tboivon's blog

Φιλολογικά θέματα και όχι μόνο

Πολιτισμός


Αλλάζοντας χρόνο με τη Μυρσίνα και τους Δώδεκα Μήνες

Ιαν 20156

Πώς ερμηνεύονται λαϊκές αφηγήσεις και παραδόσεις που χαρακτηρίζουν έναν λαό

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  04/01/2015 05:45

Εμφάνιση image003.jpg

 

Εικόνα του Κώστα Π. Γραμματόπουλου από το Αλφαβητάριον του 1955

   

 

«Οσες οι σπίθες (του τζακιού), τόση η ευτυχία του σπιτιού / Οσες οι σπίθες, τόσα τα χρήματα στις τσέπες του νοικοκύρη / Οσες οι σπίθες, τόσα τα πρόβατα στη στάνη, τόσα τα αρνιά και τα γουρούνια, τόσες οι χήνες και τα κοτόπουλα / Μα πρώτα απ’ όλα, υγεία κι ευτυχία». Με λόγια σαν κι αυτά κάνουν ποδαρικό για καλοτυχία και ευημερία το νέο έτος στη γειτονική Σερβία, λόγια βγαλμένα από τις τοπικές παραδόσεις οι οποίες θέλουν να αποχαιρετούν τη χρονιά που φεύγει ήδη από την παραμονή των Χριστουγέννων γύρω από το τζάκι όπου καίει ο χριστουγεννιάτικος κορμός (Yule log).
Αντίστοιχες ευχές τραγουδάει και ο λαός μας στα πρωτοχρονιάτικα κάλαντα υποδεχόμενος με ελπίδα τον καινούργιο χρόνο. «Σ’ αυτό το σπίτι που ‘ρθαμε, πέτρα να μη ραγίσει κι ο νοικοκύρης του σπιτιού χίλια χρόνια να ζήσει» λέμε σε όλη την Ελλάδα. Στην Κρήτη κλείνουν με τον στίχο: «Κι εδά καληνυχτίζουμε κι εσένα πρωταφέντη, ολοχρονίς στο σπίτι σου ο Θιός καλό να πέμπει», ενώ τα παραδοσιακά σαμιώτικα κάλαντα λένε: «Σ’ αυτό το σπίτι που ‘ρθαμε / τα ράφια είν’ ασημένια / του χρόνου σαν και σήμερα / να ‘ναι μαλαματένια».
Λαϊκές παραδόσεις οι οποίες στον πυρήνα τους δεν διαφέρουν πολύ από τόπο σε τόπο, έχουν όμως ποικίλες παραλλαγές, χρωματίζοντας την αφηγηματική κουλτούρα κάθε λαού με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. Η πρόσφατη τρίτομη έκδοση του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, με τίτλο «Narratives Across Space and Time: Transmissions and Adaptations» («Αφηγήσεις στον χώρο και τον χρόνο: Διάδοση και Προσαρμογή»), πραγματεύεται την εξέλιξη του μύθου, της αφήγησης, των παραμυθιών, αλλά και των νέων μέσων που την επηρεάζουν.

 

Αξίες και παραδόσεις από γενιά σε γενιά

«Ο πολιτισμός ως αποτέλεσμα του κλίματος, του εδάφους και της βιοποικιλότητας σε συνάρτηση με τις παραδοσιακές γνώσεις, τις τεχνικές και τις δεξιότητες των παραγωγών, καθώς και τις χρήσεις σε διάφορες περιστάσεις της καθημερινής ζωής στον κύκλο του χρόνου, ως παραδοσιακή βιοθεωρία, όλα όσα μελετά η Λαογραφία έρχονται στο προσκήνιο αυτή την εποχή που η επιστροφή σε κάποια δοκιμασμένα από αιώνες πρότυπα ζωής φαίνεται απαραίτητη» λέει μιλώντας στο «Βήμα» η δρ Αικατερίνη Πολυμέρου-Καμηλάκη, τ. διευθύντρια, επιστημονική συνεργάτρια του Κέντρου Ερεύνης Ελληνικής Λαογραφίας.
Οι αφηγήσεις, τα παραμύθια ενός λαού, που τις γιορτινές αυτές ημέρες είναι πιο επίκαιρα από κάθε εποχή του χρόνου, «έχουν όλα έναν αρχέγονο πυρήνα, αποτελούν μια προσπάθεια διαχείρισης και εξήγησης των ανθρώπινων φόβων, γι’ αυτό και όλα τα παραδοσιακά παραμύθια έχουν έναν κακό λύκο ή μια κακιά βασίλισσα», όπως εξηγεί. Η μυθολογία, για παράδειγμα, ήταν ο τρόπος των αρχαίων Ελλήνων να εξηγήσουν τα φυσικά φαινόμενα, την κοσμογονία. Σήμερα μπορεί να μην έχουμε ανάγκη να εξηγήσουμε τον κόσμο μέσα από μύθους, όμως μεταφέρουμε από γενιά σε γενιά αξίες και παραδόσεις.


«Αυτό που αλλάζει είναι το λεκτικό περίβλημα. Κάθε εποχή δίνει τα στοιχεία της στην αφήγηση. Για παράδειγμα, σήμερα δεν θα υπάρχει κάρο, αλλά αυτοκίνητο ή τρένο, τα μηνύματα όμως της αφήγησης παραμένουν στη βάση τους ίδια»
 αναφέρει η κυρία Πολυμέρου-Καμηλάκη. Παράλληλα, οι νεότερες γενιές εξοικειώνονται μέσα από παραμύθια και διηγήσεις με έννοιες που λείπουν από την καθημερινότητά μας, όπως η φύση, τα ζώα του δάσους, η ζωή στην ύπαιθρο, οι πηγές, τα υδραγωγεία, τα κάστρα.

