Του Αναστασίου Τασινού

 Η γιαγιά κάνει ό,τι θέλει τον παππού

Ήμουν νέος δάσκαλος σε πολυθέσιο σχολείο των Αθηνών, όταν μια έμπειρη δασκάλα της Α` τάξης μάς έφερε στο γραφείο μια ζωγραφιά μαθήτριάς της, που την είχε εντυπωσιάσει. Η δασκάλα είχε ζητήσει στην ώρα της Αισθητικής Αγωγής από τους μαθητές να ζωγραφίσουν το θέμα: «Εκδρομή με την οικογένεια». Η συγκεκριμένη μαθήτρια ζωγράφισε τον παππού να έχει πολύ μικρό ύψος δίπλα στην πανύψηλη γιαγιά. Τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας τα ζωγράφισε με ύψος ανάλογο της ηλικίας τους. Η δασκάλα ρώτησε τη μαθήτρια να μάθει, γιατί ο παππούς είναι τόσο κοντός, ενώ η γιαγιά είναι τόσο ψηλή; Η αυθόρμητη απάντηση που έδωσε η μαθήτρια ήταν εντυπωσιακή: «Η γιαγιά κάνει ό,τι θέλει τον παππού, σαν να είναι μικρό παιδί». Δυστυχώς, δεν κράτησα για το αρχείο μου αντίγραφο αυτής της αποκαλυπτικής ζωγραφιάς.

Θυμάμαι ακόμη την Έλενα, μαθήτρια της Α` τάξης, μετά τον χωρισμό των γονέων της να χρησιμοποιεί με μεγάλη συχνότητα το μαύρο χρώμα στις ζωγραφιές της.

Τα παιδιά μάς μιλάνε, όταν ζωγραφίζουν. Αρκεί να παρατηρούμε προσεκτικά τις ζωγραφιές τους, τα χρώματα που χρησιμοποιούν και κυρίως να συζητάμε μαζί τους για να μπορούμε να διαβάζουμε τα μηνύματα που μας στέλνουν. Και να μην ξεχνάμε την παροιμία ότι «μια εικόνα αξίζει όσο χίλιες λέξεις!»

 ΧΥΤΑ στο Διάστημα!

Ο Περικλής, μαθητής της Ε` τάξης, το έτος 2006 στο θέμα «Προστασία του Περιβάλλοντος» έκανε τη δική του εικαστική-σουρεαλιστική πρόταση για τη δημιουργία ΧΥΤΑ (Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων). Ο μαθητής καταγόμενος από την περιοχή Ελληνικού Ιωαννίνων,  η οποία είχε επιλεγεί από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων ως τόπος κατασκευής ΧΥΤΑ, βίωσε από πρώτο χέρι την έντονη αντίδραση των κατοίκων της περιοχής, που δεν ήθελαν στον τόπο τους αυτό το έργο. Βλέποντας, λοιπόν, καθημερινά την αντιπαράθεση των δύο πλευρών στα τηλεοπτικά τοπικά κανάλια, εκφράστηκε με χιούμορ προτείνοντας: «Μεταφορά σκουπιδιών από τη Γη στον πλανήτη ΧΥΤΑ για αποτέφρωση». Με μια εικόνα ο μαθητής αποκάλυψε την αλήθεια ότι οι πολίτες πουθενά δε θέλουν ΧΥΤΑ στον τόπο τους.

NUMBER: 18  

Είχα αναθέσει το έτος 2006, ως Διευθυντής του 8^ου Δημοτικού σχολείου Ιωαννίνων, στις δύο μεγάλες τάξεις να ζωγραφίσουν (κατόπιν εγκυκλίου του Υπουργείου Παιδείας) το θέμα: «Οι πρόσφυγες σήμερα και πώς φαντάζονται ότι θα ζουν αύριο».

Όλοι οι μαθητές (με εξαίρεση μια μαθήτρια της Ε` τάξης) ζωγράφισαν με τον ίδιο περίπου τρόπο το θέμα^. στο μισό μέρος της κόλας ζωγράφισαν την οικογένεια του πρόσφυγα λυπημένη να κατοικεί σε ένα φτωχικό σπίτι και στο άλλο μισό την ίδια οικογένεια – μετά από καιρό – να είναι χαρούμενη και ευτυχισμένη σε ένα διαμέρισμα πολυκατοικίας. Η μαθήτρια, όμως, που  ξέφυγε από τον κανόνα (δε θυμάμαι το όνομά της) με έναν λίγο αφαιρετικό και περιεκτικό τρόπο, έδωσε άλλη διάσταση στο θέμα. Με εντυπωσίασε τόσο πολύ η απλή ασπρόμαυρη ζωγραφιά της, που την κάλεσα στο γραφείο να μου εξηγήσει αυτά που ζωγράφισε. Δείχνοντας την αριστερή μεριά της ζωγραφιάς μού είπε ότι ο πρόσφυγας είναι κρυμμένος στην καρότσα ενός φορτηγού μέσα σε ένα κουτί, που έχει το νούμερο 18. Ταξιδεύει από την Αφρική στην Ευρώπη όχι ως άνθρωπος, αλλά ως πράγμα. Το κουτί έχει πολλές τρύπες για να μην πάθει ασφυξία. Μέσα από το κουτί σκέφτεται την καλύβα με τους δικούς του ανθρώπους, που άφησε πίσω του.

Ακόμη, μου έκανε εντύπωση η ωριμότητα αυτής της μαθήτριας, όταν μου είπε ότι τους πρόσφυγες τους δημιουργεί ο πόλεμος και η φτώχια. Θα ήθελε οι ανεπτυγμένες χώρες να συμβάλλουν στην επίλυση των προβλημάτων τους και να τους βοηθούν με έργα υποδομής, ώστε να μην αναγκάζονται να εγκαταλείπουν τον τόπο τους.

Η συγκεκριμένη ζωγραφιά επελέγη ως η καλύτερη του σχολείου μου και την προώθησα για βράβευση.

Και πάλι μια απλή εικόνα τα λέει όλα!

Να μπορούσα να φοβίσω τον πόλεμο!

Ο εθελοντικός οργανισμός «Το χαμόγελο του παιδιού» το έτος 2002 διοργάνωσε διαγωνισμό ζωγραφικής για τα Δημοτικά σχολεία της πόλης των Πατρών, με θέμα: «Πόλεμος και Ειρήνη». Στο διαγωνισμό συμμετείχε και το 64^ο Δημοτικό σχολείο Πατρών, στο οποίο ήμουν Διευθυντής. Η ζωγραφιά του Γεράσιμου, (μαθητή της Ε` τάξης του σχολείου μου) απέσπασε το 1^ο βραβείο μεταξύ των 400 έργων, που εκτέθηκαν στο Μέγαρο Λόγου και Τέχνης. Η επιτροπή του διαγωνισμού στάθηκε ιδιαίτερα στη ζωγραφιά του Γεράσιμου και συγκεκριμένα στο εκφραστικό-θυμωμένο πρόσωπο του παιδιού και στην ωραία σκέψη του: «ΝΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑ ΝΑ ΦΟΒΙΣΩ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ».

Άλλη μια φορά, μια εικόνα τα λέει όλα!

