Αρχείο για την κατηγορία “Ιστορία”

15 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1973. Η φοιτητική διαμαρτυρία λαμβάνει αντιδικτατορικό χαρακτήρα.Ο σταθμός καλεί τους πολίτες στο κέντρο της πόλης. Κυκλοφορεί η εφημερίδα του ελεύθερου πολυτεχνείου. Η αστυνομία ξυλοκοπεί…όποιον κι όπως  μπορεί. Στις 4 το απόγευμα κάνεις δεν  μπορεί να μπει ή να βγει από το πολυτεχνείο. Τα μεσάνυχτα ο λαός της Αθήνας κατεβαίνει στους κεντρικούς δρόμους γύρω από το πολυτεχνείο.

800 μαθητές κάνουν συνέλευση στην αίθουσα της αρχιτεκτονικής. Ανοίγουν οι  πύλες του πολυτεχνείου αλλά κανείς δε βγαίνει. Έξω οι συγκεντρωμένοι είναι περισσότεροι από δύο χιλιάδες.

Ακούγονται συνθήματα: «η χούντα θα πέσει από το λαό , ο λαός πεινάει το κεφάλαιο μασάει, έξι χρόνια αρκετά δε θα γίνουμε εφτά».

Μέχρι τα μεσάνυχτα οι συγκεντρωμένοι έφτασαν τις οκτώ χιλιάδες και περίπου οι μισοί παρέμειναν όλη τη νύχτα στην οδό Πατησίων. Εργάτες συμμετέχουν συμβολικά στην φοιτητική διαμαρτυρία. Οι πολίτες συντονίζονται με τον ραδιοφωνικό σταθμό των ελεύθερων πολιορκημένων. Η χούντα τρομοκρατείται κι ετοιμάζεται να λύσει το πρόβλημα με το μόνο τρόπο που γνωρίζει. Τη βία. Το ημερολόγιο γράφει 15 Νοεμβριου. Η ιστορία δεν έχει γραφτεί ακόμη.

Comments 0 σχόλια »

14 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1973. Από το πρωί φοιτητές  απ όλες τις σχολές συγκεντρώνονται  στο προαύλιο του πολυτεχνείου. Περίπου δυο χιλιάδες άτομα φωνάζουν για πρώτη φορά συνθήματα στο κέντρο της χουντοκρατουμενης Αθήνας. «Λαέ πεινάς γιατί τους προσκυνάς;»

Η αστυνομία σχηματίζει ένα κλοιό και τα νεράντζια πέφτουν στα αστυνομικά πηλίκια  με το κιλό….

Οι φοιτητές μέσα στο Πολυτεχνείο υψώνουν την ελληνική σημαία και οι πρυτανικές αρχές ΔΕΝ δίνουν στην αστυνομία  άδεια για επέμβαση. Το απόγευμα οι φοιτητές καταφέρνουν να δημιουργήσουν και να λειτουργήσουν ραδιοφωνικό σταθμό. Εκπρόσωποι των φοιτητών στην συμβολή των οδών Στουρνάρη και Πατησίων συμφωνούν με το γενικό διευθυντή της αστυνομίας, την  ήσυχη εκκένωση του χώρου, χωρίς να γίνουν συλλήψεις. Μάταιος  κόπος. Μετά από λίγη ώρα το σύνολο των φοιτητών αποφασίζει να παραμείνει στο ίδρυμα και να διαμαρτυρηθεί. Η  πόρτα του πολυτεχνείου κλείνει με σιδερόβεργες και μπετόν αρμέ.

Οι νέοι οργανώνονται. Συγκεντρώνουν τρόφιμα., παρασκευάζουν φαγητό, συγκροτούνται  ομάδες καθαριότητας, ελέγχουν τις προκηρύξεις και τις φοιτητικές ταυτότητες για να εντοπίσουν τους προβοκάτορες. Η εξέγερση έχει ξεκινήσει.

Οι νέοι διαθέτουν  το καλύτερο δυνατό οπλοστάσιο. Την απόφαση να αντισταθούν μαζικά και να διεκδικήσουν ψωμί παιδεία ελευθερία.

Τα αιτήματα ήταν : να καταργηθεί ο νόμος, ο οποίος προέβλεπε την υποχρεωτική στράτευση όσων ανέπτυσσαν συνδικαλιστική δράση κατά τη διάρκεια των σπουδών τους και να μη γίνουν φοιτητικές  εκλογές με εφορευτικές επιτροπές από αριστούχους φοιτητές.

www.mixanitouxronou.gr

Comments 0 σχόλια »

Ξαφνιασμένοι ευχάριστα, αλλά και με απορία για το τι έκρυβαν τα τεράστια λευκά πανιά, οι επισκέπτες του νέου Μουσείου της Ακρόπολης χθες το μεσημέρι, είχαν την ευκαιρία να δουν τα αποκαλυπτήρια της Νίκης του Καλλιμάχου.

Το Μνημείο ξαναστήθηκε έπειτα από 25 αιώνες και τώρα προστέθηκε στα εκθέματα της αίθουσας των αρχαϊκών. Ψηλό, 4,68 μ., δεν συναρμολογήθηκε με τον κλασικό τρόπο και τις απαραίτητες συμπληρώσεις πάνω στον σκελετό από ανοξείδωτο χάλυβα στον οποίο στηρίζονται τα θραύμαστα. Ο επισκέπτης βλέπει τα κενά σημεία, εκεί όπου δεν υπήρχαν άλλα τμήματα για να ολοκληρώσουν τη μορφή του.

Το αναθηματικό αυτό μνημείο έγινε προς τιμήν του Πολέμαρχου Καλλιμάχου. Εναν από τους δέκα στρατηγούς των Αθηναίων που αποφάσισαν τη σύγκρουση της Αθήνας με την αυτοκρατορία των Περσών το 490 π.Χ. Το όνομά του έμεινε στην ιστορία, θύμισε ο Δ. Παντερμαλής, γιατί η δική του ψήφος, η ενδεκάτη, έκρινε το αδιέξοδο. Οταν ισοψήφησαν οι στρατηγοί, υποστηρίζοντας οι πέντε ότι είναι μάταιο να συγκρουστεί η Αθήνα με τους παντοδύναμους Πέρσες και οι άλλοι πέντε, συμφωνώντας με τη γνώμη του Μιλτιάδη να αγωνιστούν στον Μαραθώνα.

Ο Καλλίμαχος έπεσε γενναία στη μάχη για την ελευθερία της πατρίδας και οι Αθηναίοι τον απεικόνισαν μαζί με τον Μιλτιάδη ως πρωταγωνιστή στην περίφημη ζωγραφική παράσταση της μάχης, στην Ποικίλη Στοά.

Τον Φεβρουάριο του 1886, κοντά στο Ερέχθειο βρέθηκαν τα κομμάτια ενός αγάλματος Νίκης. Χρειάστηκαν δεκαετίες για να συνδυαστούν με τα θραύσματα ιωνικού κίονα όπου σωζόταν αποσπασματικά μια σπουδαία επιγραφή: «ανέθεκεν Αφιδναίος ταθεναίαι», «πολέμαρχος Αθεναίον», «άγγελον αθανάτων», «παισίν Αθεναίων μνημείον».

«Το συμπέρασμα ήταν προφανές. Ο Αφιδναίος πολέμαρχος ήταν ο Καλλίμαχος και το αφιέρωμα ήταν για τη θεά του Βράχου, την Αθηνά. Tο άγαλμα ήταν η Νίκη, που ως θεϊκή αγγελιαφόρος βιαζόταν να φέρει το μήνυμα για την έκβαση της μάχης».

Από παριανό μάρμαρο η Νίκη απεικονίζεται με έντονο διασκελισμό να σπεύδει προς τα δεξιά του θεατή. Μοιάζει να ανεμίζει με τον χιτώνα ανάμεσα στα σκέλη. Οι εννέα τρυπούλες στο λαιμό χρησίμευαν για τη στερέωση κοσμήματος. Τα κυματιστά μαλλιά και το χρώμα στα φτερά κάνουν τη μορφή της εντυπωσιακότερη. Στο χέρι της κρατούσε μάλλον το κηρύκειο του αγγελιαφόρου.

