Στροφή στο Linux

Εδώ και 4 χρόνια, στο Κέντρο Πληροφόρησης της Βιβλιοθήκης Λιβαδειάς, 10 Η/Υ είναι διαθέσιμοι για το κοινό. Η προμήθειά τους είχε γίνει μέσα από πρόγραμμα της Κοινωνίας της Πληροφορίας το 2003, και η αγορά τους ήταν σύμφωνη με τις προδιαγραφές του τότε, δηλ. ήταν σύγχρονα μηχανήματα, που σήμερα μπορούν ίσως να θεωρηθούν ξεπερασμένα. Πόσο μάλλον θα είναι, μετά το 2008, που θα πάψει η Microsoft να υποστηρίζει, σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωσή της, τα WinXP, και θα πρέπει να περάσουμε στα απαιτητικά Vista!

Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια με την τρελή εξέλιξη της τεχνολογίας γινόμαστε μάρτυρες και θύματα μιας τραγικής κατάστασης, τρέχουμε και δεν φτάνουμε να προλάβουμε τις αλλαγές: “παλιώνουν” οι υπολογιστές μας, τα προγράμματα θέλουν αναβάθμιση, γινόμαστε όλο και περισσότερο ανασφαλείς και ευάλωτοι. Νέες προδιαγραφές hardware απαιτούνται για να μπορούν να τρέχουν τα νέα λειτουργικά (π.χ. για τα Windows Vista πρέπει να υπάρχει επεξεργαστής με συχνότητα λειτουργίας 1GHz, σκληρός δίσκος με ελεύθερο χώρο 15GB, RAM μεγαλύτερη των 1024 ΜΒ κλπ.), και μας βάζουν σε μια διαρκή κούρσα αντικατάστασης των παλιών PC με νεότερης τεχνολογίας.
Ήδη 6 παλαιότεροι υπολογιστές μας, Pentium III ή Celeron και με μνήμη μικρότερη των 256 MB, μέχρι πρότινος ήταν σε αχρηστία. Τα διλήμματα και ο προβληματισμός προφανής: τώρα, τί κάνουμε; Δημιουργούμε “σκουπίδια”, ή μήπως υπάρχει κάποια λύση να επιμηκύνουμε τη χρηστική ικανότητα όλων των υπολογιστών; Τα WinXP δεν το συζητάμε, σέρνονται σε τέτοια μηχανήματα. Να βάλουμε προηγούμενες versions των Windows; Άστο καλύτερα, δεν υποστηρίζονται από τη Microsoft, και ποιός μας εγγυάται για την ασφάλεια των συστημάτων; Οπότε… φευ, για απόσυρση τα PC!
Και βέβαια, να μην ξεχνιόμαστε: ο προϋπολογισμός συντήρησης και αναβάθμισης οποιουδήποτε Η/Υ σχεδόν ανύπαρκτος! Πόσο μάλλον για την αγορά νέων μηχανημάτων ή ανανέωσης λογισμικού ασφαλείας (antivirus, antispyware κλπ.) με τόσες άδειες χρήσης!

Όμως, λίγο η επιμονή, λίγο οι οικολογικές ανησυχίες, λίγο το “ψώνιο” με τις νέες τεχνολογίες, αλλά κυρίως η απελπισία με τις οικονομικές προοπτικές και την διαφαινόμενη αδυναμία μελλοντικής ανταπόκρισης μας στις νέες ανάγκες (ναι, συμβαίνει σχεδόν σε όλες τις δημόσιες βιβλιοθήκες! – η ίδια απελπισία υπάρχει παντού: αντί να αυξάνεται ο προϋπολογισμός έχει “κολλήσει” στα ίδια εδώ και 15 χρόνια!) με ώθησαν στην αναζήτηση και τον πειραματισμό με άλλα λειτουργικά συστήματα, και κυρίως βέβαια το Linux.

Και το θαύμα έγινε: άλλοι 6 Η/Υ έγιναν “μάχιμοι” και ανέβαλαν τη συνάντησή τους με τον ΟΔΔΥ!

