Άρθρα με ετικέτα “μελοποιήσεις”


Η Μαρία Βουμβάκη, εντός πεδίου επιρροής του Χατζιδάκι, που την εντόπισε για πρώτη φορά στους Αγώνες τραγουδιού Καλαμάτας με τα τραγούδια Η ιστορία και η ευτυχία και το Τέλος της γραμμής, έφτιαξε μια σύντομη ανθολογία αυτοτελών ποιημάτων και αποσπασμάτων ντυμένη με τα φθινοπωρινά ρούχα τής (κατά βάση) ηλεκτρονικής μουσικής. Μουσικά και ενορχηστρωτικά είναι στην αγαπημένη της αλάνα, αφού και το υπόλοιπό της, μικρό σε όγκο, μουσικό έργο είναι σε παρόμοιο ύφος και κλίμα (Μέσα σε πόλεις και σε κύματα συγχρόνως, 1993-Σείριος και Πρόβες αποχαιρετισμού, 1999-Ankh). Εδώ πρέπει να πούμε ότι ο δίσκος έχει μία πολύ συγκεκριμένη μουσική ταυτότητα ξεφεύγοντας από την παγίδα της μονοτονίας. Κάτι δύσκολο, αν δούμε την πυκνότητα του λόγου στα περισσότερα ποιήματα που ενορχηστρώνει, ερμηνεύει και μελοποιεί η ίδια, μάλλον με σχετική άνεση, αφού φαίνεται να υπάρχει μία βαθιά σχέση μεταξύ υλικού και διαχειριστή. Από τον Καβάφη μέχρι τον Ασλάνογλου, με ενδιάμεσες στάσεις σε Σεφέρη, Ελύτη, Καρούζο, Σκαρίμπα, Καρυωτάκη, Πολυδούρη, Σαχτούρη, Βαλαωρίτη, Δημουλά και Παπαδίτσα. Δώδεκα μελοποιημένα ποιήματα, στην πλειονότητά τους ομοιοκατάληκτα, γεγονός που τα φέρνει πιο κοντά στις ανάγκες ενός τραγουδιού, παρότι στην ηλεκτρονική μουσική ίσως να είναι και γοητευτικό ένα άναρχο μουσικά τοπίο. Από τους στίχους που επιλέγει καταφέρνει και αναδεικνύει τον όποιο ρομαντισμό μπορεί να κρύβει μέσα της η μελαγχολία μιας ολόκληρης ποιητικής γενιάς. Τα ποιήματα τραμπαλίζονται ανάμεσα στη ζωή και στον θάνατο αφ’ ενός και αφ’ ετέρου ανάμεσα στο σήμερα και στο αύριο, με επίκεντρο πάντα τον άνθρωπο, τα συναισθήματά του και τις αντιδράσεις του μέσα στον χρόνο. Το παρελθόν πηγαίνει στην άκρη μάλλον συνειδητά, ως κάτι που δεν αλλάζει. Επίσης, φαίνεται καθαρά ότι το Τερραίν του παραδείσου είναι εργασία προσωπικής έκφρασης σε όλα τα επίπεδα και όχι εμπορικής διαχείρισης ποιητών και ποιημάτων, όπως συμβαίνει συχνά. Παρότι μερικά από τα ποιήματα του δίσκου είχαν μελοποιηθεί και παλαιότερα από άλλους συνθέτες και τραγουδοποιούς, ακούγοντας αυτόν τον δίσκο μπαίνεις σε ένα κλίμα που δεν σου επιτρέπει να ανασύρεις τις μελωδίες που είχες ακούσει μέχρι πρότινος. Αντίθετως, σου επιβάλλεται.

Comments 0 σχόλια »

Από το βιβλίο Τα τραγούδια των Ελλήνων (εκδόσεις Ανατολικός), που περιλαμβάνει περίπου 1.500 τραγούδια που ξεχώρισαν στη χώρα μας τα τελευταία 80 χρόνια, αναφέρονται τα τραγούδια που έχουν χρησιμοποιήσει έργα ελλήνων και ξένων ποιητών (σε μετάφραση) και εκτός του ότι έγιναν επιτυχίες και τραγουδήθηκαν από τον κόσμο, συνέβαλαν και στη δημιουργία ενός υψηλού σε ποιότητα μουσικού αισθητηρίου.