Καθημερινή

Comments 0 σχόλια »

history_matters.jpgΗ πυκνότητα των σχολικών εγχειριδίων και της ύλης της Ιστορίας οφείλεται και στην υπερευαισθησία που υπάρχει μήπως η επίσημη πολιτεία παραλείψει στοιχεία των παρακαταθηκών του Eθνους, αλλά και στο γεγονός ότι η Ιστορία θεωρείται το βασικό μέσο για τη διαμόρφωση εθνικής ταυτότητας σήμερα. Την ίδια στιγμή υπάρχει αίτημα να παρουσιάζονται ισάξια όλες οι χρονικές περίοδοι και τα ιστορικά γεγονότα σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας ανεξαρτήτως επιστημονικής σπουδαιότητας.

«Σε πολλούς συγγραφείς των βιβλίων της Ιστορίας παρατηρείται ένας φόβος μήπως ξεχάσουν κάτι και εκ των υστέρων κατηγορηθούν ότι ενήργησαν εκ του πονηρού. Θυμηθείτε τι συνέβη προ τετραετίας με το βιβλίο της Ιστορίας της Στ΄ Δημοτικού και τις οξύτατες επικρίσεις που δέχθηκε η επικεφαλής συγγραφέας Μαρία Ρεπούση για τον χειρισμό ορισμένων ζητημάτων» ανέφερε στην «Κ» στέλεχος της εκπαίδευσης. Συγκεκριμένα, με βάση τις επιταγές του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου ως προς τη δομή της ύλης, στο Δημoτικό δίνεται έμφαση στα γεγονότα και τα πρόσωπα της Ιστορίας, στο Γυμνάσιο δίνεται έμφαση στην εθνική Ιστορία αλλά μέσα στο ευρωπαϊκό πλαίσιο και στο Λύκειο παρουσιάζεται η παγκόσμια Ιστορία στην οποία είναι ενταγμένη η εθνική Ιστορία.

Φόβος, όμως, διακατέχει όχι μόνο τους συγγραφείς των σχολικών βιβλίων, αλλά και τους εκπαιδευτικούς του μαθήματος, οι οποίοι πασχίζουν να τελειώσουν την ύλη ώστε οι μαθητές να είναι, τυπικά τουλάχιστον, πανέτοιμοι να αντιμετωπίσουν τις εξετάσεις.

Γιατί, όμως, το μάθημα της Ιστορίας και οι εξελίξεις γύρω από αυτό αποτελούν πεδίο εύκολης ανάφλεξης από διάφορες πλευρές του πολιτικού συστήματος και της κοινωνίας στην Ελλάδα (και όχι μόνο);

«Οι ειδικοί έχουν πειστεί ότι το στοιχείο που προκαλεί κοινωνικοπολιτικές αντιδράσεις για το περιεχόμενο των αναλυτικών προγραμμάτων και των βιβλίων της Ιστορίας ή γενικότερα για το συνολικό πλαίσιο που διέπει τη διδασκαλία του μαθήματος (τόσο στην υποχρεωτική εκπαίδευση όσο και στο Λύκειο) είναι η κινδυνολογία, η συνωμοσιολογία («σκοτεινά» διεθνή και εγχώρια κέντρα) και ο ηθικός πανικός για τη δήθεν «αλλοίωση» των ιερών παρακαταθηκών του έθνους, της συλλογικής μνήμης, της παράδοσης, της πολιτισμικής κληρονομιάς, της τοπικής κοινότητας (εσχάτως και ιστορικού πολιτικού κόμματος)» δήλωσε στην «Κ» ο καθηγητής Ιστορίας και Διδακτικής της Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου κ. Γεώργιος Κόκκινος, το βιβλίο του οποίου για την Ιστορία της Γ΄ Λυκείου αποσύρθηκε το 2002.

Με το υφιστάμενο πλαίσιο

«Είναι σε όλους γνωστό ότι στο υφιστάμενο πλαίσιο οι μαθητές ούτε την Ιστορία του έθνους τους γνωρίζουν, όπως θα όφειλαν, ούτε εθνική ταυτότητα αποκτούν ούτε κριτικές δεξιότητες κατακτούν, ούτε ιστορική αυτογνωσία διαμορφώνουν στον διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο όπου ζουν, ούτε σχετίζονται -στον βαθμό του εφικτού- με τη βαλκανική, τη μεσογειακή, την ευρωπαϊκή και την παγκόσμια Ιστορία. Ούτε, επίσης, κατορθώνουν να συγκροτήσουν ιστορική συνείδηση ποικιλότροπα και κριτικά ενημερωμένου, υπεύθυνου και ενεργού πολίτη. Απαιτείται επομένως η ριζική και συστηματική αναμόρφωση του συνολικού πλαισίου που διέπει τη διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας στην Ελλάδα με γνώμονες, πρώτον, τον διεθνή επιστημονικό προβληματισμό, δεύτερον, τα ισχύοντα στην Ευρωπαϊκή Ενωση και τον δυτικό κόσμο, και βεβαίως, τρίτο, την κατανόηση της εθνικής ιδιαιτερότητας. Για μένα μια σοβαρή μεταρρύθμιση έχει νόημα και όραμα μόνο όταν έχει ως αφετηρία την πρωτοβάθμια εκπαίδευση», καταλήγει ο ίδιος.

Καθημερινή

Comments 0 σχόλια »

history_matters.jpgΤου Απόστολου Λακασά στην Καθημερινή

Μπορεί ένας μαθητής να μπερδεύει τον Αθανάσιο Διάκο με τον Γεώργιο Μεταξά; Μάλλον θα πρόκειται για ακραία περίπτωση. Ομως είναι γεγονός ότι οι ιστορικές γνώσεις των Ελλήνων μαθητών είναι πολύ χαμηλές σε σχέση με την ύψιστη σημασία που αποδίδεται από πολιτεία, κόμματα, επιστημονική κοινότητα και κοινωνικές ομάδες στη διδασκαλία της Ιστορίας από το Δημοτικό έως και το Λύκειο. Και η πρόσφατη «περιπέτεια» του μαθήματος της Ιστορίας στη Β΄ και Γ΄ Λυκείου -ένα πρώτο σχέδιο επιτροπής του υπ. Παιδείας πρότεινε τη μετατροπή της από υποχρεωτικό σε μάθημα επιλογής- αναδεικνύει, για μία ακόμη φορά, τον στρεβλό τρόπο που γίνεται ο δημόσιος διάλογος στη χώρα μας. Αντί να τεθούν ερωτήματα για την ποιότητα της διδασκαλίας, τα βιβλία, τις παιδαγωγικές μεθόδους, τον ρόλο της οικογένειας και της κοινωνίας, αντί να συζητηθούν οι πτυχές της συγκεκριμένης πρότασης του υπουργείου, οι αντιδράσεις, που προκλήθηκαν μόλις το σχέδιο είδε το φως της δημοσιότητας, ύψωσαν προσκόμματα, δημιουργώντας αρνητικό υπόβαθρο στην όποια μεταρρυθμιστική διάθεση.

Εγκριτοι επιστήμονες, όπως ο Θ. Βερέμης και ο Ι. Κολιόπουλος, αναφέρουν ότι η Ιστορία πρέπει να είναι στον βασικό κορμό των μαθημάτων, όμως το βάρος πρέπει να δοθεί και στη διδασκαλία του μαθήματος, στο τι μένει στους μαθητές. «Οι μαθητές δεν ενδιαφέρονται για την Ιστορία. Βλέπουν το μάθημα, όπως και όλη την εκπαιδευτική διαδικασία, ως έναν τρόπο που θα τους οδηγήσει σε μία πιστοποίηση γνώσεων ώστε να προχωρήσουν στο πανεπιστήμιο και στην αγορά εργασίας» παρατηρεί στην «Κ» ο έμπειρος φιλόλογος-ιστορικός κ. Κ. Παπαντωνόπουλος. «Εν πολλοίς τα παιδιά είναι ιστορικά αμόρφωτα. Βασική αιτία, το ότι ο τρόπος διδασκαλίας του μαθήματος εξαρτάται από τον τρόπο εξέτασής του. Ερωτήσεις κρίσεως συνήθως αποφεύγονται διότι οι απαντήσεις δεν μπορούν να εξασφαλίσουν μία ομοιογένεια στη διόρθωση» συμπληρώνει. «Τα βιβλία είναι πυκνογραμμένα και αυτό σε συνδυασμό με την τάση απομνημόνευσης κάνει κουραστικό το μάθημα. Από την άλλη, όταν ο εκπαιδευτικός πιέζεται να ολοκληρώσει την ύλη, δεν μπορεί να πάρει πρωτοβουλία για να αναπτύξει την κριτική διάσταση της διδασκόμενης ύλης» τονίζει στην «Κ» η σύμβουλος φιλολόγων στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο κ. Αναστασία Κιρκίνη. «Ο εκπαιδευτικός μπορεί να διαχειριστεί πολύ καλύτερα τον χρόνο του όταν αισθάνεται ασφαλής -κυρίως μέσω της επιμόρφωσης- ως προς τη γνώση του περιεχόμενου και της διδακτικής μεθοδολογίας. Και, δυστυχώς, υπάρχει μεγάλη ανομοιογένεια στους καθηγητές που διδάσκουν την Ιστορία στα σχολεία», προσθέτει.