Open source λειτουργικό, με open source εφαρμογές, με διανομές που καλύπτουν κάθε είδους γούστα και απαιτήσεις. Το λειτουργικό σύστημα Linux:

  • ΔΕΝ πωλείται, ούτε το ίδιο το λειτουργικό αλλά ούτε και οι βασικές εφαρμογές που χρησιμοποιούμε λίγο-πολύ όλοι μας σήμερα (εφαρμογές γραφείου, πλοήγησης στο διαδίκτυο, χρήσης ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, κλπ.).
  • εμπεριέχει πλήθος βασικών εφαρμογών εξαρχής
  • είναι ανοιχτού κώδικα, που είναι διαθέσιμος στον καθένα, και δεν αφήνει περιθώρια ενσωμάτωσης κακόβουλου κώδικα, οπότε καθίσταται σχεδόν απρόσβλητο και παρέχει μεγαλύτερη ασφάλεια (δεν απαιτείται antivirus, antiDialer κλπ.)
  • είναι σταθερό (και ίσως περισσότερο από τα Windows), με πολύ λίγα bugs (προσωπικά μου έχει “κρασάρει” υπολογιστής μία μόνο φορά σε διάστημα αρκετών μηνών)
  • διαθέτει τις πιο πολλές διανομές πια σε γραφικό περιβάλλον (πειραματιστήκαμε για αρκετό διάστημα με Linux στο Κέντρο Πληροφόρησης και δεν παρατηρήθηκε καμία δυσφορία ή παράπονο από τους χρήστες), ενώ απαιτείται όλο και λιγότερο η χρήση κονσόλας και η γνώση εντολών
  • διαθέτει άπειρες (!) (φαίνεται υπερβολικό, αλλά έτσι το εισέπραξα) κοινότητες (forums), πρόθυμες να απαντήσουν για οποιοδήποτε πρόβλημα
  • διαθέτει, επίσης, ελαφριές και ταχύτατες διανομές (π.χ. Zenwalk, Xubuntu, Puppy κλπ.) που “τρέχουν” και σε παλιά μηχανήματα
  • “βρίσκει”, πολύ πιο εύκολα από παλαιότερα, τους drivers των συσκευών
  • τα προγράμματα μπορεί να μην εγκαθίστανται μεν με ένα απλό ‘.exe΄, όπως στα Windows, αλλά σίγουρα δεν υπολείπονται σημαντικά στη διαδικασία εγκατάστασης: διαφορετική μεν, αλλά και πολύ απλή (μία απλή σύνδεση στο Internet συνήθως είναι αρκετή)
  • δεν είναι “κλώνος” των Windows, αλλά δεν προκαλεί πια δέος στον αμύητο ή αρχάριο να μεταβεί σε αυτό ή να το χρησιμοποιεί εναλλακτικά με τα Windows – λίγη αρχική ενασχόληση με κέφι και όλα… γίνονται ευκολότερα και ευχάριστα
  • δεν είναι πια απαραίτητο να γνωρίζει κανείς να κάνει partitions με το φόβο μη χαθούν πολύτιμα δεδομένα, ή να πρέπει να διαγράψει τα Windows! Το Wubi είναι πραγματικά “θείο δώρο”: εγκατάσταση του Ubuntu Linux μέσα από τα Windows σαν μια οποιαδήποτε εφαρμογή! Δείτε το βίντεο εδώ και θα μας καταλάβετε.
  • προστατεύει, επίσης, από παρεμβάσεις κακοπροαίρετων χρηστών, απαγορεύοντας την πρόσβαση σε αρχεία του συστήματος χωρίς το δικαίωμα του διαχειριστή (root) – πράγμα άγνωστο στα windows (μόνο με ειδικές εφαρμογές security μπορείς να προστατεύεις το σύστημά σου σε κοινόχρηστο υπολογιστή)
  • αφήνουν περιθώρια τροποποιήσεων, αρκεί να θέλει κανείς να ασχοληθεί

Έτσι, λοιπόν, τολμήσαμε! Στραφήκαμε στο Linux και το υιοθετήσαμε.

Εγκαταστήσαμε σε όλους τους υπολογιστές του Κέντρου Πληροφόρησης Linux.