 

Η Ελληνίδα Χιονάτη

«Ηλιε μου, ήλιε μου, ποια είναι η ομορφότερη από όλες;» ρωτούν δύο ορφανές αδελφές και αυτός αποκρίνεται πως είναι η Μυρσίνα, η μικρότερη αδελφή τους. Εκείνες από τη ζήλια τους την παρασύρουν στον τάφο της νεκρής μητέρας τους, όπου την εγκαταλείπουν. Με τη βοήθεια των δέντρων η Μυρσίνα φτάνει μακριά, στο σπίτι των Δώδεκα Μηνών, που την κρατούν κοντά τους. Οταν οι αδελφές της μαθαίνουν από τον Ηλιο ότι η μικρότερη ζει, προσπαθούν να τη φαρμακώσουν και τη δεύτερη φορά το πετυχαίνουν. Οι Μήνες κλείνουν τη Μυρσίνα σε μια χρυσή κασέλα, την οποία ένας πρίγκιπας ζητεί να πάρει μαζί του υπό τον όρο να μη δει ποτέ τι έχει μέσα. Επειτα από καιρό, ο νεαρός αρρωσταίνει και ανοίγει την κασέλα ώστε προτού πεθάνει να μάθει το περιεχόμενο. Βλέποντας την κοπέλα, τραβά το δαχτυλίδι για να δει το όνομά της και εκείνη ξυπνά από τον λήθαργο. Φυσικά στο τέλος παντρεύεται τον νεαρό πρίγκιπα.
Η Μυρσίνα της Εδεσσας, η Χρυσομαλλούσα της Δωδώνης, η Πεντάμορφη στα Ζαγόρια και στη Λαμία, η Πανώρια στα Γιάννενα, η Λενίτσα στη Θήβα και η Χιονίστρα της Προύσας δεν είναι άλλες από την πασίγνωστη Χιονάτη, όπως διέδωσαν την ιστορία της οι αδελφοί Γκριμ στη Δυτική Ευρώπη. Σύμφωνα με τον κατάλογο Ελληνικών Παραμυθιών του Γεωργίου Μέγα, έχουμε 131 παραλλαγές της σε όλη την ελληνική επικράτεια, στη Μικρά Ασία και στην Κύπρο, ενώ πρόκειται για ένα παραμύθι με τεράστια διάδοση από την Ιρλανδία ως την Κεντρική Αφρική. Μαζί με τη Σταχτοπούτα κατέχει κεντρική θέση στο στερέωμα του παραμυθιακού κόσμου, χαρακτηριστικό παράδειγμα της παγκόσμιας διάστασης των παραμυθιών.

 

Από τη Ροδώπιδα στη Σταχτοπούτα

«Οι παραλλαγές εξαρτώνται από τις αλλαγές στο φυσικό περιβάλλον, τις καθημερινές συνήθειες και πρακτικές των ανθρώπων, όμως ο αρχικός μύθος παραμένει ίδιος» εξηγεί μιλώντας στο «Βήμα» η επιστημονική συνεργάτρια του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας. Είτε η ηρωίδα λέγεται Σταχτοπούτα, Σταχτομπούτα, Σταχτομάρω, Ανθοκουτάλα, Σταχτιερού, Αφοκάτσουλο ή Σταχτομπαμπαλιάρω, είτε φοράει γυάλινο γοβάκι ή πασούμι, το παραμύθι με τις περισσότερες από 254 παραλλαγές στη χώρα μας πραγματεύεται την αδελφική ή γυναικεία αντιζηλία, την περιφρόνηση, αλλά και τη σχέση μάνας ή μητριάς και κόρης.
Εξάλλου η κλωστή από το κουβάρι αυτού του παραμυθιού ξεκινάει από την ελληνική αρχαιότητα, καθώς το μοτίβο του χαμένου παπουτσιού απαντάται στον Στράβωνα τον 1ο αιώνα π.Χ. με την ιστορία της Ροδώπιδος, εταίρας από τη Θράκη κατά τη βασιλεία του φαραώ Αμαση, που ένας αετός τής έκλεψε το σανδάλι ενώ εκείνη λουζόταν και το μετέφερε στον βασιλιά της Μέμφιδας. Εκείνος έστειλε να βρουν σε ποιαν ανήκε το παπούτσι και όταν τη βρήκαν την έκανε γυναίκα του.

 

