Στο κεφάλαιο αυτό θα μάθετε:
Να περιγράφετε τον οριζόντιο διαμελισμό της Ελλάδας.
Να βρίσκετε στο χάρτη τα ακρωτήρια, τις χερσονήσους τους κόλπους,τους πορθμούς και τους ισθμούς της Ελλάδας.

 Η ακτογραμμή της χώρας μας παρουσιάζει μια μεγάλη εναλλαγή απόκρημνων ακτών, αμμουδερών παραλιών, μικρών και μεγάλων χερσονήσων, μαγευτικών όρμων, κόλπων, καθώς και μικρών και μεγάλων νησιών. Άλλωστε ολόκληρη η Ελλάδα είναι ένα ακτογραφικό στοιχείο, είναι το «ακρωτήριο» της Βαλκανικής χερσονήσου (της χερσονήσου του Αίμου).

Το σύνολο των ακτογραφικών στοιχείων της χώρας μας αποτελεί τον οριζόντιο διαμελισμό της και επειδή παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία μορφών, η χώρα μας έχει πολύ μεγάλο μήκος ακτών.

Οι χερσόνησοι και οι κόλποι της Ελλάδας

Τα ακρωτήρια της Ελλάδας

Οι πορθμοί, οι ισθμοί και οι διώρυγες της Ελλάδας

 

Πορθμός ένα κομμάτι θάλασσας που χωρίζει δύο ξηρές και ενώνει δύο θάλασσες.

Διώρυγα είναι μεγάλο τεχνητό κανάλι που ενώνει δύο θάλασσες ή λίμνες ή ποταμούς.

Ισθμός είναι στενή λωρίδα ξηράς που ενώνει δύο στεριές και χωρίζει δύο θάλασσες.

Ο ισθμός και η διώρυγα της Κορίνθου.

 Η Δίολκος  ήταν ο ειδικής κατασκευής πλακόστρωτος δρόμος που συνέδεε τις δύο άκρες του Ισθμού της Κορίνθου και πάνω στον οποίο σύρονταν κατά την αρχαιότητα από δούλους τα πλοία από τον Κορινθιακό στον Σαρωνικό Κόλπο και αντίστροφα.

Από την αρχαιότητα ο τύραννος της Κορίνθου Περίανδρος είχε σκεφτεί να «κόψει» το κομμάτι γης (τον ισθμό) που εμπόδιζε την πλεύση των πλοίων από τον Κορινθιακό στο Σαρωνικό Κόλπο. Στους νεώτερους χρόνους ο Ιωάννης Καποδίστριας σκέφτηκε να πραγματοποιήσει τη διόρυξη (να κατασκευάσει διώρυγα), αλλά το οικονομικό κόστος ήταν απαγορευτικό για ένα τέτοιο εγχείρημα. Πολύ αργότερα, η ελληνική κυβέρνηση προχώρησε στην υλοποίηση του έργου, το οποίο ξεκίνησε το Μάρτιο του 1882. Το έργο ανέλαβε ο Ούγγρος στρατηγός Τυρ. Τα εγκαίνια της Διώρυγας της Κορίνθου έγιναν στις 25 Ιουλίου 1893.

 Η διώρυγα του Ξέρξη

Η Διώρυγα του Ξέρξη ήταν ένα μεγάλο έργο της αρχαιότητας που κατασκευάστηκε στην χερσόνησο του Άθω, στη Χαλκιδική, από τον Πέρση βασιλιά Ξέρξη κατά την διάρκεια των Περσικών πολέμων.

Η διώρυγα κατασκευάστηκε το 480 π.Χ. κατά τη διάρκεια μιας ακόμα εκστρατείας των Περσών. Ο Ξέρξης ήθελε να αποφύγει τον περίπλου του Άθω, καθώς την τελευταία φορά που το επιχείρησε είχε βυθιστεί ο στόλος του Μαρδόνιου. Την περιγραφή της διώρυγας μας τη μετέφερε ο Ηρόδοτος και ο Θουκυδίδης, αλλά μεταγενέστεροι ιστορικοί την αμφισβήτησαν γράφοντας ότι ο Πέρσης βασιλιάς κατασκεύασε Δίολκο και όχι διώρυγα. Πάντως οι σημερινές έρευνες δείχνουν ότι ήταν διώρυγα.

Η διώρυγα σήμερα βρίσκεται θαμμένη και έχει εντοπιστεί ανάμεσα στα χωριά Νέα Ρόδα και Τρυπητή. Το 2008 έγιναν έρευνες από Βρετανούς και Έλληνες μηχανικούς που έδειξαν την ακριβή της θέση αλλά και τις διαστάσεις της. Η διώρυγα έχει μήκος δύο χιλιόμετρα και πλάτος 30 μέτρα και το μέγιστο βάθος της υπολογίζεται στα 15 μέτρα. Είναι ορατή από μεγάλο ύψος, αφού η θέση έχει πάθει καθίζηση. Οι αρχαιολογικές έρευνες έχουν δείξει ότι αμέσως μετά τη χρήση της από τον Ξέρξη εγκαταλείφθηκε και με τα χρόνια επιχωματώθηκε.

Ώρα για επανάληψη και εξάσκηση…

Δείτε κι αυτό…