Να ζει το Μεσολόγγι  

Το έτος 1998, ως δάσκαλος της ΣΤ` τάξης, στην ώρα της Αισθητικής Αγωγής είχα αναθέσει στους μαθητές – μετά από τις εκδηλώσεις που είχαν γίνει στο σχολείο για την 25^η Μαρτίου – να ζωγραφίσουν το θέμα: «Η τάξη μας στην εθνική γιορτή». Οι μαθητές μου είχαν παρουσιάσει στη γιορτή αυτή με επιτυχία το θεατρικό έργο του Βασίλη Ρώτα «Να ζει το Μεσολόγγι». Είχα φροντίσει μάλιστα να  καταγράψω σε βίντεο την παράσταση και να την αναπαράγω σε αντίγραφα, ώστε ο κάθε μαθητής να έχει το δικό του ενθύμιο από τη γιορτή.

Από τις ζωγραφιές των μαθητών μού έκανε ιδιαίτερη εντύπωση η ζωγραφιά της Κατερίνας, όπου στο θεατρικό έργο είχε υποδυθεί το ρόλο της Γιώργαινας. Ζωγράφισε τον εαυτό της ως γριούλα στο σαλόνι του σπιτιού της να βλέπει το έργο «Να ζει το Μεσολόγγι» σε βίντεο, ενώ ταυτόχρονα να αναπολεί την ημέρα εκείνη της γιορτής με τον κόσμο να τους παρακολουθεί και να τους επευφημεί. Γνώριζα ότι η Κατερίνα αγαπά πολύ το θέατρο. Να γεράσει, όμως, τον εαυτό της κατά 60 χρόνια και να βλέπει το ίδιο έργο  σε βίντεο, δείχνει κάτι περισσότερο από την αγάπη της για το θέατρο^. δείχνει τη βαθιά επίδραση της Θεατρικής Αγωγής στις παιδικές ψυχές. Και τη μεγάλη αυτή αλήθεια  τη φανέρωσε με μια απλή εικόνα!

 Και ενώ το θέατρο έχει τόσο μεγάλη θετική επίδραση στους μαθητές, δυστυχώς, το βιβλίο της Θεατρικής Αγωγής που δόθηκε το έτος 2006 στις τάξεις Ε` και ΣΤ` του Δημοτικού, ελάχιστοι δάσκαλοι το χρησιμοποιούν στις ώρες της Αισθητικής Αγωγής και της Ευέλικτης Ζώνης.

Ιωάννινα 3 Μαρτίου 2013

Βασίλης Τασινός

1 Ιουνίου 2017

Η ψυχή του σχολείου ήταν, είναι, και θα είναι, ο δάσκαλος! Αυτός είναι που παιδαγωγεί και διδάσκει, κι αυτός βρίσκεται κοντά στις ανάγκες των μαθητών! Για το λόγο αυτό, είναι χρέος της πολιτείας να στηρίζει το δάσκαλο πνευματικά, ηθικά και υλικά, κάτι που δυστυχώς δεν γίνεται στο βαθμό που απαιτείται!

Παρατηρούμε στη Δημόσια Εκπαίδευση, εδώ και δεκαετίες, να έχουν συσσωρευτεί πολλά προβλήματα, όπως κακογραμμένα σχολικά βιβλία, παρωχημένα προγράμματα σπουδών, ελάχιστη επιμόρφωση, ανύπαρκτη αξιολόγηση, αποθάρρυνση στην καινοτομία, πενιχρές απολαβές, απαξίωση του εκπαιδευτικού ρόλου, κομματικοί εγκάθετοι στην εκπαιδευτική ιεραρχία, κακές απομιμήσεις πρακτικών από εκπαιδευτικά συστήματα ξένων χωρών και πολλά άλλα!

Εύλογα αναρωτιέται κανείς, αν οι υπουργοί, οι υφυπουργοί και τα άλλα στελέχη του Υπουργείου Παιδείας που έφεραν τη Δημόσια Εκπαίδευση σ’ αυτό το χάλι, ήταν πραγματικά τόσο ανίκανοι ή σκοπίμως αδιαφορούσαν για την ουσιαστική μόρφωση των μαθητών των δημοσίων σχολείων; Πάντως, δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι πολλοί πολιτικοί – και μάλιστα μερικοί εξ αυτών ηγήθηκαν και του Υπουργείου Παιδείας – δεν επέλεξαν για τη μόρφωση των παιδιών τους το δημόσιο σχολείο, αλλά το ιδιωτικό!

Παρήγορο για τη Δημόσια Εκπαίδευση είναι οι καλοί δάσκαλοι, που είναι πολλοί, και δίνουν καθημερινά τη μάχη τους στην αίθουσα διδασκαλίας· είναι αυτοί που παρόλες τις αντιξοότητες καταφέρνουν και κρατούν ακόμη όρθιο το δημόσιο σχολείο!

Για να αναβαθμιστεί η Δημόσια Εκπαίδευση θα πρέπει το Υπουργείο Παιδείας, εκτός από την ουσιαστική στήριξη του δασκάλου, να σχεδιάσει – με τη συνδρομή των άξιων επιστημόνων της Αγωγής και των άξιων εκπαιδευτικών της σχολικής πράξης – ένα εκπαιδευτικό σύστημα που να ανταποκρίνεται στις ελληνικές παραδόσεις και στις ανάγκες των καιρών· με τους κομματικούς εγκάθετους σε θέσεις ευθύνης και τις κακές απομιμήσεις πρακτικών από εκπαιδευτικά συστήματα ξένων χωρών δεν πάμε πουθενά! Είναι επιτακτική ανάγκη να απλωθεί ο ιστός της αξιοκρατίας σε όλα τα επίπεδα της Εκπαίδευσης!

Ζούμε στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και δεν έχουμε, πλέον, το περιθώριο για άλλες αστοχίες και κομματικές αντιδικίες στο χώρο της Εκπαίδευσης! Οι καιροί ου μενετοί!

Βασίλης Τασινός

1 Μαΐου 2017

Η συχνή ανταλλαγή παιδαγωγικών και διδακτικών εμπειριών μεταξύ των δασκάλων είναι απαραίτητη, αφενός μεν για τη βελτίωση της παιδαγωγικής και διδακτικής πρακτικής, αφετέρου δε για τη βελτίωση των επιστημών της Αγωγής.

Σήμερα, μέσω του Διαδικτύου, είναι πολύ πιο εύκολη η ανταλλαγή παιδαγωγικών και διδακτικών εμπειριών, καθώς και προτάσεων και απόψεων, όχι μόνο μεταξύ των δασκάλων, αλλά και των άλλων φορέων της Εκπαίδευσης.

Ήδη κάποιοι δάσκαλοι δημοσιεύουμε στο προσωπικό μας Ιστολόγιο εμπειρίες,  απόψεις και προτάσεις, συμμετέχοντας έτσι σ’ έναν άτυπο διάλογο για την αναβάθμιση της Εκπαίδευσης.

Όμως, είναι ανάγκη περισσότεροι δάσκαλοι, ειδικά οι απόμαχοι που έχουν πολύ χρόνο στη διάθεσή τους και πολλές εμπειρίες, να «εκμεταλλευτούν» το Διαδίκτυο και να δημοσιεύσουν εκπαιδευτικά κείμενα απ’ το πεδίο της σχολικής πράξης.

Έχω διαπιστώσει ότι πολλοί νέοι δάσκαλοι, αλλά και φοιτητές του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης, διαβάζουν τα βιωματικά κείμενα των έμπειρων δασκάλων, γιατί τους βοηθούν στη μελέτη τους γύρω από θέματα σχολικής πράξης.

