Άρθρα κατηγορίας Πιερία

ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΡΟΝΤΟΥΣ

Η πρώτη κατασκευή της εκκλησίας ήταν ξύλινη και έγινε το 1700. Μετατράπηκε σε πέτρινη κατασκευή τους μεταγενέστερους χρόνους. Ανακαινίσθηκε το 1879. Είναι τρίκλιτος ναός Βασιλικού ρυθμού, κεραμοσκέπαστος,  με δάπεδο από πλάκες.

Η στέγη στηρίζεται σε οκτώ κολόνες που συνδέονται μεταξύτους και με εξωτερικούς τοίχους σταυροειδώς και  με χοντρούς ξύλινους δοκούς.
Το καμπαναριό και το Άγιο Βήμα είναι κτισμένα από πωρόλιθο. Δυτικά και νότια περιβάλλεται από χαγιάτι στο οποίο υπάρχουν πέτρινα πεζούλια. Διαθέτει ξυλόγλυπτο τέμπλο, σκαλισμένο στο χέρι. Στο ναό υπάρχουν μία πέτρινη κολυμπήθρα και δύο κηροπήγια από πέτρα με τις ημέρες του μήνα  χαραγμένες πάνω τους ξεκινώντας  από 1760 και διακοσμείται  με το αστέρι της Βεργίνας και ένα ξυλόγλυπτο μανουάλι που στηρίζεται σε τρεις κεφαλές δράκου.

ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ ΒΡΟΝΤΟΥΣ

H Αγία Τριάδα βρίσκεται στο δρόμο προς την Αγία Κόρη, σε απόσταση περίπου 4 χλμ. από τη Βροντού και σε υψόμετρο 500μ, κτισμένη πάνω στο βράχο, σε μια απότομη πλαγιά.
Βρίσκεται στην έξοδο μιας μεγάλης ρεματιάς (ρέμα Παπά) του Ολύμπου. Από εδώ ξεκινούν δυο σημαντικά ορειβατικά μονοπάτια προς τον Όλυμπο.
Η εκκλησία είναι κτισμένη σε τέτοιο σημείο, ώστε να έχει ορατότητα προς την Παναγία της Κονταριώτισσας και αυτή με τη σειρά της με τη Μονή του Αγίου Διονυσίου του Ολύμπου και με την επισκοπή Πέτρας. Σύμφωνα με προφορικές μαρτυρίες υπήρχε ένα είδος επικοινωνίας με φωτιές, για να ενημερώνονται οι κάτοικοι των περιοχών αυτών για τις κινήσεις των ΤούρκωνΠρόκειται για κτίσμα Βυζαντινής εποχής του 14ου αιώνα. Διατηρούνται ακόμα στο εσωτερικό της δύο στρώματα από αγιογραφίες . Η πρώτη έγινε το 1350 και η δεύτερη το 1650.
Κάηκε κατά λάθος στη δεκαετία του 60 από αναμμένα κεριά. Η εκκλησία παλιά ήταν μοναστήρι .
Το πρώτο μέρος της εκκλησίας ήταν χωρισμένο σε δύο ορόφους . Μια σκάλα , η οποία κάηκε και δεν υπάρχει σήμερα, οδηγούσε στον πάνω όροφο όπου ήταν τα κελιά που έμεναν οι καλόγεροι.
Σήμερα είναι ένα γραφικό ξωκλήσι, που συγκεντρώνει πλήθος επισκεπτών, οι οποίοι εντυπωσιάζονται από την εξαιρετική θέα προς τις απότομες βουνοκορφές του Ολύμπου.

Άγιος Νικόλαος Ελατοχωρίου


Αγιος Νικoλαος Ελατοχωρίου
Ο ναός του Αγίου Νικολάου στον παλιό οικισμό του Ελατοχωρίου που σώζεται και σήμερα, σύμφωνα με την παράδοση χτίστηκε, όταν ένα σημαντικό χρηματικό ποσό που θα πλήρωναν οι Τούρκοι ως λύτρα στους κλέφτες για την απελευθέρωση ομήρων, κατέληξε κατά τύχη στα χέρια των Ελλήνων.