Σε όσους είχαν ήδη WinXP, εγκαταστήσαμε ως εναλλακτική επιλογή το Ubuntu με τη χρήση του Wubi, ενώ σε παλιότεubuntu-logo.jpgρους εγκαταστήσαμε το Xubuntu ή το Zenwalk. Οι διαθέσιμοι υπολογιστές για το κοινό τώρα είναι 14 και όχι 10 (ετοιμάζουμε κι άλλους 2), χωρίς να ξοδέψουμε δεκάρα, παρά μόνο το χρόνο μας, που μάλλον αποτέλεσε μια καλή επένδυση για το μέλλον! Και μη νομίζετε, ότι τα παλαιότερα μηχανήματα “σέρνονται”! Κάνουν τη δουλειά τους άψογα. Βέβαια, πάντα υπάρχουν και τα Windows XP σε 8 υπολογιστές, για όσους δε μπορούν να τα αποχωριστούν ή φοβούνται το πέρασμα στο νέο λειτουργικό σύστημα. Εμείς υποδεικνύουμε, δε λέμε όχι στα Windows της MS.

Δίνουμε την ευκαιρία σε όποιον θέλει να μάθει και να πειραματιστεί με ένα λειτουργικό που χρησιμοποιούν πολλές πανεπιστημιακές κοινότητες παγκοσμίως.

Και, πιστέψτε με, αν δεν είμασταν υποχρεωμένοι να χρησιμοποιούμε τα Windows για να “τρέχει” το βασικό σύστημα αυτοματοποίησης του υλικού της Βιβλιοθήκης (ΑΒΕΚΤ 5.5), πολύ πιθανόν να είχαμε περάσει στο Linux πολύ καιρό πριν!

Επειδή, στις ελληνικές δημόσιες βιβλιοθήκες “δεν υπάρχει καλύτερος δάσκαλος πέραν της ανάγκης” ενώ από την άλλη “η ανάγκη τέχνας κατεργάζεται”, μήπως θα έπρεπε να αναθεωρήσουμε τις απόψεις μας, να δούμε τα πράγματα με άλλο μάτι, να κάνουμε το άλμα, να παραγκωνίσουμε το φόβο και την προσκόλληση στο γνωστό και να απελευθερωθούμε, όσο το δυνατόν, από λειτουργικά συστήματα και εφαρμογές κλειστού κώδικα;

Τα Κέντρα Πληροφόρησης των Βιβλιοθηκών, πιστεύω, δίνουν την ευκαιρία αλλαγής. Ας τολμήσουμε, ας συνεργαστούμε και ας ανταλλάξουμε απόψεις γι’ αυτές τις νέες εμπειρίες. Είναι μια άριστη ευκαιρία.

Κατερίνα Κεράστα

17 σχόλια

  1. Συγχαρητήρια για την πολύ σωστή απόφαση που πήρατε! Είναι πεποίθησή μου ότι κάθε υπηρεσία θα πρέπει να ακολουθήσει το παράδειγμά σας.

    Με πολύ εκτίμηση και θαυμασμό, Βαγγέλης από Vidcast.gr

  2. ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ για την προπαθεια σας η οποία πρέπει να παραδειγματίσει αντίστοιχες βιβλιοθήκες.
    Τελικά όλα είναι θέμα ανθρώπων με μεράκι…

  3. Θα το στείλουμε και στους δικούς μας κομπιουτεράδες γιατί εχουμε πάρα πολλούς υπολογιστές στην βιβλιοθήκη και κάθε τρεις και λίγο έχουμε προβλήματα.
    Συγχαρητήρια και απο μένα

  4. Πάρα πολύ κατατοπιστική η ανάρτηση. Έχουμε πολλούς υπολογιστές και εμείς με τόσα προβλήματα και αυτό θα μπορούσε να είναι μια πολύ καλή λύση.
    Συγχαρητήρια και απο μένα.