Όταν ήμουν δάσκαλος, είχα την καλή συνήθεια να συζητάω με τους συναδέλφους μου διάφορα γεγονότα απ’ την αίθουσα διδασκαλίας, κι αυτό βοηθούσε πολύ το εκπαιδευτικό έργο όλων μας. Δυστυχώς, κάποια απ’ αυτά τα γεγονότα δεν τα θυμάμαι! Μακάρι να κρατούσα περισσότερες σημειώσεις από τα μάχιμα χρόνια· αν το είχα κάνει, σήμερα θα είχα ένα πολύ πιο πλούσιο αρχείο στη διάθεσή μου!

Καλό θα είναι οι δάσκαλοι από το ξεκίνημα της θητείας τους να φτιάξουν ένα αρχείο στον υπολογιστή τους και να καταγράφουν ενδιαφέρουσες παιδαγωγικές και διδακτικές εμπειρίες· αρχείο το οποίο θα μπορούν να το αξιοποιούν στο εκπαιδευτικό τους έργο, αλλά και αργότερα στην πιθανή συγγραφική τους δραστηριότητα. Τα χρόνια περνούν… και η λήθη καιροφυλακτεί!

Κλείνω το σημείωμα τούτο με μια ευχή: Περισσότεροι δάσκαλοι να αποκτήσουν το δικό τους Βήμα στο Διαδίκτυο και να δημοσιεύουν εκπαιδευτικά άρθρα με εμπειρίες, απόψεις και προτάσεις, για να συμβάλλουν έτσι στην αναβάθμιση της Εκπαίδευσης!

Βασίλης Τασινός

Ιωάννινα 1 Απριλίου 2017

Το Δημοτικό Σχολείο έχει ανάγκη από βιβλία που να είναι κατανοητά και ελκυστικά στους μαθητές, και καλά εργαλεία για το δάσκαλο. Δυστυχώς, εδώ και πολλές δεκαετίες, τα βιβλία μας δεν ανταποκρίνονται, ικανοποιητικά, στις μαθησιακές ανάγκες των μαθητών και ούτε διευκολύνουν το δάσκαλο στο διδακτικό του έργο!

Τα περισσότερα από τα βιβλία που χρησιμοποιούνται σήμερα στα σχολεία μας είναι κακογραμμένα και κακέκτυπα αντίγραφα ξένων χωρών! Κι αυτό έγινε, γιατί οι συγγραφείς των βιβλίων αυτών, δεν επιλέχτηκαν με αξιοκρατικά κριτήρια· μπορεί να ήταν αρεστοί στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, αλλά δεν είχαν την ικανότητα να ασχοληθούν με ένα τόσο σοβαρό έργο, όπως είναι η συγγραφή των σχολικών βιβλίων.

Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της παρακμής, ας σκεφτούμε στα παλαιότερα χρόνια πόσο σημαντικοί συγγραφείς, παιδαγωγοί και  γλωσσολόγοι έγραψαν βιβλία για το Δημοτικό Σχολείο, όπως ο Νίκος Καζαντζάκης, ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου, ο Αλέξανδρος Δελμούζος, ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης, ο Χρίστος Τσολάκης και πολλοί άλλοι.

Γιατί λοιπόν, εδώ και πολλά χρόνια, οι ιθύνοντες του Υπουργείου Παιδείας δεν παραδειγματίζονται από ορισμένες καλές πρακτικές του παρελθόντος και δεν αναθέτουν στους άξιους ανθρώπους των Γραμμάτων – που δόξα τω Θεώ πάντα υπάρχουν στην Ελλάδα – τη συγγραφή των σχολικών βιβλίων;

Στην Πανελλαδική έρευνα που έγινε στα Δημοτικά Σχολεία για τα υπάρχοντα βιβλία από το Ινστιτούτο Παιδαγωγικών Ερευνών – Μελετών, κατόπιν πρότασης της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδας, προέκυψε, ακόμη και από τα φτωχά και ελλιπή στοιχεία που ανακοίνωσαν το 2009 (!), ότι τα περισσότερα βιβλία έχουν σοβαρά προβλήματα και μάλιστα ορισμένα είχαν την ολική απόρριψη των δασκάλων! Και λοιπόν… ακόμη υπάρχουν στα σχολεία μας και δημιουργούν προβλήματα και πονοκέφαλο σε δασκάλους, μαθητές και γονείς!!!

Στο άρθρο μου, «Τα βιβλία στο Δημοτικό Σχολείο», αναφέρομαι στα σχολικά βιβλία, όπως τα γνώρισα ως μαθητής και ως δάσκαλος, καθώς και στην ανάγκη να γραφούν νέα βιβλία για όλες τις τάξεις του Δημοτικού Σχολείου.

Ελπίζω τα νέα βιβλία που κάποια στιγμή θα μπουν στα σχολεία μας να είναι καρπός ικανών συγγραφέων και ικανών επιστημόνων της Αγωγής, που θα λαμβάνουν υπόψη τους την ελληνική παράδοση, τις απόψεις των μάχιμων εκπαιδευτικών και τις ανάγκες των καιρών! Δεν μας παίρνει ο χρόνος για άλλες αστοχίες!

Βασίλης Τασινός

Ιωάννινα 1 Μαρτίου 2017

Η διδασκαλία, όταν προετοιμάζεται με μεράκι και αγάπη από το δάσκαλο, εξελίσσεται σε μια ευχάριστη διαδικασία με θετικά αποτελέσματα για τους μαθητές. Η μοναδική σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ διδάσκοντος και διδασκομένων, είναι αυτή που παίζει τον καθοριστικό ρόλο στο παιδαγωγικό και διδακτικό έργο. Για το λόγο αυτό, θα πρέπει οι δάσκαλοι να εκπαιδευτούν περαιτέρω στην τέχνη της διδασκαλίας, αξιοποιώντας και τη σύγχρονη τεχνολογία.

Συγκεκριμένα θα μπορούσαν κάποιοι έμπειροι και ικανοί δάσκαλοι, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, να καταγράψουν σε βίντεο δειγματικές διδασκαλίες τους και στη συνέχεια τα βίντεο αυτά να αναρτηθούν στο Διαδίκτυο. Έτσι, θα δίνεται η ευκαιρία στους δασκάλους, και κυρίως στους νέους, να παρακολουθούν πολύ καλές διδασκαλίες απ’ όλες τις τάξεις του Δημοτικού Σχολείου, και δεν θα χρειάζεται να «ανακαλύπτουν τον τροχό» σε κάθε τους βήμα. Υπάρχουν αξιόλογοι δάσκαλοι που επιθυμούν να παρουσιάσουν στην εκπαιδευτική κοινότητα τον τρόπο που παιδαγωγούν και διδάσκουν.

Θα μπορούσαν ακόμη και οι σύλλογοι δασκάλων όλης της χώρας, παράλληλα με τα συνδικαλιστικά θέματα, να ασχολούνται και λίγο περισσότερο με τα παιδαγωγικά και τα διδακτικά θέματα, αναρτώντας στο Διαδίκτυο δειγματικές διδασκαλίες καλών και έμπειρων δασκάλων της περιφέρειάς τους.

Δειγματικές διδασκαλίες κυκλοφορούν σήμερα στο YouTube με πρωτοβουλία  μερικών δασκάλων και μάλιστα αρκετά βίντεο έχουν μεγάλο παιδαγωγικό και  διδακτικό ενδιαφέρον· όμως, δεν καλύπτουν όλες τις τάξεις και όλα τα μαθήματα του Δημοτικού Σχολείου!

