Η πνευματική και καλλιτεχνική κίνηση που εμφανίστηκε στην Ευρώπη στα μέσα του 14ου αιώνα ονομάζεται Αναγέννηση. Στη διάρκεια της εκφράστηκαν νέες ιδέες, οι οποίες επηρέασαν πολλούς τομείς της ζωής των ανθρώπων. Κατά τον 16ο αιώνα οι νέες ιδέες επεκτάθηκαν και στο χώρο της θρησκείας, οδηγώντας στη Θρησκευτική Μεταρρύθμιση.
Αναγέννηση – ουμανισμός – θρησκευτική μεταρρύθμιση.
Η Αναγέννηση εμφανίστηκε πρώτα στην περιοχή της Βόρειας Ιταλίας και μέσα σε δυο αιώνες διαδόθηκε σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Φλωρεντία
Ο Καθεδρικός Ναός της Φλωρεντίας. Το θόλο του κατασκεύασε ο Φιλίππο Μπρουνελέσκι.
Κύριο χαρακτηριστικό της η στροφή των ανθρώπων του πνεύματος στη μελέτη του αρχαίου ελληνικού και ρωμαϊκού πολιτισμού. Σημαντική στη στροφή αυτή ήταν η συμβολή Ελλήνων λόγιων (όπως ο Βησσαρίων, κλικ εδώ) που μετά την Άλωση της Πόλης (1453) κατέφυγαν στη Δ. Ευρώπη.
Στα πλαίσια της Αναγέννησης διαμορφώνεται ο Ουμανισμός (Ανθρωπισμός), κίνημα της Αναγέννησης που εμπνεύσθηκε από την ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα. Οι Ουμανιστές, πιστεύοντας στην αξία της γνώσης, έδωσαν έμφαση στον άνθρωπο και στις δυνατότητές του, θέλοντας να προχωρήσουν σε μια πολιτιστική και εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του Θεοφοβικού μοντέλου που επικρατούσε ως τότε. Εξυμνούν τον άνθρωπο και τα δημιουργήματά του, δίνοντας έμφαση στην προσπάθειά του να εκμεταλλευτεί τις δυνατότητές του για να αλλάξει και να βελτιώσει την τύχη του.
Οι ιδέες του Ουμανισμού διαδόθηκαν γρήγορα μέσω της εφεύρεσης της τυπογραφίας από τον Ιωάννη Γουτεμβέργιο.
Μεγάλη άνθιση γνωρίζουν κατά τα χρόνια της Αναγέννησης τέχνες όπως η ζωγραφική, η γλυπτική και η αρχιτεκτονική.
Μεγάλες μορφές της Αναγέννησης ήταν οι ζωγράφοι Σάντρο Μποτιτσέλι, Λεονάρντο Ντα Βίντσι, Μιχαήλ Άγγελος και Ραφαήλ καθώς και ο αρχιτέκτονας Φίλιππος Μπρουνελέσκι.
Σπουδαία προσωπικότητα ήταν και ο Ολλανδός θεολόγος και φιλόλογος Έρασμος, που θεωρούσε ως αρετές την καλοσύνη και την ανοχή. Την αγάπη για τα ανθρώπινα δημιουργήματα διέδωσε με τα έργα του ο Άγγλος θεατρικός συγγραφέας Ουίλιαμ Σαίξπηρ. Στην Ισπανία διακρίθηκαν ο Μιχαήλ Θερβάντες με το μυθιστόρημα «Δον Κιχώτης» κι ο ζωγράφος Δομήνικος Θεοτοκόπουλος ή Ελ Γκρέκο (Ο Έλληνας).
Εικονική ξενάγηση στην Αναγεννησιακή Φλωρεντία (κλικ).
Εκτός όμως από τα γράμματα και τις τέχνες, αναπτύχθηκαν και οι επιστήμες. Την περίοδο της Αναγέννησης διατυπώθηκαν οι αστρονομικές θεωρίες του Κοπέρνικου και του Γαλιλαίου, ενώ βελτιώθηκε πολύ η ανατομία και η ιατρική.
Η θρησκευτική μεταρρύθμιση.
Στις αρχές του 16ου αιώνα (1517) με τη Θρησκευτική Μεταρρύθμιση οι νέες αυτές ιδέες άρχισαν να επηρεάζουν και τη θρησκεία. Η πρώτη φάση της ονομάζεται Προτεσταντική Μεταρρύθμιση. Οι Προτεστάντες, με επικεφαλής τον Γερμανό μοναχό Μαρτίνο Λούθηρο και αφορμή την πώληση συχωροχαρτιών (έγγραφα που βεβαίωναν την άφεση αμαρτιών), εναντιώθηκαν στην εξουσία του Πάπα και στις καταχρήσεις της και δημιούργησαν ξεχωριστή γερμανική εκκλησία.
Παρόμοιες ήταν οι εξελίξεις στην Αγγλία αλλά και στην Ελβετία, με πρωτεργάτη τον Ιωάννη Καλβίνο.
Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία αντέδρασε στην Προτεσταντική Μεταρρύθμιση με την Καθολική Μεταρρύθμιση (Αντιμεταρρύθμιση). Με μια σειρά από μέτρα, όπως η ίδρυση θρησκευτικών ταγμάτων, προσπαθεί να φέρει και πάλι τους Προτεστάντες με το μέρος της.
Οι παραπάνω εξελίξεις στη θρησκεία έχουν ως αποτέλεσμα να σημειώνονται την περίοδο της Αναγέννησης συχνοί πόλεμοι μεταξύ Προτεσταντών και Καθολικών. Παράλληλα όμως ενισχύθηκε η πίστη στη λογική και στην αυτονομία του ανθρώπου και αναπτύχθηκε, κυρίως στο αγγλικό πολιτικό σύστημα, η αρχή της αντιπροσωπευτικής εξουσίας.
Ώρα για εξάσκηση…
Αντιστοίχισε εικόνες με ονόματα.