Comments 0 σχόλια »

Tου Ηλία Μαγκλίνη στην Καθημερινή

Τελικώς, το μάθημα της Ιστορίας παραμένει υποχρεωτικό στο λύκειο, μολονότι το υπουργείο είχε προσανατολιστεί στη μετατροπή του σε μάθημα επιλογής. Σε χθεσινό ρεπορτάζ του στην «Κ», ο Απ. Λακασάς σχεδόν προέβλεψε ότι η συγκεκριμένη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση θα ακυρωνόταν προτού ακόμη ξεκινήσει, «λόγω των “κραυγών” που υιοθετούν τα ελληνικά κόμματα», μολονότι το σκεπτικό των υπευθύνων του υπουργείου ήταν «λιγότερα υποχρεωτικά μαθήματα, περισσότερα μαθήματα επιλογής και μεγαλύτερη εμβάθυνση», κάτι που εκ πρώτης όψεως δεν είναι κακό. Η δική μου καχυποψία απέναντι σε τούτη την πρωτοβουλία έχει να κάνει κυρίως με το πώς θα σχεδιαζόταν όλο αυτό, πόσο μεθοδικά θα κινούνταν το υπουργείο, με το αν στόχευε σε ένα ευέλικτο, δραστικό σχήμα διδασκαλίας, αποφεύγοντας μιαν ακόμη απονεύρωση και αφυδάτωση της γνώσης. Αλλά μετά την υπόθεση με τη «βάση του δέκα», πώς να μην είσαι καχύποπτος;

Σε κάθε περίπτωση, εάν επρόκειτο το μάθημα της Ιστορίας να τύχει μεγαλύτερης εμβάθυνσης, όπως αναφέρθηκε, εάν επρόκειτο να το παρακολουθούν μαθητές που το είχαν επιλέξει συνειδητά, τότε ίσως ήταν καλύτερο ένα μάθημα που γίνεται μέσα σε ένα πνεύμα τυπολατρικής υποχρέωσης και ψυχαναγκασμού να μετατραπεί σε μάθημα επιλογής.

Η Ιστορία είναι βέβαια πονεμένη υπόθεση. Θυμάμαι από τα δικά μου μαθητικά χρόνια, στο λύκειο, κατά το δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’80, πόσο διαχωρισμένα ήταν μέσα μου, από τη μια πλευρά, η διδασκαλία της Ιστορίας στο σχολείο και, από την άλλη, τα συναρπαστικά ιστορικά αναγνώσματα που έβρισκα στην πατρική βιβλιοθήκη: τα «Φοβερά Ντοκουμέντα», με τις έξοχες αφηγήσεις των Σόλωνα Γρηγοριάδη, Δημήτρη Φωτιάδη, Αλέξανδρου Κοτζιά και των άλλων ξένων συγγραφέων, με τον «Σαγγάριο», τον «Επίλογο στο Γουδί», τους «Βαλκανικούς Πολέμους», τη «Νύχτα των Μεγάλων Μαχαιριών» κ. ά., ο δίτομος, γλαφυρός «Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος» του Ρεϊμόν Καρτιέ (από τον Πάπυρο – με υπέροχη εικονογράφηση), η μετ’ εμποδίων, αλλά όμως πάντοτε συγκλονιστική καθαρεύουσα της «Ανόδου και της Πτώσης του Γ΄ Ράιχ» του Ουίλιαμ Σίρερ (τρεις σκληρόδετοι τόμοι με πρωτόγονες εκτυπώσεις από τις εκδόσεις Αρσενίδη – αν δεν με απατά η μνήμη μου), ακόμα και τα τεύχη της κλασικής σήμερα «Ιστορίας Εικονογραφημένης», επίσης από τις εκδόσεις Πάπυρος, όλα συνέθεταν στον άγουρο νου ενός περίεργου εφήβου ένα σύμπαν εξόχως μυθιστορηματικό. Το πιο συγκλονιστικό όμως ήταν ότι όλα αυτά που διάβαζα είχαν συμβεί στ’ αλήθεια. Και η Ιστορία ήταν όντως ένα συναρπαστικό ανάγνωσμα.

Αλλη κουβέντα, λοιπόν, η σχολική Ιστορία και άλλη αυτή που διάβαζα σπίτι. Και πάλι όμως, χρειάστηκε να περάσουν κάμποσα χρόνια για να συνειδητοποιήσω ότι η Ιστορία δεν είναι κάτι ξένο και παγωμένο, που αφορά επώνυμους και μεγάλους ηγέτες. Οτι η Ιστορία συνιστά κυρίως αυτή τη μυστική σύνδεση των κορυφαίων γεγονότων με τους μικρούς και ασήμαντους, της «επίσημης» μνήμης, των βουβών κινηματογραφικών επίκαιρων και των ασπρόμαυρων φωτογραφιών με τα θαμμένα οικογενειακά κειμήλια, ξεθαμμένες προσωπικές διηγήσεις και μνήμες, αόρατα τραύματα και παρακαταθήκες που από νεκρές οικογενειακές φύσεις μεταμορφώνονται σε κάτι ζωντανό και παλλόμενο: σε αφηγήσεις με συλλογικό, ενίοτε οικουμενικό χαρακτήρα.

Ο Αμερικανός κομίστας Αρτ Σπίγκελμαν, μεταφέροντας στο διάσημο πια «Maus» την ιστορία του πατέρα του από το Ολοκαύτωμα, ξεκίνησε με την εξής εμβληματική φράση: «Ο πατέρας μου αιμορραγεί Ιστορία» (My father bleeds History). Κάτι ανάλογο έδειξε και ο Βρετανός Γκρέιαμ Σουίφτ στο καλύτερό του μυθιστόρημα, την «Υδάτινη χώρα», το 1983.

Με άλλα λόγια, η Ιστορία δεν είναι κάτι εκεί έξω – είναι στο σπίτι του καθενός μας. Και οι αφηγήσεις της είναι οι δικές μας μνήμες και αναπλάσεις. Το ερώτημα λοιπόν δεν είναι απλώς αν η Ιστορία πρέπει να είναι υποχρεωτική ή προαιρετική στο λύκειο. Το ερώτημα είναι εάν μπορεί το νέο λύκειο που οραματίζεται το υπουργείο να ενσταλάξει στους μαθητές μια άλλου τύπου αντίληψη γύρω από την Ιστορία. Να τους υποψιάσει ως προς τη βαθύτερη δυναμική της, αναδεικνύοντας τη γοητεία της. Ψιλά γράμματα; Μάλλον.

Comments 3 σχόλια »

Ο Στάθης στην Ελευθεροτυπία:

Ομως, για να επιστρέψουμε στη συγκυρία, το γεγονός ότι η χώρα μας βρίσκεται λόγω του Μνημονίου υπό φραγκική κατοχή, δεν την ασφαλίζει απέναντι στο τουρκικό φακιόλι. Αντιθέτως.

Ακόμα κι όταν ήταν στα καλά της (όσον ήταν ποτέ στα καλά της) η Ελλάδα με την υποτελή της εξωτερική πολιτική, ούτε απ’ την Ευρωπαϊκή Ενωση εξασφάλισε την αναγνώριση των συνόρων της ως εξωτερικών συνόρων της Ενωσης, ούτε απ’ το ΝΑΤΟ την ισότιμη, αν μη τι άλλο, αντιμετώπισή της εν σχέσει με την Τουρκία.

Σήμερα η Ελλάδα, κατά τον ένα πυλώνα της εθνικής της ανεξαρτησίας και κυριαρχίας, δηλαδή την οικονομική ισχύ, έχει γονατίσει.

Εχει όμως από καιρό γονατίσει και εις ό,τι αφορά τον έτερο πυλώνα, αυτόν της παιδείας-εκπαίδευσης- κυρίαρχης στην κοινωνία ιδεολογίας.