Κάθε ημέρα πραγματοποιούνται χιλιάδες διδασκαλίες στα σχολεία μας, και μάλιστα μερικές απ’ αυτές από χαρισματικούς δασκάλους· διδασκαλίες με έμπνευση και χιούμορ, με απλότητα και πειθαρχία, και κυρίως, με αγάπη και κατανόηση! Είναι πραγματικά κρίμα, με τις δυνατότητες που έχει σήμερα η τεχνολογία, οι διδασκαλίες αυτές να μην ξεφεύγουν από τα όρια της συγκεκριμένης αίθουσας και να μην λειτουργούν ως επιμορφωτικό υλικό, όχι μόνο για τους εν ενεργεία δασκάλους, αλλά και για τους εκκολαπτόμενους!

Εδώ και πολλά χρόνια οι φοιτητές του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης, στα πλαίσια της πρακτικής τους εξάσκησης, παρακολουθούν για μία εβδομάδα κάποιες διδασκαλίες στα Δημοτικά Σχολεία (όποιος δάσκαλος τους τύχει καλός ή κακός δεν ασχολείται κανείς), διδάσκουν και οι ίδιοι μία εβδομάδα, και εκεί τελειώνει η ιστορία! Δεν είναι δυνατόν μ’ αυτές τις πρακτικές ασκήσεις να ετοιμάσεις τους δασκάλους στο δύσκολο έργο που τους περιμένει· χρειάζονται πολύ περισσότερα στον τομέα αυτό! Οι φοιτητές που συμμετέχουν σ’ αυτές τις ολιγοήμερες πρακτικές ασκήσεις, αντιλαμβάνονται την αναγκαιότητα να αλλάξουν τα πράγματα· δεν το αντιλαμβάνονται, όμως, ή δεν θέλουν να το αντιληφθούν, αυτοί που βρίσκονται σε θέσεις ευθύνης και δράσης!

Είναι καιρός να υλοποιήσουμε κάποιες ουσιαστικές καινοτομίες στην Εκπαίδευση, όπως είναι η ανάρτηση δειγματικών διδασκαλιών στο Διαδίκτυο.

Ακόμη, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, θα μπορούσαν να αναρτηθούν στο Διαδίκτυο και βίντεο με επιλεγμένες πολιτιστικές και αθλητικές εκδηλώσεις από το Δημοτικό Σχολείο.

Εν κατακλείδι, αν το Υπουργείο Παιδείας, μέσα από αξιοκρατικές διαδικασίες, αναρτήσει στο Διαδίκτυο αξιόλογα βίντεο με δειγματικές διδασκαλίες και άλλες δραστηριότητες ικανών και έμπειρων δασκάλων, είναι σίγουρο ότι θα βοηθήσει ουσιαστικά τους νέους δασκάλους στο εκπαιδευτικό τους έργο, αλλά και τους φοιτητές του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης στη μελέτη τους γύρω από θέματα σχολικής πράξης.

Βασίλης Τασινός

Ιωάννινα 1 Φεβρουαρίου 2017

Σε παλαιότερα άρθρα μου έχω γράψει για την ανάγκη ουσιαστικής επιμόρφωσης των νέων δασκάλων, για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν στο ξεκίνημά τους, καθώς και για το δικό μου δύσκολο ξεκίνημα. Θα ήθελα, όμως, να γράψω και κάτι παραπάνω γι’ αυτά τα θέματα, και να επαναλάβω και κάποια πράγματα που τα θεωρώ πολύ σημαντικά για την επιτυχία του παιδαγωγικού και διδακτικού έργου.

Είναι γεγονός ότι οι νεοδιόριστοι δάσκαλοι δεν στηρίζονται επαρκώς στο εκπαιδευτικό τους έργο, με αποτέλεσμα, συχνά, να αμφιβάλλουν για τις ενέργειές τους, να αντιμετωπίζουν δυσκολίες που τις θεωρούν αξεπέραστες και να απογοητεύονται! Όλοι οι δάσκαλοι πέρασαν απ’ αυτό το στάδιο της μοναξιάς και της ανασφάλειας, μέχρι να προσαρμοστούν, τελικά, στο «επάγγελμα» που επέλεξαν. (Το «επάγγελμα» το βάζω σε εισαγωγικά, γιατί είναι κάτι παραπάνω από επάγγελμα· είναι λειτούργημα· κι ας μην το βλέπουν έτσι  οι περισσότεροι πολιτικοί και συνδικαλιστές, όπως αποδεικνύουν διαχρονικά με τις πράξεις τους!)

Το έλλειμμα που έχουν στην παιδαγωγική και διδακτική πράξη οι νεοδιόριστοι δάσκαλοι, μπορεί εγκαίρως να καλυφθεί με την αξιοποίηση των ικανών και έμπειρων δασκάλων, καθώς και των καλών σχολικών συμβούλων. Είναι κρίμα η εμπειρία τους να μην μεταβιβάζεται με έναν οργανωμένο τρόπο στους νεότερους!

Είχα την τύχη, στο ξεκίνημα της διδασκαλικής μου θητείας να δεχθώ μία σπάνια και απρόσμενη βοήθεια, παρακολουθώντας τον επιθεωρητή να διδάσκει στην τάξη μου! Πραγματοποίησε μία πάρα πολύ καλή διδασκαλία που με βοήθησε, εκτός των άλλων, να συνειδητοποιήσω ότι θα πρέπει να συμβουλεύομαι τους έμπειρους και ικανούς δασκάλους! Γι’ αυτό και δεν δίσταζα τα πρώτα χρόνια, όταν δυσκολευόμουν σε παιδαγωγικά ή διδακτικά θέματα, να απευθύνομαι στους καλούς δασκάλους· όπως δεν δίσταζα και τα επόμενα χρόνια, όταν δυσκολεύονταν οι νέοι συνάδελφοί μου να μοιράζομαι μαζί τους την εμπειρία που απέκτησα. Γνωρίζω, λοιπόν, από πρώτο χέρι τι σημαίνει ουσιαστική βοήθεια σε πρακτικό επίπεδο, και γι’ αυτό επιμένω και με το παρόν άρθρο μου στην ανάγκη αξιοποίησης των έμπειρων και ικανών δασκάλων.

Πρότασή μου είναι να οριστούν ως επιμορφωτές, στα Περιφερειακά Επιμορφωτικά Κέντρα των νεοδιόριστων δασκάλων, και οι έμπειροι και ικανοί δάσκαλοι, για να πραγματοποιείται ένα μεγάλο μέρος της επιμόρφωσης στις αίθουσες των Δημοτικών Σχολείων, όπου οι δάσκαλοι – επιμορφωτές, παρουσία των επιμορφούμενων, θα διδάσκουν στην τάξη τους· στη συνέχεια, οι δειγματικές αυτές διδασκαλίες, θα γίνονται αντικείμενο γόνιμης και εποικοδομητικής συζήτησης μεταξύ τους.

Όσον αφορά τους σχολικούς συμβούλους, πρότασή μου είναι να διδάσκουν και οι ίδιοι, υποχρεωτικά, στις τάξεις των νεοδιόριστων δασκάλων, για να τους καθοδηγούν με συγκεκριμένες παιδαγωγικές και διδακτικές πρακτικές· αυτή θα είναι μια ουσιαστική βοήθεια προς τους νεοδιόριστους δασκάλους που σήμερα, δυστυχώς, δεν προσφέρεται από τους περισσότερους σχολικούς συμβούλους!

