Ένα άρθρο του Παναγιώτη Νταβέλου
Στις 18/4/1955, 67 χρόνια πριν, η είδηση του θανάτου του Άλμπερτ Αϊνστάιν, κάνει τον γύρο του κόσμου. Ο μεγάλος Γερμανός φυσικός -τιμημένος με το Νόμπελ Φυσικής- αφήνει την τελευταία του πνοή στο νοσοκομείο του Πρίνστον. Aφήνοντας, βέβαια πίσω του, ένα τεράστιο έργο, μία τεράστια παρακαταθήκη, για την οποία κατά καιρούς, υπήρξαν έντονες διαμάχες και διαξιφισμοί μεταξύ των επιστημόνων.
Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, γεννημένος το 1879, στην τότε Γερμανική Αυτοκρατορία, έζησε τα παιδικά του χρόνια «φυσιολογικά», όπως και οι υπόλοιποι συνομήλικοί του. Τίποτε, δε φανέρωνε την τεράστια ιδιοφυΐα του. Μάλιστα, οι γονείς του, τον θεωρούσαν καθυστερημένο, αφού άρχισε να μιλάει στην ηλικία των τριών ετών! Οι αποδόσεις του στο σχολείο; Τίποτα το ιδιαίτερο. Υπήρξε ένα άτακτο παιδί και χαρακτηριζόταν επιεικώς «μέτριος μαθητής». Έλεγε και ξανάλεγε, ότι το σχολείο δεν είναι τίποτε άλλο παρά «ένα στρατιωτικό καψόνι για ανεγκέφαλους».
Δύο δώρα, όμως, που του χάρισε ο πατέρας του, Χέρμαν, μία πυξίδα και ένα βιβλίο γεωμετρίας, άλλαξαν ριζικά την ιδέα που είχε αναπτύξει, ο δωδεκάχρονος Άλμπερτ Αϊνστάιν για το σύμπαν. Περνώντας, ατελείωτες ώρες, διαβάζοντας βιβλία Γεωμετρίας, και προσπαθώντας να ερμηνεύσει πώς η βελόνα της πυξίδας μπορεί να δείχνει προς την ίδια κατεύθυνση, οδηγήθηκε, στον μαγικό κόσμο της μάθησης και γνώσης!
Επιθυμώντας να αποκτήσει ολοένα και περισσότερες γνώσεις και να εκπληρώσει το όνειρό του, φοίτησε στο γυμνάσιο του Αράου της Ελβετίας και σπούδασε Φυσική στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης. Η ευκαιρία της ζωή του, έφτασε ύστερα από πολύ κόπο και επιμονή. Το 1902, προσλαμβάνεται στο ομοσπονδιακό γραφείο ευρεσιτεχνιών, το οποίο, αποτελεί το «κλειδί», για να μελετήσει πολλαπλούς φακέλους με διπλώματα ευρεσιτεχνίας, διαφόρων εφευρετών και να ξεκινήσει τη δική του έρευνα. Η μεγάλη του αναζήτηση και έρευνα, τον οδηγεί τρία χρόνια μετά, το 1905, στη δημοσίευση, του επαναστατικού για τον τότε χώρο της φυσικής, άρθρου του για τη Θεωρία της Σχετικότητας. Το άρθρο του συγκλονίζει εξ αρχής την επιστημονική κοινότητα. Η κεντρική ιδέα της θεωρίας ήταν ότι, αν για όλα τα συστήματα αναφοράς η ταχύτητα του φωτός είναι σταθερή και αν όλοι οι φυσικοί νόμοι είναι ίδιοι, τότε τόσο ο χρόνος όσο και η κίνηση εξαρτώνται από το σύστημα αναφοράς στο οποίο μετρούνται (η τιμή τους δηλαδή σχετίζεται από τον εκάστοτε παρατηρητή).
Το 1907 παρουσιάζει τη διάσημη εξίσωσή του E=mc², (όπου E= Ενέργεια, m= μάζα και c= ταχύτητα του φωτός), η οποία ήταν καθοριστική για την παραγωγή της πυρηνικής ενέργειας και την κατασκευή της ατομικής βόμβας, στην οποία ωστόσο δεν συμμετείχε. Τα χρόνια περνάνε, με τον ίδιο να συνεχίζει τις έρευνες και τα πειράματα του. Υπό τη σκιά του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι ναζιστές, που έχουν καταλάβει την εξουσία στη Γερμανία, τον θεωρούν απειλή, όχι μόνο για τις εβραϊκές ρίζες του, αλλά και για το κοφτερό του μυαλό. Τον καθαιρούν, από όλες τις θέσεις που διαθέτει στον εργασιακό και επιστημονικό τομέα, αναγκάζοντάς τον, να προσφύγει σε άλλες χώρες και να αφήσει πίσω του, για πάντα τη Γερμανία. Καταλήγει στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, όπου θα γίνει δεκτός με επευφημίες και θα διορισθεί διευθυντής στο Ινστιτούτο Προκεχωρημένων Σπουδών του Πανεπιστημίου του Πρίνστον.
Το 1948 διαγνώστηκε με ανεύρυσμα αορτής. Η υγεία του έβαινε διαρκώς επιδεινούμενη. Όταν το ανεύρυσμα παρουσιάστηκε και πάλι, αρνήθηκε νέα χειρουργική επέμβαση, δηλώνοντας ότι προτιμούσε να φύγει από τη ζωή όταν έρθει η ώρα του. Αυτό συνέβη στις 18 Απριλίου 1955, στο νοσοκομείο του Πρίνστον.
Εν κατακλείδι, η ζωή του Άλμπερτ Αϊνστάιν, υπήρξε γεμάτη δυσκολίες και κακουχίες, ήδη από τα παιδικά του χρόνια. Υπήρξε όμως, η ιδιοφυΐα που άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο κατανοούμε την πραγματικότητα. Ήταν αυτός, που άνοιξε τον δρόμο για τη μετεξέλιξη της φυσικής στην τεχνητή νοημοσύνη, τους κβαντικούς υπολογιστές ή ακόμα και σε εργαλεία που χρησιμοποιούμε καθημερινά σήμερα στη ζωή μας, όπως το GPS. Επικρίθηκε έντονα τόσο για την εμπλοκή του, στην παραγωγή της πυρηνικής ενέργειας και για τα αποτελέσματα που αυτή έφερε, αλλά και για την πολυτάραχη προσωπική του ζωή, ενώ ταυτόχρονα βραβεύτηκε και τιμήθηκε για το πλούσιο έργο που προσέφερε στην επιστημονική κοινότητα όσο λίγοι άνθρωποι. Υπήρξε ο άνθρωπος· που «απέδειξε με τον καλύτερο τρόπο την ισχύ του ανθρώπινου πνεύματος, μετά το Νεύτωνα και τον Καρτέσιο», όπως χαρακτηριστικά σχολίασε, ο Άντρέ Μορουά.
Ενώ όλα ξεκίνησαν… από δύο πατρικά δώρα: μια πυξίδα κι ένα βιβλίο Γεωμετρίας…
«Μια ήσυχη και ταπεινή ζωή φέρνει περισσότερη ευτυχία από το κυνήγι της επιτυχίας και η συνεχής ανησυχία που αυτό συνεπάγεται», έγραφε χαρακτηριστικά ένα σημείωμα του ο Αϊνστάιν, θέλοντας να δώσει συμβουλές για μία ευτυχισμένη ζωή!
