Κινηματογραφικές μηχανές

Τις τελευταίες ημέρες επισκεφθήκαμε το Μουσείο Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και τα παιδιά συμμετείχαν στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα “Μια φορά και ένα καιρό ήταν η Ζωγραφιά…”. Μέσω ενός ταξιδιού στον κόσμο των εικόνων και οπτικών παιχνιδιών, τα παιδιά ανακάλυψαν στοιχεία της ιστορίας του κινηματογράφου.

Το πρώτο στοιχείο που ανακάλυψαν  ήταν το Θαυματοσκόπιο (Thaumatrope) 1824. Το thaumatrope είναι ένα παιχνίδι που ήταν δημοφιλές στα μέσα των Βικτοριανών χρόνων. Αποτελείται από έναν δίσκο ή μια κάρτα με μια εικόνα σε κάθε πλευρά, οι οποίες όταν στροβιλίζονται γρήγορα μεταξύ των δάχτυλων εμφανίζονται να συνδυάζουν σε μια ενιαία εικόνα. Η εφεύρεση του thaumatrope πιστώνεται στον John Ayrton , Άγγλος γιατρός, ο οποίος το χρησιμοποίησε για να καταδείξει την εμμονή του οράματος στο Βασιλικό κολλέγιο των παθολόγων Λονδίνο το 1824. Βάσισε την εφεύρεσή του στις ιδέες του αστρονόμου John Herschel και γεωλόγου William Henry Fitton (Πηγή: http://evagelisiarvali.blogspot.gr/).

Το δεύτερο στοιχείο που ανακάλυψαν ήταν το Ζωοτρόπιο (Zoetrope) 1834. Tο εφηύρε ο William HORNER το 1834. Η κατασκευή του Horner, έμεινε ξεχασμένη για μια τριακονταετία και το 1867 o Bradley στην Αγγλία κι ο William F. Lincoln στις ΗΠΑ, ανανέωσαν την πατέντα, μετονομάζοντας το σε ‘Ζωοτρόπιο’Λειτουργία: είναι το τρίτο κύριο οπτικό παιχνίδι μετά το ‘θαυματοσκόπιο’ και το ‘φενακιστοσκόπιο’ που βασίζεται, στην αρχή του ‘μετεικάσματος’ (η οπτική εικόνα που καταγράφεται στον εγκέφαλο και παραμένει ορατή μετά την παύση της αιτίας που την προκάλεσε / persistence of vision) που έχει σαν αποτέλεσμα την ψευδαίσθηση της κίνησης. Πρόκειται για έναν κύλινδρο, ανοιχτό από πάνω, στηριγμένο σε κεντρικό άξονα. Ο κύλινδρος διαθέτει σχισμές (ποικίλουν ανά μοντέλο), από τις οποίες βλέπει ο θεατής, στατικές εικόνες ζωγραφισμένες σε χαρτί-‘λωρίδα’, τοποθετημένες στο εσωτερικό τοίχωμα του κυλίνδρου και χαμηλότερα από τις σχισμές. Καθώς ο κύλινδρος κινείται, δημιουργείται στο θεατή η ψευδαίσθηση της κίνησης (Πηγή: http://evagelisiarvali.blogspot.gr/).

Το τρίτο στοιχείο που ανακάλυψαν ήταν το Πραξησκόπιο (Praxinoscope) 1877. Ήταν μια συσκευή κινουμένων σχεδίων, ο διάδοχος του Ζωοτρόπιου. Κατασκευάστηκε στη Γαλλία το 1887 από τον Charles-Émile Reynaud. Όπως το Ζωοτρόπιο, χρησιμοποιούσε μια λωρίδα εικόνων που τοποθετούνταν γύρω από την εσωτερική επιφάνεια ενός περιστρεφόμενου κυλίνδρου. Το Ρraxinoscope βελτιώθηκε, σε αντίθεση με το Ζωοτρόπιο με την αντικατάσταση των στενών σχισμών εξέτασής του με έναν εσωτερικό κύκλο των καθρεφτών, τοποθετημένοι έτσι ώστε οι αντανακλάσεις των εικόνων να εμφανίζονται λίγο πολύ στάσιμες στη θέση τους ως ρόδα που γυρίζει. Κάποιος που κοιτάζει στους καθρέφτες επομένως θα έβλεπε μια γρήγορη διαδοχή των εικόνων δημιουργώντας την παραίσθηση της κίνησης, με μια φωτεινότερη και λιγότερο διαστρεβλωμένη εικόνα από του Ζωοτρόπιου.

Ο κινηματογράφος ή αλλιώς σινεμά (από Κινηματογράφος -> cinématographe -> Cinema) αποτελεί σήμερα την αποκαλούμενη και έβδομη τέχνη, δίπλα στη γλυπτική, τη ζωγραφική, το χορό, την αρχιτεκτονική, τη μουσική και τη λογοτεχνία. Αρχικά εμφανίστηκε περισσότερο ως μια νέα τεχνική καταγραφής της κίνησης και οπτικοποίησής της, όπως δηλώνει και ο ίδιος ο όρος (κινηματογράφος = κινήματα + γραφή) (Πηγή: Βικιπαίδεια).