Για να υλοποιηθούν, όμως, οι πιο πάνω προτάσεις, απαιτείται αξιολόγηση στην Εκπαίδευση, που ακόμη είναι το ζητούμενο για το Υπουργείο Παιδείας! Ο νεοδιόριστος δάσκαλος, κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες, δεν έχει άλλη επιλογή, από το να δώσει μόνος του τη μάχη στην αίθουσα διδασκαλίας! Για το λόγο αυτό, θα πρέπει να το πάρει απόφαση ότι μόνος του θα πορεύεται με τους μαθητές του, μόνος του θα αντιμετωπίζει τα προβλήματα που θα παρουσιάζονται, μόνος του θα αναζητεί τη βοήθεια των καλών και έμπειρων δασκάλων, αλλά και μόνος του πολλές φορές θα ανακαλύπτει καινούργια μονοπάτια που θα τον οδηγούν σε ένα καλό παιδαγωγικό και διδακτικό αποτέλεσμα! Βασική, όμως, προϋπόθεση για να εμπνέεται και να καινοτομεί, είναι να αγαπάει τα παιδιά· κι η αγάπη, πάντα λειτουργεί αμφίδρομα στην εκπαιδευτική διαδικασία!

Ακόμη, θεωρώ πολύ βασικό για το δάσκαλο – το έχω γράψει και σε άλλα άρθρα μου, αλλά αισθάνομαι την ανάγκη να το ξαναγράψω – την πολύ καλή προετοιμασία που πρέπει να κάνει, πριν μπει στην αίθουσα να διδάξει. Πάντα προετοίμαζα πολύ καλά τα μαθήματα, από την πρώτη διδασκαλία μου ως αναπληρωτής, έως και την τελευταία ως έμπειρος.

Αλλά, εκτός από την καλή προετοιμασία, απαιτείται και υπομονή προς τους μικρούς μαθητές, που είναι βασικό στοιχείο επιτυχίας για το δάσκαλο. Είναι γεγονός ότι ο ανυπόμονος δάσκαλος αγχώνει το μαθητή και δεν τον αφήνει να λειτουργήσει κανονικά. Όταν ο μαθητής λειτουργεί υπό την πίεση και το φόβο του λάθους, δεν μπορεί να συγκεντρωθεί, δεν μπορεί να αποδώσει, και ούτε του είναι ευχάριστη η παραμονή του στην αίθουσα διδασκαλίας!

Η καλή προετοιμασία για τη διδασκαλία είναι εφικτή από όλους τους δάσκαλους, αρκεί να το θέλουν· όπως και η υπομονή με αρκετή προσπάθεια· όμως, η αγάπη προς όλους ανεξαιρέτως τους μαθητές, δεν είναι επίκτητη ιδιότητα! Ή την έχει ο δάσκαλος στο χαρακτήρα του ή δεν την έχει! Κι αν δεν την έχει, υπάρχει σοβαρό πρόβλημα! Θα βλέπει τη διδασκαλία σαν αγγαρεία και θα βιάζεται να γεράσει για να βγει στη σύνταξη και να απαλλαγεί οριστικά από τους «κακούς» μαθητές!

Κάποτε, όταν ήμουν δάσκαλος, με ρώτησε μία αναπληρώτρια δασκάλα, μόλις είχε βγει αγανακτισμένη από την τάξη της: «Με πόσα χρόνια υπηρεσίας μπορώ να κατοχυρώσω σύνταξη»; Της απάντησα: «Ακόμη δεν ξεκίνησες την θητεία σου και βιάζεσαι να γεράσεις»! Και μου ανταπαντάει: «Καλά λες, τι ήταν αυτό που σε ρώτησα»!

Είναι δυνατόν ο δάσκαλος να έχει μια δημιουργική και ήρεμη ζωή, αν δεν συμβιβαστεί (με την καλή έννοια το γράφω) με το «επάγγελμα» που επέλεξε να κάνει; Είναι δυνατόν να περιμένει πότε θα έρθει το πλήρωμα του χρόνου για να συνταξιοδοτηθεί; Θα φθαρεί πριν την ώρα του και θα την πληρώσει· αλλά μαζί του θα την πληρώσουν και οι μικροί μαθητές!

Εν κατακλείδι, για να υπάρχει αξιόλογο διδακτικό προσωπικό στα σχολεία μας θα πρέπει, αφενός μεν οι ίδιοι οι δάσκαλοι να αγαπάνε τα παιδιά και την Εκπαίδευση (εδώ ούτε το Πανεπιστήμιο ούτε και το Υπουργείο Παιδείας μπορεί να κάνει κάτι!), αφετέρου δε να στηρίζονται και να καθοδηγούνται από το ξεκίνημά τους, να επιμορφώνονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα και φυσικά να αξιολογούνται για το εκπαιδευτικό τους έργο!

Βασίλης Τασινός

Ιωάννινα 1 Δεκεμβρίου 2016

Ο δάσκαλος στην εκπαιδευτική του διαδρομή επαναλαμβάνεται όσον αφορά τη διδακτέα ύλη, όμως, ανία δεν υπάρχει γι’ αυτόν που αγαπάει την Εκπαίδευση, γιατί κάθε τάξη έχει τη μοναδικότητά της. Οι μαθητές, ως ανεπανάληπτες προσωπικότητες, αφήνουν το δικό τους αποτύπωμα στην ψυχή του καλού δασκάλου, όπως και το αντίθετο συμβαίνει, και μάλιστα σε μεγαλύτερο βαθμό!

Είναι στη φύση των μαθητών να επιδιώκουν την καλή επικοινωνία με το δάσκαλο τους και να τον έχουν κοντά τους σε όλα τους τα προβλήματα. Αισθάνονται ασφάλεια και αυτοπεποίθηση, όταν τον βλέπουν με υπομονή και κατανόηση να ασχολείται μαζί τους. Και οι παιδαγωγικές σχέσεις, όταν οικοδομούνται στην καλή επικοινωνία, σημαίνει ότι υπάρχει και αμοιβαία αγάπη, αμοιβαίος σεβασμός, αμοιβαία εκτίμηση αλλά και αμοιβαία ψυχική ευφορία· κι όλα αυτά έχουν άμεσο αντίκτυπο στην πρόοδο των μαθητών!

Συχνά, ως απόμαχος της Εκπαίδευσης, κάνω κάποια γυρίσματα στο χρόνο, ανοίγω τα αρχεία μου από τα σχολεία που υπηρέτησα και φέρνω στη μνήμη μου αρκετά περιστατικά με τους μαθητές μου, που τα αξιοποιώ στο συγγραφικό μου έργο. Υπάρχουν όμως και τα περιστατικά εκείνα, τα οποία έχουν καταγραφεί τόσο έντονα στη μνήμη μου, που δεν πρόκειται ποτέ να τα σβήσει ο χρόνος και πάντα θα με ακολουθούν στη ζωή μου!

Μερικές φορές κάποιοι παλιοί μαθητές μου με ρωτούν με ποια τάξη δέθηκα περισσότερο, και η απάντηση μου είναι: «εξίσου με όλες, ανεξάρτητα από το χρονικό διάστημα που δίδαξα»! Βέβαια, όταν είχα τους ίδιους μαθητές για δύο συνεχόμενα διδακτικά έτη, εκ των πραγμάτων, είχα την ευκαιρία να κάνω περισσότερες καινοτομίες στην προσπάθειά μου να παρουσιάσω κάτι διαφορετικό στην τάξη· αυτή ήταν και η μόνη διαφορά με τις άλλες τάξεις που δίδαξα για λιγότερο χρόνο.

Στα περιστατικά που θα αναφέρω παρακάτω – γνωστά και από προηγούμενα άρθρα μου – θα φανούν οι καλές παιδαγωγικές σχέσεις που είχα με τους μαθητές μου, ανεξάρτητα από το χρονικό διάστημα που με είχαν δάσκαλο.

