Το blog του 1ου ΓΕΛ Αλίμου για το θέατρο

Τη Κυριακή 22 Δεκεμβρίου 2013 η ομάδα του προγράμματος

« Θεατρική Παιδεία» παρακολούθησε την παράσταση    

« Ο  έμπορος της Βενετίας»

Κωμωδία του Ουίλιαμ Σαίξπηρ Διαρκεια : 120 ‘
Σκηνοθ.:Σπ.Α. Ευαγγελάτος
Ερμηνεύουν: Ν. Τσακίρογλου, Μ. Σκουλά, Λ. Γεωργακόπουλος, Μ. Μουμούρης, Π. Δεντάκης, Τζ. Παπαδοπούλου, Θ. Κουρλαμπάς. Μετάφρ.: Μ. Βολανάκης. Σκην.: Γ. Πάτσας. Κοστ.: Γ. Μετζικώφ. Μουσ.: Γ. Αναστασόπουλος.

Θέατρο Ακροπόλ Ιπποκράτους 9-11,Κέντρο Τηλ : 2103643700

Η ομάδα των σχολιαστών

Κωνσταντίνος Τζάλλας                        Ραφαήλ Τομπούλης

Την Κυριακή 22 Δεκεμβρίου παρακολουθήσαμε στα πλαίσια του σχολικού προγράμματος της θεατρικής παιδείας την παράσταση “Έμπορος της Βενετίας” του William Shakespeare, σε σκηνοθεσία Σπύρου Ευαγγελάτου.
Μία από τις λίγες κωμωδίες του Άγγλου ποιητή, που την καθιστά κωμωδία, το ειρωνικό ύφος και η διακριτική διακωμώδηση καταστάσεων, που είναι διάχυτα στο σαιξπηρικό κείμενο, και που χωρίς αυτά και χωρίς το αίσιο τέλος, το δραματικό ύφος θα το καθιστούσε τραγωδία.
Από ερμηνευτική άποψη, ξεχώρισε ο κύριος Νικήτας Τσακίρογλου στο ρόλο του Σάυλοκ, καταφέρνωντας να μας συγκινήσει, κυρίως με τις κινήσεις και τη στάση του σώματός του. Επίσης, καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης υπήρξε συνεπής με το ρόλο του, πείθοντάς μας ότι είναι ένας γεροτσιγκούνης Εβραίος. Κατά τα άλλα δεν ξεχωρίσαμε κάποιο άλλο ηθοποιό παρ’ ότι η προσπάθειά όλων ήταν αξιόλογη.
Όσον αφορά στη σκηνοθεσία, ο Ευαγγελάτος λειτούργησε επαρκώς, καθώς τοποθετούσε τα πρόσωπα έτσι ώστε να έχουν χώρο και να είναι ευδιάκριτοι από το κοινό. Επιπλέον, φάνηκε πως είχε γνώση του μεσαιωνικού-βενετσιάνικου περιβάλλοντος, αφού το απέδωσε με μεγάλη ακρίβεια, ιδιαίτερα στη σκηνή του καρναβαλιού. Τέλος, υπάρχει,και για μας,ένας δυσνόητος αναχρονισμός, στην πρώτη σκηνή του έργου όπου οι ηθοποιοί φορούσαν γυαλιά ηλίου
Όπως τα περισσότερα σαιξπηρικά έργα, έτσι και ο “Έμπορος της Βενετίας” θίγει πληθώρα θεμάτων, μεταξύ των οποίων, ο Έρωτας, η Φιλία, ο Ρατσισμός κ.α. θέματα διαχρονικά, αφού απασχολούν κάθε άνθρωπο κάθε εποχής, καθιστώντας το έργο κλασικό.
Στην παράσταση μας προκάλεσε εντύπωση, τουλάχιστον σε πρώτο επίπεδο, η εμφανής διάκριση της φιλικής από την ερωτική σχέση. Πιο συγκεκριμένα, ο Μπασσάνιο, στη σκηνή του δικαστηρίου αναφέρει ότι θα θυσίαζε τα πάντα για να γλυτώσει τον καλύτερό του φίλο Αντόνιο. Χαρακτηριστική είναι η φράση: “Ναι! – τα θυσιάζω όλα: ζωή, γυναίκα, τον κόσμο ολόκληρο.”. Ένας δεσμός που ίσως και να ξενίσει κάποιους. Παραμένει, όμως, ένας δεσμός (ο φιλικός) διαχρονικός τον οποίο υπερτονίζει εδώ ο Ευαγγελάτος, και απόλυτα δικαιολογημένα, αφού οι φίλοι ανήκουν στην κατηγορία ανθρώπων που επηρεάζουν καθοριστικά την προσωπικότητα του ατόμου και φθάνουν να γίνονται αναγκαίοι, καθώς συμβάλλουν στην κατάκτηση της αυτογνωσίας και της προσωπικής βελτίωσης.
Τέλος, θίγεται ένα επίσης εξαιρετικά σημαντικό θέμα, αυτό του μέτρου, της μεσότητας όπως είπε ο Αριστοτέλης. Στο έργο όσοι δεν τηρούν το μέτρο υφίστανται την καταστροφή, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Ο Σάυλοκ, ο πλέον αμετάβλητος και υπερβολικός χαρακτήρας, οδηγείται στην καταστροφή, αφού δημεύεται η μισή του περιουσία, κατά παράβαση της νομοθεσίας, καθώς ο Δόγης αποφασίζει να δείξει Έλεος, ταπεινώνοντας έτσι τον Εβραίο. Οι συμπεριφορές των υπόλοιπων πρωταγωνιστών χαρακτηρίζονται από τη σχετική απουσία του μέτρου, ταυτόχρονα όμως, είναι ευέλικτες και ευπροσάρμοστες και έτσι δεν υφίστανται οδυνηρές συνέπειες. Η φωνή της Λογικής ακούγεται μόνο από τη νομικό-Πόρσια που επιτυγχάνει την Μεσότητα.
Βλέποντας, επομένως, σε πρακτικό πλέον επίπεδο, τα σωτήρια αποτελέσματα της τήρησης του μέτρου, στην προσωπική μας ζωή θα ενηλικιωθούμε ομαλά και στην πολιτική ζωή θα βγούμε από την κρίση τηρώντας το, ή θα συνεχίσουμε να απομακρυνόμαστε από αυτό;;;