  5. Μπράβο! Έτσι πρέπει σιγά σιγά. Αφού υπάρχει εναλλακτικός δρόμος γιατί να μένουμε εγκλωβισμένοι σε κάτι. Και μάλιστα το Linux δεν είναι σε καμία περίπτωση κατώτερο από τα Windows. Το μόνο κακό που υπάρχει είναι ότι δεν υπάρχουν όλες οι εφαρμογές που ίσως να μας είναι απαραίτητες για Linux, αλλά τα περισσότερα ευτυχώς υπάρχουν.

  6. Συγχαρητήρια,

    όχι μόνο για την επιλογή Linux αλλά και για τον ανοιχτόμυαλο τρόπο σκέψης σας.

  7. μπράβο τέκνα εν κυρίω.
    από προσωπική εμπειρία πάντως πειραματιζόμενος αρχικά με unix και έπειτα με τα παράγωγα linux red hat kai ubuntu που τρέχουν core unix(για όσους δεν το γνωρίζουν) και διαμορφωμένο x – env, το ταξίδι είναι καλό και παραγωγικό. Μην απαξιώνεται όμως τον bill, γιατί θα τον βρείτε πάλι μπροστά σας όπως εγώ.
    Παράδειγμα που έζησα και δεν πίστευα στα αφτιά μου. Σε μια εταιρεία πέρα από το unix (linux) σύστημα που εγκατέστησε, προσπαθήσαμε στους υπαλλήλους να τους δείξουμε μια διαφορετική σουίτα γραφείου όπως το open office.
    Ξέρετε τι μας είπε το αφεντικό μετά το πέρας της εκπαίδευσης και εργασίας στη συγκεκριμένη εφαρμογή;
    Η απόδωση των υπαλλήλων έχει πέσει κατά 80%. Σημειώνω δε πως ο μέσος όρος της εταιρείας ήταν τα 35.
    Στα πάντα μετράει το αποτέλεσμα.
    Έτσι λοιπόν επιστ΄ρεψαμε σε μηχανάκια με windows xp και office microsoft.
    Και εμείς αποφύγαμε τη δυσφήμιση και οι υπάλληλοι τη φόρμα τους και την υγειά τους.
    Η θέληση λείπει. Και ειδικά στον ιδιωτικό τομέα θα λείπει για πολύ καιρό.
    Συγχαρητήρια πάντως για το εγχείρημά σας/

  8. agios thomas, ευχαριστούμε και για τη δική σου συμβολή στο διάλογο που ανοίξαμε.
    Το αναφέρω και στο post, ότι δεν εγκαταλείπουμε τα windows, αλλά στα μηχανήματα που μπορούν να “σηκώσουν” τα WinXP υπάρχουν ΚΑΙ τα UBUNTU.
    ΜΟΝΟ Linux υπάρχουν στα μηχανήματα που ήταν για απόσυρση, και έχουν ενταχθεί τώρα στο δυναμικό του Κέντρου Πληροφόρησης (εκεί δεν υπάρχουν κριτήρια απόδοσης, παραγωγικότητας κλπ. – οι βασικές και συνήθεις ανάγκες του κοινού ικανοποιούνται πλήρως με λειτουργικό Linux).
    Έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας, για να αποκομήσουμε εμπειρία, και σίγουρα, για πολύ καιρό, θα έχουμε ανάγκη τα προϊόντα της Microsoft.

  9. Συγχαρητήρια σε όσους που αφιέρωσαν τόσο χρόνο σε αυτή την προσπάθεια. Μια μικρή διόρθωση σχετικά με το Linux μετά απο μια διαγώνια ανάγνωση:
    Το Linux και κάθε ελεύθερο λογισμικό ανοιχτού κώδικα (ΕΛ/ΛΑΚ) φυσικά και μπορεί να πωλείται.
    Όμως πάντα πρέπει να δίδεται η δυνατότητα της απόκτησης του πηγαίου κώδικά του χωρίς αμοιβή (ή με μια ελάχιστη αμοιβή – π.χ. για την ταχυδρομική αποστολή του κώδικα σε CD). Στην πράξη σχεδόν όλες οι εφαρμογές ΕΛ/ΛΑΚ είναι διαθέσιμες δωρεάν για download απο το internet.