Ποίηση Κώστα Βάρναλη ήταν Οι Μοιραίοι (1964) σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη από την Πολιτεία Β’. Εναν χρόνο αργότερα, το 1965, πάλι σε ποίηση Βάρναλη, ο Μίκης θα γράψει την Μπαλάντα του Αντρίκου, με ερμηνευτή κι εδώ τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, που τον συνοδεύουν όμως και οι Αντώνης Κλειδωνάρης και Μαρία Φαραντούρη.

Ο Νίκος Γκάτσος είχε την ευκαιρία να συνεργαστεί και με τους δύο μεγάλους του ελληνικού τραγουδιού: Μίκη Θεοδωράκη, Είχα φυτέψει μια καρδιά, με το ψευδώνυμο Νίκος Γεωργίου (1961, από το Αρχιπέλαγος), Σε πότισα ροδόσταμο (1961, Αρχιπέλαγος) κ.ά., Μάνο Χατζιδάκι, Αερικό (1962, Νάνα Μούσχουρη), Αθήνα (1961, Νάνα Μούσχουρη, από το Ελλάς Η χώρα των ονείρων), Αρθούρε Ρεμπώ (1976, Μανώλης Μητσιάς), Ηταν καμάρι της αυγής (Λάκης Παππάς, μετάφραση από τον Ματωμένο γάμο του Λόρκα, 1965), Ησουν παιδί σαν τον Χριστό (1966, Λ. Παππάς, Μυθολογία) και δεκάδες άλλα, γράφοντας γι’ αυτούς αμέτρητες επιτυχίες. Ανάλογη πορεία ακολούθησε και ο Λευτέρης Παπαδόπουλος, ο οποίος συνεργάστηκε με ευρύτερη ομάδα ελλήνων μουσικοσυνθετών, και ειδικά στα πρώτα χρόνια της δημιουργίας του ήταν στενά συνδεδεμένος με τα τραγούδια που έγραφε ο Σταύρος Ξαρχάκος, ενώ ένα κομμάτι από τα τραγούδια για τα οποία έγραψε στίχο ήταν μετάφραση σε ποιήματα του Λόρκα. Η πρώτη μελοποίηση του Λόρκα είχε γίνει το 1949 από τον Μάνο Χατζιδάκι και στη συνέχεια μελοποίησαν ποιήματά του συνθέτες όπως οι Θεοδωράκης, Ξαρχάκος, Κουρουπός, Γλέζος, Λεοντής, Μαμαγκάκης, Μαυρουδής κ.ά.

Αλλοι ξένοι ποιητές με σημαντική συμμετοχή στο ελληνικό τραγούδι είναι και οι Ν. Χικμέτ, Μπ. Μπρεχτ, Π. Νερούντα.

Ο Οδυσσέας Ελύτης έχει σημαντική συμμετοχή σε επιτυχίες του Μίκη Θεοδωράκη με τη μελοποίηση ποιημάτων του, που έτσι περνούν, μέσα από τα τραγούδια, από γενιά σε γενιά στους νεότερους: Ενα το χελιδόνι, Της αγάπης αίματα, Της Δικαιοσύνης Ηλιε νοητέ (όλα του 1964, Γρηγόρης Μπιθικώτσης, από το Αξιον Εστί), Του μικρού βοριά και Μαρίνα (και τα δύο από το 1966, Μικρές Κυκλάδες, με την Ντόρα Γιαννακοπούλου).

Ποίηση Οδυσσέα Ελύτη χρησιμοποίησαν και οι Δημήτρης Λάγιος (Ομορφη και παράξενη πατρίδα, 1982, Γιώργος Νταλάρας) και Γιάννης Μαρκόπουλος (Κάτω στης Μαργαρίτας τ’αλωνάκι, 1969, Μαρία Δημητριάδη).

Νίκο Καββαδία έχουν μελοποιήσει με επιτυχία ο Θάνος Μικρούτσικος -Ενα μαχαίρι, (Βασίλης Παπακωνσταντίνου), Ενας νέγρος θερμαστής από το Τζιμπουτί (Γιάννης Κούτρας), και τα δύο από τον Σταυρό Του Νότου (1979)-, ο Γιάννης Σπανός με την Γ’Ανθολογία, στην οποία υπάρχει και το Ιδανικός κι ανάξιος εραστής (1975, Κώστας Καράλης) και η Μαρίζα Κωχ, με το Φάτα Μοργκάνα (1977).

Ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου έχει μελοποιήσει με επιτυχία ο Μίκης Θεοδωράκης: από τη Ρωμιοσύνη (1966, Γρηγόρης Μπιθικώτσης). Στο βιβλίο με τα τραγούδια των Ελλήνων υπάρχουν τα: Οταν σφίγγουν το χέρι, Αυτά τα δένδρα, Θα σημάνουν οι καμπάνες, από τον Επιτάφιο (1960, Γρηγόρης Μπιθικώτσης) τα Μέρα Μαγιού μου μίσεψες, Πού πέταξε τ’ αγόρι μου, Στο παραθύρι στέκοσουν, Ησουν καλός κι ήσουν γλυκός. Από τα 18 Λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας (1974, Γιώργος Νταλάρας), τα Εδώ το φως, Τη Ρωμιοσύνη μην την κλαις και Το κυκλάμινο.

Το Χριστινάκι, με την Καίτη Χωματά σε μουσική του Γιάννη Σπανού, από την Α’Ανθολογία (1967), είναι ποίημα του Βασίλη Ρώτα.

Ο Γιώργος Σεφέρης είναι ακόμα ένας βραβευμένος ποιητής μας, με αρκετά από τα ποιήματά του να γίνονται πετυχημένα τραγούδια. Το Κι αν ο αγέρας φυσά υπάρχει μαζί με το Πες της το μ’ ενα γιουκαλίλι στην Τετραλογία του Δήμου Μούτση (1975), τραγουδισμένο από τον Μανώλη Μητσιά. Στο ίδιο άλμπουμ ο συνθέτης μελοποιεί επίσης Καβάφη, Καρυωτάκη και Ρίτσο. Το τραγούδι Στο περιγιάλι το κρυφό ως ποίημα είχε τον τίτλο Η Αρνηση. Ο Μίκης Θεοδωράκης το χρησιμοποίησε το 1961 στον κύκλο τραγουδιών που κυκλοφόρησε με τον τίτλο Επιφάνια, τραγουδισμένο από τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, όπως και τα Μέσα στις θαλασσινές σπηλιές και Κράτησα τη ζωή μου από τον ίδιο κύκλο.

Το ποίημα του Γ. Σεφέρη Λίγο ακόμα μελοποίησε για πρώτη φορά ο Γιάννης Μαρκόπουλος το 1965 και το παρουσίασε σε διάφορες συναυλίες του. Τελικά, το ηχογράφησε μαζί με άλλα ποιήματα του Σεφέρη αρκετά χρόνια αργότερα, το 1973, στον κύκλο τραγουδιών που ονόμασε Τα Τραγούδια του νέου πατέρα. Το Λίγο ακόμα τραγούδησε η Μέμη Σπυράτου.

Αρκετοί ακόμα ποιητές-συγγραφείς έχουν γράψει στίχους για σημαντικά τραγούδια που ξεχώρισαν τα τελευταία 50 χρόνια, ανάμεσά τους οι Δημήτρης Χριστοδούλου, Φώντας Λάδης, Γιώργος Χρονάς, Θοδωρής Γκόνης, Ιάκωβος Καμπανέλλης, Γιώργος Θέμελης, Μιχάλης Μπουρμπούλης, Μιχάλης Γκανάς, Μανόλης Αναγνωστάκης, Νότης Περγιάλης, Κώστας Γεωργουσόπουλος, Κώστας Τριπολίτης κ.ά.

Το 1977 ο Γιάννης Μαρκόπουλος μελοποίησε Διονύσιο Σολωμό στο άλμπουμ του Ελεύθεροι Πολιορκημένοι.

Το 2003 κυκλοφόρησε ένας δίσκος με 19 μελοποιημένα ποιήματα του Κωστή Παλαμά γραμμένα από διάφορους γνωστούς συνθέτες, όπως οι Σταμάτης Κραουνάκης, Νίκος Ξυδάκης, Νίκος Ζούδιαρης, Φοίβος Δεληβοριάς, Κώστας Λειβαδάς, Γιώργος Ανδρέου, Λουδοβίκος των Ανωγείων, Ορφέας Περίδης, με τον γενικό τίτλο Δεν ξέρω παρά να τραγουδώ.

