Εκπαίδευση & φαντασία

Ένα ποίημα πιο επίκαιρο από ποτέ, που μιλάει για το ταξίδι της ζωής μέσα από τις δυσκολίες, τις προκλήσεις και τις απογοητεύσεις. Ένα ταξίδι μέσα στο χρόνο και τις εμπειρίες, μέσα σε φόβους, όνειρα, προσδοκίες και διδάγματα.

Αυτή είναι η Ιθάκη του Καβάφη.

«Σαν βγεις στο πηγαιμό για την Ιθάκη,
να εύχεσαι να ναι μακρύς ο δρόμος,
γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι,
τέτοια στον δρόμο σου ποτέ σου δε θα βρεις,
αν μεν’ η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτή
συγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον άγριο Ποσειδώνα δε θα συναντήσεις,
αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,
αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου.

Να εύχεσαι να ναι μακρύς ο δρόμος.
Πολλά τα καλοκαιρινά πρωιά να είναι
που με τι ευχαρίστηση, με τι χαρά
θα μπαίνεις σε λιμένας πρωτοειδωμένους.
να σταματήσεις σ’ εμπορεία Φοινικικά,
και τες καλές πραγματείες ν’ αποκτήσεις,
σεντέφια και κοράλλια, κεχριμπάρια κι έβενους,
και ηδονικά μυρωδικά κάθε λογής,
όσο μπορείς πιο άφθονα ηδονικά μυρωδικά.
σε πόλεις Αιγυπτιακές πολλές να πας,
να μάθεις και να μάθεις απ’ τους σπουδασμένους.

Πάντα στο νου σου να `χεις την Ιθάκη.
Το φθάσιμον εκεί είν’ ο προορισμός σου.
Αλλά μη βιάζεις το ταξείδι διόλου.
Καλλίτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει.
και γέρος πια ν’ αράξεις στο νησί,
πλούσιος με όσα κέρδισες στο δρόμο,
μη προσδοκώντας πλούτη να σε δώσει η Ιθάκη.

Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξείδι.
Χωρίς αυτήν δε θα ‘βγαινες στον δρόμο.
Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια.

Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δε σε γέλασε.
έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα,
ήδη θα το κατάλαβες οι Ιθάκες τι σημαίνουν».

Η παρουσίαση της διδασκαλίας εδώ.Το γραμματάκι Ξξ

Η  φάση της   αφόρμησης γίνεται με το Παιχνίδι-Ταχυδρόμου , το οποίο παίζουμε με τα παιδιά από την αρχή της χρονιάς σε όλες της διδασκαλίες των γραμμάτων. Με βάση το παιχνίδι αυτό της χρονιάς σε όλες της διδασκαλίες των γραμμάτων. Με βάση το παιχνίδι αυτό υπάρχει ένας ταχυδρόμος (φανταστικό πρόσωπο), ο Τάκης ο οποίος επισκέπτεται πρωί το σχολείο και αφήνει έναν φάκελο για τα παιδιά. Ο φάκελος αυτός  περιέχει:

1.ένα αίνιγμα το οποίο τα παιδιά καλούνται να λύσουν για να βρουν τη λεξούλαhttps://blogs.sch.gr/tharreniz/files/2023/03/το-γραμματάκι-για-τον-ταχυδρόμο-2.docx

2.ένα μουσικό όργανο που ξεκινάει από Ξξ

3.ένα μύθο του Αισώπου.

Έτσι, καλλιεργώντας κλίμα ανυπομονησίας και περιέργειας πληροφορούνται τα παιδιά ότι επισκέφτηκε το πρωί το σχολείο ο κύριος Τάκης. Ζητείται από δύο  μαθητές που τυχαίνει να είναι υπεύθυνοι τάξης να πάνε στην υπεύθυνη του κυλικείου να ελέγξουν αν υπάρχει δέμα για την τάξη μας. Οι δύο μαθητές φέρνουν το δέμα στην τάξη.

