Η πολύτιμη αξία του παραμυθιού, αποδεικνύεται από την αδιαμφισβήτητη και λυτρωτική χρησιμότητα του στα βάθη των αιώνων. Πως όμως φτιάχνουμε ένα παραμύθι, ποια είναι τα απαραίτητα υλικά που θα το κάνουν να αγαπηθεί από τα παιδιά μας; Αναζητώντας την ετοιμολογία της λέξης βλέπουμε ότι μας παραπέμπει στη λέξη παρηγοριά, αν και στα σύγχρονα χρόνια παραμύθι σημαίνει, φανταστική ιστορία με απαραίτητα συστατικά τη διασκέδαση, τους συμβολισμούς, την ταύτιση με τους ήρωες και φυσικά τη δημιουργική φαντασία.
Τι αποκομίζουν τα παιδιά μέσα από τις παραμυθένιες διαδρομές;
Α.Mαθαίνουν με ασφαλή παραδείγματα τα κατατόπια της ζωής,
Β. Mαθαίνουν να μπαίνουν στη θέση των ηρώων και αργά αλλά σταθερά διαμορφώνουν σωστά δομημένες προσωπικότητες, με οδηγό τη μαγεία της γνωριμίας με το άπιαστο, το μακρινό ή το δυσνόητο.
Γ. Tα παραμύθια μπορούν να είναι παράλληλα τέρψη αλλά και διδαχή, οδηγοί κοινωνικοποίησης και πολιτιστικά μονοπάτια.
Δ. Όπως μας λέει ο Wilson ¨Μέσω του παραμυθιού τα παιδιά αναγνωρίζουν και αποδέχονται τα συναισθήματά τους και κατανοούν καλύτερα τις σχέσεις με τους συνανθρώπους τους¨.
Ε. Ο Wang το 2011 είπε πως το παραμύθι προάγει τη δημιουργικότητα και τις δεξιότητες στη σκέψη, διεγείρει το μυαλό του παιδιού και συντελεί στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς του, ενώ συντελεί στην καλύτερη ικανότητα αφήγησης, ανάγνωσης και γραφής
Ζ. Το Παραμύθι έχει τη δυνατότητα να θεραπεύει τις ανησυχίες του παιδιού, αφού του χαρίζει με ευχάριστο τρόπο, λύσεις αντιμετώπισης των προβληματισμών του
Η. Η μοναδικότητα του κάθε μικρού αναγνώστη, συντελεί στον ιδιαίτερο τρόπο να βιώσει ξεχωριστά τις αγωνίες και τα μηνύματα του κάθε παραμυθιού .
Θ. Το παραμύθι υφαίνει την αντίληψη των παιδιών, ενώ προάγει το πνεύμα και τις ηθικές αξίες τους.
Ι. Τα παραμύθια «χτίζουν» τους χαρακτήρες των παιδιών μας, με τον πιο ευχάριστο τρόπο ενώ τους μαθαίνουν την κριτική σκέψη
ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΑ ΤΩΝ ΠΑΡΑΜΥΘΙΩΝ
Ως ενεργή συγγραφέας και παιδαγωγός, προάγοντας τον αναπόσπαστο ρόλο του παραμυθιού ως εργαλείο στην εκπαιδευτική διαδικασία, χαρίζω στα παιδιά το τραγουδάκι μου για την αξία των παραμυθιών και τους προτείνω παραμυθένια παιχνίδια που μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν παίζοντας τα, στην τάξη ή στη φιλική συντροφιά με συνομηλίκους, προτρέποντάς τα να εκφράζονται και να δημιουργικά μέσα από αυτά.
Στίχοι Λητώ Τσακίρη Παπαθανασίου και Μουσική Ελένη Σαμαρίνα
«ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΜΑΣ ΤΑ ΠΑΛΑΤΙΑ»
Πλέκω λέξεις, παραμύθια,
που μας λένε την αλήθεια.
Έλα κάθισε κοντά μου
για να ζεσταθεί η καρδιά μου.
Απ’ τα παραμύθια κλέβω
τη ζωή να γαληνεύω.
Φτιάχνω όμορφα στιχάκια,
να σας πλέξω τα λογάκια.
Με μολύβι και χαρτί
ζωγραφίζω μονοπάτια.
Νότες ντύνω την ψυχή,
στης ζωής μας τα παλάτια.
Θα ‘ρχομαι να ιστορώ
για να γλυκοκοιμάστε.
Ταξιδάκια θα σας πάω
ποτέ να μη φοβάστε.