Εδώ και αρκετά χρόνια, απ’ την εποχή του «εκσυγχρονισμού», έχει καθιερωθεί σε κρίσιμους θύλακες της κοινωνίας, ΑΕΙ, ΜΜΕ, τέχνες, νεολαία μια εδραία πλέον μυθολογία, περί της ασυνέχειας των Ελλήνων, για την εν πολλοίς φαντασιακή κι επινοημένη τους ταυτότητα, για τη (μεγάλη) αξία του αυτοπροσδιορισμού των άλλων τη στιγμή που συκοφαντείται ως εθνικισμός ο δικός μας αυτοπροσδιορισμός, μύθοι για την πολυπολιτισμικότητα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (της πιο άνομης και άγριας) κι άλλα ανιστόρητα παρόμοια.

Μπορεί οι δυτικοί ουμανιστές ήδη απ’ την εποχή του Διαφωτισμού να έβγαζαν καντήλες α- κριβώς για την ανομία και την καθυστέρηση που επέβαλαν παντού όπου όριζαν οι Οθωμανοί, αλλά οι καθ’ ημάς επίγονοι του Διαφωτισμού (όπως αυτοπροσδιορίζονται), αντιθέτως εκθειάζουν εκείνη τη σκοτεινή εποχή σχεδόν ως υπόδειγμα πολυεθνικού κράτους.

Πέρα απ’ το αντιεπιστημονικό των κριτηρίων (διότι πρωθύστερα) όπως, φερ’ ειπείν περί πολυπολιτισμικότητας (σημερινός όρος, μάλλον σημερινή αμερικανιά), για να περιγράψουν συνθήκες «συμβίωσης» λαών, άλλων σε καθεστώς υποταγής και σφαγής κι άλλων αλλοιώς, η προπαγάνδα αυτή φαίνεται να έχει κάψει αρκετά μυαλά.

Βιβλία της εκπαίδευσης αναθεωρούνται (απ’ την πλευρά της Ελλάδας, όχι της Τουρκίας) ήδη απ’ την εποχή των συμφωνιών Γιωργάκη – Τζεμ, προκρίνοντας τη λήθη ως χρησιμότερη (ηθικώς κι εκπαιδευτικώς) απ’ την α-λήθεια. Παρά τον έπαινο προς την αλήθεια ότι είναι επαναστατική, οι νέοι «δάσκαλοι του Γένους» φαίνεται να προτιμούν μια πιο ραγιάδικη -να ‘χουμε την ησυχία μας- προσέγγιση.

Μπορεί ορισμένοι απ’ αυτούς να ‘ναι αμαθέστατοι και να νομίζουν ότι ο Χρυσολωράς ήταν χλωρίνη αλλά δεν είναι όλοι. Τι είναι όμως αυτοί που δεν είναι αμαθείς;

«Μια σχολή σκέψης» θα μου πείτε. Μεγάλο το δίκιο σας! Μάλιστα μια ενδιαφέρουσα σχολή. Περιζήτητη. Με εύσημα από πολλούς των δημοσιογράφων, κυρίαρχη στη βιβλοκριτική, πανταχού παρούσα στη βιβλιογραφία.

Οι ίδιοι άνθρωποι, το ίδιο κλίμα υπηρέτησαν για τα περί την επαίδευση και στην κυβέρνηση Σημίτη, και στην κυβέρνηση Καραμανλή, και τώρα στην κυβέρνηση Γιωργάκη.

Ανθρωποι για όλες τις εποχές! -φίλοι του λαού!- δεν εξηγείται αλλοιώς! Ο ορισμός των αναντικατάστατων.

Οι ίδιοι άνθρωποι του ιδίου κλίματος, εξέφρασαν τον «εκσυγχρονισμό» των γραμμάτων μας, πάντα «αναστοχαζόμενοι» στο Πρυτανείο

όλες τις διαταγές που έφθαναν απ’ το Πραιτόριο, και του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ. και τούμπαλιν. Οι ίδιοι υπάλληλοι, «δούλοι πιστοί». Τότε της κυρίας Γιαννάκου, τώρα της κυρίας Διαμαντοπούλου.

Δημοκρατία έχουμε. Κι ως φαίνεται αν στο Πραιτόριο στέλνουμε τους κυβερνήτες που μας αξίζουν, το Πραιτόριο σιτίζει, με τη σειρά του στο Πρυτανείο και τους γραμματικούς που μας αξίζουν.

Δημοκρατία έχουμε. Τώρα τι έχει η έρμη και ψοφάει, είναι ένα μεταμοντερνικό, νεωτερικό, αναθεωρητικό ερώτημα, περί το οποίον αναστοχάζομαι και μυρικάζω, αλλά δεν δύναμαι να απαντήσω – θα ήταν μια «αφήγηση» που δεν σας αξίζει…

Comments 0 σχόλια »

Οσοι έζησαν στο πετσί τους τα ταραγμένα χρόνια της δικτατορίας, αλλά ίσως και οι νεότεροι μέσα από τη γνώση που προσφέρει η Ιστορία, θα γνωρίζουν τι συνέβη εκείνη την 22α Σεπτεμβρίου όταν η κηδεία του σπουδαίου έλληνα ποιητή και νομπελίστα Γιώργου Σεφέρη εξελίχθηκε σε διαδήλωση κατά της χούντας.

«Προκόβουμε καταπληκτικά», είχε γράψει ειρωνικά ο ίδιος στην ατζέντα του την ημέρα του πραξικοπήματος.

Ολοι εξάλλου θυμούνται την ιστορική δήλωσή του κατά της χούντας την Παρασκευή της 28ης Μαρτίου του 1969. «Αυτή η ανωμαλία πρέπει να σταματήσει. Είναι εθνική επιταγή. Τώρα ξαναγυρίζω στη σιωπή μου».

Ο ποιητής δεν θα ξαναγυρίσει στη σιωπή του. Λίγους μήνες αργότερα καταργείται η προληπτική λογοκρισία και δημοσιεύεται το βιβλίο «Δεκαοκτώ κείμενα», όπου εμπεριέχεται μεταξύ άλλων το ποίημα «Οι γάτες του Αϊ Νικόλα», πολιτική αλληγορία για τη χούντα.

Αλλά και νεκρός ακόμα ο Σεφέρης θα «μιλήσει» κατά της δικτατορίας. Εκφραστής του συλλογικού ασυνείδητου, γίνεται τώρα αυτός μέσω του οποίου θα εκφραστεί η λαϊκή οργή κατά του καταπιεστικού καθεστώτος.

Ο Γιώργος Σεφέρης άφησε την τελευταία του πνοή στις 20 Σεπτεμβρίου του 1971. Δύο ημέρες μετά η εκκλησία της οδού Κυδαθηναίων θα γεμίσει με κόσμο, νέους και φοιτητές στην πλειονότητά τους.

Στη νεκρώσιμη πομπή προς το πρώτο νεκροταφείο μπροστά στην Πύλη του Αδριανού, το πλήθος σταματά την κυκλοφορία και αρχίζει να τραγουδά το (απαγορευμένο) τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη- σε στίχους Σεφέρη από το ποίημα του «Στο περιγιάλι το κρυφό».

Η νεκρική πομπή θα γίνει ένα με το πλήθος που έχει συγκεντρωθεί στο νεκροταφείο. Το ανθρώπινο ποτάμι θα εξελιχθεί σε μία από τις μεγαλύτερες αντιδικτατορικές πορείες.


tovima.gr

Comments 0 σχόλια »

ΣαλόνικαΗ πολύγλωσση ψηφιακή έκδοση με τίτλο: «Θεσσαλονίκη, πόλη των Βαλκανίων, κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα (1900-1930)» δίνει τη δυνατότητα στον επισκέπτη της να περιηγηθεί στην πόλη της Θεσσαλονίκης με οδηγό ευσύνοπτα κείμενα, φωτογραφίες και καρτ ποστάλ.

Εξαιρετικά καλαίσθητη προσέγγιση!

Μακάρι να βλέπαμε συχνότερα τέτοιες προσπάθειες.

Comments 0 σχόλια »

Στο τέλος του Β΄παγκοσμίου πολέμου 60 λεπτά φιλμ βρέθηκαν σε καλή κατάσταση στο αρχείο της Ανατολικής Γερμανίας. Αυτό το φιλμ είχε γυριστεί από τους Ναζί στη Βαρσοβία το Μάιο του 1942 και έφερε τον τίτλο “Γκέτο”. Οι ιστορικοί το αξιοποίησαν ως πηγή. Πρόσφατα όμως ανακαλύφθηκε μία κόπια όπου φαίνεται πως πολλές σκηνές ήταν σκηνοθετημένες έτσι ώστε να προβάλλεται η καλή ζωή των Εβραίων στο γκέτο. Μία από τις χειρότερες στιγμές της ανθρωπότητας αναβιώνει μέσα από αυτό το ντοκουμέντο.