Τα δαιμόνια των Χριστουγέννων

Το εορταστικό Δωδεκαήμερο, που ξεκινά την παραμονή των Χριστουγέννων και ολοκληρώνεται την παραμονή των Θεοφανίων, μεσολαβεί ανάμεσα στη γέννηση και στη βάπτιση του Χριστού, αποτελεί για τον παραδοσιακό άνθρωπο μια ευκαιρία για ανάπαυλα και επανένωση της οικογένειας γύρω από το κοινό τραπέζι. Αντικατέστησε πιθανότατα αρχαιοελληνικές ή ρωμαϊκές εορτές, συνδεδεμένες με το χειμερινό ηλιοστάσιο, όπως τα Σατουρνάλια, τα Κρόνια κ.ά., και ίσως έτσι εξηγείται, σύμφωνα με τη δρα Πολυμέρου-Καμηλάκη, «η σύνδεσή του με ειδωλολατρικές συνήθειες που αποσκοπούσαν στον εξευμενισμό των δαιμονικών όντων και στην ευετηρία». Κύριο χαρακτηριστικό των ημερών αυτών είναι οι αγερμοί, τα κάλαντα δηλαδή.
Τα πιο πονηρά, πειρακτικά και συχνά δαιμονικά πλάσματα των χριστουγεννιάτικων αφηγήσεων είναι οι Καλικάντζαροι, αλλιώς λυκοκαντζαραίοι, σκαρικατζέρια, καρκατζέλια, πλανήταροι (Κύπρος), Κάηδες (Σύμη), καλλισπούδηδες, χρυσαφεντάδοι (Πόντος) ή κωλοβελόνηδες. Η εμφάνιση αυτών των φανταστικών πλασμάτων κατά τη διάρκεια του Δωδεκαημέρου φυσικά δεν είναι τυχαία.
Ο Δεκέμβριος, ο μήνας των εορτών που συμπίπτει με τον Ποσειδεώνα των αρχαίων Ελλήνων, είναι ο μήνας με τις πιο άγριες θάλασσες. Ο μήνας των τροπών του ήλιου, των μεγάλων και επικίνδυνων αλλαγών του καιρού που επηρεάζουν τη γεωργική καλλιέργεια, τον ποιμενικό και τον θαλασσινό βίο. Στη διάρκειά του ο ναυτικοί πρέπει να αποφεύγουν τα ταξίδια και να συγκεντρωθούν στα σπίτια τους. Οπως είναι εύκολα αντιληπτό, η νύχτα για τους παλαιότερους ανθρώπους γινόταν δύσκολη και επικίνδυνη. Ο φόβος των δαιμονίων λοιπόν τους κρατούσε στις εστίες τους, αποτρέποντας ατυχήματα.

 


ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ

Το Δέντρο της Ζωής

Στη λαϊκή μας παράδοση οι Καλικάντζαροι συμβολίζουν το σκοτάδι και όλον τον χρόνο ζουν στα έγκατα της γης, την οποία επιβουλεύονται και γι’ αυτό ροκανίζουν το Δέντρο της Ζωής. Μια θεωρία που στηρίζεται στη βιβλική αντίληψη περί ακινησίας της γης, η οποία παραμένει προσηλωμένη στον θόλο του ουρανού. Με την αρχή του Δωδεκαημέρου, οι Καλικάντζαροι αφήνουν το Δέντρο να αναβλαστήσει και ανεβαίνουν στη γη, όπου επιδιώκουν να δημιουργήσουν προβλήματα στους ανθρώπους.


«Οι νοικοκύρηδες φρόντιζαν λοιπόν να κρατούν τη φωτιά στην εστία αναμμένη μέρα-νύχτα ως τα Θεοφάνια, για να μην μπορούν τα δαιμονικά να μπουν από τις καμινάδες, και στο τέλος του Δωδεκαημέρου έπαιρναν τη στάχτη που έχει απολυμαντικές ιδιότητες και ράντιζαν γύρω-γύρω το σπίτι και τα χωράφια τους»
 αναφέρει η κυρία Πολυμέρου-Καμηλάκη. Απλωναν έτσι έναν συμβολικό μανδύα που θα προστάτευε όλη τη χρονιά την οικογένεια και το σπίτι.
Την ημέρα των Φώτων, που ο παπάς περνά και αγιάζει τα σπίτια, οι Καλικάντζαροι φεύγουν, σύμφωνα με τις λαϊκές αφηγήσεις, φωνάζοντας ρυθμικά: «Φεύγετε να φεύγωμε / τι έρχεται ο τρελόπαπας / με την αγιαστούρα του / και με τη βρεχτούρα του / Μας άγιασε, μας έβρεξε / και μας, μας εκατέκαψε!».

 

Κλαδιά, δέντρο ή καραβάκι;
Παραδοσιακά στη χώρα μας τέτοιες μέρες τα σπίτια στολίζονταν με κλαδιά δέντρων, αφού το δέντρο θεωρείται σύμβολο της ζωής, της γέννησης, της αφθονίας, «σε μια προσπάθεια των ανθρώπων να μεταφέρουν στο σπιτικό τους τη ζωτικότητα του αειθαλούς δέντρου». Η ελιά, σύμβολο μακροβιότητας, γονιμότητας και ευτυχίας, εξαιτίας του αειθαλούς φυλλώματος και του εξαιρετικά θρεπτικού καρπού της, αλλά και το πουρνάρι (δρυς), η καρυδιά, η κρανιά, η μηλιά χρησιμοποιούνται εθιμικά για τον στολισμό των σπιτιών.
Η χρήση πράσινων κλαδιών αειθαλών δέντρων υπήρχε και στις αρχαίες γιορτές των «δεντροφοριών» και στις ρωμαϊκές και βυζαντινές καλένδες. Το χριστουγεννιάτικο δέντρο φαίνεται ότι εμφανίστηκε στη νεότερη Ελλάδα την εποχή του Οθωνα, όμως εκλαϊκεύθηκε και καθιερώθηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Πρόκειται για ένα έθιμο γερμανικό και σκανδιναβικό, το οποίο εξαπλώθηκε σε όλον τον δυτικό κόσμο.
Αν και συχνά ακούγεται ότι το χριστουγεννιάτικο δέντρο είναι ένα έθιμο ξενόφερτο που εκτόπισε το παραδοσιακό μας καραβάκι, όπως εξηγεί η δρ Πολυμέρου-Καμηλάκη, αυτό δεν είναι ακριβές. «Το στόλισμα του δέντρου είναι πιο οικείο – και λόγω των κλαδιών – στην ελληνική παράδοση, καθώς το δέντρο κάτω από τη σκιά του ενώνει τους ανθρώπους. Αντιθέτως το καραβάκι δηλώνει αποχωρισμό, οπότε είναι αδύνατον να το διακοσμούσαν σε γιορτές. Ισως γίνεται σύγχυση με τα φωτισμένα καραβάκια, σαν φανάρια, που κρατούσαν τα παιδιά των νησιών και παραθαλάσσιων περιοχών τη νύχτα που έβγαιναν για τα κάλαντα».