    Περισσότερα για το
    ΕΛ/ΛΑΚ εδώ

  10. agios thomas wrote: “[με το OpenOffice] Η απόδωση των υπαλλήλων έχει πέσει κατά 80%.”

    κάτι πρέπει να έγινε πολύ στραβά γιατί πολλές σοβαρές μελέτες έχουν γίνει επί του θέματος και δεν βρήκαν καμία ουσιαστική πτώση παραγωγικότητας (πόσο μάλλον 80%).

    Η πιο σοβαρή απο αυτές τις μελέτες είναι αυτή
    “Economic impact of open source software on innovation and the competitiveness of the Information and Communication Technologies (ICT) sector”
    (Νοε/2006) όπου αναφέρει ?Our findings show that, in almost all the cases, a transition toward open source reports of savings on the long term ? costs of ownership of the software products… Costs to migrate to an open solution are relevant and an organization needs to consider an extra effort for this. However these costs are temporary and mainly are budgeted in less than one year… Our findings report no particular delays or lost of time in the daily work due to the use of OpenOffice.org…. OpenOffice.org has all the functionalities that public offices need to create documents, spreadsheets, and presentations… OpenOffice.org is free, extremely stable, and supports the ISO Open Document Standard.?

  11. Για όσους δεν το γνωρίουν, υπάρχει η δυνατότητα να “τρέξεις” windows προγράμματα στο linux, με σχετική ευκολία. Τη λύση δίνει το wine (δες για βοήθεια https://help.ubuntu.com/community/Wine). Προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι ένα πρόγραμμα οργάνωσης βιβλιοθήκης είναι σχεδόν σίγουρα συμβατό με το wine.

  12. kostis, έχω δοκιμάσει να “τρέξω” το ΑΒΕΚΤ μέσω wine αλλά δεν τα κατάφερα. Ίσως να πρέπει να γίνει (και έχει ζητηθεί) κάποια σχετική πρόβλεψη από το ΕΚΤ που έχει φτιάξει το λογισμικό.
    Εξάλλου, νομίζω ότι οι εφαρμογές που μπορούν να τρέξουν σε wine, είναι δημοσιευμένες στο επίσημη βάση δεδομένων εφαρμογών και παιχνιδιών Windows που τρέχουν μέσω Wine http://appdb.winehq.org/

  13. Προσωπικό: “νομίζω ότι οι εφαρμογές που μπορούν να τρέξουν σε wine, είναι δημοσιευμένες στο επίσημη βάση”

    εκεί υπάρχουν μόνο οι δημοφιλείς εφαρμογές που έχουν δοκιμαστεί. Ένα σωρό άλλες μη δημοφιλείς εφαρμογές παίζουν μια χαρά αλλά δεν είναι στη βάση.

    Προσωπικό “έχω δοκιμάσει να “τρέξω” το ΑΒΕΚΤ μέσω wine αλλά δεν τα κατάφερα.”

    αν έχεις το χρόνο να το “παλέψεις” λίγο μπορείς να ζητήσεις βοήθεια από κάποια σχετική λίστα ή forum (π.χ. linux-greek-users@lists.hellug.gr )

  14. Nick Demou, θα το “παλέψουμε” σίγουρα! 🙂 Και αποκλείεται να μην το μάθετε αν τα καταφέρουμε!

  15. Ίσως το πρόβλημά σας με το wine να είναι η επικοινωνία με τη βάση δεδομένων. Οι περισσότερες εφαρμογές χρησιμοποιούν κάποιο driver για την επικοινωνία με τη βάση δεδομένων (π.χ. odbc driver, ρωτήστε το developper σχετικά). Αυτός ο driver θα πρέπει να εγκατασταθεί από εσάς, για να τον χρησιμοποιήσει το wine. Σχετικές οδηγίες για εκτατάσταση του native windows ODBC driver μέσω wine θα βρείτε εδώ:
    http://www.codeweavers.com/support/docs/wine-user/config-odbc

    Στη συνέχεια κάνετε εγκατάσταση της εφαρμογης σας μέσω wine και εύχεστε να μην πάει κάτι στραβά!

Αφήστε μια απάντηση