Στην εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ παρουσιάστηκε πριν λίγες μέρες η έντονη διαμαρτυρία σαράντα δύο κορυφαίων ανθρώπων των γραμμάτων και της τέχνης για την εξοργιστική απόφαση του δικαστή Δημήτρη Γαβαλά για την απόσυρση του μυθιστορήματος της ΄Ερσης Σωτηροπούλου «Ζιγκ-ζαγκ στις νεραντζιές» από τις σχολικές βιβλιοθήκες.
Το πλήρες κείμενο, που δόθηκε στη δημοσιότητα συμβολικά την επέτειο της δικτατορίας της 21ης Απριλίου, έχει ως εξής:
«Η αίτηση ασφαλιστικών μέτρων από ακροδεξιούς κύκλους κατά του βραβευμένου μυθιστορήματος της Ερσης Σωτηροπούλου “Ζιγκ-ζαγκ στις νεραντζιές” και το γεγονός ότι έγινε δεκτή από την ελληνική Δικαιοσύνη, μας προκαλεί οργή και αποτροπιασμό. Τα κρούσματα λογοκρισίας πυκνώνουν τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας. Μια άμεση λογοκρισία που εκδηλώνεται με απόσυρση βιβλίων, με απομάκρυνση έργων τέχνης από εκθέσεις, με μηνύσεις εναντίον καλλιτεχνών. Παράλληλα, ανθεί μια έμμεση λογοκρισία μέσα από συκοφαντίες, απειλές, προσπάθειες ακύρωσης προγραμματισμένων εκδηλώσεων, κατασπίλωσης έργου και δημιουργών.
Ανησυχούμε γι’ αυτό το συνεχώς διογκούμενο φαινόμενο που προσβάλλει τη σημερινή δημοκρατική Ελλάδα, ανακαλώντας σκοτεινές, ανελεύθερες εποχές. Η ελευθερία της έκφρασης στην τέχνη είναι αναφαίρετο δικαίωμα, κατακτημένο έπειτα από πολύχρονους και σκληρούς αγώνες. Η υπεράσπιση και η κατοχύρωσή της είναι για μας όχι μόνο αυτονόητη αλλά και επιβεβλημένη».
Το υπογράφουν οι: Θόδωρος Αγγελόπουλος, Λούλα Αναγνωστάκη, Αντώνης Αντύπας, Βίκτωρ Αρδίττης, Νάνος Βαλαωρίτης, Βασίλης Βασιλικός, Λευτέρης Βογιατζής, Παντελής Βούλγαρης, Ανδρέας Βουτσινάς, Ρέα Γαλανάκη, Σωτήρης Γκορίτσας, Κική Δημουλά, Μάρω Δούκα, Μαρία Ευσταθιάδη, Αλκη Ζέη, Νίκος Θέμελης, Ξένια Καλογεροπούλου, Ελένη Καραΐνδρου, Μάνια Καραϊτίδου, Ιωάννα Καρυστιάνη, Γιάννης Κοντός, Μένης Κουμανταρέας, Γιώργος Κουρουπός, Μαρία Κυρτζάκη, Γιώργος Λαζόγκας, Χριστόφορος Λιοντάκης, Μάγια Λυμπεροπούλου, Πέτρος Μάρκαρης, Μιχαήλ Μαρμαρινός, Τζένη Μαστοράκη, Θάνος Μικρούτσικος, Δημήτρης Μυταράς, Νίκος Παναγιωτόπουλος, Βασίλης Παπαβασιλείου, Δημήτρης Παπαϊωάννου, Βαγγέλης Ραπτόπουλος, Εύα Στεφανή, Θόδωρος Τερζόπουλος, Μαρία Φαραντούρη, Στρατής Χαβιαράς, Τηλέμαχος Χυτήρης, Γιάννης Ψυχοπαίδης.
Το κείμενο αυτό ήλθε να ταράξει την προκλητική αδιαφορία πολλών ΜΜΕ αλλά και όλων ημών των ανθρώπων της εκπαίδευσης που έχουμε βυθιστεί στο τέλμα της ενασχόλησης με την αλλοτριωτική διαχείριση της εκπαιδευτικής καθημερινότητας-κρίσης λησμονώντας ότι αργά αλλά σταθερά αναπτύσσεται δίπλα μας ένας επιθετικός νεοσυντηρητισμός ο οποίος στοχεύει στο κατεξοχήν αγαθό της εκπαίδευσης ,την ελευθερία της έκφρασης και της σκέψης. Το ζήσαμε τα τελευταία χρόνια πολλές φορές όπως με τις υποκριτικές τηλεοπτικές διαμαρτυρίες για το βιβλίο της Λιλής Ζωγράφου «Η αγάπη άργησε μια μέρα» , με τις απαγορεύσεις παρακολούθησης σημαντικών παραστάσεων από σχολεία στο όνομα της «προστασίας» των μαθητών από τον ηθικό εκφυλισμό, με τις δικαστικές προσφυγές εναντίον εισηγήσεων επιστημόνων σε συνέδρια ή κατά της διοργάνωσης συγκεκριμένων συνεδρίων και τώρα με την απόφαση απόσυρσης του βιβλίου της Ε. Σωτηροπούλου από τις σχολικές βιβλιοθήκες.
Αν όλες αυτές οι παρεμβάσεις λογοκρισίας είχαν γίνει πριν δέκα χρόνια οι αντιδράσεις θα ήταν πολύ μεγάλες και συντριπτικές για κάθε επίδοξο υπονομευτή της ελευθερίας της έκφρασης στην εκπαίδευση. Σήμερα ενώ βλέπουμε καθημερινά ότι κυρίως με όχημα τη λογοκρισία της τέχνης και ιδιαίτερα της λογοτεχνίας επιχειρείται μια ωμή παρέμβαση στο παιδαγωγικό έργο των εκπαιδευτικών και του σχολείου παραμένουμε σιωπηλοί, αδρανείς -πλην φωτεινών εξαιρέσεων. Μερικοί φοβισμένοι και άβουλοι ήδη έχουν αρχίσει να αποδέχονται τη νέα πραγματικότητα και να προσπαθούν να τη δικαιολογήσουν. Φοβάμαι ,λοιπόν, ότι αν δεν υπογράψουμε κι όλοι όσοι υπηρετούμε την εκπαίδευση το κείμενο των 42 ανθρώπων του πνεύματος και της τέχνης και δεν υιοθετήσουμε μια στάση αντίστασης σε κάθε μορφής λογοκρισίας σε λίγα χρόνια θα είμαστε δεσμώτες του φόβου μας απέναντι στις ορατές επιθέσεις και καταγγελίες των αντιδραστικών κύκλων και των ποικίλων «ευαίσθητων» πολιτών που θα επιβάλλουν τι θα πρέπει να διδάξουμε και τι όχι.
Κώστας Αγγελάκος
Επίκουρος καθηγητής Παιδαγωγικών στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο
Διευθυντής του περιοδικού ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ
πηγή: Alfavita.gr
Σε παράσταση διαμαρτυρίας στο υπουργείο Παιδείας προχωρούν στις 09:00 το πρωί της Δευτέρας καθηγητές, αντιδρώντας στις προωθούμενες από το υπουργείο συγχωνεύσεις σχολείων. Η ΟΛΜΕ έχει κηρύξει μάλιστα στάση εργασίας στην Αττική από τις 08:00 έως τις 12:00 για να συμμετάσχουν οι καθηγητές στην κινητοποίηση.