Φύλλο εργασίας

1. Βρείτε πληροφορίες για τον Κύπριο ποιητή Κ. Χαραλαμπίδη

2. Να αναζητήσετε πληροφορίες για το ιστορικό γεγονός στο οποίο αναφέρεται το ποίημα

3.

Εκείνο που κάνει τη διαφορά ανάμεσα σ’ έναν επίδοξο και σ’ έναν επαγγελματία συγγραφέα, δεν είναι μόνο το ταλέντο και η τύχη. Ο πιο σημαντικός παράγοντας είναι η σταθερή κι επίμονη άσκηση στη γραφή. Ωστόσο, το να βρει κανείς τον χρόνο και την έμπνευση να γράψει δεν είναι πάντα εύκολο. Εδώ είναι που οι ασκήσεις δημιουργικής γραφής βοηθούν. Μπορούν ν’ αυξήσουν την παραγωγή ιδεών, να οδηγήσουν στο ξεκίνημα μιας ιστορίας και, ακόμη και αν μερικές φορές καταλήγουν σε αδιέξοδο, δεν παύουν να είναι ένας πολύ καλός τρόπος εξάσκησης των συγγραφικών δεξιοτήτων. Επίσης, αν ο χρόνος που μπορούμε να διαθέσουμε στο γράψιμο είναι περιορισμένος, υπάρχει πληθώρα σύντομων ασκήσεων, για τις οποίες δεκαπέντε με  είκοσι λεπτά είναι αρκετά.

Για όλους αυτούς τους λόγους, συγκεντρώσαμε δέκα ασκήσεις δημιουργικής γραφής, από βιβλία και διάφορες σελίδες του Διαδικτύου. Μπορούν να πραγματοποιηθούν ατομικά ή σ’ ένα εργαστήρι δημιουργικής γραφής. Ξεχωρίσαμε τις τρεις τελευταίες ως πιο κατάλληλες για το περιβάλλον του σχολείου, προτείνοντας ταυτόχρονα και τη βαθμίδα της εκπαίδευσης στην οποία θα μπορούσαν να δοκιμαστούν.

[Ατομικές ασκήσεις]

ΑΦΗΓΗΣΗ

Γράφουμε τη φανταστική αυτοβιογραφία μας σε 1-2 σελίδες. (Αν περιέχει και αληθινές πληροφορίες ανάμεικτες με τις ψεύτικες δεν βλάπτει).

Έχουμε γίνει ογδόντα πέντε χρόνων και θυμόμαστε όλα ή κάποια από τα παρακάτω:

(α) το ωραιότερο ταξίδι μας

(β) το καλύτερο παιχνίδι ή κόσμημα που μας δώρισαν

(γ) πόσο ξύλο έχουμε φάει ή έχουμε δώσει

(δ) ποια ένεση είχε πονέσει, ποιο σιρόπι ήταν το πιο σιχαμερό κ.λπ.

(ε) το πιο όμορφο δώρο που κάναμε και σε ποιον

(στ) το νοστιμότερο γεύμα ή δείπνο

(ζ) το πιο αστείο περιστατικό

(η) το καλύτερο χορευτικό φοιτητικό πάρτι

(θ) πότε και πώς γίναμε μούσκεμα στη βροχή

(ι) πότε, πώς και γιατί μεθύσαμε μια φορά.

ΠΗΓΗ: Μίμης Σουλιώτης (2012) , Δημιουργική Γραφή, οδηγίες πλεύσεως (βιβλίο εκπαιδευτικού), Ομάδα εργασίας Αλίκη Συμεωνάκη (συντονίστρια) Μαρίνα Αρμεύτη Ελένη Ζάουρα Χριστίνα Ιωακειμίδου Ειρήνη Λαρδούτσου,  Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Υπηρεσία Ανάπτυξης Προγραμμάτων

Καταγράψτε τουλάχιστον δέκα αρχικές φράσεις από διηγήματα που δεν έχετε διαβάσει. Στη συνέχεια, χωρίς να διαβάσετε παρακάτω, γράψτε σε διακόσιες λέξεις τη συνέχεια της αφήγησης, για κάθε μία από τις φράσεις που καταγράψατε.

Γράψτε μια ιστορία από την αφηγηματική σκοπιά ενός εφήβου. Το θέμα μπορεί να είναι ένα ραντεβού ή ένα βράδυ με φίλους. Χρησιμοποιήστε ενεστώτα χρόνο, καθαρή γλώσσα, περιγράψτε με ακρίβεια μικρές λεπτομέρειες και βάλτε σλανγκ στους διαλόγους. Το σκηνικό θα μπορούσε να είναι ένα πάρκο στα προάστεια μιας πόλης. Ξεκινήστε την ιστορία μερικά λεπτά αφότου κάτι δραματικό έχει συμβεί εκεί (π.χ.  ένας καβγάς ή μια σύλληψη εγκληματία. Σε 500 λέξεις).