 

Η λατρεία του νερού

Ο κύκλος του ιερού Δωδεκαημέρου κλείνει με μια από τις μεγαλύτερες χριστιανικές εορτές, τα Θεοφάνια, τα οποία συνιστούν κατά την άποψη της λαογράφου μια «υπολανθάνουσα λατρεία των νερών», του βασικού στοιχείου της ζωής. Το νερό ξεδιψάει, ποτίζει, θεραπεύει, καθαίρει, αλλά ακόμη καταστρέφει και πνίγει.
Μέσα στο διάστημα αυτό των δώδεκα ημερών, σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, «τα νερά είναι αβάπτιστα», μιαίνονται από τους Καλικάντζαρους και άλλα δαιμονικά που ανεβαίνουν στη γη. Ομως τη νύχτα της 5ης Ιανουαρίου ανοίγουν οι ουρανοί, η θάλασσα γλυκαίνει, οι άνεμοι ημερεύουν, ακόμη και τα ζώα μιλούν. Ανήμερα τα Φώτα τα ύδατα αγιάζονται, αποκτούν δηλαδή ξανά, με τη δύναμη του σταυρού, τον ιερό τους χαρακτήρα, τον οποίο κατά τη διάρκεια του χρόνου που πέρασε απώλεσαν.
Οι νέοι ρίχνονται στα παγωμένα νερά για να πιάσουν τον σταυρό, πιστεύοντας πως θα τους φέρει υγεία και καλοτυχία τη νέα χρονιά. Οι νοικοκυραίοι παίρνουν καινούργιο νερό, αγιασμένο, για να ραντίσουν το σπίτι και τα κτήματα, αλλά κρατούν και λίγο στο εικονοστάσι του σπιτιού για τις δύσκολες ώρες. Επίσης, σε πολλά μέρη γινόταν το πλύσιμο των εικόνων σε λίμνες, ποτάμια ή στη θάλασσα, διαδικασία που αποτελεί αναβίωση αρχαίων δοξασιών, όπως της τελετής των «Πλυντηρίων». Μια γιορτή προς τιμήν της θεάς Αθηνάς, στη διάρκεια της οποίας μετέφεραν «εν πομπή» στην ακτή του Φαλήρου το άγαλμα της θεάς, όπου το έπλεναν με θαλασσινό νερό για να το καθαρίσουν από ρίπους και να ανανεωθούν οι ιερές του δυνάμεις.

 

http://www.tovima.gr/editors/editor/?edid=4961

κάτω από: Πολιτισμός | | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Αλλάζοντας χρόνο με τη Μυρσίνα και τους Δώδεκα Μήνες

Επιτάφιος του Σείκιλου: Ακούστε το αρχαιότερο παγκοσμίως γνωστό τραγούδι!

Ιούλ 201420

 

Ύψιστη η θέση της μουσικής στην αρχαία ελληνική κοινωνία

Ο Σείκιλος έζησε στις Τράλλεις της Μικράς Ασίας κατά το 200 π.Χ.

Είναι γνωστός για το αρχαιότερο παγκοσμίως γνωστό τραγούδι, του οποίου σώζονται πλήρως και οι στίχοι και η μουσική.

Η μουσική στήλη

Ο Σείκιλος έγραψε το τραγούδι του μετά το 200 π.Χ. σε επιτύμβια κυλινδρική στήλη που έχει ύψος 40 εκατοστά και περιέχει στην κοινή ελληνική της ελληνιστικής εποχής ένα επίγραμμα δώδεκα λέξεων και ένα μέλος (τραγούδι) δεκαεφτά λέξεων μαζί με τη μουσική του.

Στην κορυφή της στήλης, το επίγραμμα αναφέρει τον άνθρωπο που το έγραψε, καθώς και το σκοπό για τον οποίο το έγραψε:

ΕΙΚΩΝ Η ΛΙΘΟΣ ΕΙΜΙ. ΤΙΘΗΣΙ ΜΕ ΣΕΙΚΙΛΟΣ ΕΝΘΑ ΜΝΗΜΗΣ ΑΘΑΝΑΤΟΥ ΣΗΜΑ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΟΝ

(Εγώ η πέτρα είμαι μια εικόνα. Με έβαλε εδώ ο Σείκιλος ως διαχρονικό σήμα αθάνατης μνήμης).

Στη μέση υπάρχουν οι στίχοι του τραγουδιού μαζί με τα σύμβολα της μελωδίας, η οποία είναι του λεγόμενου φρυγικού τύπου:

ΟΣΟΝ ΖΗΣ ΦΑΙΝΟΥ, ΜΗΔΕΝ ΟΛΩΣ ΣΥ ΛΥΠΟΥ. ΠΡΟΣ ΟΛΙΓΟΝ ΕΣΤΙ ΤΟ ΖΗΝ, ΤΟ ΤΕΛΟΣ Ο ΧΡΟΝΟΣ ΑΠΑΙΤΕΙ

(Όσο ζεις λάμψε, καθόλου μη λυπάσαι. Για λίγο διαρκεί η ζωή, ο χρόνος καθορίζει το τέλος).