Ιστορικό κτίσμα με σπουδαία αρχιτεκτονικά στοιχεία, πολύτιμες τοιχογραφίες, μοναδικό ξυλόγλυπτο τέμπλο και αγιογραφίες ανεκτίμητης αξίας. Οι ξυλόγλυπτες από το Μέτσοβο λέγεται ότι χρειάστηκαν 27 χρόνια για τη φιλοτέχνησή του. Κτίστηκε τον17ο αιώνα (σώζεται επιγραφή του 1779), ιδιαίτερης αρχαιολογικής αξίας ως μεταβυζαντινό μνημείο.

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΕΤΡΑΣ και ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ


                                          ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΕΤΡΑΣ
   
  ΠΟΤΕ ΙΔΡΥΘΗΚΕ
Υπάρχουν διάφορες εκδοχές για τον χρόνο ίδρυσής της: κατά την πρώτη η μονή εμφανίζεται τον 8ο-9ο αιώνα και κατά τη δεύτερη υποστηρίζεται ότι είναι κτίσμα του 1134 μ.Χ. Με βάση μία τρίτη εκδοχή η μονή ιδρύθηκε το 1151 μ.Χ. (σύμφωνα με μια επιγραφή) και φέρεται ως κτίσμα του επισκόπου Πέτρας Νικήτα και του αυτοκράτορα Κωνσταντινουπόλεως Μανουήλ Η’ Κομνηνού. Σύμφωνα με μια τέταρτη άποψη η μονή είναι κτίσμα της εποχής του αυτοκράτορα Ανδρονίκου Β’ του Παλαιολόγου (1238-1328). Ενώ το 1608 μ.Χ. (βρέθηκε επιγραφή εγκαινίων ναού) έχουμε την ανέγερση του μεταβυζαντινού ναού.
 Η ιστορία του μοναστηριού με βάση τις πηγές.
 Η Μονή της Πέτρας ανήκε στη δικαιοδοσία της Επισκοπής Πέτρας. Τον Ιούνιο του 1896 με την κατάργηση της Επισκοπής Πέτρας προστέθηκε στη δικαιοδοσία της Επισκοπής Κίτρους. Τον Οκτώβριο του 1902 αποφασίζεται από το Οικουμενικό Πατριαρχείο η ανακήρυξη των μονών Πέτρας Ολύμπου και Κανάλων σε Πατριαρχικά Σταυροπήγια. Τον Αύγουστο του 1903 μάλιστα εκδόθηκε το πατριαρχικό σιγίλιο.
Στη διάρκεια του εθνοαπελευθερωτικού αγώνα του 1821 οι μοναχοί της μονής ανέλαβαν να συντονίσουν τα επαναστατικά κινήματα στην περιοχή τους και να ανυψώσουν ηθικά τον λαό. Διαδραμάτισαν με τον τρόπο αυτό σημαντικό ρόλο σε διάφορες επαναστατικές περιόδους: το 1798, πριν από το 1821, το 1822, το 1854 και το 1878.
 Υπάρχουν περιστατικά που συνδέουν το μοναστήρι με τους αγώνες του έθνους;
Βεβαίως. Το 1798 σε μάχη στην περιοχή του μοναστηριού σκοτώνεται από τον Τουρκαλβανό Γιουσούφ Αράπη, ο καπετάν Τόλιος, θείος του Γεωργάκη Ολύμπιου της οικογένειας των Λαζαίων.
 Το 1822 έχουμε τον μαρτυρικό θάνατο, από τα στρατεύματα του Μεχμέτ Εμίν Πασά, του ιερομόναχου της μονής παπά-Γιάννη, την ώρα που λειτουργούσε με άλλους τέσσερις ιερείς στον ιερό ναό Αγίου Γεωργίου της Νάουσας στις 6 Απριλίου, Πέμπτη της Διακαινησίμου. Η επίσημη Εκκλησία τούς ανακήρυξε άγιους νεομάρτυρες και εορτάζουν την Κυριακή του Θωμά.
Την περίοδο αυτή πέρασε από τη μονή και ο μεγάλος οπλαρχηγός του έθνους Θ. Κολοκοτρώνης.
 Το 1827 σε σύσκεψη στη Μονή Αγίου Διονυσίου στον Όλυμπο  ο ηγούμενος Σαμουήλ και ο παπά-Κοσμάς της Μονής Πέτρας μαζί με οπλαρχηγούς, κληρικούς και προκρίτους της περιοχής συνυπέγραψαν (3 Νοεμβρίου) έγγραφα απευθυνόμενα στην κυβέρνηση, με σκοπό την απελευθέρωση των εδαφών τους.
