Το βυζαντινό κράτος περιβαλλόταν από πολλούς λαούς. Κάποιοι ζούσαν εκεί από παλιά ενώ άλλοι εμφανίζονταν για πρώτη φορά, κατά τις μετακινήσεις τους. Οι Βυζαντινοί επικοινωνούσαν μαζί τους και προσπαθούσαν να διατηρούν καλές σχέσεις.
Όλοι αυτοί οι λαοί γνώριζαν την Κωνσταντινούπολη, θαύμαζαν τη ζωή και τον πλούτο της και ονειρεύονταν να την κατακτήσουν κάποτε. Δημιουργούσαν προβλήματα στην αυτοκρατορία:
- Έκαναν επιδρομές, λεηλατούσαν και κατέστρεφαν τις καλλιέργειες,
- καταλάμβαναν τις ακρινές επαρχίες της αυτοκρατορίας και
- αιχμαλώτιζαν τους κατοίκους τους.
- Έκλειναν ακόμη τα στενά περάσματα των δρόμων της στεριάς και της θάλασσας και
- δυσκόλευαν το εμπόριο και τον ανεφοδιασμό της πρωτεύουσας με σιτάρι, πρώτες ύλες και άλλα αγαθά.
- Πολλές φορές μάλιστα, στα χρόνια ανάμεσα στον 7ο και τον 11ο αιώνα, παραβίαζαν τα σύνορα, έφταναν με στρατό και στόλο έξω από τα τείχη της Κωνσταντινούπολης και την πολιορκούσαν από στεριά και θάλασσα.
Οι Βυζαντινοί αντιμετώπιζαν τους λαούς αυτούς με μέσα:
- πολεμικά (μάχες)
- οικονομικά (καταβολή χρηματικών ποσών)
- διπλωματικά (πρεσβείες, γάμοι μεταξύ μελών βασιλικών οικογενειών, εκχριστιανισμός κ.ά.)
Οι Σλάβοι
Οι Σλάβοι ήταν γνωστοί στους Βυζαντινούς από τον 4ο αιώνα. Κατοικούσαν πάνω από το Δούναβη, ανάμεσα στους ποταμούς Δνείπερο και Βιστούλα.
Ασχολούνταν με τη γεωργία και ήταν ικανοί τεχνίτες ξυλουργοί. Ιδιαίτερη επίδοση είχαν στην κατασκευή μονόξυλων και άλλων πλωτών μέσων.
Η μετακίνηση των Αβάρων στην ίδια περιοχή ανάμειξε τους δύο λαούς και τους έφερε σε κάποιες προστριβές μεταξύ τους. Μετά την οριστική εγκατάσταση των Αβάρων εκεί, πολλοί Σλάβοι, πιεζόμενοι, πέρασαν το Δούναβη και, ως ασύνταχτες ομάδες, εγκαταστάθηκαν νοτιότερα στα βυζαντινά εδάφη.
Άλλοι από αυτούς όμως, συνεργαζόμενοι με τους Αβάρους, έκαναν επιδρομές στις ίδιες περιοχές φτάνοντας ως τη Θεσσαλονίκη.
Οι Άβαροι
Οι Άβαροι ήταν λαός που προερχόταν από τις στέπες της Ασίας, συγγενής με τους Ούννους και τους μεταγενέστερους Μογγόλους. Εμφανίζονται για πρώτη φορά στο Βυζάντιο στα μέσα του 5ου αιώνα. Το 558 στέλνουν πρεσβευτές στην Αυλή του αυτοκράτορα Ιουστινιανού.
Οι Άβαροι εγκαθίστανται πάνω από τον Δούναβη και κατακτούν τον λαό των Σλάβων που ζούσε σ΄ εκείνες τις περιοχές. Για ένα περίπου αιώνα οι Άβαροι και οι Σλάβοι ζουν και πολεμούν μαζί.
Στο τέλος του 6ου αιώνα Άβαροι και Σλάβοι πέρασαν το Δούναβη και κατέκλυσαν τις βόρειες επαρχίες του Βυζαντίου. Κατέβηκαν στη Θράκη και τη Μακεδονία και λεηλάτησαν τη Φιλιππούπολη, την Ανδριανούπολη και τη Θεσσαλονίκη.