Το σχολικό έτος 1982-1983, διορίστηκα στο μονοθέσιο Δημοτικό Σχολείο του Γάλαρου, του Νομού Αχαΐας. Μετά από δύο μήνες δέχτηκα την αμοιβαία απόσπαση που μου πρότεινε ένας συνάδελφός μου και βρέθηκα στο 3^ο  Δημοτικό Σχολείο Πειραιά. Τόσα χρόνια πέρασαν κι ακόμη δεν μπορώ να ξεχάσω τα θλιμμένα βλέμματα των μαθητών μου, την αμηχανία μου και τη στεναχώρια μου, όταν τους ανακοίνωσα τη φυγή μου από το σχολείο! Παρέμεινα στο Γάλαρο μόνο για δύο μήνες, κι όμως δέθηκαν μαζί μου οι μαθητές, κι εγώ δέθηκα μαζί τους, αλλά και με τους κατοίκους του χωριού είχα πολύ καλές σχέσεις, όπως φαίνεται και στο άρθρο μου, «Αναμνήσεις από το Γάλαρο Αχαΐας».

Δεν μπορώ ποτέ να ξεχάσω και το συγκινητικό περιστατικό με τη μαθήτριά μου την Ευδοξία που μου φίλησε τα χέρια, γιατί την έμαθα να διαβάζει και να γράφει στην ΣΤ’ Τάξη του 7^ου Δημοτικού Σχολείου Περάματος, το σχολικό έτος 1984-1985, όπως αναλυτικά περιγράφω το γεγονός στο άρθρο, «Η ευγνωμοσύνη της Ευδοξίας».

Το σχολικό έτος 1993-1994, υπηρετούσα στο 1^ο Δημοτικό Σχολείο Παιανίας και είχα αναλάβει την ΣΤ’ Τάξη. Μετά από έξι μήνες, χωρίς να το περιμένω,  αποσπάστηκα από την υπηρεσία για τρεις μήνες στο Περιφερειακό Επιμορφωτικό Κέντρο Κηφισιάς. Ήταν ξαφνικό και μας στενοχώρησε όλους, και μάλιστα οι μαθητές μου αντέδρασαν με «ακραίο» και συγκινητικό τρόπο, ερχόμενοι στο σπίτι μου με πανό που έγραφε «Βασίλης Τασινός ήταν ο πιο καλός», διεκδικώντας δυναμικά το δάσκαλό τους μέχρι το τέλος του διδακτικού έτους, όπως περιγράφω αναλυτικά το γεγονός στο άρθρο, «Διαδήλωση στο σπίτι».

Ακόμη, συγκινητικά ήταν και τα λόγια που μου έγραψε η Ηλιάνα – μόλις έμαθε ανάγνωση και γραφή – στην Α’ Τάξη του 5^ου Δημοτικού Σχολείου Ιωαννίνων, το σχολικό έτος 2000-2001: «Αγαπητέ κύριε, σας ευχαριστώ πολύ που με μαθαίνετε γράμματα. Σας αγαπώ πολύ, θέλω να είστε καλά και ποτέ να μην αρρωστήσετε.»! Τα λόγια αυτά τα έγραψα και στα δύο προηγούμενα άρθρα μου, «Η πρώτη Έκθεση της Ηλιάνας» και «Τα πρωτάκια μου».

Υπάρχουν και πολλά άλλα περιστατικά αγάπης και εκτίμησης με πρωταγωνιστές τους μαθητές μου· όμως, επέλεξα να γράψω τα ίδια, για να καταδείξω, μέσα από τα ασυνήθιστα αυτά γεγονότα, τη μεγάλη τους αγάπη, που ήταν απόρροια των καλών παιδαγωγικών σχέσεων· ελπίζω να μην μου αποδοθεί έπαρση ή εγωισμός για την επιλογή μου αυτή· εξάλλου, το γράψιμό μου είναι κυρίως βιωματικό, και αναπόφευκτα θα περιλαμβάνει και τέτοια γεγονότα.

Τα χρόνια λοιπόν που ήμουν δάσκαλος, είχα μια καλή επικοινωνία με τους μαθητές μου, οι οποίοι με ένιωθαν σαν έναν πολύ δικό τους άνθρωπο και εκδήλωναν την αγάπη τους ποικιλοτρόπως! Η καλή επικοινωνία συνεχίζεται και σήμερα, με αρκετούς από τους ενήλικες πλέον μαθητές μου, είτε με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, είτε με το τηλέφωνο, είτε δια ζώσης, όπου αναπολούμε με πολλή αγάπη το χρονικό διάστημα που ήμασταν μαζί στην τάξη! Ακόμη, η επικοινωνία με τους παλιούς μαθητές μου με βοηθάει να βγάζω από μέσα μου το παιδαγωγικό και διδακτικό υλικό που βρίσκεται εν υπνώσει, και έτσι να συνεχίζω τη συγγραφική μου δραστηριότητα! Δεν το κρύβω, ότι αρκετά κείμενα που έχω γράψει τα οφείλω στην επικοινωνία αυτή, στην οποία μάλιστα συμμετέχουν μαθητές από τις περισσότερες τάξεις που έχω διδάξει!

Κάθε τάξη είχε και το άρωμά της!!!

Βασίλης Τασινός

Ιωάννινα 1 Νοεμβρίου 2016

Ένα σημαντικό κεφάλαιο στα μαθητικά δρώμενα του Δημοτικού Σχολείου, είναι οι πολιτιστικές και αθλητικές εκδηλώσεις. Οι εκδηλώσεις αυτές έχουν την καθολική αποδοχή των μαθητών, όχι όμως και την πρέπουσα αντιμετώπιση, διαχρονικά, από το Υπουργείο Παιδείας.

Σήμερα, οι πολιτιστικές και αθλητικές εκδηλώσεις επαφίενται μόνο στην καλή θέληση των εκπαιδευτικών!

Τα αναλυτικά προγράμματα του Υπουργείου Παιδείας θα πρέπει στον τομέα του πολιτισμού και του αθλητισμού να καθορίσουν ένα υποχρεωτικό και συγκεκριμένο πακέτο δραστηριοτήτων που θα υλοποιείται, κυρίως, από τους εκπαιδευτικούς της Αισθητικής και της Φυσικής Αγωγής. Ακόμη, θα πρέπει σε όλα τα σχολεία να υπάρχει χορωδία, χορευτική ομάδα, θεατρική ομάδα, εικαστική ομάδα και αθλητική ομάδα, για να καλλιεργούνται οι κλίσεις των μαθητών και συγχρόνως να παρουσιάζονται αξιόλογες εκδηλώσεις κατά τη διάρκεια του διδακτικού έτους.

Οι σχολικές εορτές είναι καλές ευκαιρίες για το άνοιγμα του σχολείου στην κοινωνία, γιατί δίνεται η δυνατότητα στις μαθητικές ομάδες να παρουσιάζουν σ’ ένα ευρύτερο κοινό τα τραγούδια, τους χορούς, τις θεατρικές παραστάσεις, τους αθλητικούς αγώνες, τις εκθέσεις ζωγραφικής και χειροτεχνίας κ.α. Όσοι ενήλικες συμμετείχαν ως μαθητές σε τέτοιες εκδηλώσεις, τις θυμούνται με μεγάλη νοσταλγία!

Οι αθλητικοί αγώνες εντός του σχολείου ή εκτός του σχολείου με ομάδες γειτονικών σχολείων (ποδοσφαίρου, μπάσκετ, βόλεϊ, στίβου κτλ),  καθώς και οι πολιτιστικές δραστηριότητες, είναι ισχυρά κίνητρα για να ασχοληθούν οι μαθητές και μετά τη σχολική τους ζωή με τον αθλητισμό και τον πολιτισμό.