ΠΗΓΗ (για τις δύο ασκήσεις): David Morley (2007), The Cambridge introduction to creative writing, Cambridge University Press, New York

Δημιουργήστε έναν ήρωα με τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας ενός προσώπου που αγαπάτε. Τα φυσικά χαρακτηριστικά του, όμως, ν’ ανήκουν σε κάποιον που δεν αγαπάτε.

ΠΗΓΗ: http://www.writersdigest.com/online-editor/a-12-day-plan-of-simple-writing-exercise\

Γράψτε για δύο ανθρώπους που βλέπουν ο ένας τον άλλον για πρώτη φορά.

ΠΗΓΗ: http://thinkwritten.com/365-creative-writing-prompts/

ΠΟΙΗΣΗ

7x7x7: Βρείτε το έβδομο βιβλίο από ένα ράφι της βιβλιοθήκης σας. Ανοίξτε το στη σελίδα επτά. Βρείτε την έβδομη πρόταση της σελίδας. Γράψτε ένα επτάστιχο ποίημα που ξεκινά με την πρόταση αυτή.

ΠΗΓΗ: http://writetodone.com/10-best-creative-writing-exercises/

Παρήχηση: Γράψτε ένα ποίημα στο οποίο όλες οι λέξεις σε κάθε στίχο ξεκινούν με το ίδιο γράμμα.

Φύλλο εργασίας : Θερμοπύλες Κ. Π. Καβάφης                                     Ημερομηνία :

1. Αφού συμβουλευτείτε τις παρακάτω σελίδες : http://www.kavafis.gr/kavafology/bio.asp και http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL105/583/3820,16783/ γράψτε ένα σύντομο βιογραφικό σημείωμα για τον Καβάφη.
2. Λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ποιήματα του Κ. Καβάφη διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες σύμφωνα με το περιεχόμενό τους :

• Ιστορικά
• Διδακτικά – φιλοσοφικά
• Αισθησιακά-Ηδονικά
  να μελετήσετε το ποίημα και να το εντάξετε στην/ στις κατηγορία/-ες που ανήκει. Να αιτιολογήσετε την επιλογή σας.

3. Βρείτε πληροφορίες για τη μάχη των Θερμοπύλων καθώς και για τον ρόλο του Εφιάλτη. 
4. Αφού ακούσετε την απαγγελία του ποιήματος https://www.youtube.com/watch?v=jz0oa_pbCDA να καταγράψετε τα συναισθήματα που σας δημιούργησε.
5. Αφού μελετήστε τη γλώσσα του ποιήματος και ιδιαίτερα τους τύπους : τες πράξεις , εις μικρόν γενναίοι, ομιλούντες, να επιβεβαιώσετε την παρακάτω φράση για την Καβαφική γλώσσα «Ο Καβάφης ανήκει στη λογοτεχνική γενιά που  « διεύρυν[ε] το εκφραστικό  φάσμα της δημοτικής » όχι απλά επειδή συνδύασε λέξεις και στοιχεία της λόγιας παράδοσης με εκφράσεις και τύπους της λαϊκής, αλλά διότι χρησιμοποίησε λέξεις και εκφράσεις απ΄ όλες τις ιστορικές φάσεις της  ελληνικής γλώσσας συνυφαίνοντας αβίαστα στοιχεία από την αρχαία, μεσαιωνική και νεότερη Ελληνική.  Έτσι ενσωμάτωσε στον λιτό προφορικό λόγο της ποίησής του γλωσσικά στοιχεία με τον ίδιο τρόπο που ο κάθε μορφωμένος Έλληνας σήμερα έχοντας απελευθερώσει εκφραστικά την γλώσσα του από την  αντιπαλότητα καθαρεύουσας – δημοτικής, κάνει σωστή χρήση του πλούτου της Ελληνικής αναμιγνύοντας  λεξιλόγιο και μορφές και από τον λόγιο γραπτό και τον απλούστερο προφορικό λόγο.
6. Χωρίστε το ποίημα σε ενότητες και δώστε ένα τίτλο στην καθεμιά.
7. Ποιοι συμβολισμοί υπάρχουν στο ποίημα ;
   Εφιάλτης : ………………………………………………………………………
   Θερμοπύλες : …………………………………………………………………..
   Μήδοι : ………………………………………………………………………….