Η ομάδα των δημοσιογράφων

Ευαγγελίνα Πυρπυρή                                Μαντώ Χρυσομάλλη

Την Κυριακή 22\12\2013 οι μαθητές του 1^ου λυκείου Αλίμου παρακολουθήσαμε τη θεατρική παράσταση «ο έμπορος της Βενετίας», μία κλασσική κωμωδία του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, στην κεντρική σκηνή του θεάτρου «Ακροπόλ», σε σκηνοθεσία του Σπύρου Ευαγγελάτου.

Ένας έμπορος από τη Βενετία, ο Αντόνιο, θέλοντας να κερδίσει την καρδιά μιας πλούσιας αρχόντισσας, της Πόρσια, δανείζεται ένα μεγάλο χρηματικό ποσό από τον Εβραίο τοκογλύφο, Σάιλοκ, με εγγύηση ένα κομμάτι από τη σάρκα του.

Ο Έμπορος της Βενετίας τοποθετείται στη Βενετία του 16^ου αιώνα, μία από τις οικονομικές υπερδυνάμεις της εποχής, και σχολιάζει τις επιπτώσεις του χρήματος στις ανθρώπινες σχέσεις.

Με αφορμή την συγκεκριμένη παράσταση, ζητήσαμε από τα παιδιά να μας παρουσιάσουν τη γνώμη τους, αλλά και από τον κ.Νικήτα Τσακίρογλου να σχολιάσει την ιδιαίτερη φύση του χαρακτήρα που ενσαρκώνει, αυτού του Εβραίου τοκογλύφου, ο οποίος εμφανίζεται ιδιαίτερα εκδικητικός απέναντι στους αλλόθρησκους ανταγωνιστές του, όταν αυτοί χρειάζονται τη βοήθεια του.

Στον κ. Νικήτα Τσακίρογλου τέθηκαν τα εξής ερωτήματα:

Γιατί κατά τη γνώμη σας ο Σάιμοκ επιδεικνύει μια τόσο απάνθρωπη συμπεριφορά απέναντι στους εμπόρους της Βενετίας;

«Η μισαλλοδοξία και η περιθωριοποίηση κάποιων ανθρώπων οδηγεί στην εκδίκηση. Έτσι κι ο Σάιμοκ εκδικείται τους ανθρώπους που τόσα χρόνια τον κρατούσαν στο περιθώριο, τον θεωρούσαν κατώτερο τους και του συμπεριφέρονται σα ζώο».

Πιστεύετε πως η εκδικητικότητα των ανθρώπων είναι έμφυτη;

«Σίγουρα όχι. Η εκδίκηση δεν αποτελεί έμφυτο χαρακτηριστικό των ανθρώπων, αλλά δημιουργείται και καλλιεργείται από τις κοινωνίες.»

Στα παιδιά, καθώς και στους καθηγητές που παρακολούθησαν την παράσταση, ρωτήθηκαν τα εξής:

Το έργο «Ο έμπορος της Βενετίας»  έχει διαχρονικά στοιχεία, και αν ναι, ποια είναι κατά την  άποψή σας αυτά;

–         Αναμφίβολα. Ο έρωτας κι η αγάπη, η φιλία, η απογοήτευση,  ο εγωισμός και ο ρατσισμός,   η εκδίκηση, όλα αυτά είναι συναισθήματα και καταστάσεις που όλοι οι άνθρωποι βιώνουν είτε ζουν στον 21^ο αιώνα, είτε είχαν ζήσει το 16^ο .

