Η διείσδυση μίας επιχείρησης στις υφιστάμενες αγορές ή η επέκταση της σε νέες αγορές συμβάλλουν στην αύξηση της κερδοφορίας της. Ωστόσο σ’ αυτήν την πολιτική υπάρχει και ένα όριο. Καθώς μία επιχείρηση λειτουργεί και προσπαθεί να επιβιώσει και να αναπτυχθεί σ’ ένα έντονο ανταγωνιστικό περιβάλλον, η παραγωγή βελτιωμένων και νέων προϊόντων κρίνεται απαραίτητη τόσο για την επιβίωση της όσο και για την κερδοφορία της.
Σύμφωνα με τη θεωρία του κύκλου ζωής του προϊόντος, όλα τα προϊόντα έχουν μία περιορισμένη διάρκεια ζωής. Όπως απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα, η αύξηση των πωλήσεων ακολουθεί μία συστηματική πορεία από την εισαγωγή της καινοτομίας μέσα από μία σειρά σταδίων. Σχεδόν πάντα υπάρχει ένα χρονικό σημείο, στο οποίο οι πωλήσεις φθάνουν σε μέγιστο βαθμό και μετά από αυτήν την άνοδο, ακολουθεί μια μείωση του όγκου των πωλήσεων και των κερδών, όπου τελικά η επιχείρηση αναγκάζεται να εγκαταλείψει το προϊόν.
Συνήθως ένα προϊόν ακολουθεί τέσσερα στάδια κύκλων ζωής:
- Η εισαγωγή :
Αυτή είναι η πρώτη περίοδος στον κύκλο ζωής του προϊόντος, δεν έχει συγκεκριμένη χρονική διάρκεια και διαφέρει από προϊόν σε προϊόν. Στο στάδιο αυτό ο όγκος των πωλήσεων είναι χαμηλός και αυξάνεται σταδιακά, τα κέρδη είναι από αρνητικά έως χαμηλά, ενώ μπορεί να υπάρχει και υψηλό επίπεδο αποτυχίας. Τα κέρδη δεν αρχίζουν αμέσως την εμφάνιση σε αυτή τη φάση, επειδή οι δαπάνες της ανάπτυξης προϊόντων, των δειγμάτων αγοράς, και άλλων αρχικών δαπανών, πρέπει πρώτα να καλυφθούν.
- Η ανάπτυξη :
Στο στάδιο αυτό εισέρχεται το προϊόν, όταν έχουν πραγματοποιηθεί οι αρχικές πωλήσεις και υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις επιβεβαίωσης του καλού προϊόντος από πολλούς καταναλωτές. Έτσι, ο όγκος πωλήσεων αυξάνεται ιδιαίτερα και τα κέρδη αρχίζουν να αυξάνονται, επειδή οι δαπάνες ανάπτυξης προϊόντων έχουν καλυφθεί. Σ’ αυτή τη φάση οι ανταγωνιστές της επιχείρησης, προσπαθούν να πάρουν στοιχεία από το νέο προϊόν. Επομένως, οι άλλες επιχειρήσεις, προσπαθούν στα επόμενα προϊόντα που θα παράγουν να έχουν το ίδιο βασικό ύφος, ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις νέες απαιτήσεις της αγοράς. Μέχρι το τέλος του σταδίου ανάπτυξης, όσο αυξάνονται οι πωλήσεις της επιχείρησης, τόσο αυξάνεται και ο ανταγωνισμός της, αλλά εντούτοις, τα κέρδη συνεχίζονται συνήθως σε ικανοποιητικό επίπεδο.
- Η ωριμότητα:
Το στάδιο ωριμότητας χαρακτηρίζεται από αύξηση των πωλήσεων, αλλά με πιο αργό ρυθμό από την προηγούμενη περίοδο και το ύψος αυτών φθάνει στο υψηλότερο επίπεδο.
Όμως, ο ανταγωνισμός έχει γίνει πολύ έντονος και στην προσπάθεια τους οι επιχειρήσεις να διατηρήσουν το μερίδιο τους στην αγορά, δαπανούν περισσότερα χρήματα σε διαφήμιση και προώθηση και ενισχύουν το προϊόν τους με νέα χαρακτηριστικά και όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση των κερδών.
- Η παρακμή ή κάμψη:
Το στάδιο παρακμής ή κάμψης χαρακτηρίζεται από τη μειωμένη ζήτηση και παρατηρείται σημαντική μείωση των συνολικών πωλήσεων. Έτσι η επιχείρηση αρχίζει να ψάχνει να εισάγει ένα νέο προϊόν για να αντικαταστήσει το υπάρχον.
Η επιχείρηση έχει τρεις τρόπους με τους οποίους μπορεί να διατηρήσει ή να αυξήσει τις πωλήσεις ενός προϊόντος:
- Να εισάγει ένα νέο προϊόν που θα απαξιώσει το υπάρχον, έτσι ώστε να υπάρξει «επικάλυψη» κύκλων.
- Να πραγματοποιήσει μικρές αλλαγές ή να βρει νέες χρήσεις στο υπάρχον προϊόν, με σκοπό την επέκταση του κύκλου.
- Να προβεί σε αλλαγές στην τεχνολογία παραγωγής ώστε να καταστήσει το προϊόν πιο ανταγωνιστικό.
Ωστόσο, το καινοτόμο προϊόν από μόνο του δεν επαρκή για την επιβίωση και τη κερδοφορία της επιχείρησης. Οι επιχειρήσεις οφείλουν να παράγουν το προϊόν τους με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο. Η ραγδαία βελτίωση της τεχνολογίας και κυρίως στον τομέα των ΤΠΕ, έχουν επηρεάσει και τις παραγωγικές διαδικασίες. Υπάρχει στενή σχέση μεταξύ της προόδου ενός προϊόντος μέσω του κύκλου ζωής του και του τρόπου παραγωγής του. Καθώς ο κύκλος ζωής προχωρά, η έμφαση από την τεχνολογία που συνδέεται με το προϊόν μετατοπίζεται στις τεχνολογίες που συνδέονται με την ελαχιστοποίηση του κόστους παραγωγής. Σε όλα τα στάδια του κύκλου, η παραγωγική διαδικασία μπορεί να αναζωογονηθεί» από την τεχνολογική καινοτομία.