Ο «επιτάφιος» του Σείκιλου, σε αρχαιοελληνική μουσική σημειογραφία.

Στο κάτω μέρος της στήλης αναγράφεται η αφιέρωση ΣΕΙΚΙΛΟΣ ΕΥΤΕΡΠΗΙ (Ο Σείκιλος στην Ευτέρπη), αλλά δεν γίνεται κατανοητό εάν πρόκειται για τη σύζυγο, την ερωμένη, τη φίλη, την αδελφή ή την κόρη του, ή και απλώς την Μούσα της μουσικής.

Το μήνυμα αυτό αντιστοιχεί στο επικούρειο απόφθεγμα «όσο ζούμε πρέπει να χαιρόμαστε όπως οι θεοί» γιατί ο θάνατος είναι το τέλος και δεν υπάρχει συνέχεια. Εμφανώς επικούρεια είναι όλα τα αναφερόμενα συστατικά του μέλους: η ηδονή της ζωής, η αταραξία, καθώς και το τελικό όριο της ζωής, ο θάνατος.

Η επιτύμβια στήλη ανακαλύφθηκε το 1883 στην τουρκική πόλη Αϊδίνιο, όπως είναι το σύγχρονο όνομα των αρχαίων Τραλλέων.

Μάλιστα, κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής καταστροφής του 1922 η στήλη χάθηκε και πολλά χρόνια αργότερα ξαναβρέθηκε σε έναν κήπο τουρκικού σπιτιού.

Η ιδιοκτήτρια του σπιτιού είχε κόψει τη βάση της στήλης για να την χρησιμοποιήσει ως βάζο για λουλούδια. Σήμερα φυλάσσεται στο Εθνικό Μουσείο της Δανίας στην Κοπεγχάγη. Πιστά αντίγραφά του υπάρχουν σε διάφορα μουσεία.

http://arxaia-ellinika.blogspot.gr/2014/01/epitafios-tou-seikilou-akouste-arxaiotero-pagkosmiws-gnwsto-tragoudi.html?m=1

κάτω από: Ελλάδα, Μουσική, Πολιτισμός | | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Επιτάφιος του Σείκιλου: Ακούστε το αρχαιότερο παγκοσμίως γνωστό τραγούδι!

Όλοι οι οδηγοί των αρχαιολογικών μουσείων της Ελλάδας για ηλεκτρονικό ξεφύλλισμα!

Ιούλ 201420

Το Μουσείο Ακροπόλεως

 Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

 Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ολυμπίας

 Το Αρχαιολογικό Μουσείο Πέλλας

Ο Μαραθών και το Αρχαιολογικό Μουσείο

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου

Δήλος

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιώς

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης

Ελευσίνα: Ο Αρχαιολογικός Χώρος και το Μουσείο

κάτω από: Ελλάδα, Πολιτισμός | | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Όλοι οι οδηγοί των αρχαιολογικών μουσείων της Ελλάδας για ηλεκτρονικό ξεφύλλισμα!

Nτοκιμαντέρ του BBC για τον Μινωικό πολιτισμό

Ιούν 201430

Ένα εντυπωσιακό βίντεο στο οποίο αναπαριστάται η ζωή στην Μινωϊκή Κρήτη δείχνει πτυχές από τον πολιτισμό που άκμασε από τον 27ο αιώνα έως τον 15ο αιώνα π.Χ.

Τα ανάκτορα της Κνωσού ανακαλύφθηκαν στις αρχές του 20ου αιώνα μ.Χ. από τον Βρετανό αρχαιολόγο Άρθουρ Έβανς.

Τα ανθρωποειδή εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στην Κρήτη περίπου πριν από 130.000 χρόνια, κατά την εποχή της Μέσης Παλαιολιθικής Εποχής. Τσεκούρια που βρέθηκαν, αποδίδονται στον τύπο ανθρώπου Homo erectus που εντοπίστηκε στην Αφρική.

Ο Μινωικός πολιτισμός θεωρείται ότι ξεκινάει με τα ανακτορικά συγκροτήματα που εμφανίστηκαν στην Εποχή του Χαλκού. Στο βίντεο θα δείτε επίσης πολύ καλές αναπαραστάσεις από τα Ταυροκαθάψια.

Η Δύση του Μινωικού πολιτισμού ξεκινάει με την έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης (που μέχρι τότε λεγόταν Στρογγύλη) περίπου το 1600 π.Χ. Το βίντεο αποτελεί απόσπασμα από το ντοκιμαντέρ του BBC, Ατλαντίδα: Το Τέλος Ενός Κόσμου η Γέννηση ενός Θρύλου.

http://www.youtube.com/watch?v=YSbmABgXRWg

κι άλλο ένα στα αγγλικά: http://www.youtube.com/watch?v=HXjbvB4w_no

 

 

κάτω από: Ιστορία, Πολιτισμός | | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Nτοκιμαντέρ του BBC για τον Μινωικό πολιτισμό

Ένα λεύκωμα για τις Αιγές!

Ιαν 201418

Ένα λεύκωμα για τις Αιγές!  Άξίζει, έστω, να το φυλλομετρήσετε και θα
εντυπωσιασθείτε από την ελληνικότητα και το υψηλό επίπεδο πολιτισμού
των Μακεδόνων!

http://www.latsis-foundation.org/megazine/publish/ebook.php?book=74&preloader=1

Το καλύτερο βιβλίο (πολύ πρόσφατο), που έχει εκδοθεί για τις Αιγές, την
αρχαία «Βασιλική Μητρόπολη» των Μακεδόνων.