 Μεταξύ της 19ης Φεβρουαρίου και της 3ης Μαρτίου του 1878 συγκροτείται στο Λιτόχωρο η Προσωρινή Επαναστατική Κυβέρνηση της Μακεδονίας. Μέλος της ήταν και ο δραστήριος ιερομόναχος της Μονής Πέτρας Νικηφόρος Μπουροζίκας, ο οποίος μαζί με τους άλλους αντιπροσώπους υπέγραψε το πρακτικό της συνεδρίασης και τη διακήρυξη προς τις κυβερνήσεις των ευρωπαϊκών δυνάμεων. Στις αρχές του Μάρτη η μονή γίνεται το ορμητήριο της Επανάστασης. Η κυβέρνηση καταφεύγει στη Μονή και από εκεί (4 Μαρτίου 1878) στέλνει επαναστατική προκήρυξη προς τους Μακεδόνες αδελφούς, υψώνοντας μάλιστα και το λάβαρο της Επανάστασης. Στις 15 Οκτωβρίου του 1912, από τον σταθμό «Καρακόλι» της μονής, ο μέραρχος της 7ης Μεραρχίας Κλεομένης Κλεομένους έδωσε τη γραπτή διαταγή επιχειρήσεων απελευθέρωσης της Κατερίνης. Σημαντική η βοήθεια των μοναχών ως προς τη φιλοξενία και την καθοδήγηση της Μεραρχίας.
 Η συμβολή της στην τοπική κοινωνία.
Η μονή φάνταζε σαν «μάνα» της περιοχής. Μέσα στο πλαίσιο αυτό το μοναστήρι προσπαθούσε να ενισχύσει τα σχολεία του τόπου (ανοικοδόμηση-στελέχωση). Το 1768 ενισχύει τη σχολή του Πεζάρου, το 1902 τις ιερατικές σχολές στις Μονές Βλατάδων και Ζάβορδας και το 1909 την ιερατική σχολή Τιμίου Προδρόμου (Σκήτης) Βεροίας.
 Πότε έκλεισε το μοναστήρι.
Στις 16 Ιουλίου 1927 το Δημόσιο κατάσχεσε τα υπάρχοντα της μονής με την υπουργική διαταγή 41114/1927 και το νομοθετικό διάταγμα «περί αναγκαστικής απαλλοτριώσεως ακινήτων της μονής». Τον Φεβρουάριο του 1929 και με τον νόμο 3929 ιδρύθηκε το σανατόριο προβλεπόμενο από το νομοθετικό διάταγμα (8 Αυγούστου 1925), το οποίο όριζε ότι θα περιθάλπονται εκεί άποροι φυματικοί. Χρόνια μετά (το 1970) μετατράπηκε σε θεραπευτήριο ψυχικών νοσημάτων, το λεγόμενο ΨΝΠΟ. Ολόκληρη η περιουσία της παλαιάς μονής (43.000 χιλιάδες στρέμματα) αποτέλεσε τον ζωτικό φορέα του σανατορίου.
 Στη συνέχεια το ψυχιατρείο
Λειτούργησε έως το 2004. Τότε είχαμε την παύση της λειτουργίας του και την εγκατάλειψη του χώρου. Αμέσως μετά η Ιερά μας Μητρόπολη, με πρωτοστάτη τον σεβασμιότατο μητροπολίτη κ. Αγαθόνικο, προέβη σε πολλές παραστάσεις στους αρμοδίους, ώστε να επανέλθει ο ιερός ναός, τα κελιά και ένας αύλειος χώρος στην τοπική Εκκλησία. Τον Δεκέμβριο του 2010 συγκροτήθηκε «επιτροπή αγώνος» για την επιστροφή και αποφάσισε τη συγκέντρωση υπογραφών από τον πιστό λαό για το θέμα. Στις 25 Φεβρουαρίου 2010 η «επιτροπή» έστειλε επιστολή προς τον μακαριότατο Αρχιεπίσκοπο κ. Ιερώνυμο, για την ευόδωση του δίκαιου αιτήματος. Αποτέλεσμα το αίτημα να γίνει αποδεκτό από την Ιερά Σύνοδο, που αποφάσισε στη συνεδρία της 16ης Ιουνίου του 2010 να αποσταλεί το αίτημα προς το υπουργείο Υγείας. Δυστυχώς η απάντηση του υπουργείου (29-11-2010) προς την Ιερά Σύνοδο ήταν αρνητική. Δεν δέχτηκαν να επιστρέψουν τους εγκαταλελειμμένους χώρους στο μοναστήρι αναφέροντας «το αίτημα σας δεν δύναται προς το παρόν να ικανοποιηθεί».
 Στη μονή φυλάσσεται και η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας
 Ο αρχαίος ναός της είναι αφιερωμένος στα εισόδια της Θεοτόκου και πανηγυρίζει στις 21 Νοεμβρίου. Σε αυτόν φυλάσσεται η εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου, η οποία εδώ και αιώνες επιτελεί θαύματα. Στη θαυματουργική της δύναμη οφείλονται θεραπείες ασθενών, δαιμονισμένων, κωφαλάλων, ενώ στα χρόνια της Τουρκοκρατίας αναφέρονται ακόμη και θεραπείες μουσουλμάνων.  
ΤΟ ΣΑΝΑΤΟΡΙΟ
 