Έπειτα, παρουσιάζεται το νέο γράμμα με πολλούς διαφορετικούς τρόπους στα παιδιά. Με βάση τη θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης του Gardner υπάρχουν 8 διαφορετικά είδη νοημοσύνης (γλωσσική, λογικομαθηματική, νατουραλιστική, χωροταξική,μουσική,σωματοκινητικς,διαπροσωπική, ενδοπροσωπική και σύμφωνα με την κ. Παντελιάδου(2020) κάθε παιδί έχει μία μοναδικότητα την οποία πρέπει να διαχειριστούμε διαφοροποιημένα. Για αυτό το λόγο γίνεται προσπάθεια να εμπλέξουμε όλες τις αισθήσεις των παιδιών στη διδασκαλία του νέου γράμματος.

Έτσι, όταν τα παιδιά φέρουν το δέμα στην τάξη, ενθαρρύνεται η ολομέλεια να αγγίξει το φάκελο για να μαντέψουν τι έχει μέσα

Αφού διατυπώσει η ολομέλεια τις υποθέσεις της, προβάλλεται η εικόνα με τη λύση του αινίγματος που είναι : «Ξυλοκόπος».

Χτυπάμε παλαμάκια όλοι μαζί για να χωρίσουμε σε συλλαβές τη λέξη και να απομονώσουμε την πρώτη συλλαβή.

Ξυ-λο-κό-πος

 

Στη συνέχεια εστιάζουμε στην πρώτη συλλαβή και απομονώνουμε τον πρώτο ήχο που ακούγεται. Ξξ

Έπειτα ζητείται από όλους τους μαθητές να προφέρουν σωστά τον ήχο και έπειτα δείχνουμε στα παιδιά το γράμμα

(σύμβολο) με το οποίο γράφεται αυτός ο ήχος.

Στη συνέχεια, γράφουμε στον πίνακα το κεφαλαίο και το πεζό Ξξ.

Βγάζουμε από το φάκελο του ταχυδρόμου το ξυλόφωνο.

Ρωτάμε την ολομέλεια:

Τι νομίζετε πως είναι αυτό παιδιά;

Ποιο μουσικό όργανο είναι;

Καταγράφουμε την απάντηση σε χαρτόνι.

 

Έπειτα δίνουμε στα παιδιά να μυρίσουν ένα μπουκαλάκι ξύδι.

Ρωτάμε την ολομέλεια :

Έχετε ξαναμυρίσει αυτή τη μυρωδιά παιδιά τι είναι;

Καταγράφουμε την απάντηση σε χαρτόνι.

Τέλος δείχνουμε στα παιδιά ένα λεμόνι.

Έχετε μήπως δοκιμάσει να πιείτε χυμό λεμόνι;

Τι γεύση έχει;

Δίνουμε στην ολομέλεια πλαστελίνη και ζητάμε να μας φτιάξουν με πλαστελίνη το γράμμα Ξξ

Προβάλλουμε στα παιδιά την ηχογραφημένη αφήγηση με ένα ποιηματάκι για τον ξυλοκόπο. Το ποιηματάκι θα είναι γραμμένο σε χαρτί του μέτρου. Έπειτα θα ζητήσουμε από τα παιδιά να εντοπίσουν το γραμματάκι Ξξ και να το κυκλώσουν.

Δείχνουμε το πορτοκαλί βαγονάκι  που συμπληρώνει το τρενάκι της Άλφαβήτα στην τάξη μας.

Ρωτάμε την ολομέλεια:

Φωνάζει το γραμματάκι μας ή δεν φωνάζει;

Βάζουμε τόνο σε αυτό το γραμματάκι;

Πού συναντάμε κεφαλαίο Ξξ;

Πού συναντάμε μικρό ξ

Μέσα στην τάξη μας έχουμε λεξούλες που έχουν μέσα το ξ;

 

Στο τετράδιο μισό-μισό  τα παιδιά ασκούνται στη σωστή γραφή του γράμματος Ξξ

 

Δίνονται σε κάθε θρανίο μπερδεμένες συλλαβές με λεξούλες που έχουν μέσα συλλαβές του Ξξ και ζητείται από τα παιδιά να βάλλουν στη σειρά τις συλλαβές για να φτιάξουν τις λέξεις εργαζόμενοι σε ομάδες των δύο.