Οι Βυζαντινοί στο διάστημα αυτό είχαν παρόμοια προβλήματα στα ανατολικά σύνορα με τους Πέρσες. Γι’ αυτό προσπάθησαν να τους αντιμετωπίσουν με στρατό, με χρήματα και με συνθήκες ειρήνης, τις οποίες όμως συχνά οι επιδρομείς παραβίαζαν.
Οι Βούλγαροι
Οι Βούλγαροι ήταν λαός ασιατικής καταγωγής. Στο χώρο της Ευρώπης εμφανίστηκαν στα τέλη του 5ο αιώνα και αρχικά εγκαταστάθηκαν στη βορειοανατολική περιοχή του Εύξεινου Πόντου. Από εκεί μετακινήθηκαν νοτιότερα και κατέλαβαν την περιοχή πάνω από τις εκβολές του Δούναβη, που ήταν το βόρειο σύνορο της αυτοκρατορίας.
Έχοντας το χώρο αυτό ως ορμητήριο, στα μέσα του 7ου αιώνα, πέρασαν το Δούναβη και λεηλατώντας τις βυζαντινές επαρχίες, εγκαταστάθηκαν στην περιοχή που ορίζεται από το Δούναβη, την οροσειρά του Αίμου και τον Εύξεινο Πόντο.
Οι Βυζαντινοί δεν κατάφεραν να τους εμποδίσουν. Γι’ αυτό υπέγραψαν συνθήκη ειρήνης μαζί τους, που τους επέτρεπε να μένουν μόνιμα στα εδάφη της αυτοκρατορίας, με την υποχρέωση να εμποδίζουν άλλους λαούς να κάνουν το ίδιο.
Οι Άραβες και ο Μωάμεθ
Οι Άραβες, ως τα μέσα του 7ου μ.Χ., αιώνα, ζούσαν στην άγονη αραβική χερσόνησο, χωρισμένοι σε ομάδες και φυλές.
Οι περισσότεροι απ’ αυτούς ήταν νομάδες, που αναζητούσαν καλύτερη ζωή και νερό, μετακινούμενοι από περιοχή σε περιοχή στις παρυφές της ερήμου. Άλλοι ήταν έμποροι και καμηλιέρηδες, που μετέφεραν με καραβάνια ταξιδιώτες και εμπορεύματα στις γειτονικές χώρες.
Οι Άραβες έμποροι γνώρισαν στα ταξίδια τους τις θρησκείες και τους πολιτισμούς των γειτονικών λαών. Ένιωθαν θαυμασμό και γοητεία γι’ αυτούς, αλλά στέκονταν διστακτικοί απέναντι τους. Το μικτό αυτό συναίσθημα των συμπατριωτών του εκμεταλλεύτηκε και αξιοποίησε ο Μωάμεθ, ένας έξυπνος και τολμηρός έμπορος-αρχηγός καραβανιών.
Η αποκάλυψη του Γαβριήλ στον Μωάμεθ.
Ο Μωάμεθ πήρε στοιχεία πίστης από τις μονοθεϊστικές θρησκείες, το χριστιανισμό και τον ιουδαϊσμό, και λατρείας από την περσική και την αραβική παράδοση κι έφτιαξε μια νέα θρησκεία, τον ισλαμισμό. Οι αρχές και οι ιδέες του Ισλάμ καταγράφηκαν στο ιερό βιβλίο των Μουσουλμάνων, το Κοράνιο.
Το 622 μ.Χ. διωγμένος από τη Μέκκα, την ιερή πόλη των Αράβων, πήγε στη Μεδίνα και από εκεί άρχισε τη διδασκαλία του.
Οι πιστοί της νέας θρησκείας, του ισλάμ, που σημαίνει αφοσίωση στο Θεό, ονομάστηκαν μουσλίμ ή μουσουλμάνοι και η θρησκεία τους ισλαμισμός. Η θρησκεία αυτή έγινε δεσμός ενότητας όλων των αραβικών φυλών και τις βοήθησε να οργανωθούν ένα έθνος, το αραβικό.
Ο βυζαντινός στρατός
Ώρα για επανάληψη και εξάσκηση…
(κλικ στην εικόνα)
(κλικ στην εικόνα)
(κλικ στην εικόνα)
Δείτε κι αυτό…