Β1. Η ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΥ

  Από το 1204 με την 4η Σταυροφορία πολλές περιοχές της ελληνικής χερσονήσου είχαν περιέλθει σε λατινική κυριαρχία. Στην Ανατολή οι Σελτζούκοι Τούρκοι είχαν ήδη από τον 11ο αιώνα καταλάβει αρκετά εδάφη της τότε βυζαντινής αυτοκρατορίας. Στα τέλη του 13ου αιώνα ένα νέο τουρκικό κράτος, το οθωμανικό, υποκατέστησε το σελτζουκικό, κυριαρχώντας σε ολόκληρη τη Μικρά Ασία -μεγάλο μέρος των κατοίκων της οποίας εξισλαμίστηκε- και επεκτείνοντας τις κτήσεις του και στη Βαλκανική Χερσόνησο μέσα σε έναν μόλις αιώνα.

[slideboom id=615977&w=425&h=370]

  Πριν συμπληρώσει δύο αιώνες ύπαρξης το οθωμανικό κράτος κατόρθωσε να καταστεί αυτοκρατορία, καθώς κατέλαβε την Κωνσταντινούπολη στα 1453, χρονολογία από την οποία συμβατικά ορίζουμε την αρχή της Τουρκοκρατίας, εφόσον έπαψε πλέον να υφίσταται η Βυζαντινή Αυτοκρατορία.

  Μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς Τούρκους (1453), ο μοναδικός δυτικός κυρίαρχος σε περιοχές της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας με ελληνικό πληθυσμό υπήρξε η Βενετία. Η πανίσχυρη κατά την εποχή εμπορική δύναμη, που κυριαρχούσε οικονομικά στην Ανατολική Μεσόγειο, κατείχε τα Επτάνησα, την Κύπρο μέχρι το 1571, την Κρήτη μέχρι το 1669 και κατά περιόδους την Πελοπόννησο. Από τον 15° έως και τον 17° αιώνα βρισκόταν σχεδόν συνεχώς σε πόλεμο με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, διεκδικώντας κυρίως ελληνικές περιοχές. Έτσι, οι ελληνικοί πληθυσμοί των διεκδικούμενων περιοχών βρίσκονταν κάθε φορά στο δίλημμα της συνεργασίας με τον έναν κυρίαρχο, προκειμένου να αποφύγουν τον άλλο. Μόνο τα Ιόνια νησιά, με εξαίρεση τη Λευκάδα, δεν πέρασαν ποτέ σε οθωμανικά χέρια, αλλά παρέμειναν στην εξουσία των Βενετών έως το 1797,οπότε πέρασαν στα χέρια των Γάλλων και στη συνέχεια των Άγγλων.

 

15ο – 17ο αιώνα

  Τους δύο πρώτους αιώνες της Τουρκοκρατίας οι Έλληνες αντιμετωπίζουν αρκετές δυσκολίες. Τα προβλήματα που επηρέασαν τη συνοχή του ελληνικού πληθυσμού ήταν:

  • Δημογραφικά: Αρκετοί Έλληνες, για να γλιτώσουν τον Οθωμανικό ζυγό, έφυγαν στο εξωτερικό (κυρίως λόγιοι της εποχής). Ακόμη, αρκετοί κατέφυγαν στις ορεινές περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
  • Κοινωνικά: Οι βυζαντινοί άρχοντες εξαφανίστηκαν και η διοίκηση πέρασε σε Οθωμανικά χέρια.
  • Οικονομικά: Οι υπόδουλοι καλούνταν να πληρώσουν εξαντλητικούς φόρους.

  Παρόλα αυτά, οι Έλληνες κατάφεραν, με τη βοήθεια της Εκκλησίας, να διαφυλάξουν τρία βασικά στοιχεία της εθνικής τους ταυτότητας: τη θρησκεία, τη γλώσσα και την παράδοση.

16ος αιώνας και μετά….

Από τα μέσα του 16ου αιώνα βελτιώθηκε κάπως η κατάσταση των υπόδουλων Ελλήνων.

  1. Μειώθηκαν οι πολεμικές συγκρούσεις.
  2. Περιορίστηκε η φορολογία.
  3. Περιορίστηκε το παιδομάζωμα.
  4. Τονώθηκε η παιδεία με τη συμβολή των Ελλήνων της Διασποράς.

Ενετοκρατούμενες περιοχές

O Eνετικός πτερωτός λέοντας, έμβλημα των Ενετών.

  Προβλήματα αντιμετώπιζαν και οι υπήκοοι των Βενετών.

  1. Δεν επιτρεπόταν η συμμετοχή τους στη διοίκηση.
  2. Οι Βενετοί κατείχαν τα ανώτερα θρησκευτικά αξιώματα και την περιουσία της Εκκλησίας.
  3. Οι υπόδουλοι πλήρωναν βαρύτατη φορολογία.
  4. Συμμετείχαν σε αγγαρείες για την κατασκευή δημοσίων έργων.

  Όλα αυτά οδηγούσαν σε συχνές εξεγέρσεις εναντίων των κατακτητών με γνωστότερη την εξέγερση στη Ζάκυνθο το 1628, γνωστή και ως “ρεμπελιό των ποπολάρων.

Ευγενείς (πάνω) και αστοί (κάτω) στα Επτάνησα.

Οι διακρίσεις σε βάρος των Ελλήνων σταδιακά περιορίστηκαν λόγω ότι:

  1. Πολλές βενετοκρατούμενες περιοχές έπεφταν στα χέρια των Οθωμανών.
  2. Η μακραίωνη συνύπαρξη βελτίωσε τις σχέσεις των δύο λαών.
  3. Μικτοί γάμοι και κοινές οικονομικές δραστηριότητες έκαναν τους Βενετούς πιο φιλικούς απέναντι στους Έλληνες.

Ώρα για εξάσκηση…

(Κλικ στην εικόνα)

[slideboom id=648067&w=425&h=370]