Προσωπικότητα
Άσκηση Διερεύνησης του Εαυτού σου!!!
Διερεύνηση του Εαυτού σου… Συνέχεια
(“κατεβάζεις” την άσκηση, την συμπληρώνεις και την στέλνεις μέσω e-mail στη διεύθυνση: vmavr@sch.gr)
Το σύνολο των χαρακτηριστικών μας (σωματικών, διανοητικών, συναισθηματικών, κοινωνικών) συνθέτουν την προσωπικότητά μας. Τα χαρακτηριστικά αυτά ποικίλλουν και διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο, άρα ο καθένας μας έχει μια μοναδική προσωπικότητα.
Η ανθρώπινη προσωπικότητα δεν είναι κάτι στατικό. Είναι κάτι που συνεχώς εξελίσσεται και αναπτύσσεται. Γενετικοί παράγοντες καθορίζουν ως έναν βαθμό τα χαρακτηριστικά μας, αλλά την ίδια στιγμή δεχόμαστε και επιρροές από το περιβάλλον (όπως οικογένεια, σχολείο, συνομήλικοι) που εμπλουτίζουν ή και επηρεάζουν τα χαρακτηριστικά αυτά.
Στην ενότητα αυτή θα έχεις την ευκαιρία να διερευνήσεις τη δική σου προσωπικότητα. Ποια είναι τα δικά σου ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: σωματικά, διανοητικά, συναισθηματικά, κοινωνικά;
Σωματικά Χαρακτηριστικά: Δηλώνουν τον τρόπο με τον οποίο «συμπεριφέρεται» το σώμα σου ή γενικότερα ο οργανισμός σου κάτω από ορισμένες συνθήκες, οι ευκολίες και οι δυσκολίες του. Για παράδειγμα, κουράζεσαι εύκολα όταν τρέχεις/κολυμπάς; έχεις ευλυγισία; ποιο είναι το βάρος ή το ύψος σου;
Διανοητικά χαρακτηριστικά: Δηλώνουν τον τρόπο με τον οποίο «σκέφτεσαι». Έχεις αναπτυγμένη τη φαντασία σου και μπορείς να δημιουργήσεις κάτι από το μηδέν; Έχεις αναλυτική σκέψη και ευκολία στη χρήση των αριθμών;
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος χωρίζεται μορφολογικά σε δύο ημισφαίρια, το δεξί και το αριστερό. Τα περισσότερα άτομα έχουν ένα από τα δύο ημισφαίρια πιο αναπτυγμένο από το άλλο και αυτό εκφράζεται με την προτίμηση και την απόδοση που επιδεικνύουν σε συγκεκριμένες δραστηριότητες. Ειδικότερα, το δεξί ημισφαίριο συνδέεται περισσότερο με τη δημιουργικότητα, τη φαντασία, την καλλιτεχνική έκφραση, τα συναισθήματα, τη διαίσθηση, ενώ το αριστερό ημισφαίριο συνδέεται κυρίως με τη λογική, την αναλυτική σκέψη, τα μαθηματικά, τη γραμματική. Συνεπώς, άτομα με αναπτυγμένο το δεξί ημισφαίριο συναντούμε συνήθως στον χώρο των
Καλών Τεχνών, ενώ άτομα που έχουν περισσότερο αναπτυγμένο το αριστερό τους ημισφαίριο συναντούμε κυρίως σε τεχνολογικές ή θετικές επιστήμες.
Ο τρόπος με τον οποίο σκεφτόμαστε (διανοητικά χαρακτηριστικά) δεν έχει σταματήσει ποτέ να απασχολεί τους επιστήμονες που ασχολούνται με ανθρωπολογικές έρευνες. Μια πολύ γνωστή θεωρία για τον τρόπο που σκεφτόμαστε και μαθαίνουμε είναι η θεωρία για τις Πολλαπλές Νοημοσύνες. Η θεωρία αυτή, η οποία διαμορφώθηκε από τον καθηγητή του Πανεπιστημίου του Harvard, Howard Gardner (1993), υποστηρίζει ότι ο κάθε μαθητής έχει έναν δικό του τρόπο με τον οποίο μαθαίνει ανάλογα με το ποιες έμφυτες λειτουργίες έχει αναπτυγμένες. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, ο παραδοσιακός τρόπος, να κρίνεται καταπόσον κάποιος είναι «έξυπνος» ή όχι από την επίδοσή του στα μαθηματικά ή τη γραμματική, φαίνεται να παρέρχεται και αξιολογούνται και άλλα χαρακτηριστικά στον τρόπο σκέψης των ατόμων, όπως π.χ. η καλλιτεχνική έκφραση ή ο τρόπος με τον οποίο διαχειρίζονται τις διαπροσωπικές τους σχέσεις.
Σύμφωνα με τα πιο πάνω, συμπεραίνουμε ότι δεν υπάρχουν καλά και κακά χαρακτηριστικά ή ανώτερα και κατώτερα. Υπάρχουν απλώς διαφορετικά χαρακτηριστικά. Ανεξάρτητα από τις επιδόσεις μας σε κάποια μαθήματα, όλοι είμαστε εξίσου σημαντικοί και αυτό είναι κάτι που πρέπει να μας κάνει να εκτιμούμε και να αποδεχόμαστε τον εαυτό μας. Η συμβολή όλων είναι αναγκαία για να αλληλοσυμπληρώνουμε ο ένας τον άλλο και να αναπτύσσουμε την κοινωνία μας.