–         Η οικονομική δραστηριότητα και η κατάσταση της οικονομίας αποτελούσαν και  αποτελούν  το σημαντικότερο ίσως παράγοντα   διαμόρφωσης των κοινωνικών στρωμάτων και των ανθρώπινων σχέσεων. Να σας αναφέρω ένα πολύ απλό παράδειγμα από το έργο: ο Μπασάνιo χρειάζεται ένα αρκετά μεγάλο χρηματικό ποσό, ώστε να μπορέσει να διεκδικήσει την γυναίκα με την οποία είναι ερωτευμένος, την Πόρσια.

–         Πάντα υπήρχαν – και θα υπάρχουν δυστυχώς – άνθρωποι που αναγκάζονται να ζουν στο περιθώριο λόγω του άλλοτε φανερού κι άλλοτε υφέρποντος κοινωνικού ρατσισμού. Με άλλα λόγια τα χαρακτηριστικά κάποιων ανθρώπων, που τους διαφοροποιούν από τους πολλούς,  αποτελούν πάντα πηγή εκδήλωσης εχθρικής προς αυτούς συμπεριφοράς.

Υπήρξαν σημεία που σας απογοήτευσαν ή δεν σας ικανοποίησαν αρκετά;

–         Τα γυαλιά ηλίου και τα κουστούμια των αντρών, σύγχρονα στοιχεία σε ένα έργο εποχής, η μουσική που παραγόταν από συνθεσάιζερ, με ξένισαν αρκετά. Θεωρώ ότι δεν ταίριαζαν με τη βενετσιάνικη αισθητική της εποχής. Με άλλα λόγια , νεοτεριστικά στοιχεία σε ένα έργο άλλης εποχής.

–         Δεν έμεινα ικανοποιημένος από τις ερμηνείες των ηθοποιών. Δεν τις      περίμενα έτσι.

–         Αυτό που με ξένισε περισσότερο ήταν  το «κλείσιμο» της παράστασης, μάλλον  γιατί δεν συνηθίσει να βλέπω δραματικό τέλος στα σαιξπηρικά έργα.

–          Ένιωσα πως κάτι  έλειπε. Δεν γίνεται να κλείνει αυτό το έργο μόνο με χαρές.

–         Η  αλήθεια είναι πως ένοιωσα έκπληξη στο τέλος, ακριβώς επειδή τα περισσότερα έργα του Σαίξπηρ έχουν δραματικό τέλος.

Υπήρξαν ήρωες με τους οποίους ταυτιστήκατε;

–         Γενικά δεν είμαι άνθρωπος που ταυτίζεται. Θα έλεγα πως ένιωσα μεγαλύτερη συμπάθεια, ίσως συμπόνια,  για τον εβραίο. Τούτο γιατί ήταν ο μόνος που προσδοκούσε την πλήρη τήρηση των νόμων, την εφαρμογή του δικαίου,  την ώρα που όλοι έψαχναν να βρουν τρόπους να ξεφύγουν απ΄αυτά.

–         Ο χαρακτήρας του έργου με τον οποίο θα μπορούσα να πω πως ταυτίστηκα είναι ο Αντόνιο, ο οποίος δεν δίστασε να θέσει τον εαυτό σε κίνδυνο, μέχρι σημείο αυτοθυσίας, για χάρη της ευτυχίας του φίλου του.

–         Η πονηριά κι η διάθεση να «τιθασεύσει» το ανδρικό φύλο με καμώματα και νάζια, μα κυρίως η επινοητικότητα, αλλά  και η ψυχραιμία που επέδειξε στο δικαστήριο, με έκαναν να ταυτιστώ με το χαρακτήρα της Πόρσια.

«Ό, τι λάμπει δεν είναι χρυσός». Αυτό ήταν γραμμένο σε ένα από τα κουτιά που παρουσιάστηκαν στη δοκιμασία για τη διεκδίκηση της Πόρσια. Πώς ερμηνεύετε αυτό το απόφθεγμα;

–         Χρήμα, χρήμα, χρήμα. Όλοι μιλάνε για χρήμα, ακόμα και όταν πρόκειται για τη διεκδίκηση μιας γυναίκας. Η  αγάπη συχνά αντικαθίσταται από το χρήμα.

–         Ό,τι φαίνεται  πολύτιμο δε σημαίνει πως είναι κιόλας. Οι άνδρες που διεκδίκησαν την Πόρσια ήτα πλούσιοι, φαίνονταν ευγενείς, αλλά τελικά, κατά τη διαδικασία της δοκιμασίας αποδείχθηκε πως εστίαζαν στο «περιτύλιγμα», κι όχι στο περιεχόμενο, στην ουσία.