Ο ενήλικας που αγαπάει το καλό θέατρο, την καλή μουσική, τον αθλητισμό, το χορό κτλ, μπολιάστηκε από τα πρώτα χρόνια της ζωής του από την οικογένεια και κατόπιν από το σχολείο με τέτοιες παραστάσεις. Έτσι, έχει τη δυνατότητα να εντοπίζει με μεγάλη ευκολία το καλό πολιτιστικό υλικό που υπάρχει εν αφθονία σε διάφορους χώρους, προσπερνώντας το κακό που επίσης υπάρχει εν αφθονία.

Παρεμπιπτόντως, θα ήθελα να αναφερθώ στη σπουδαία δουλειά που γίνεται εδώ και πολλά χρόνια στον τομέα του πολιτισμού στο Μουσικό Σχολείο Βόλου, γνωστό πλέον σε όλη την Ελλάδα για την αρτιότητά του και το υψηλό επίπεδο των παρεχόμενων γνώσεων. Έγινε παράδειγμα προς μίμηση για όλα τα Μουσικά Σχολεία και όχι μόνο! Βλέπεις τη δουλειά τους στην τηλεόραση ή στο YouTube και καμαρώνεις και τους μαθητές και τους δασκάλους τους! Είναι δυνατόν αυτά τα παιδιά να μην ακολουθήσουν σωστή πορεία στη ζωή τους!

Αν οι μαθητές σε όλα σχολεία της χώρας, και όχι μόνο στα Μουσικά Σχολεία, αποκτήσουν με τη βοήθεια των αναλυτικών προγραμμάτων και των εκπαιδευτικών ουσιαστική πρόσβαση στον πολιτισμό, θα μιλάμε για μια άλλη Ελλάδα! Κι αυτό δεν είναι ακατόρθωτο να γίνει!

Είναι γεγονός ότι τα προσχολικά και τα μαθητικά χρόνια, είναι καθοριστικά για τη ζωή του κάθε ανθρώπου. Για το λόγο αυτό θα πρέπει το Υπουργείο Παιδείας να βοηθήσει ουσιαστικά τους μαθητές στην τρυφερή τους ηλικία, με τη στελέχωση των σχολείων με κατάλληλο διδακτικό προσωπικό ειδικοτήτων και με την αναδιάρθρωση των αναλυτικών προγραμμάτων, για να αναπτύξουν πολύπλευρα την προσωπικότητά τους.

Βασίλης Τασινός

Ιωάννινα 1 Οκτωβρίου 2016

Είναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι ο δάσκαλος προσθέτοντας χρόνια υπηρεσίας, αντιμετωπίζει με μεγαλύτερη άνεση τα παιδαγωγικά και διδακτικά θέματα στην καθημερινή πρακτική· όμως, όταν περάσουν πολλά διδακτικά χρόνια, επέρχεται κόπωση και η πείρα δεν μπορεί από μόνη της να την αντιμετωπίσει.

Δεν είναι εύκολο για έναν δάσκαλο με πολλά χρόνια υπηρεσίας να διδάσκει με πλήρες διδακτικό ωράριο και να έχει τις αντοχές που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που παρουσιάζονται στην τάξη, και ούτε είναι εύκολο να έχει τη διάθεση να εναλλάσσει τις μεθόδους διδασκαλίας και να ανανεώνει συνεχώς τον τρόπο επικοινωνίας με τους μαθητές.

Ο κουρασμένος δάσκαλος γίνεται αντιληπτός από τους μαθητές του, γιατί δυσκολεύεται να επικοινωνήσει μαζί τους. Είναι γνωστή η δυσαρέσκεια των μαθητών και των γονέων τους, όταν διδάσκουν ηλικιωμένοι και κουρασμένοι δάσκαλοι. Για το λόγο αυτό το διδακτικό ωράριο των δασκάλων είναι αναγκαίο να προσαρμόζεται ανάλογα με τα χρόνια υπηρεσίας τους, για να συνεχίσουν να είναι αποδοτικοί, επικοινωνιακοί και να ανταπεξέρχονται στις καθημερινές δυσκολίες που προκύπτουν στην αίθουσα διδασκαλίας.

Βέβαια, μείωση του διδακτικού ωραρίου γίνεται στα σχολεία μας εδώ και 20 χρόνια, όχι όμως με το σωστό τρόπο, γιατί η μείωση αρχίζει από το 10^ο έτος υπηρεσίας, τότε που δεν την έχει ανάγκη ο δάσκαλος, για να τελειώσει το 20^ο έτος υπηρεσίας, τότε που αρχίζει η κόπωση για τους περισσότερους δασκάλους!

Ακόμη, μείωση γίνεται και στο διδακτικό ωράριο των διευθυντών των σχολείων εδώ και 20 χρόνια, όχι όμως στο βαθμό που έχει ανάγκη η καλή λειτουργία του σχολείου.

Το εβδομαδιαίο διδακτικό ωράριο των εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης που ισχύει με το Νόμο 2517 του 1997, είναι το εξής: «Για εκπαιδευτικούς που υπηρετούν σε 1θέσια, 2θέσια και 3θέσια δημοτικά σχολεία, ανεξάρτητα από το βαθμό και τα χρόνια υπηρεσίας τους, 25 ώρες. Για τους εκπαιδευτικούς 4θέσιων και πάνω δημοτικών σχολείων που έχουν: από 0-10 έτη υπηρεσίας, 24 ώρες· από 10-15 έτη υπηρεσίας, 23 ώρες· από 15-20 έτη υπηρεσίας, 22 ώρες· και από 20 έτη υπηρεσίας και πάνω, 21 ώρες. Για διευθυντές 4θέσιων και 5θέσιων δημοτικών σχολείων, 20 ώρες. Για διευθυντές 6θέσιων μέχρι και 9θέσιων δημοτικών σχολείων, 12 ώρες. Για διευθυντές 10θέσιων και 11θέσιων δημοτικών σχολείων, 10 ώρες. Για διευθυντές 12θέσιων και πάνω δημοτικών σχολείων, 8 ώρες».

Κατά την άποψή μου μέχρι τα 20 χρόνια υπηρεσίας όλοι οι δάσκαλοι θα πρέπει να διδάσκουν 24 ώρες εβδομαδιαίως, εκτός από τους δασκάλους των μονοθέσιων, διθέσιων και τριθέσιων, που λόγω των προγραμμάτων των σχολείων αυτών, είναι αναγκαίο να εξακολουθούν να διδάσκουν 25 ώρες. Πρότασή μου είναι η μείωση του εβδομαδιαίου διδακτικού ωραρίου για τους δασκάλους τετραθέσιων και πάνω δημοτικών σχολείων να γίνει ως εξής: από 21- 25 έτη υπηρεσίας, 22 ώρες· από 26- 30 έτη υπηρεσίας, 20 ώρες· από 31- 35 έτη υπηρεσίας, 18 ώρες· και από 36 έτη υπηρεσίας και πάνω, το πολύ 16 ώρες. Η αναπροσαρμογή αυτή στο διδακτικό ωράριο δεν θα φέρει οικονομική επιβάρυνση στο Υπουργείο Παιδείας, γιατί οι ώρες των εκπαιδευτικών που θα μειώνονται από το 21^ο έτος υπηρεσίας και πάνω, θα μεταφέρονται από την άστοχη μείωση των πρώτων χρόνων υπηρεσίας (από το 10^ο έως το 20^ο έτος). Όσον αφορά το διδακτικό ωράριο των διευθυντών (από τετραθέσια και πάνω δημοτικά σχολεία), μία μείωση των 2 ωρών εβδομαδιαίως, είναι εφικτή με τα σημερινά δεδομένα.