1.Ακούστε το
μπορείτε να ζητήσετε από κάποιον άλλον να σας διαβάσει το μάθημα ή ακόμα και τον ίδιο σας τον εαυτό χρησιμοποιώντας ένα μαγνητοφωνάκι στο οποίο ηχογραφήσατε τις πληροφορίες.Από αυτή τη μέθοδο επωφελούνται περισσότερο οι ακουστικοί τύποι.

2.Περπατήστε!

Διαβάστε και προσπαθήστε να πείτε από έξω το μάθημα περπατώντας. Με αυτό τον τρόπο χρησιμοποιείτε το αριστερό και δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου σας γεγονός που θα διευκολύνει τη μνημονική σας ικανότητα.

3.Κάντε ένα διάλειμμα.

Είναι πολύ σημαντικό να διαβάζετε για 30-40 λεπτά και μετέπειτα να κάνετε ένα μικρό διάλειμμα 5-10 λεπτών. Με αυτό τον τρόπο οι πληροφορίες διατηρούνται καλύτερα χωρίς να κατακλύζεται το μυαλό σας από δεδομένα τα οποία δεν μπορεί να «χωνέψει». Όταν επιστρέψετε,  πείτε από έξω για άλλη μια φορά τα όσα μάθατε.

4.Τεχνική της επανάληψης:

Διαβάζετε κάθε μία παράγραφο και τη «λέτε» από έξω 3 ή 4 φορές προτού περάσετε στην επόμενη. Εφαρμόστε το για 4 παραγράφους το μέγιστο. Μετέπειτα, πείτε όλα όσα μάθετε από την αρχή, δηλαδή, το περιεχόμενο όλων των παραγράφων.

5.Τεχνική των ακρωνυμίων:
αυτό μπορεί να φανεί χρήσιμο σε περιπτώσεις ασύνδετου σχήματος ή εκμάθησης κατηγοριών/ λίστας στοιχείων κλπ. Για παράδειγμα, «οι πόλεις μεγάλωναν χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είχαν κάποια ομοιότητα με τα βιομηχανικά, εμπορικά, χρηματιστικά, αστικά κέντρα της Δύσης». Το ασύνδετο σχήμα με τα 4 συνεχόμενα επίθετα δυσχεραίνει την απομνημόνευση. Οπότε, μπορούμε να σχηματίσουμε ένα σύντομο ακρωνύμιο το οποίο θα μας θυμίσει τα αρχικά γράμματα και θα βοηθήσει στην ανάκληση της σωστής λέξης.

6. Βγάλτε από μέσα σας τον καλλιτέχνη! Η οπτικοποίηση βοηθάει κατά κύριο λόγο στην κατανόηση. Δεν αποτελεί καθαρή μέθοδο απομνημόνευσης, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με τη μέθοδο 7. Για παράδειγμα, “Ο Πρωταγόρας αναφέρει την κλοπή της φωτιάς ως ύψιστη πράξη φιλανθρωπίας του Προμηθέα και συγχρόνως ως στάδιο της επίπονης πορείας του ανθρώπου από τα δεσμά της βιολογικής ανάγκης στην αυτονομία του νοήμονος όντος.“

7. Φάτε σωστά!
Υπάρχουν φαγητά τα οποία βελτιώνουν την μνημονική ικανότητα. Ενσωματώστε τα στην καθημερινή σας διατροφή ώστε να έχετε αποτελέσματα μακροπρόθεσμα. Τα φαγητά των εξετάσεων είναι τα εξής:

• αβοκάντο, μύρτιλλα, μπρόκολο,
• σέλινο, λάδι καρύδας, πράσινα λαχανικά,
• εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο,
• μαύρη σοκολάτα, σολομός, καρύδια.

8. Χρησιμοποιείστε βοηθήματα για να αποκλείσετε τα εξωτερικά ερεθίσματα.
Συχνά, οι οπτικοί τύποι αποζητούν ένα ήρεμο περιβάλλον ώστε να συγκεντρωθούν. Συνεπώς, μια προφανή λύση θα ήταν η απομόνωση. Ωστόσο, αυτό δεν είναι πάντα εύκολο. Εναλλακτικά, δοκιμάστε να χρησιμοποιήσετε τα ακουστικά σας ακούγοντας συγκεκριμένους ήχους. Καλές επιλογές αποτελεί ο white noise [π.χ.  celestial white noise ] (ή brown noise)  ή τα brainwaves [ π.χ. Retain Information during study ] [ΠΡΟΣΟΧΗ! Χρησιμοποιήστε ακουστικά] .

9. Βάλτε χρώμα στη ζωή σας!
Ένας καλός τρόπος για να κατηγοριοποιείτε τα δεδομένα που μαθαίνετε είναι να επιλέξετε ένα συγκεκριμένο χρώμα για κάθε κατηγορία. Για παράδειγμα, κάθε λέξη που αποτελεί έναν όρο μπορείτε να τη χρωματίζετε ροζ ή κάθε τι σχετικό με την περίοδο της Βιομηχανικής επανάστασης να το συγκεντρώσετε σε κόκκινες καρτέλες.