Comments 0 σχόλια »

To Nagasaki Archive είναι ένα project που σχεδιάστηκε για να μη λησμονήσουμε ποτέ τις ιστορίες των επιζώντων του βομβαρδισμού της 9ης Αυγούστου στο Ναγκασάκι.  Η εφαρμογή τοποθετεί τις εικόνες και τις ιστορίες  των θυμάτων πάνω στο χάρτη του Google Earth map.

Η ιδέα αυτή μπορεί να έχει εφαρμογή και σε projects τοπικής ιστορίας.

Comments 0 σχόλια »

Με την Καμπάνα της Ειρήνης να χτυπά συμβολικά στις 8.15 το πρωί, την ώρα που το Εnola Gay έριξε την ατομική βόμβα στις 6 Αυγούστου 1945, άρχισαν στη Χιροσίμα οι εκδηλώσεις για την 65η επέτειο από την πυρηνική τραγωδία στην ιαπωνική πόλη. Το «παρών» στην τελετή έδωσαν για πρώτη φορά ο αμερικανός πρέσβης στην Ιαπωνία Τζον Ρους, αλλά και εκπρόσωποι των πυρηνικών δυνάμεων της Γαλλίας και της Βρετανίας.

Στην τελετή μνήμης εκπροσωπήθηκαν συνολικά 74 χώρες. Η Κίνα που είχε εκπροσωπηθεί το 2008 από χαμηλόβαθμο αξιωματούχο, δεν συμμετείχε στις φετινές εκδηλώσεις. Στην τελετή παραβρέθηκε και ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Μπαν Κι Μουν, ο πρώτος γ.γ. του ΟΗΕ που λαμβάνει μέρος. «Πρέπει να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε μαζί με στόχο να χτίσουμε έναν κόσμο χωρίς πυρηνικά για τις επόμενες γενιές», δήλωσε ο αμερικανός διπλωμάτης. Η απόφαση της Ουάσιγκτον να στείλει εκπρόσωπο στην τελετή έγινε δεκτή με ικανοποίηση από την ιαπωνική κυβέρνηση.

Στο Πάρκο Ειρήνης, πάντως, όπου πραγματοποιήθηκαν οι εκδηλώσεις, είχε συγκεντρωθεί ομάδα διαδηλωτών που εξέφρασαν τη διαφωνία τους για την αμερικανική παρουσία με το σύνθημα «ΗΠΑ πάρε τα πυρηνικά σου και γύρνα σπίτι σου». Ωστόσο, ο Μπαράκ Ομπάμα φαίνεται ότι είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στην Ιαπωνία και στο μουσείο του Πάρκου Ειρήνης πωλούνται μπλουζάκια με τη φωτογραφία του. Ο αμερικανός πρόεδρος είναι πιθανό να επισκεφθεί τη Χιροσίμα τον Νοέμβριο, αποδεχόμενος πρόσκληση του δήμαρχου της πόλης.

Τα Νέα

Comments 0 σχόλια »

Ντοκιμαντέρ του BBC

Comments 0 σχόλια »

Ο ορθόδοξος Κλήρος της εποχής της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης, ως γνωστόν, εκήρυττε, ότι ήταν «θέλημα Θεού» η Πόλη να τουρκέψει, «θεϊκή βούληση και τιμωρία», «Θεία Πρόνοια» και άλλα. Μέσα στα πλαίσια της «θέσης» αυτής της Εκκλησίας ήταν η εχθρότητά της κατά των Καθολικών της Ευρώπης, για την οποία καυχάται έως σήμερα. Αποτέλεσμα της εχθρότητας αυτής ήταν η αποτυχία της ένωσής της με την Καθολική Εκκλησία και η πτώση της Κωνσταντινούπολης στους Τούρκους, που κι αυτή συντελέστηκε με εσωτερική προδοσία. Κεντρικό πρόσωπο της τραγωδίας αυτής αποτέλεσε ο ανακηρυχθείς άγιος και στυλοβάτης της Ορθοδοξίας μητροπολίτης Εφέσου, Μάρκος ο Ευγενικός.

Κατά τις αρχές του 15ου αιώνα οι Τούρκοι χωρίς καμμία σχεδόν αντίσταση των τοπικών αρχόντων και με την βοήθεια των κληρικών είχαν εισβάλει στα Ελληνικά εδάφη ως «ελευθερωτές» απ’ τον βυζαντινό ζυγό. Γράφει ο Άγγλος συγγραφέας και περιηγητής R. Walpole στο έργο του «Travels in various Countries», σελ. 216 για την σχέση της Εκκλησίας με τους Τούρκους: …

… «Όταν οι ρασοφόροι είδαν την πρόοδο των τουρκικών όπλων στην Ανατολή επί του σουλτάνου Ορχάν (1.326-1.362) και φοβήθηκαν ενδεχόμενη πτώση της Κωνσταντινούπολης, έστειλαν αντιπροσωπία στην Προύσα, που ήταν τότε η πρωτεύουσα των Τούρκων, με πεσκέσι (χρηματικό δώρο) 14.000 τσεκινίων στον σουλτάνο και ζήτησαν, όπως οι κληρικοί συνεχίσουν να έχουν τις θρησκευτικές τους ελευθερίες, την εξουσία επί του λαού και την αποκλειστικότητα του Αγίου Όρους, όταν τα νικηφόρα στρατεύματά τους καταλύσουν την διοίκηση της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.» Πάντοτε κατά τον Walpole, ο Ορχάν δέχθηκε το πεσκέσι και την προδοσία των μοναχών, που παραδίδονταν σ’ αυτόν εκατό χρόνια προ της άλωσης της Πόλης. Ο σουλτάνος τους έδωσε σχετικό φιρμάνι (έγγραφο), το οποίο υπήρχε στις Καρυές κατά την επίσκεψη του Walpole στην Μακεδονία κατά τις αρχές του 19ου αιώνα.

Στην Ευρώπη οι Δυτικοί ετοιμάζονταν ν’ αντισταθούν στην προέλαση των Τούρκων στην Ουγγαρία και στην Πολωνία, αγνοώντας την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, που την θεωρούσαν χαμένη υπόθεση. Προ του οθωμανικού κινδύνου, που εξαπλωνόταν απειλητικά, ο αυτοκράτωρ Ιωάννης Η΄ Παλαιολόγος (όπως έπραξε και ο πατέρας του Μανουήλ Παλαιολόγος) παρεχώρησε στους Τούρκους πολλές περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης. Η κίνηση αυτή του έδωσε τα χρονικά περιθώρια να επιδιώξει τη βοήθεια των Δυτικών και του πάπα. Συνέχεια »

Comments 0 σχόλια »

«Η Ιστορία έχει πλάκα και το διάβασμά της είναι ιδιαίτερα απολαυστικό». Το να το γράφεις αυτό όταν οι μαθητές δεν έχουν καλά καλά συνέλθει από την καλοκαιρινή εξεταστική, θέλει θράσος. Και αν τους το πεις από κοντά, μάλλον το πας φιρί φιρί να υποστείς την παλιά πλάκα και να βρεθείς με τις κλειδαριές του αυτοκινήτου σου μπλοκαρισμένες με κόλλα ταχείας πήξεως.

Οι εποχές αλλάζουν όμως και όπως τα αυτοκίνητα απέκτησαν κεντρικό ηλεκτρονικό κλείδωμα αντί για κλειδαριές, έτσι και η Ιστορία ετοιμάζεται να αλλάξει χούγια. Για αιώνες, το μάθημα της Ιστορίας είναι «κλασικό». Ενας μεγάλος λέει και λέει, δεκάδες μικρότεροι χασμουριούνται, αποστηθίζουν, παπαγαλίζουν και… «το αυτό επαναλάβατε, μέχρις αποφοιτήσεως».

Ο ακαδημαϊκός του Χάρβαρντ, που έγινε διάσημος και μέσω τεσσάρων σειρών ντοκιμαντέρ για την τηλεόραση, ιστορικός και οικονομολόγος, Νάιαλ Φέργκιουσον, ανέλαβε, ούτε λίγο ούτε πολύ, να αλλάξει τον τρόπο που οι μαθητές «προσλαμβάνουν» την Ιστορία, όταν ο υπουργός Παιδείας της Μεγάλης Βρετανίας, Μάικλ Γκόουβ, του ανέθεσε στο λογοτεχνικό φεστιβάλ «Χέι» της εφημερίδας «Γκάρντιαν» ακριβώς αυτό. Να κάνει, δηλαδή, για το μάθημα της Ιστορίας και τους Βρετανούς μαθητές ό,τι έκανε ο διάσημος τηλε-σέφ Τζέιμι Ολιβερ για τις σχολικές καντίνες και το φαΐ τους. Να το κάνει όχι μόνο υγιεινό, αλλά και κάτι που θα ήθελες να φας.