Η πιο πρόσφατη μελοποίηση ποιημάτων ήταν αυτή του Βασίλη Δημητρίου, που έγραψε τη μουσική για την τηλεοπτική σειρά Κ. Γ. Καρυωτάκης, στην οποία ο συνθέτης, εκτός από δύο ποιήματα του Καρυωτάκη που ερμηνεύουν οι Μανώλης Μητσιάς και Χρήστος Θηβαίος, μελοποιεί κι ένα ποίημα της Μαρίας Πολυδούρη.

Ελευθεροτυπία

Comments 0 σχόλια »

«Υπάρχει κάτι πιο όμορφο από το να φέρνεις την ποίηση στον δρόμο; Μόνο η μουσική μπορεί να το κάνει αυτό», εμφατικά λέει στην «Κ» η Angelique Ionatos. Μουσικός, συνθέτης και ερμηνεύτρια, τροβαδούρος θα λέγαμε, η Αγγελική Ιονάτου εδώ και δύο δεκαετίες, ζει στη Γαλλία, όπου μελοποιεί ποίηση –ελληνική πρωτίστως– κοινωνώντας την στο γαλλόφωνο κοινό. Στην αξιόλογη και μακροπερίοδη δισκογραφική της πορεία, ο Ελύτης, ο Ρίτσος, ο Παλαμάς, ο Σαχτούρης, ο Βάρναλης, ο Καβάφης και άλλοι θαυματοποιοί του ποιητικού λόγου έχουν ντυθεί τις μελωδίες της. Στους δίσκους και τα ρεσιτάλ με σεβασμό κοιτά κατάματα τους μεγαλειώδεις στίχους, τους οποίους και ερμηνεύει στα ελληνικά. Στην καινούργια της δουλειά «Eros y muerte» συνθέτει μουσικές πάνω στα «Εκατό ερωτικά σονέτα» του Πάμπλο Νερούδα και τον «Τάφο» του Κωστή Παλαμά, που τραγουδά στα ισπανικά και τα ελληνικά αντίστοιχα. Αρχική της πρόθεση ήταν να «ασκηθεί» αποκλειστικά πάνω στον Νερούδα. Η ταυτόχρονη όμως ενασχόληση με τον Παλαμά την οδήγησε στον εν λόγω δίσκο, που τον παρουσίασε με τη μορφή θεάματος, στο Θέατρο της Πόλης του Παρισιού «Theatre de la ville» για μία εβδομάδα το φθινόπωρο, ενώ έπεται συνέχεια.

«Ιουλίου λόγος» του Ελύτη

Σπονδυλική στήλη στο έργο της θεωρεί τον δίσκο «Ιουλίου λόγος» σε ποίηση Ελύτη, με τη συνέργεια του σπουδαίου βαρύτονου Σπύρου Σακά. Ξεχωρίζουμε ακόμη τη «Θάλασσα» σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη και ποίηση Δήμητρας Μαντά, όπου η Angelique Ionatos αποδίδει τα κομμάτια με την κιθάρα και τη φωνή της. Παλιότερα, είχε καταπιαστεί με τη «Μαρία Νεφέλη» και το «Μονόγραμμα», δραστηριότητα που εγκαινίασε την καλλιτεχνική σχέση της με τον ποιητή. Αλληλογραφούσαν συχνά, με αφορμή τις προκείμενες δουλειές της, όπως άλλωστε και με κάθε άλλο λογοτέχνη που επιθυμούσε να μελοποιήσει. «Ο Ελύτης αν και ενέκρινε τη μουσική που βάζαμε στα ποιήματά του, δεν μπορούσε να την αγαπήσει. Δικαιολογημένα. Πώς μπορεί να του άρεσε απ’ τη στιγμή που είχε στο αυτί τη δική του μουσική, τη μουσική που ο ίδιος δημιούργησε μέσα στο ποίημα; Η μελοποίηση που του άρεσε περισσότερο ήταν στη «Σαπφώ», όπου συμμετείχε και η Νένα Βενετσάνου. Λογικό, αφού δεν ήταν δικά του ποιήματα –μόνο η νεοελληνική απόδοση– τα έβλεπε πιο αποστασιοποιημένα», εξομολογείται.

