ΓΥΜΝΑΣΙΟ

3. 3. Η ενετική οικονομική διείσδυση και το σχίσμα των Εκκλησιών

α. Εμπορικά προνόμια(=αποκλειστικά δικαιώματα) στους Βενετούς

Γιατί παραχωρήθηκαν προνόμια στους Βενετούς; Τι ήταν το χρυσόβουλο; Τι περιλάμβανε το χρυσόβουλο του 1082;

Για να αποκρούσει τους Νορμανδούς της Ιταλίας που είχαν αποβιβαστεί στα παράλια της Ηπείρου και ήταν έτοιμοι να βαδίσουν κατά της βυζαντινής πρωτεύουσας, ο Αλέξιος Α΄ ζήτησε τη συνδρομή(=βοήθεια) των Βενετών. Με τη βοήθεια του πανίσχυρου βενετικού στόλου, το Βυζάντιο κατανίκησε τους Νορμανδούς. Για να ανταμείψει τους συμμάχους του, ο Αλέξιος A’ τούς έδωσε, με το χρυσόβουλο (δηλ. επίσημη έγγραφη συμφωνία, υπογεγραμμένη από τον αυτοκράτορα και σφραγισμένη με τη χρυσή του βούλα) του 1082,τα ακόλουθα προνόμια:

1. Παραχώρησε τίτλους και χρηματικέςχορηγίες στους κοσμικούς και εκκλησιαστικούς άρχοντες της Βενετίας.
2. Παραχώρησε στους εμπόρους της Βενετίαςσκάλες (δηλ. αποβάθρες) και εμπορικά καταστήματα στην προκυμαία της πρωτεύουσας.
3. Επέτρεψε στους Βενετούς να εμπορεύονται ελεύθερα και χωρίς να πληρώνουν δασμούς(=φόρος τον οποίο επιβάλλει το κράτος σε εμπορεύματα τα οποία εισάγονται, εξάγονται ή περνούν από το έδαφός του) σε όλα τα σημαντικά βυζαντινά λιμάνια.

Ποια τα αποτελέσματα του χρυσόβουλου του 1082;

Με τη διμερή(=από τα δύο μέρη) αυτή συνθήκη το Βυζάντιο παραιτήθηκε εκούσια από τα φορολογικά, ναυτιλιακά και οικονομικά δικαιώματά του, τα οποία τώρα δόθηκαν στους Βενετούς ως προνόμια.

Έτσι οι Βενετοί διείσδυσαν οικονομικά και ίδρυσαν μια πανίσχυρη αποικιακή αυτοκρατορία στην Ανατολή, ενώ το Βυζάντιο έχασε το ρόλο του μεσάζοντα μεταξύ Αράβων και Δυτ. Ευρώπης και την κυρίαρχη θέση του στο εμπόριο της Μεσογείου.

-Ποιες προσπάθειες έγιναν αργότερα για να περιοριστεί η κυριαρχία των Βενετών;

Οι αυτοκράτορες επιχείρησαν αργότερα να αντιδράσουν ως εξής:

1) δημεύοντας τις περιουσίες Βενετών ή

2)υποκινώντας βιαιότητες του πληθυσμού της πρωτεύουσας εναντίον τους ή     3)παραχωρώντας προνόμια και στις άλλες ιταλικές ναυτικές πόλεις (Πίζα και Γένουα).

Το τελευταίο μέτρο εφαρμόστηκε κυρίως από τον Μανουήλ Κομνηνό, ο οποίος πέτυχε:

1)να διχάσει τους αντιπάλους του και

2)να παρέμβει στρατιωτικά στην Ιταλία, επαναφέροντας στη ζωή τη φιλόδοξη πολιτική του Ιουστινιανού Α΄.

β. Το Σχίσμα των δύο Εκκλησιών

Χρονολόγηση-Ορισμός

Στα χρόνια του Κωνσταντίνου Θ'(1042-1055) η παλιά αντιπαράθεση Ανατολής-Δύσης, που αφορούσε ουσιαστικά το ζήτημα της κυριαρχίας επί της χριστιανικής οικουμένης, οδηγήθηκε στη ρήξη. Οι σχέσεις μεταξύ των πατριαρχείων Ρώμης και Κωνσταντινούπολης, με το οποίο συμπαρατάχτηκαν τα πατριαρχεία Αντιοχείας, Ιεροσολύμων και Αλεξανδρείας, διακόπηκαν πλήρως. Το γεγονός αυτό είναι γνωστό ως Σχίσμα των δύο Εκκλησιών και έγινε υπό τις ακόλουθες συνθήκες:

Τα γεγονότα, τα πρόσωπα:

ΔΥΣΗ: Παπική πρεσβεία με αρχηγό τον καρδινάλιο Ουμβέρτο επισκέφτηκε την Κωνσταντινούπολη, για να συζητήσει με

ΒΥΖΑΝΤΙΟ:τον πατριάρχη Μιχαήλ Κηρουλάριο

ΘΕΜΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ:την επίλυση των λειτουργικών και δογματικών διαφορών που υπήρχαν ανάμεσα στα δύο πατριαρχεία.

Οι διαφορές δεν ήταν αγεφύρωτες, αλλά η αλαζονεία των διαπραγματευτών οδήγησε σε οριστική ρήξη μεταξύ των δύο πατριαρχείων, τα οποία στο εξής αντιπροσωπεύουν δύο χωριστές χριστιανικές εκκλησίες (την Ορθόδοξη και τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία).

Συνέπειες:

Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε μεγάλη αντιπαλότητα και μίσος μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Οι σύγχρονοι δεν αντιλήφθηκαν τη σημασία των γεγονότων που ωστόσο έμελλαν να έχουν ανυπολόγιστες επιπτώσεις στις τύχες της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Ετικέτες: ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