«Τα βιβλία Ιστορίας κάνουν το λάθος να μας διδάσκουν για γέρους άντρες, συνήθως μουσάτους… αλλά το μεγαλύτερο μέρος της Ιστορίας δημιουργείται από νέους, όπως από τα παιδιά στρατιώτες της Αφρικής ή τα παιδιά στο πεζικό των Ναπολεόντειων Πολέμων», λέει στα ίσα ο 46χρονος Φέργκιουσον (που βρίσκει πως για τα ιστορικά δεδομένα είναι μάλλον παρασιτεμένος), συμπληρώνοντας πως η Ιστορία θα πρέπει να είναι διασκεδαστική και πως θα πρέπει να παίζει στην τάξη περισσότερη… τηλεόραση. «Ο λόγος που κάνω τηλεόραση είναι πως είναι το πιο προσβάσιμο μέσο διδασκαλίας», δηλώνει στον «Γκάρντιαν». Και πάει παρακάτω λέγοντας πως τα παιδιά θα πρέπει να μαθαίνουν Ιστορία και μέσω ηλεκτρονικών παιχνιδιών στρατηγικής, όπως είναι τα role playing και strategy games, που ήδη «γονατίζουν» με τα γραφικά και το πολυεπίπεδο σενάριο εξέλιξής τους τούς υπολογιστές των παιδικών δωματίων.

Γι’ αυτό άλλωστε ο Φέργκιουσον είναι ήδη σε επαφή με μια αμερικανική εταιρεία που αναπτύσσει λογισμικό τέτοιου είδους. Στόχος, να φτιάξουν ένα παιχνίδι στρατηγικής με κεντρικό θέμα τη Βρετανία στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, γιατί όπως λέει «η Ιστορία μοιάζει περισσότερο με παιχνίδι, παρά με μυθιστόρημα: όταν βρίσκεσαι μέσα σ’ αυτήν, δεν υπάρχει τρόπος να μάθεις το τέλος πριν αυτό έρθει».

Το παιχνίδι θα λέγεται μάλλον «The War of the World». Η εταιρεία υπόσχεται μάλιστα το καλύτερο παιχνίδι στρατηγικής Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, που θα δίνει «την ευκαιρία στους παίκτες να ξαναγράψουν την Ιστορία σαν ηγέτες του έθνους, από τα εργοστάσια και τα ναυπηγεία, ώς το μέτωπο στις ακτές της πατρίδας και τις επικές μάχες σε όλη την υδρόγειο».

Σε αυτό το παιχνίδι-εκπαιδευτικό βοήθημα και για την τάξη, ο στόχος θα είναι να καταλάβει ο μαθητής, παίζοντας με τις επιλογές και τις παραμέτρους που σχηματοποιούν δυναμικά την Ιστορία. «Θα μπορείς να “ξανατρέξεις” τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, να εξερευνήσεις τη στρατηγική του και να προκύψει από τις επιλογές σου ένα άλλο παρελθόν. Είναι κάτι συναρπαστικό για τους νέους, όπως για τον τινέιτζερ γιο μου και τον νεότερο αδερφό του, που χρησιμοποιώ για ειδικούς συμβούλους», λέει, αν και παραδέχεται πως η κόρη του δεν είναι και τόσο συνεπαρμένη από τα πολεμικά παιχνίδια.

Με άλλα λόγια, ο Φέργκιουσον θέλει να κάνει κάθε μαθητή όχι να παπαγαλίσει τα λόγια του Τσόρτσιλ ή το ημερολόγιό του, αλλά να γίνει ο ίδιος Τσόρτσιλ για να καταλάβει ότι «αν είχαμε Τσόρτσιλ πρωθυπουργό το 1938, θα είχαμε πόλεμο από το 1938. Αλλά αυτό το άτομο δεν θα μπορούσε να είναι πρωθυπουργός το 1938 γιατί ήταν εντελώς αντιπαθής».

Μια show-biz Ιστορία

Οι μέθοδοι του καθηγητή-celebrity μπορεί να είναι περίεργες, ακριβές ή ανορθόδοξες, αλλά είναι ακριβώς ό,τι χρειάζεται για να ζωντανέψει την Ιστορία. Γιατί μπορεί να υποφέρουν από τις συμβάσεις της τηλεοπτικής αφήγησης -κυριαρχία της εικόνας και της δράσης σε πρώτο χρόνο- αλλά δίνουν τη δυνατότητα να δει κανείς ταυτόχρονα τη μεγάλη εικόνα και να εστιάσει στα πρόσωπα. Να καταλάβει για παράδειγμα τη σημασία της Βραζιλίας στο εμπόριο των σκλάβων, αλλά και να συνειδητοποιήσει πώς είναι να είναι κανείς σκλάβος.

Το στοίχημα του Φέργκιουσον είναι 50-50. Από το σύνολο των Βρετανών μαθητών που εξετάστηκαν για General Certificate of Secondary Education (GCSE), 219.000 επέλεξαν σαν αντικείμενο την Ιστορία, όταν 300.000 επέλεξαν το ντιζάιν και την τεχνολογία. Ο φωτογενής κύριος καθηγητής θα πρέπει να αλλάξει το σκορ.

Την ίδια στιγμή, το σχέδιό του δέχεται βέβαια μπαράζ κριτικών. Μέρος αυτών υποστηρίζει πως οι ιδέες και το προφίλ της προσέγγισης της Ιστορίας τού έχουν δώσει το προφίλ του νεοσυντηρητικού απολογητή αν όχι του υπέρμαχου της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Οι επικριτές του επισημαίνουν ακόμα την εμμονή του στην «εικονική Ιστορία» και του προσάπτουν ότι βασίζεται σε υποθετικά εναλλακτικά σενάρια και αυθαίρετα συμπεράσματα, αντί σε έρευνα. Αλλοι πάλι εκφράζουν φόβους πως η νέα μέθοδος ιστορικής αφήγησης του Φέργκιουσον είναι αποσπασματική, ανοιχτή σε παρερμηνεύσεις, πολιτισμικές ομογενοποιήσεις και υπεραπλουστεύσεις, που θα μετατρέψουν την Ιστορία σε ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι σύγκρουσης πολιτισμών και σεναρίων.

Ο ίδιος πάλι δεν φαίνεται να πτοείται και θέλει να αλλάξει τα πάντα. Ακόμα και τις εκπαιδευτικές εκδρομές των σχολείων, αφού -όπως λέει- δεν μπορεί να καταλάβει τι θα προσφέρει σε έναν μαθητή άλλη μια επίσκεψη στο κάστρο του Γουίνδσορ, αντί για μια ωραία περιήγηση σε κάποιο μέρος όπου νέοι άνθρωποι έγραψαν κάποτε Ιστορία.


Ποιος είναι ο Mr. Ferguson

Ο Νάιαλ Φέργκιουσον θεωρείται από τους πιο ανανεωτικούς ιστορικούς.

Ο σταρ καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, με ειδίκευση στην σχέση οικονομίας και ιστορίας, μέλος, ως ερευνητής, του Κολεγίου Jesus του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και μέλος του Ινστιτούτου Hoover του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, γεννήθηκε στη Γλασκώβη το 1964. Κατά το Time, το 2004 ήταν μέσα στους 100 ανθρώπους με τη μεγαλύτερη επιρροή στον πλανήτη.

Αρθρογραφεί στα σημαντικότερα περιοδικά και εφημερίδες του διεθνούς Τύπου (Time, Telegraph, Newsweek κ.ά.), μεταξύ των οποίων και οι Financial Times, στους οποίους υπέγραψε το πρόσφατο οικονομικό άρθρο «Μια ελληνική κρίση έρχεται στην Αμερική», ενώ έχει επανειλημμένα διαφωνήσει έντονα με τον διάσημο Πολ Κρούγκμαν για το μέλλον της οικονομικής κρίσης. Από το 2003 έχει επιμεληθεί και παρουσιάσει τις επιτυχημένες σειρές ντοκιμαντέρ για το Channel Four «Empire» (2003), «American Colossus» (2004), «The War of the World» (2006) και το βραβευμένο με βραβείο ΕΜΜΥ «The Ascent of Money» (2008).