Συναισθηματικά χαρακτηριστικά: Δηλώνουν τον τρόπο με τον οποίο «νιώθεις». Τα συναισθήματα είναι οι εσωτερικές σου αντιδράσεις σε εξωτερικά ερεθίσματα ή γεγονότα. Με ποιον τρόπο και σε ποια ένταση βιώνεις συνήθως ένα ευχάριστο ή ένα θλιβερό γεγονός; Μπορεί να «σε πάρει από κάτω», «να σε κάνει χάλια» ή πάλι να σε «απογειώσει»; Ή μήπως οι εσωτερικές σου αντιδράσεις έχουν ήπια ή μέτρια ένταση και άρα χαρακτηρίζεσαι συνήθως ως “ψύχραιμο” άτομο;
Συναισθηματική Νοημοσύνη: Με αυτό τον όρο εννοούμε την ικανότητά μας να συνειδητοποιούμε τα συναισθήματά μας και να μπορούμε να τα ελέγχουμε. Με άλλα λόγια, να μπορούμε να εκφράζουμε έντονα συναισθήματα, όπως π.χ. τον θυμό μας, με λόγια και με τρόπο έτσι ώστε να πείθουμε για το δίκαιό μας χωρίς φωνές, βία ή επιθετικότητα. Έχει αποδειχτεί ότι τα άτομα που έχουν υψηλούς δείκτες συναισθηματικής νοημοσύνης έχουν καλύτερες διαπροσωπικές και επαγγελματικές σχέσεις, επιτυγχάνουν πιο πολύ επαγγελματικά και έχουν καλύτερες δεξιότητες διοίκησης.
Κοινωνικά χαρακτηριστικά: Δηλώνουν τον τρόπο με τον οποίο συνυπάρχεις, συναναστρέφεσαι με άλλους ανθρώπους. Πόσο κοινωνικός είσαι; Ποιος είναι συνήθως ο ρόλος σου στην παρέα: είσαι το άτομο που θα του εμπιστευτούν οι φίλοι του τα μυστικά ή τα προβλήματά τους; Είσαι συνήθως το άτομο που επηρεάζει με τις αποφάσεις του και αποκτά υποστηρικτές (αρχηγός), είσαι το άτομο που κάνει αστεία και γενικά σε χαρακτηρίζουν το «καλαμπούρι» της παρέας;
Στα κοινωνικά χαρακτηριστικά εντάσσεται, επίσης, το ενδιαφέρον ή η ευαισθησία μας για τους συνανθρώπους μας ή για κοινωνικά ζητήματα.
Αυτοπεποίθηση
Η αυτοπεποίθηση, η αυτοεικόνα, η αυτοεκτίμηση είναι λέξεις οι οποίες συνδέονται μεταξύ τους. Δηλώνουν τη γνώση του εαυτού μας και την εκτίμηση γι’ αυτό που είμαστε.
Το άτομο που έχει αυτοπεποίθηση αποδέχεται και εκτιμά τον εαυτό του όπως είναι, έχει δηλαδή θετική αυτοεικόνα, κάτι το οποίο αποτελεί σημαντική προϋπόθεση για μια ισορροπημένη και ευτυχισμένη ζωή. Οι άνθρωποι που δεν έχουν αυτοπεποίθηση, έχουν δηλαδή αρνητική αυτοεικόνα, πιστεύουν ότι δεν αξίζουν, αμφισβητούν συνέχεια τον εαυτό τους και τις ικανότητές τους και νιώθουν ανεπαρκείς, άρα και δυστυχισμένοι. Με άλλα λόγια, όσο πιο πολύ πιστεύουμε στον εαυτό μας τόσο πιο πολύ ικανοποιημένοι είμαστε από τη ζωή μας.
Πολλές έρευνες έχουν δείξει ότι η αυτοπεποίθηση σχετίζεται με τη λήψη σημαντικών αποφάσεων στη ζωή μας, όπως την επιλογή επαγγέλματος, μια επιλογή η οποία δεν εξαρτάται μόνο από τις ικανότητες του ατόμου. Οι έφηβοι, οι οποίοι έχουν θετική αυτοεικόνα, τείνουν να είναι πιο ξεκάθαροι όσον αφορά το επάγγελμα που θέλουν να ακολουθήσουν και είναι πολύ πιο αισιόδοξοι όσον αφορά την πραγματοποίηση των στόχων τους, σε
αντίθεση με τους εφήβους που έχουν αρνητική αυτοεικόνα. Επιπρόσθετα, τα άτομα που δεν έχουν αυτοπεποίθηση οδηγούνται πολλές φορές στην επιλογή επαγγέλματος για λάθος λόγους και όχι για να ικανοποιήσουν τις προσωπικές τους ανάγκες και επιθυμίες.
Η αυτοπεποίθηση είναι ένα χαρακτηριστικό το οποίο αναπτύσσεται με τα χρόνια ανάλογα με τις εμπειρίες που αποκτούμε. Οι διάφορες επιτυχίες που βιώνουμε (στο σχολείο, στο σπίτι, στην παρέα) αυξάνουν την αυτοπεποίθησή μας, ενώ οι αποτυχίες τη μειώνουν. Στο χέρι μας είναι, βάζοντας σταδιακούς στόχους και πετυχαίνοντάς τους, να αυξήσουμε την αυτοπεποίθησή μας. Αυτό θα μας βοηθήσει ώστε να έχουμε μια
ισορροπημένη και υγιή ζωή, νιώθοντας ικανοί να πετυχαίνουμε τους στόχους μας, είτε αυτοί αφορούν την προσωπική μας ευτυχία είτε την επαγγελματική.