Μεγενθύνετε, πληκτρολογώντας, επάνω σε κάθε σελίδα.

H Bεργίνα ανήκε στην ευρύτερη περιφέρεια των Αιγών και ήταν ο χώρος
ταφής των μελών της βασιλικής οικογένειας.

Το Βαλς Των Χαμένων Ονείρων ~ Μάνος Χατζιδάκις

Σεπ 20136
κάτω από: Ελλάδα, Μουσική, Πολιτισμός | | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Το Βαλς Των Χαμένων Ονείρων ~ Μάνος Χατζιδάκις

Ελληνόφωνη Καλαβρία

Αυγ 201322

Μία κατάθεση για τη γλώσσα των Ελληνόφωνων της  Καλαβρίας, από το ιστολόγιο της Μαρίας Σκουρολιάκου “Αντίδωρο Καρδιάς”, http://adithorokardias.blogspot.gr/

Ελληνόφωνη Καλαβρία

«Kαι συ γλώσσα  μου  πεθαίνεις

  C’esu glossamu  pethenise
Για τον καιρό που περνά
Ja ton kero ti perani
Για τους ανθρώπους  που αλλάζουν
Ja tus athropu ti addhazusi
Εσύ  πεθαίνεις
Esu pethenise
Μαζί  σου πεθαίνει η ψυχή μου .
Methesu  petheni I psihimu  »
   ( Salvino Nucera : Ο ποιητής των Ελληνόφωνων της  Καλαβρίας .!
    Το  τραγούδι . Ο καλύτερος αγωγός   του πολιτισμού .   Με την   “καρντία” , των Ελλήνων εκεί στα Γκρεκάνικα χώματα  και τις μυρωδιές της γης και της ιστορίας.
   Τα  ονόματα , τις στράτες , τα θέατρα , τις εκκλησιές , τις λιόβολες φυσιογνωμίες  του  φτωχού  ιταλικού  νότου , όπου    ελληνικές  ψυχές έζησαν, μίλησαν ,τραγούδησαν,  χόρεψαν , ταξίδεψαν  την  Ελλάδα   πέρα απ΄το Ιόνιο , στο Ασπρομόντε , στην Καλαβρία, στον Κρότωνα, τη Σύβαρη, το  Σαλέντο , τον Ιέρακα.
   Εκεί  που οι λέξεις  του Ομήρου  μπήγονται στην καρδιά σαν καρφιά  στην απαίσια πραγματικότητα  και ματώνουν ή  θάπρεπε να ματώνουν τη θύμηση , με τη φράση των Γκραικάνων: ΕΙΜΑΙ ΕΛΛΗΝΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΛΑΒΡΙΑ / ΚΑΙ ΘΕΛΩ  ΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΑΩ  ΤΟΥΤΗ   ΜΕΓΑΛΗ ΓΛΩΣΣΑ .
    Μες΄τις κόκκινες γραμμές  που δένουν τις  ζωές  μας και στο κίτρινο χρώμα , που δεν είναι ήλιος , δεν είναι στάχυ, οι λέξεις  της φυλής μας ,  φυσούν απ΄τις παρυφές  των  Ελλήνων  όπου γης  κι έρχονται  τραγουδώντας  τις  μνήμες .
    Και  μη βιαστεί  κανείς  να πει :  Γυρίζει πίσω  ο κόσμος ; Τα πάντα ρει  που είπε και ο σοφός παππούς Ηράκλειτος . Αλήθεια  είναι , μα  εκεί στην κοίτη  του ποταμού  τα ψήγματα χρυσίζουν , μιλούν, υπάρχουν , ακόμα κι όταν κόβεται  το νερό στις πηγές, απ΄τους δράκους   των αληθινών παραμυθιών.
    Τούτη η  μικρή  κατάθεση ,  ας είναι φόρος  μνήμης     για τους
προγόνους μας   της Στερεάς  Ελλάδας ,που ταξίδεψαν στην Κάτω Ιταλία και ίδρυσαν  την πόλη Λοκροί  στο ακρωτήριο Ζεφύριο , το 673πΧ  με το προσωνύμιο   Επιζεφύριοι Λοκροί  . Για   όλους τους Έλληνες  της Μεγάλης Ελλάδας , που  πάλεψαν   να κρατήσουν  την ελληνική γλώσσα,  με νύχια και με δόντια , αντιπαλεύοντας  τη σαρωτική  Δύση  σε κάθε της επιβολή  . Κρατώντας , παρά τις αλλεπάλληλες  επιβολές  την ελληνικότητα και τον πολιτισμό τους .
      Διατηρώντας το απαρέμφατο στον Αόριστο 🙁 Τί  ίρτετε κάμει ώδε;)  και τα πιό   ισχυρά γλωσσικά στοιχεία  που είναι τα  δωρικά προβυζαντινά λεξιλογικά στοιχεία της γλώσσας μας .   Αρχαίοι ελληνικοί όροι , που συναντούνται στον Ησίοδο με το άλφα  στη θέση του  ήτα ( λανός αντί ληνός , νασίδα αντί νησίδα , παττά αντί πηκτή  ).
   Το  αλάννω – ελαύνω= οργώνω . Λένε : Το πρωτινόν  gοθτει τε σπορίεαπό σπέρρει  κι απόι  αλάννει  ( Πρώτα κόβει τις σποριές και έπειτα οργώνει ).
    Ο γλωσσολόγος Αναστ. Καραναστάσης  κατέγραψε στο μνημειώδες έργο του ‘’ΙΣΤΟΡΙΚΌ ΛΕΞΙΚΟ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ   ΙΔΙΩΜΑΤΩΝ  ΤΗΣ ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑΣ (Ακαδημία Αθηνών  1984-1992)  έξι  χιλιάδες ελληνικές λέξεις .!
