Τα ιστολόγια (blogs) είναι ιστοσελίδες όπου αναρτάται περιεχόμενο με αντίστροφη χρονολογική σειρά, οι οποίες ενημερώνονται με ευθύνη του διαχειριστή τους.

Η αξιοποίησή τους στην εκπαιδευτική διαδικασία σχετίζεται με τις δυνατότητες που έχουν ως ψηφιακό αλλά και ως παιδαγωγικό εργαλείο δηλ. ως μαθησιακό περιβάλλον που ευνοεί την ανταλλαγή απόψεων, την αλληλεπίδραση και την παραγωγή γνώσης.

Ως ψηφιακό εργαλείο δεν απαιτεί ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις για τη δημιουργία και τη χρήση του ενώ προσφέρει ευκολία και αμεσότητα στην πρόσβαση, ξεπερνώντας τους σχολικούς χωροχρονικούς περιορισμούς, οργάνωση του περιεχομένου (χρονολογική και θεματολογική αρχειοθέτηση των δημοσιευμένων άρθρων) και δυνατότητα αξιοποίησης ποικίλων σημειωτικών πόρων (video, ήχος, εικόνα). Επίσης μέσω του σχολιασμού, της διασύνδεσης με πηγές, ιστοσελίδες και άλλα ιστολόγια, της δυνατότητας αποστολής email και της ροής μετάδοσης της πληροφορίας σε πραγματικό χρόνο προωθείται η αμφίδρομη επικοινωνία με τους χρήστες, η συμμετοχική διαδικασία και η διαμόρφωση διαδικτυακών κοινοτήτων.

Ως παιδαγωγικό εργαλείο τα ιστολόγια δημιουργούν τις προϋποθέσεις για τη διαμόρφωση αυθεντικών περιστάσεων επικοινωνίας καθώς οι δημοσιεύσεις απευθύνονται σε ένα συγκεκριμένο κοινό με το οποίο αναπτύσσεται διάλογος, ανταλλαγή ιδεών και απόψεων. Η δυνατότητα ανάρτησης σχολίων προωθεί τη διαδραστικότητα, τη δημόσια συζήτηση, τον αναστοχασμό, την ανατροφοδότηση και τις μαθησιακές αρχές που υποστηρίζουν την συνεργατική οικοδόμηση της γνώσης σε κοινωνικοπολιτισμικό πλαίσιο.

Η αξιοποίηση των ιστολογίων στην εκπαιδευτική διαδικασία παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία ανάλογα με την εξοικεόιωση του εκπαιδευτικού και των μαθητών με την τεχνολογία αλλά και το επίπεδο της τάξης πχ Α/θμια, Β/θμια κλπ.

Τα ιστολόγια μπορούν να λειτουργήσουν ως πάροχοι πληροφοριών, ως χώρος αποθήκευσης και κατηγοριοποίησης του διδακτικού υλικού και ως μέσο επικοινωνίας μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητών αποτελώντας ψηφιακά κέντρα οργάνωσης των γνωστικών και μαθησιακών αντικειμένων. Επίσης μπορούν να αποτελέσουν ψηφιακούς τόπους όπου οι μαθητές μπορούν να αναρτήσουν τις εργασίες τους και να δεχθούν τα σχόλια των συμμετεχόντων αναπτύσσοντας έτσι το διάλογο και τη συζήτηση στην τάξη. Τέλος μπορούν να υποστηρίξουν μοντέλα μικτής διδασκαλίας και μάθησης και να χρησιμοποιηθούν για «Αντεστραμμένη τάξη» γνωστή με τον διεθνή όρο «Flipped classroom»  συνδυάζοντας την τυπική  με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση.

Η Αντεστραμμένη τάξη είναι μία νέα διδακτική προσέγγιση σύμφωνα με την οποία το μοντέλο της παραδοσιακής διδασκαλίας και μάθησης αντιστρέφεται. Οι μαθητές χρησιμοποιούν νέες τεχνολογίες για να αποκτήσουν πρόσβαση στο εκπαιδευτικό υλικό που έχει αναρτήσει ο διδάσκων στο διαδίκτυο, συνήθως σε ένα ιστολόγιο, ώστε να αφιερώνεται ο χρόνος στη φυσική τάξη στην διεκπεραίωση εργασιών από τους μαθητές και την επίλυση αποριών και ζητημάτων που χρειάζονται φυσική παρουσία του εκπαιδευτικού.

Στα πλαίσια μιας προσπάθειας σχεδιασμού μαθήματος για αντεστραμμένη τάξη σε παιδιά νηπιαγωγείου, για τις ανάγκες του μαθήματος «Ψηφιακός γραμματισμός» του ΔΔΠΜΣ «Επιστήμες της Αγωγής-Τεχνολογίες Μάθησης» δημιουργήθηκε το παρακάτω βίντεο.

Το βίντεο θα μπορούσε να αναρτηθεί στο ιστολόγιο του σχολείου όπου θα έχουν την δυνατότητα τα παιδιά, με την βοήθεια των γονιών τους (αφού πρόκειται για νήπια) να το παρακολουθήσουν ώστε να γνωρίσουν το θέμα «Κύκλος του νερού» που θα συζητηθεί την επόμενη ημέρα στην τάξη. Με τον τρόπο αυτό κατά την διάρκεια τηε διδασκαλίας μέσα στην τάξη θα υπάρχει περισσότερος χρόνος ώστε να γίνει το πείραμα με την δημιουργία βροχής για να καταλάβουν τα νήπια καλύτερα την διαδικασία του κύκλου του νερού.

Κλείνοντας θα έλεγα ότι η αξιοποίηση των ιστολογίων στην εκπαιδευτική διαδικασία έγκειται σε μεγάλο βαθμό, στην εφευρετικότητα του εκπαιδευτικού και την διάθεση του να αξιοποιήσει και να ενσωματώσει τις νέες τεχνολογίες στο μάθημα του.