Πιστεύω πως τους περισσότερους δασκάλους θα τους βρει σύμφωνους η αυτονόητη αναπροσαρμογή που προτείνω, μακάρι να αντιληφθεί και το Υπουργείο Παιδείας τα αυτονόητα, γιατί δεν καταλαβαίνω με ποια λογική εδώ και 20 χρόνια, μειώνει το διδακτικό ωράριο των δασκάλων από το 10^ο έτος υπηρεσίας τους μέχρι το 20^ο, αφήνοντας έξω τα πιο δύσκολα χρόνια· χρόνια που για αρκετούς δασκάλους έχουν μεγάλη κόπωση, ψυχική εξάντληση, βαρεμάρα, νεύρα και μερικές φορές και προβλήματα υγείας!

Η πολύ μεγάλη αύξηση που έγινε στα όρια ηλικίας για τη συνταξιοδότηση των εκπαιδευτικών την περίοδο της κρίσης (η αυτοδίκαιη απόλυση θα φτάσει σταδιακά το 2022, στο 67^ο  έτος της ηλικίας!!! που σημαίνει ότι τα χρόνια υπηρεσίας θα είναι πάνω από 40!!!), θα έχει ως αποτέλεσμα πολλές τάξεις να υπολειτουργούν, με κουρασμένους και γερασμένους δασκάλους, που θα αναγκάζονται να παίρνουν αλλεπάλληλες αναρρωτικές άδειες για να τα βγάλουν πέρα, γιατί διαφορετικά θα βγαίνουν με το φορείο από την αίθουσα διδασκαλίας!

Με τις υπερβολές που έγιναν εδώ και πολλές δεκαετίες στο συνταξιοδοτικό μας σύστημα, με τις πρόωρες συντάξεις ακόμη και με 15 έτη υπηρεσίας, αλλά και με το κούρεμα των ταμειακών αποθεμάτων των ασφαλιστικών ταμείων, τώρα μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά!

Είναι, όμως, πολύ κακό τις υπερβολές στα όρια ηλικίας των προηγούμενων δεκαετιών να τις διαδέχονται νέες υπερβολές προς τη διαφορετική κατεύθυνση! Γιατί μονίμως το συνταξιοδοτικό μας σύστημα να βρίσκεται στα άκρα;

Αφού, όμως, έτσι τα κατάφεραν οι κυβερνώντες, και αναγκάζουν το δάσκαλο να διδάσκει και μετά τα 35 χρόνια υπηρεσίας (θα είναι ήδη πάνω από 60 ετών!), είναι επιτακτική η ανάγκη, τουλάχιστον, να μειωθεί ουσιαστικά το διδακτικό του ωράριο, όπως προανέφερα, μέχρι να επανεξεταστεί το  θέμα του ορίου ηλικίας, γιατί η ίδια η ζωή είναι σίγουρο ότι θα το ξαναφέρει στο προσκήνιο! Οι δάσκαλοι που κρατούν σε καλό επίπεδο την ενεργητικότητά τους και μπορούν να είναι αποδοτικοί κι αποδεκτοί από τους μαθητές και τους γονείς μετά από 35 χρόνια διδακτικής υπηρεσίας, είναι ελάχιστοι, και μόνο ως εξαιρέσεις μπορούν να καταγραφούν.

Δεν είναι  δυνατόν, εν ονόματι της βιωσιμότητας του συνταξιοδοτικού συστήματος, να διδάσκουν στα σχολεία  μας ηλικιωμένοι δάσκαλοι, κουρασμένοι δάσκαλοι, και με προβλήματα υγείας! Τι νόημα έχει; Οι δάσκαλοι θα σέρνονται στην αίθουσα διδασκαλίας, τα παιδιά θα την πληρώνουν, και τα χρήματα που θα εξοικονομούνται από το Υπουργείο Οικονομικών (με την αύξηση του ορίου ηλικίας), θα δαπανώνται από το Υπουργείο Υγείας για την αποκατάσταση της υγείας των δασκάλων και από το Υπουργείο Παιδείας για την πρόσληψη αναπληρωτών για να καλύπτονται τα κενά που θα προκύπτουν από τις πολλαπλές αναρρωτικές άδειες! Δώρον άδωρον δηλαδή!

Είναι γεγονός ότι μερικά επαγγέλματα, εκ των πραγμάτων, δεν μπορούν να ξεπερνούν κάποιο όριο ηλικίας. Δεν μπορεί για παράδειγμα ο στρατιωτικός που υπηρετεί στις Εδικές Δυνάμεις να ξεπεράσει το όριο ηλικίας που η ίδια η στρατιωτική ζωή θέτει, γιατί παύει να είναι αξιόμαχος· και να θέλει να προσφέρει, δεν μπορεί! Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με το δάσκαλο, ο οποίος καθημερινά δίνει τη «μάχη» του με τους μικρούς μαθητές στην αίθουσα διδασκαλίας!

Ένα ακόμη μέτρο που θεωρώ σωστό και πρέπει να εφαρμοστεί, είναι οι εκπαιδευτικοί με πολλά χρόνια υπηρεσίας να έχουν τη δυνατότητα με πρωτοβουλία τους να μειώνουν περαιτέρω το διδακτικό τους ωράριο, με ανάλογη φυσικά μείωση των αποδοχών τους. Ο κάθε εκπαιδευτικός, όταν βαραίνουν τα χρόνια υπηρεσίας, γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα τις αντοχές του και τα όριά του! Δεν πρέπει, λοιπόν, να στερείται ενός τέτοιου μέτρου, από τη στιγμή μάλιστα που όχι μόνο δεν επιβαρύνει οικονομικά το Υπουργείο Παιδείας, αλλά βοηθάει και στην καλύτερη λειτουργία του σχολείου!

Εν κατακλείδι, για να έχουμε ένα καλό παιδαγωγικό και διδακτικό αποτέλεσμα στα σχολεία μας, θα πρέπει να αναπροσαρμοστεί το διδακτικό ωράριο στα χρόνια υπηρεσίας του κάθε εκπαιδευτικού, να μειωθεί περαιτέρω το διδακτικό ωράριο του διευθυντή, και φυσικά κανένας εκπαιδευτικός να μην ξεπερνάει το 60^ο έτος της ηλικίας του· τα 60 χρόνια είναι ταβάνι και δε χωράει ούτε μία ημέρα παραπάνω· είναι σοβαρό λάθος η υπέρβαση που έγινε! Αυτό πρέπει να το καταλάβουν όλοι οι εμπλεκόμενοι με τη δημόσια εκπαίδευση και να επανεξετάσουν το συντομότερο δυνατόν το όριο ηλικίας για τη συνταξιοδότηση των εκπαιδευτικών, πριν αρχίσουν να την πληρώνουν οι μαθητές! Η ελληνική κοινωνία γνωρίζει πολύ καλά ότι η μείωση του ορίου ηλικίας των εκπαιδευτικών δεν είναι σε καμιά περίπτωση προνομιακή μεταχείριση, αλλά αναγκαιότητα για την καλύτερη λειτουργία των σχολείων μας!

.

.

Εκπαιδευτικά άρθρα και άλλα

Βασίλειος Αγγ. Τασινός

Ιωάννινα 2016

Για να διαβάσετε το βιβλίο πατήστε ΕΔΩ