Το 2003, ο Χένρι Κίσινγκερ του παρείχε πρόσβαση στο προσωπικό του αρχείο με τα ημερολόγια του από την εποχή που ήταν στο Λευκό Οίκο καθώς και τις επιστολές του, από το οποίο αναμένεται να προκύψει μια απίθανη βιογραφία.

Διασημότερα έργα του είναι τα:

* «Κολοσσός: Η άνοδος και η πτώση της αμερικανικής αυτοκρατορίας» («Colossus: The Rise and Fall of the American Empire»), εκδ. «Παπαζήσης» 2007.

**«Το Πλέγμα του Πλούτου» («The Cash Nexus»), εκδ. «Ιωλκός», 2007-2008.

* «Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος: Στρατιωτική, διπλωματική, οικονομική και κοινωνική ιστορία 1914-1918» («The Pity of War»), εκδ. «Ιωλκός», 2007-2008.

* «Ο πόλεμος στον κόσμο: Ο αιώνας του μίσους 1901-2000» («War of the World»), εκδ. «Ιωλκός» 2007.

* «The House of Rothschild».

* «Empire: How Britain Made the Modern World».

* «The Ascent of Money».

**«Paper and Iron».

www.niallferguson.com

ENET

Comments 0 σχόλια »

history_matters.jpgΤου Απόστολου Λακασά

Βαθιά άγνοια της ιστορίας των γειτονικών λαών έχουν οι Ελληνες φοιτητές. Μόλις το 2% δηλώνει ότι τη γνωρίζει πολύ καλά. Την ίδια στιγμή, οι εννέα στους δέκα «φωτογραφίζουν» ως κύριο υπεύθυνο της άγνοιάς τους τον τρόπο με τον οποίο διδάσκεται το μάθημα της Ιστορίας στο σχολείο. Δηλαδή, καταδικάζουν την παπαγαλία.

Ειδικότερα, ο ένας στους δύο Ελληνες φοιτητές (52,1%) απάντησε σε έρευνα -έγινε από τον αναπληρωτή καθηγητή του ΑΠΘ κ. Δημήτρη Μαυροσκούφη και τον διδάσκοντα του Παν. Mακεδονίας κ. Δημήτρη Κυρίτση- ότι ξέρει λίγο την ιστορία των γειτονικών λαών. Και θα πρέπει να προβληματίσει όχι μόνο το υψηλό ποσοστό όσων δήλωσαν «λίγη γνώση», αλλά και το γεγονός ότι στην έρευνα συμμετείχαν φοιτητές του τμήματος Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με κλίση στις θεωρητικές επιστήμες όπως η Ιστορία. Ακόμη μεγαλύτερη είναι η άγνοια των Ελλήνων φοιτητών για την ιστορία λαών από άλλες ηπείρους, για την οποία το 84,4% δήλωσε μεγάλη ή πλήρη άγνοια.

Ξένοι φοιτητές

Αντίθετα, περισσότερες συγκριτικά με τους Ελληνες είναι οι γνώσεις ξένων φοιτητών του Σχολείου Νέας Ελληνικής Γλώσσας του ΑΠΘ, οι οποίοι συμμετείχαν σε αντίστοιχη έρευνα των δύο πανεπιστημιακών. Συγκεκριμένα, το 32,2% των αλλοδαπών φοιτητών δήλωσε ότι γνωρίζει πολύ ή και πάρα πολύ την ιστορία των λαών που γειτνιάζουν με τις χώρες τους. Το 42,4% των αλλοδαπών φοιτητών δήλωσε ότι έχει μέτρια γνώση και το 25,4% ότι την γνωρίζει λίγο ή και καθόλου. Ως προς την ιστορία λαών από άλλες ηπείρους, το 33,9% δήλωσε μεγάλη ή πλήρη άγνοια. Το 29,1% των αλλοδαπών φοιτητών που συμμετείχαν στην έρευνα κατάγεται από χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, το 18,2% από χώρες της Δυτικής Ευρώπης, το 9,1% από τα Βαλκάνια, το 21,8% από την Ασία, και περίπου το 11% από τη Λατινική Αμερική και το ίδιο από την Αφρική.

Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο εκπαιδευτικό περιοδικό «Σύγχρονη Εκπαίδευση», καταδεικνύει εύλογα ότι το έλλειμμα ιστορικών γνώσεων των Ελλήνων φοιτητών έχει ως κύρια αιτία το περιεχόμενο και τον τρόπο διδασκαλίας του μαθήματος της Ιστορίας στο σχολείο.

Δυσαρέσκεια

Μόλις το 5,4% των φοιτητών δήλωσε πολύ ικανοποιημένο από τον τρόπο διδασκαλίας, ενώ οι υπόλοιποι μοιράστηκαν ανάμεσα στο «μέτρια» (38,7%), «λίγο» (44,1%) και «καθόλου» (11,8%). Λιγότερο δυσαρεστημένοι είναι οι φοιτητές από το περιεχόμενο των μαθημάτων, καθώς το 16,2% δήλωσε πολύ ή πάρα πολύ ικανοποιημένο, ενώ η πλειονότητα (63,4%) μέτρια ικανοποιημένοι. Βρέθηκαν επίσης 20,5% που δήλωσαν λίγο ή καθόλου ικανοποιημένοι. Αντίθετα, το 59% των ξένων φοιτητών δήλωσε πολύ ή πάρα πολύ ικανοποιημένο από το περιεχόμενο των μαθημάτων και το 48,3% αντιστοίχως από τον τρόπο διδασκαλίας.

Με δεδομένο ότι στην Ελλάδα όλοι γνωρίζουμε πως η αποστήθιση είναι η βασική μέθοδος εκμάθησης της Ιστορίας, είναι δικαιολογημένες οι απαντήσεις των φοιτητών. Το ζήτημα είναι γιατί δεν έχουν δρομολογηθεί λύσεις, αφού όλοι εδώ και χρόνια… ξορκίζουν την αποστήθιση.

Καθημερινή

Comments 0 σχόλια »

Στις 18 Δεκεμβρίου 1940 εκδόθηκε η Οδηγία 21, γνωστή ως «Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα», με την οποία ο Χίτλερ διέταξε τον στρατό να ξεκινήσει τις προετοιμασίες για την εισβολή στη Σοβιετική Ενωση, ώστε σύντομα ο μισητός εχθρός να έχει συντριβεί. Στην πραγματικότητα, ο Χίτλερ είχε καταστεί δέσμιος του δικού του πολέμου, του «πραγματικού» πολέμου εναντίον του μπολσεβικισμού και της Σοβιετικής Ενωσης, ανοίγοντας ένα δεύτερο μέτωπο πριν καν ολοκληρώσει τις επιχειρήσεις για την καθυπόταξη της Αγγλίας. Η έννοια του ζωτικού χώρου και της εδαφικής επέκτασης προς τα ανατολικά, σε συνδυασμό με τις γνωστές θεωρίες περί του «εβραιομπολσεβικισμού», μετέβαλαν στη σκέψη του δικτάτορα την επιχείρηση «Μπαρμπαρόσα» σε «παιχνιδάκι» και αναπόφευκτα οδήγησαν στην υποτίμηση του αντιπάλου.

Διαβάστε το άρθρο του  Στράτου Δορδανά στην Καθημερινή

Comments 0 σχόλια »

Το καλοκαίρι του 1941, μετά τη Μάχη της Κρήτης και την πλήρη κατάληψη της Ελλάδας από τις συνδυασμένες δυνάμεις της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Βουλγαρίας, ολόκληρη σχεδόν η Ευρώπη βρέθηκε υπό τον έλεγχο του Αξονα. Μόνο η Μεγάλη Βρετανία είχε διασωθεί – εν μέρει λόγω των συγκυριών και της βοήθειας της τύχης. Ο Βέρμαχτ είχε αποδείξει ότι αποτελούσε την πλέον αποτελεσματική φονική μηχανή που είχε εμφανιστεί ποτέ στον πλανήτη και η Δύση φαινόταν καταδικασμένη να βυθιστεί στο σκοτάδι του Ολοκληρωτισμού. Εξάλλου, ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν μία απόλυτα ιδεολογική σύγκρουση. Στο επίκεντρό του, πέρα και πάνω από οικονομικούς και γεωστρατηγικούς παράγοντες, βρισκόταν η ρατσιστική μανία καταστροφής όσων λαών ο Αδόλφος Χίτλερ θεωρούσε «κατώτερες φυλές».