10. Μάθετε να χρησιμοποιείτε και άλλα εργαλεία!
Τα σχολικά βιβλία δεν αρκούν. Η ανεπάρκειά τους δεν αφορά την περιορισμένη γνώση που προσφέρουν αλλά σχετίζεται και με το γεγονός ότι πολλές φορές  είναι δυσνόητα. Μη διστάσετε να χρησιμοποιήσετε και άλλες πήγες ιδιαίτερα όταν πρόκειται για κάποιους βασικούς ορισμούς. Το βασικότερο εργαλείο σας δεν αποτελεί ένα πρόσθετο σχολικό βοήθημα, αλλά ένα λεξικό! Αυτού του είδους η τακτική είναι εξαιρετικά κρίσιμη στο μάθημα της Ιστορίας. Αν γνωρίζετε σε ποια περίοδο βρίσκεστε αλλά και τα βασικότερα χαρακτηριστικά της, έχετε απαντήσει στη μισή ερώτηση!

11. Ζήτω τα Post-it (ή αλλιώς “κολλήστε τα στον τοίχο”):
αυτή η μέθοδος αφορά μόνο κάποια πολύ βασικά στοιχεία χωρίς τα οποία δεν μπορείτε να προχωρήσετε στο διάβασμά σας. Για παράδειγμα, αν μελετάτε αρχαία, είναι σημαντικό να βλέπετε συνεχώς την κλίση του λύω –λύομαι ή στην περίπτωση της Έκθεσης, να έχετε συγκεντρωμένη τη θεωρία της διαγραμματικά μπροστά στο γραφείο σας.

12. Κρατήστε σημειώσεις!
Δίπλα από κάθε παράγραφο που διαβάζετε, κρατήστε τις δικές σας σημειώσεις! Γράψτε με απλά λόγια –όπως εσείς το καταλαβαίνετε- το περιεχόμενο της παραγράφου. Είναι πολύ χρήσιμο κατά τη διάρκεια της επανάληψης να διαβάσετε πρώτα τα δικά σας σχόλια και μετέπειτα του βιβλίου καθώς τη στιγμή της επανάληψης, αυτόματα θα θυμηθείτε τι ακριβώς περιλαμβάνει.

13. Γίνετε ο δάσκαλος!
Έχετε ακούσει ένα ρητό του Einstein που λέει «Αν δεν μπορείς να το εξηγήσεις με απλά λόγια, τότε δεν το έχεις καταλάβει»; Αλλάξτε για λίγο ρόλους. Συμπεριφερθείτε ως δάσκαλος και όχι ως μαθητής. Φανταστείτε πως απέναντί σας βρίσκεται ο μαθητής σας. Προσποιηθείτε ότι του διδάσκετε το μάθημα. Εξηγήστε το του. Αυτή η μέθοδος είναι εξαιρετικά αποτελεσματική. Επωφελούνται καλύτερα οι ακουστικοί τύποι.

14. Γράψτε τα!
Μια παραδοσιακή μέθοδος απομνημόνευσης. Διαβάστε καλά την παράγραφο. Πείτε την από έξω. Και ύστερα γράψτε τη στο χαρτί. Αυτή η τακτική για κάποιους είναι πολύ αποτελεσματική. Το βασικό της μειονέκτημα είναι ότι είναι αρκετά χρονοβόρα. Ενδείκνυται για οπτικούς τύπους. Προσοχή! Μην τα γράψετε στον υπολογιστή, αλλά σε χαρτί!

15. Κάντε συσχετισμούς!
Αυτή η μέθοδος συνιστά τη συσχέτιση μιας λέξης (ή έννοιας) με ένα/ κάποια βασικά χαρακτηριστικά της συνειρμικά.

Παράδειγμα 1

«Η βιομηχανική επανάσταση, η αύξηση της παραγωγής και η δημιουργία μεγάλων πόλεων δεν θα μπορούσαν να προχωρήσουν χωρίς αυτή τη νέα δυνατότητα που θα εξασφάλιζε την τροφοδοσία των πόλεων με τρόφιμα, τα εργοστάσια με πρώτες ύλες και την αγορά με προϊόντα.»

Πως το θυμάμαι; Βιομηχανική επανάσταση = εργοστάσια←→ πρώτες ύλες. Παραγωγή = Παράγω. Γιατί; Για να τα πουλήσω → αγορά. Ανάπτυξη πόλεων= πώς; Έχω φαί να τους θρέψω → τρόφιμα.