 

Επεξεργαζόμαστε με την ολομέλεια όλες τις συλλαβές του Ξξ και τοποθετούμε τις καρτέλες στον πίνακα.

 

Δίνεται φύλλο εργασίας διαβαθμισμένης δυσκολίας στα παιδιά το οποίο δουλεύουν σαν ατομική εργασία και έπειτα το λύνουμε όλοι μαζί.

Έπειτα κάνουμε μία σύντομη αναφορά στις αντίθετες λέξεις με το μόριο ξε-

Δίνουμε στα θρανία μία λεξούλα και έπειτα μοιράζουμε τη συλλαβή ξε- για να σχηματιστεί η αντίθετή της.

 

Δείχνουμε στα παιδιά τρεις λεξούλες και τα προβληματίζουμε ρωτώντας τα αν παρατηρούν κάποια ομοιότητα. (σύνδεση με προϋπάρχουσες  γνώσεις)

Ξύλο, Ξυλοκόπος, ξυλόφωνο.

 

 

Για να επεξεργαστούμε τη βασική δομή της πρότασης με λέξεις από Ξξ  διαβάζουμε στα παιδιά διασκευή του μύθου του Αισώπου με παράλληλη δραματοποίηση με κούκλες. Έπειτα χωρίζουμε την τάξη σε 4 ομάδες των 4 παιδιών. Σε κάθε ομάδα δίνουμε από μία πρόταση. Οι λέξεις όμως δίνονται μπερδεμένες. Τα παιδιά πρέπει να τις βάλουν στη σωστή σειρά και να παρουσιάσουν την προτασούλα στην τάξη.

Ο ξυλοκόπος έχασε το τσεκούρι.

Το ξωτικό βοήθησε τον ξυλοκόπο.

Ο ξυλοκόπος κέρδισε τρία τσεκούρια.

Ο ξυλοκόπος είναι τίμιος.

 

Αφού ολοκληρωθεί αυτή η δραστηριότητα ζητάμε από ένα παιδί να αναδιηγηθεί την ιστορία.

Στη φάση αυτή κάνουμε μία ανακεφαλαίωση των όσων διδαχτήκαμε και παρουσιάζουμε στην ολομέλεια διαδραστικά παιχνίδια στα οποία εμπλέκονται όλοι οι μαθητές.http://• https://wordwall.net/el/myactivities

Δείχνουμε στα παιδιά το σπιτάκι του Ξξ και ζητάμε από τα παιδιά να σκεφτούν μία πρόταση μία λέξη από αυτές και να τη γράψουν στο τετράδιό τους.

Τέλος, κάνουμε μία σύνδεση με συναισθηματική αγωγή και ρωτάμε την ολομέλεια :

Πώς ένιωσε ο ξυλοκόπος όταν έχασε το τσεκούρι του;

Πώς ένιωσε όταν του πρόσφεραν το χρυσό ή το ασημένιο τσεκούρι;

Πώς ένιωσε όταν κέρδισε και τα τρία;

 

Λέμε στα παιδιά ότι ο ξυλοκόπος θέλει να τους δώσει μία συμβουλή. Κάνουμε κλήρωση και δίνουμε σε ένα παιδί να διαβάζει το μήνυμα του :

 

«Ξεπερνώ τους φόβους μου»

Το παραπάνω καρτελάκι το κολλάμε στην «Αλφαβήτα των συναισθημάτων» που έχουμε στολίσει την τάξη μας και εμπλουτίζουμε το βιβλιόδεντρο των Αξιών μας με το μύθο του τίμιου ξυλοκόπου.