Ανάμεσά σε αυτούς συγκαταλέγονταν και οι Σλάβοι. Εξ ου και η εκστρατεία στη Σοβιετική Ενωση είχε χαρακτηριστεί εμμέσως απαραίτητη προϋπόθεση «για τη δόξα του Γ΄ Ράιχ», ήδη από τις πρώτες ημέρες της αναρρίχησης του Χίτλερ στην εξουσία. Ετσι, παρά τις ενστάσεις των στρατηγών του, ο Γερμανός δικτάτορας ξεκίνησε τη μεγαλύτερη πολεμική σύγκρουση στην ανθρώπινη ιστορία. Επτά εκατομμύρια στρατιώτες, 20.000 τανκς και 15.000 μαχητικά βρέθηκαν ταυτόχρονα αντιμέτωπα στο Ανατολικό Μέτωπο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, που άνοιξε τον Ιούνιο του 1941.

Αντίπαλος του Χίτλερ ήταν ένας εξίσου φανατικός ηγέτης, ο οποίος είχε αγνοήσει τις προειδοποιήσεις των μυστικών υπηρεσιών του για την επικείμενη λαίλαπα, είχε δολοφονήσει εκατοντάδες χιλιάδες πολιτικούς του αντιπάλους και είχε διαλύσει τις σοβιετικές ένοπλες δυνάμεις, «αποκεφαλίζοντας» όλους τους έμπειρους αξιωματικούς τους. Παρ’ όλα τα ολέθρια λάθη του Στάλιν, όμως, ο ρωσικός λαός και ο στρατός κατέρριψαν με την απαράμιλλη γενναιότητά τους τις παρανοϊκές θεωρίες του Χίτλερ περί υποτιθέμενης φυλετικής ανωτερότητας των Γερμανών. Το όνειρο για την παγκόσμια ηγεμονία του Γ΄ Ράιχ θάφτηκε στις πύλες της Μόσχας και στα ερείπια του Στάλινγκραντ. Η αποτυχία της επιχείρησης «Μπαρμπαρόσα» σήμανε την αρχή του τέλους για τη ναζιστική θηριωδία. Το κόστος σε ανθρώπινες ζωές, όμως, ήταν τόσο μεγάλο, που ξεπέρασε ακόμη και τους νοσηρούς εφιάλτες των αξιωματικών των SS.

kathimerini.gr

Comments 0 σχόλια »

16g-thumb-medium.jpgΟι τριήρεις, τα πληρώματα, ο εμβολισμός

Η ναυμαχία της Σαλαμίνας ήταν μια σύγκρουση όπου κυρίαρχο ρόλο έπαιξε ο εμβολισμός, μας είπε ο Γιάννης Νάκκας, αρχαιολόγος που εικονογράφησε πλοία των αντίπαλων στόλων, τα πληρώματα και μία άποψη από εμβολισμό περσικής από ελληνική τριήρη.

Την εποχή των Περσικών Πολέμων η τριήρης είχε γίνει ήδη το βασικό πολεμικό πλοίο της αρχαίας Ελλάδας. Σύμφωνα με μια παράδοση, είχε εφευρεθεί από τον Κορίνθιο ναυπηγό Αμεινοκλή το 704 π.Χ., ενώ σύμφωνα με μια άλλη, ήταν μια εφεύρεση των Φοινίκων ναυτικών.

Η τριήρης ήταν ένα ιδιαίτερα ελαφρύ και χαμηλό πλοίο, μήκους 36-40 και πλάτους 4-4,5 μέτρων, φτιαγμένο κυρίως από ελαφρύ ξύλο (πεύκο). Βασικό της όπλο ήταν το βαρύ χάλκινο έμβολο της πλώρης, με το οποίο χτυπούσε με δύναμη και εξουδετέρωνε το εχθρικό πλοίο. Για τον σκοπό αυτό η τριήρης είχε ένα ιδιαίτερα μεγάλο πλήρωμα κωπηλατών, διευθετημένο σε τρεις επάλληλες σειρές, ενώ δεν υπήρχε κανονικό κατάστρωμα ή άλλες προστατευτικές κατασκευές.

Σύμφωνα με τις ναυτικές επιγραφές της αρχαίας Αθήνας, κάθε τριήρης είχε πλήρωμα 200 ανδρών. Οι 170 κωπηλάτες, μοιρασμένοι σε τρία επίπεδα (οι θρανίτες επάνω, οι ζυγίτες στη μέση και οι θαλαμίτες στην κάτω σειρά). Οι κωπηλάτες αυτοί ήταν πάντα ελεύθεροι πολίτες και ποτέ δούλοι. Επαιρναν κανονικό μισθό και εκπαιδεύονταν εντατικά στην κωπηλασία και στην τέχνη του πολέμου στη θάλασσα.

Από τα υπόλοιπα 30 μέλη του πληρώματος οι δέκα ήταν οπλίτες, πολίτες της κάθε πόλης-κράτους. Φέροντας τον καλύτερο εξοπλισμό της εποχής τους (χάλκινο κράνος και κνημίδες, λινό ή δερμάτινο θώρακα, μεγάλη ασπίδα, δόρυ και ξίφος) και όντας καλά εκπαιδευμένοι, αποτελούσαν το δεύτερο πιο σημαντικό όπλο της τριήρους μετά το έμβολο. Στο πλοίο επέβαιναν επίσης και τέσσερις τοξότες ή ακοντιστές, συνήθως μισθοφόροι.

Το υπόλοιπο πλήρωμα το αποτελούσε ο τριήραρχος, διοικητής και χρηματοδότης του πλοίου, ο κυβερνήτης-πηδαλιούχος, ο αυλητής που έδινε τον ρυθμό στους κωπηλάτες και δέκα περίπου ναύτες διαφόρων καθηκόντων.

Οντας λαός χωρίς ναυτική παράδοση, οι Πέρσες κατά την εισβολή τους στην Ελλάδα είχαν στηριχθεί στους στόλους των ναυτικών λαών που είχαν υπό την εξουσία τους. Οι Φοίνικες, οι Αιγύπτιοι και οι Ιωνες ήταν υποχρεωμένοι να παρέχουν πλοία και πληρώματα στους Πέρσες βασιλείς για τις εκστρατείες τους.

Οι κωπηλάτες και οι ναύτες των περσικών τριηρών προέρχονταν από τις ναυτικές περιοχές που ήταν υποτελείς στην Περσική Αυτοκρατορία, οι οποίες άλλωστε προμήθευαν και όλα σχεδόν τα πλοία του πολεμικού της στόλου. Παρ’ ότι γνωρίζουμε λίγα πράγματα για τα πληρώματα αυτά, ξέρουμε ότι ήταν εξαιρετικοί ναυτικοί και θαλασσοπόροι.

Η τεχνική του εμβολισμού προϋπέθετε μεγάλη ναυτική τέχνη και προσεκτικούς ελιγμούς ώστε το ένα πλοίο να εισχωρήσει στην εχθρική παράταξη και να χτυπήσει ένα αντίπαλο πλοίο στα πλευρά. Τα πολεμικά πλοία της εποχής, λόγω της ελαφριάς κατασκευής τους, δεν βυθίζονταν αλλά γέμιζαν νερό από την τρύπα και τις ρωγμές και μπατάριζαν. Γίνονταν έτσι ουσιαστικά άχρηστα. Οταν ο εμβολισμός δεν ήταν δυνατός ή τα πλοία συμπλέκονταν μεταξύ τους, οι πολεμιστές έκαναν ρεσάλτο και προσπαθούσαν να καταλάβουν το αντίπαλο πλοίο και να το κάψουν ή να το αιχμαλωτίσουν.

Ελευθεροτυπία

Comments 0 σχόλια »

Τον Σεπτέμβριο του 1974 ο Μιχάλης Κακογιάννης ταξίδεψε στην Κύπρο,τον τόπο καταγωγής του,προκειμένου να γυρίσει ένα ντοκιμαντέρ σχετικά με την εισβολή των Τούρκων.Ήταν μια προσωπική προσπάθεια, «χωρίς προκατασκευασμένες ιδέες, χωρίς συγκεκριμένο πρόγραμμα• πήγα χωρίς να έχω σκεφθεί τίποτε» είπε ο σκηνοθέτης έναν χρόνο αργότερα σε συνέντευξη του.
Το οδοιπορικό του Κακογιάννη είχε ως αποτέλεσμα τον «Αττίλα 74»,μια μνημειώδη καταγραφή της κατάστασης στην Κύπρο μετά το πραξικόπημα εναντίον του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και την τουρκική εισβολή.

Comments 0 σχόλια »

Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση
Μετάβαση σε γραμμή εργαλείων