Με μολύβι και χαρτί
ζωγραφίζω μονοπάτια
Νότες ντύνω την ψυχή,
στης ζωής μας τα παλάτια
Η ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΑΡΑΜΥΘΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ
Όταν σκεφτείτε να αγοράσετε ένα ακόμη δώρο στο παιδί σας, επιλέξτε και διαβάστε του ένα ακόμη παραμύθι. Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος να έρθετε πιο κοντά του συναισθηματικά, δυναμώνοντας τη σχέση σας και ξεκλειδώνοντας τα συναισθήματα του. Τα νοερά ταξίδια σας στη φαντασία, να είστε σίγουροι πως θα τα θυμάστε για πάντα
- Ένα παραμύθι μπορεί να αξιοποιηθεί για την παραγωγή γραπτού και προφορικού λόγου
- Να συντελέσει στην κατανόηση της ‘Μαθηματικής Σκέψης’ του παιδιού
- Στη Νοητική, ‘Ψυχοσωματική Ανάπτυξη΄ καθώς και στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων του
- Ξεδιπλώνει την «Καλλιτεχνική Έκφραση» του παιδιού
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ & ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ ΠΑΡΑΜΥΘΕΝΙΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ
Αρχικά θα πρέπει να διαβάσουν οι μικροί μου φίλοι ένα παραμύθι .Προτείνω να επιλέξουν κάποιο από τα τελευταία μου βιβλία που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Τζιαμπίρης Πυραμίδα με τίτλους, «Η κυρά Διατροφή πρώτη στη μαγειρική»2019 «Ο Ιντερνετούλης στην παρέα μας»2019, «Η Ραλλού των αστεριών» 2020 και «Η Αλφαβήτα της Μανούλας»2021
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΔΡΑΣΕΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ
ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ:
- Να παράγουν προφορικό λόγο δίνοντας τη δική τους εκδοχή στη λήξη της ιστορίας που άκουσαν
- Να αναπαραστήσουν σκηνές του παραμυθιού
- Δίνουμε το έναυσμα να κάνουν πραγματογνωσία με το υλικό του βιβλίου πχ από το παραμύθι της Κυράς Διατροφής να μιλήσουμε για τις βιταμίνες, τις ομάδες τροφών και τη διατροφική πυραμίδα
- Να αφήσουμε τα παιδιά να επιλέξουν τις σκηνές του παραμυθιού και τους ήρωες που τους έκαναν περισσότερο εντύπωση
- Να ζωγραφίσουν τους ήρωες του παραμυθιού, να κόψουνε τις φιγούρες τους αφού τις κολλήσουν πρώτα πάνω σε χαρτονάκια για να είναι σταθερές και μετά σε καλαμάκια έτσι ώστε να γίνουν κούκλες κουκλοθεάτρου
- Να δημιουργήσουν όπως αυτά μπορούν τη δική τους κουκλοθεατρική εκδοχή του παραμυθιού παίζοντας όλα με τη σειρά. Αν δεν έχουμε σκηνή κουκλοθεάτρου δημιουργούμε μια αυτοσχέδια και ανεβάζουμε τα παιδιά να παίξουν, σε μικρές ομάδες το πολύ 2-3 ατόμων.
- Αφού δημιουργήσουμε κάρτες με όλες σκηνές του παραμυθιού, ζητάμε από τα παιδιά να τις τοποθετήσουν με τη σειρά που αυτά επιλέγουν ώστε να δημιουργήσουν δίκες τους εκδοχές του παραμυθιού που άκουσαν.
- Να κουβεντιάσουν στην παρεούλα των συνομηλίκων τις δύσκολες έννοιες της ιστορίας, που πιθανά τους έκαναν εντύπωση και να τις κατανοήσουν.
- Προτρέπουμε να αναδιηγηθούν το παραμύθι που άκουσαν.
- Στη δραστηριότητα αυτή κάθε φορά ένα παιδί αποδίδει μια σκηνή της ιστορίας του βιβλίου χωρίς λόγια, ζητάμε οι λέξεις να αντικαθίστανται από κινήσεις και τα υπόλοιπα παιδιά θα πρέπει να βρουν ποια είναι η σκηνή που παρακολουθούν
- Από τα προτεινόμενα παραμύθια μου, έχω κοινοποιημένα στο κανάλι μου στο YOUTUBE: Λητώ Τσακίρη τα τραγούδια των ιστοριών. Προτείνω όλες οι δραστηριότητες των παιδιών να κλείνουν πάντα με τρόπο ζωντανό και ευχάριστο. Κάνουμε ομαδικά ρυθμικά παιχνίδια με τη χρήση των τραγουδιών. Μπορούμε να ξεκινάμε ή να κλείνουμε μια παραμυθένια διαδρομή τραγουδώντας και χορεύοντας ρυθμικά το τραγουδάκι «Της Ζωής μας τα Παλάτια»
Τελικά τα παραμύθια κρύβουν της ζωής μας όλη την αλήθεια, είναι οι μικροί θησαυροί που μαθαίνουν στο παιδί να εκφράζεται, να ξεδιπλώνει την προσωπικότητα του και να κοινωνικοποιείτε αλληλοεπιδρώντας ευχάριστα με τους συνομηλίκους
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Αναγνωστόπουλος Βασίλης – Λιάπης Κώστας: Λαϊκό παραμύθι και παραμυθάδες στην
Ελλάδα, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 1995
Αναγνωστόπουλος Βασίλης: Τέχνη και τεχνική του παραμυθιού, εκδ. Καστανίωτη, Αθήνα 1997