Καθημερινή

www.angeliqueionatos.com

 

Comments 0 σχόλια »

Μουσική: Γιάννης Ζώτος,

Ποίηση: Μαρία Πολυδούρη

Φωνητικά: Μαρία Σίμογλου,

Τσέλο: Μαρία Ανισέγκου

Πιάνο: Αντώνης Ανισέγκος

Live στο “B flat”, Βερολίνο.

Comments 0 σχόλια »

Ποίηση: Κ. Καρυωτάκης

Σύνθεση: Λένα Πλάτωνος

Τραγούδι: Σαβίνα Γιαννάτου

Comments 0 σχόλια »

  Όπως συμβαίνει πολλές φορές με τους ποιητές, έτσι συνέβη και με τον Καββαδία. Τα ποιήματά του έγιναν ευρέως γνωστά και έφτασαν στα χείλια των περισσοτέρων ανθρώπων μέσω των μελοποιήσεών τους. Ο Νίκος Καββαδίας είναι ο ποιητής που μελοποιήθηκε περισσότερο απ’ όλους, αναλογικά με το συνολικό μέγεθος του ποιητικού του έργου. Στο cd του Διφώνου παρουσιάζονται για πρώτη φορά ανέκδοτες και σπάνιες μελοποιήσεις του έργου του.

Comments 0 σχόλια »

Είναι ο πλέον μεταφρασμένος, αλλά και ο πλέον μελοποιημένος Ελληνας ποιητής. Ο μουσικολόγος Γιώργος Μονεμβασίτης μέτρησε 160 συνθέσεις λόγιας μουσικής που έντυσαν ποιήματα του Κωνσταντίνου Π. Καβάφη, χωρίς να συμπεριλάβει σ’ αυτή την καταγραφή τους Ελληνες συνθέτες της διασποράς. Την αρχή έκανε ο Δημήτρης Μητρόπουλος το 1924 και ακολούθησαν πολλοί άλλοι (Θεοδωράκης, Χατζιδάκις, Μούτσης, Δ. Παπαδημητρίου, κ.λπ.). Χθες ήταν η σειρά του συνθέτη Θάνου Μικρούτσικου να παρουσιάσει τη δική του μουσική με την οποία έντυσε δέκα ποιήματα του «Γέρου της Αλεξάνδρειας». Δεν πρόκειται απλώς για ένα cd με κάποια μελοποιημένα ποιήματα, αλλά για μια καλαίσθητη έκδοση που περιλαμβάνει ανθολογημένα ποιήματα του Κ. Π. Καβάφη, κείμενο του Γιώργου Μονεμβασίτη και επτά προσωπογραφίες του Αλεξανδρινού ποιητή από τον Γιάννη Ψυχοπαίδη.

Ο Θάνος Μικρούτσικος ελπίζει ότι θα εγκαινιάσει μια νέα σειρά, που θα συνδέει την ποίηση με τη μουσική, και ίσως να είναι μια λύση, αφού «εδώ και τρία χρόνια θρηνούμε το θάνατο της δισκογραφίας».

Συμμετέχουν: Κώστας Θωμαϊδης, Γεωργία Συλλαίου, Θόδωρος Δημήτριεφ και Σάκης Μπουλάς

Τα τραγούδια:

Επέστρεφε, Σύγχυσις, Ο Γενάρης του 1904, Μονοτονία, Για να ‘ρθουν, Επήγα, Επιθυμίες, Ο Δεκέμβρης του 1903, 105 χρόνια αργότερα, Η πόλις

 

Comments 0 σχόλια »

paug2006kw0.jpgΟπως αυτοσυστήνεται πρόκειται για ένα blog με επτά θεματικές ενότητες και όχι επτά διαφορετικά blogs

 

  • 1. ταξιδεύοντας
  • 2. παρα-κείμενα
  • 3. αυτοβιογραφικά
  • 4. γράμμα σε χαρτί
  • 5. μετά τιμής
  • 6. λέσχη αυτοκτόνων
  • 7. jukebox, η ποίηση ___στο τραγούδι
  • Αν ψάχνετε για μελοποιήσεις θα σας φανεί πολύτιμο…
    δημιουργός η Kατερίνα σ-Μ

    Comments 0 σχόλια »

    Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
    Αντίθεση
    Μετάβαση σε γραμμή εργαλείων