Σιγίλιο : ονομασία πατριαρχικού εγγράφου.
Ευόδωση : αίσια, επιτυχής έκβαση.
Σταυροπήγιο: τοποθέτηση σταυρού στη θέση νέας εκκλησίας.
Σταυροπηγιακός -ή -ό  : (εκκλ., για μοναστήρι) που ανήκει στη δικαιοδοσία όχι του τοπικού μητροπολίτη αλλά του επικεφαλής της εκκλησίας, κυρίως του πατριάρχη: Σταυροπηγιακή μονή.
ΧΑΡΤΗΣ
.
 
Η περιοχή πάνω από την κεντρική είσοδο του καθολικού της μονής όπου αναγράφεται η χρονολογία 1754 της ανοικοδόμησης του ναού.
 
ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
 
Η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, απ’ όπου πήρε και το όνομα το χωριό, είναι κάπως παλιά περίπου 180 ή 200 χρονών. Είναι χτισμένη σε βασιλικό ρυθμό, μ’ ένα μικρό τρουλίσκο και μικρά παράθυρα. Το καμπαναριό είναι χτισμένο όπως ακριβώς είναι σήμερα εδώ και 40 χρόνια γιατί είχε γκρεμιστεί παλιά. Στο εσωτερικό του ναού έχουμε δύο σειρές κολώνες, τέσσερις απ’ τη μια μεριά και τέσσερις απ’ την άλλη.
Στο πίσω μέρος ο γυναικωνίτης που παλιά χρησίμευε και σαν ξενώνας και για τη διαμονή των μοναχών εφόσον ήταν μοναστήρι. Στους τοίχους υπάρχουν τοιχογραφίες 1840-1880 κι ακόμα υπάρχουν και σήμερα πίνακες Αγίων πάνω σε ξύλο ή σε καροβόπανο, που έχουν ημερομηνίες 1878-1900.Υπήρχαν και παλαιότερες αλλά με τον καιρό καταστράφηκαν. Επίσης υπάρχουν βιβλία (ευαγγέλια κ.α),έκδοσης του 1815,1804,1821,1824 έκδοσης Βενετίας, Αυστρίας Κωνσταντινούπολης κλπ. Το τέμπλο ήταν ξύλινο γλυπτό αλλά πριν χρόνια το γκρέμισαν για να φτιάξουν το σημερινό γύψινο. Επίσης η είσοδος της εκκλησίας που χρησιμοποιείται πιο πολύ βρίσκεται πλάγια στη μέση ακριβώς. Και μια ιδιορυθμία που εξακολουθεί μέχρι σήμερα, είναι ότι οι άντρες κάθονται απ’ τη μέση της εκκλησίας και μπρός ενώ οι γυναίκες από τη μέση και πίσω.
 
ΠΗΓΕΣ
ΒΙΒΛΙΑ
  1. « Στης ομορφιάς το διάβα… »
  2. « Η Παναγία της Πέτρας
  3. « Πέτρα Ολύμπου »
ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