      Σήμερα τα Γκρεκάνικα ηχούν  πικρά νοσταλγικά , σκορπισμένες λέξεις στις κορυφογραμμές και στις  χαράδρες  του Ασπρομόντε , στις αρχαίες  πέτρες του θεάτρου των Λοκρών , στο  μοναστήρι του Οσίου   Ιωάννη του Θεριστή, στο μοναδικό  δωρικό  κίονα  του ιερού  της  Ήρας  στον Κρότωνα . Στα ψηφιδωτά της Σύβαρης   κι από κάτω περπατούν ζάπλουτοι  νεκροί . Βυζαντινοί  τρούλοι μες την απερίγραπτη  σιωπή  και μεγαλόπρεπα ερειπωμένες αψίδες  απ΄όπου πέρασε  καταλυτικά το αύριο.
    Ο χρόνος στήνει παντού καρτέρι . Συνκληρονόμοι στη φωτιά του,  πρόσωπα και πράγματα  περνούν … Τί  θα μείνει;  Τα μάτια του ουρανού και η  ΜΝΗΜΗ .
    Στο Κέντρο  Ελληνόφωνων Σπουδών  στην Μπόβα Μαρίνα  το σύνθημα  είναι « Η ΓΛΩΣΣΑ ΕΙΝΑΙ ΠΑΤΡΙΔΑ» , και η Απόφαση  του Συνεδρίου το 2002 , να γράφουν με ελληνικούς χαρακτήρες  στο εξής.
     Ο Αντόνιο Νουσέρα , ο καλύτερος χορευτής ,   με ταμπορέλο και οργανέτο και τη δίγλωσση τσαμπούνα(τσεραμέντα α paru),  όργανο αποκλειστικά των Ελληνόφωνων , χορεύει στην πλατεία του Αη Γιάννη, γκρεκάνικο μπαλέτο και όχι  ταραντέλλα ( η ταραντέλλα είναι Ναπολιτάνικη και πάει με το τέμπο  της απλής τσαμπούνας ). Το  Γκρεκάνικο τραγούδι , φέρνει  τον καημό  των Ελληνόφωνων :
Αnto  tafi  Omero   zitai ce seli  na mi peseni  I glossa  dikima
«Από τον τάφο ο  Όμηρος  ζητάει  και θέλει να μην πεθάνει  η γλώσσα η δική μας ..».   (Domeniko  Nusera ).
      Στην καταιγίδα που  σβήνει  τα υλικά πράγματα , αλώβητη μένει μονάχα η ψυχή . Κι ό,τι έχει ψυχή δε χάνεται . Κρατάει μέσα του το σπόρο και  συνεχίζει  δένοντας το χτες με το σήμερα και το μέλλον.
      Κάθε μέρα ερειπώνονται και ερημώνονται οι ρίζες .  Χτες   στο  Γκαλλισιανό , αύριο στην Κνωσσό ,  την άλλη στην Ολυμπία .  Μαύρο , είτε με φωτιά , είτε με τσεκούρι , είτε αλλάζοντας  έντεχνα ή βάρβαρα τις  σελίδες των βιβλίων . Αλλάζοντας, τις σελίδες  του νου και της ψυχής.
Αφαιρώντας  τη γλώσσα από παντού  , προτάσσοντας , ότι , τόσο απροκάλυπτα ζούμε  πλέον στη γη.
     Σ΄αυτό τον ανελέητο και άνισο  αγώνα , ας ακούσουμε  την πρόταση που κάνουν οι Γκραικάνοι για τη γλώσσα τους που αργοσβήνει , συνεχίζοντας πεισματικά  να δηλώνουν Έλληνες   . Ας ακούσουμε    το τραγούδι τους .
«Έχει μια γλώσσα  που πεθαίνει / Δεν έχει γιατρό για να τη γιάνει.
Η καρδιά μου πονάει πολύ / γιατί λίγα μπορώ να κάμω να μη χαθεί.
Να τη μιλάει όποιος την  ξέρει/Να τη μιλάει , να μην την ξεχνάει.
Να τη μιλάει με τα παιδιά /Να τη μιλάει  στη γειτονιά .
Να τη μιλάει με τους ξένους/ Να τη μιλάει να μη χαθεί .
Να τη μιλάει να μη ντραπεί .
Εghi mia glossa ti petheni/den eghi iatro tin a ti jani
I cardiamu poni paddi/ti ligo sonno gami   na mi ghati
Na ti platespi  pi tin sceri/ na tin platespi mi sdimmoni
Na tin platespi me ta pedia /na tin platespi stin ghitonia
Na tin platespi me tu scenu/ na tin platespi na mi ghadi
Na thn platespi na mi ndrpidhi »
                                    ( Bruno Stelitano – ποιητής )
 «Αν  λησμονήσω τη γλώσσα  μου  είμαι χαμένος
  Είμαι χαμένος  γιατί λησμονάω τη γενιά μου »
                                      Bruno  Stelitano
(Πληροφορίες , στοιχεία ιστορικά και τραγούδια  από  από το βιβλίο
«ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΗ ΚΑΛΑΒΡΙΑ» εκδόσεις  Μίλητος
κάτω από: Γλώσσα, Πολιτισμός | | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Ελληνόφωνη Καλαβρία

Online Web Museum

Αυγ 201320

More than 5,000 artists and 100,000 paintings make us the largest online Web Museum in the world!
Featuring the largest collections by artists like Monet, Van Gogh, Rembrandt and more!

http://www.mystudios.com/artgallery/

κάτω από: Πολιτισμός | | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Online Web Museum

Το Μεγάλο μας Τσίρκο (σπάνιο απόσπασμα)

Αυγ 20134
κάτω από: Κινηματογράφος, Πολιτισμός | | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Το Μεγάλο μας Τσίρκο (σπάνιο απόσπασμα)

Υπέροχες υδατογραφίες από τον Παντελή Ζωγράφου!

