβώς γίνεται με το λιώσιμο των πάγων, κατασκευάσαμε μια μίνι μακέτα με μια παγωμένη περιοχή (με παγάκια, πάνω στα οποία τοποθετήσαμε μια πολική αρκούδα) και μια χωρίς πάγο, όπου ζει ο άνθρωπος. Βάλαμε τη μακέτα πάνω από ένα βραστήρα και έτσι πολύ γρήγορα ο πάγος έλιωσε. Η αρκούδα έχασε το σπίτι της, ενώ η περιοχή που ζούσε ο άνθρωπος πλημμύρισε. Άρα κινδυνεύουν μόνο οι πολικές αρκούδες από την υπερθέρμανση του πλανήτη μας;
Η τρύπα του όζοντος: Μιλήσαμε για το όζον και το παρομοιάσαμε σαν μια ομπρέλα που προστατεύει τη Γη μας από τις επικίνδυνες ακτίνες του Ήλιου, τις υπεριώδεις, οι οποίες προκαλούν βλάβες στον άνθρωπο και στα ζώα και καταστρέφουν τα φυτά. Τα σπρέι, τα κλιματιστικά και τα ψυγεία που χρησιμοποιεί όμως ο άνθρωπος μολύνουν το περιβάλλον με αποτέλεσμα να δημιουργείται η τρύπα του όζοντος και οι επικίνδυνες ακτίνες του ήλιου να φτάνουν στη Γη! Παρακολουθήσαμε σχετικό εκπαιδευτικό βίντεο και αναπαραστήσαμε το σοβαρό αυτό περιβαλλοντικό πρόβλημα. Ειδικότερα, ένα παιδί ήταν ο ήλιος και ένα άλλο η Γη μας, που κρατούσε μια ομπρέλα (το όζον δηλαδή). Τα υπόλοιπα παιδιά ήταν οι ρύποι που προσπαθούσαν να τρυπήσουν την ομπρέλα. Όταν τελικά τα κατάφεραν, ο ήλιος μπορούσε να ρίξει τις υπεριώδεις ακτίνες του (γκοφρέ μωβ μπαλάκια) στη Γη.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να σώσουμε τη Γη μας; Προσπαθήσαμε να βρούμε λύσεις για να σώσουμε τον πλανήτη μας. Ύστερα από συζήτηση καταλήξαμε στις παρακάτω λύσεις: α) να μην χρησιμοποιούμε σπρέι και β) να μετακινούμαστε με τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Επίσης, χωριστήκαμε σε ομάδες και δημιουργήσαμε τις δικές μας αφίσες περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης, τις οποίες αφισοκολλήσαμε έξω από το σχολείο μας.
Η ηλιακή ενέργεια: Μιλήσαμε για την ηλιακή ενέργεια ως μια ανανεώσιμη πηγή ενέργειας που δεν μολύνει το περιβάλλον και είναι ανεξάντλητη αλλά και για τους τρόπους αξιοποίησής της. Παρατηρήσαμε ένα ηλιακό φανάρι, ένα ηλιακό φακό, ένα ηλιακό πάνελ, ένα ηλιακό ρομπότ και κατανοήσαμε τον τρόπο λειτουργίας τους και τα συγκρίναμε με τα αντίστοιχα ηλεκτρικά προσπαθώντας να εντοπίσουμε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα που παρουσιάζουν. Είδαμε εποπτικό υλικό με ηλιακούς θερμοσίφωνες, φωτοβολταϊκά πάρκα και βιοκλιματικά κτίρια. Τέλος, κατασκευάσαμε τον δικό μας ηλιακό φούρνο και ψήσαμε σε αυτόν φαγητό, το οποίο γευτήκαμε!
Δημιουργία ιστογράμματος: Καταγράψαμε όλα όσα μάθαμε για τον ήλιο σε ένα ιστόγραμμα με τίτλο “Τι μάθαμε για τον ήλιο;”.
Η γιορτή του ήλιου!: Αποφασίσαμε να ολοκληρώσουμε το εκπαιδευτικό μας πρόγραμμα διοργανώνοντας μια καλοκαιρινή γιορτή με θέμα τον ήλιο. Ειδικότερα, δραματοποιήσαμε το κουκλοθέατρο “Μια δίκη κάτω από την ομπρέλα” από το περιοδικό “Παράθυρο στην εκπαίδευση του παιδιού”, που τόσο πολύ μας άρεσε. Μοιράστηκαν ρόλοι, φτιάχτηκαν σκηνικά, επιλέχθηκαν κοστούμια και αξεσουάρ. Κάθε σκηνή επενδύθηκε μουσικά και η παράσταση ήταν έτοιμη πια!!
Αναμνηστικά δωράκια: Όλες οι ατομικές εργασίες και χειροτεχνίες των παιδιών τοποθετήθηκαν σε φακέλους, τους οποίους ζωγράφισαν τα ίδια τα παιδιά εμπνευσμένα από το πιο λαμπρό αστέρι. Μαζί με τους φακέλους τους, πήραν βραβείο για τη συμμετοχή τους στο περιβαλλοντικό πρόγραμμα “Ο ήλιος, ο ηλιάτορας” καθώς και χειροποίητα βραχιολάκια με χάντρες ανίχνευσης της υπεριώδους ακτινοβολίας.
Και τέλος η πορτούλα της τάξης μας!
.jpg){kind=link}