Ιούλ 201327

Το να φτιάξω αυτό το video  ήταν το ελάχιστο μπροστά στην τέχνη του κ. Ζωγράφου που υμνεί με τον καλύτερο τρόπο την απαράμιλλη ομορφιά της Ελλάδας μας! Φόρος τιμής για την πατρίδα μας! Η φωνή της Νανάς Μούσχουρη ολοκληρώνει αυτή την πανδαισία χρωμάτων και αρωμάτων που αναδύεται από τα έργα!!!

κάτω από: Πολιτισμός, Ταξίδια, Τέχνη | | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Υπέροχες υδατογραφίες από τον Παντελή Ζωγράφου!

Ένα ονειρεμένο ταξίδι στο Παρίσι!!!!

Ιούλ 201325

[slideboom id=799568&w=425&h=370]

Έχει ο αχινός καρδιά;

Ιούλ 201313

Αφιερώνω το παρακάτω σπάραγμα από το έργο της αγαπημένης φίλης και ποιήτριας Μαρίας Σκουρολιάκου σε όλους εκείνους που με ακολουθούν στις αναζητήσεις μου.

   Έχει  ο αχινός καρδιά ;

     Εφημερία  στα  φεγγάρια του καλοκαιριού,  με τα περιστατικά της μνήμης  να μπαινοβγαίνουν σε ασθενοφόρα λέξεις.

    Σωρεύονται στους διαδρόμους του νου, οι φωνές, οι πνιγμένες κραυγές, οι σιωπές κι οι απόπειρες των ερμηνειών, για τα καλοκαίρια που  πέρασαν απαρατήρητα στο στρωμένο τραπέζι της υπομονής, στο θυσιαστήριο των ονείρων, στα μεγάλα «ναι» της υποταγής, τα μικρά «όχι» του καθρέφτη.

     Τα  «θα»  και τα  «δεν»  που μπερδεύτηκαν στο δίστρατο   και  τραβούσε  απ’ τα  μαλλιά  το «πρέπει»  και  οι σειρήνες φιμωμένες , μόνο κοιτούσαν τα σπασμένα φτερά , τα κομμένα χέρια, τα αφορισμένα «θέλω» .

     Στο βυθό  κολυμπάει  ένα  παιδί, προσκομίζοντας το πολύτιμο φως του  σπηλαίου. Η γνώση της  άγνοιας  λυτρώνει τις  αισθήσεις. Ένα παιδί κωπηλατεί, αναβάλλοντας το τέλος κι ο θεός των ματιών του, όστρακα, βότσαλα, κοράλλια, θαύματα, παραμυθία.

     Μισές  λέξεις  σεργιανίζουν στην αλμύρα, διώχνοντας κύμα το κύμα ολόκληρες προτάσεις, που στοίχειωσαν τις ώρες μας και χάσαμε τα καλοκαίρια, όταν ήταν τα φύκια άλικα, τυλιγμένα στα ρίγη της ασθμαίνουσας επαφής. Όταν, χαράσσαμε στη φλούδα της μουριάς τη γεωμετρία των ονομάτων κάτω από ηλιόφωτες νύχτες και μέρες πανσέληνες .

   -Γιαγιά έχει ο αχινός καρδιά;

   -Την κρύβουν τ’ αγκάθια του, μωρό μου!

   -Κι οι άνθρωποι έχουν κι αυτοί αγκάθια γύρω απ’ την καρδιά τους;

   -Πολλά . Όμως εσύ θα βλέπεις μόνο την καρδιά .

Τ’ αγκάθια, θα τα βγάζεις ένα – ένα  με την αγάπη .

Τ’ ακούς  μωρό μου;  Με την αγάπη …..!!

κάτω από: Ποίηση, Πολιτισμός | | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Έχει ο αχινός καρδιά;

Τέχνη & Αντανάκλαση, Ιμπρεσιονισμός – Μονέ

Ιούλ 201312

[slideboom id=800045&w=425&h=370]

 

Τα βιβλία των Μουσείων

Ιούλ 20138

Τα βιβλία των Μουσείων – Books of Greek Museums (Πρόκειται για έναν ηλεκτρονικό θησαυρό)

Το Μουσείο Ακροπόλεως

E-Book GR

Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

E-Book GR

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ολυμπίας

E-Book GR

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Πέλλας

E-Book GR

Ο Μαραθών και το Αρχαιολογικό Μουσείο

E-Book GR

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου

E-Book GR

Δήλος

E-Book GR

Το Αρχαιο λογικό Μουσείο Πειραιώς

E-Book GR

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών

E-Book GR

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης

E-Book GR

κάτω από: Πολιτισμός | | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Τα βιβλία των Μουσείων
Select a text on the page and get translation from Google Translate!

Google Translate Client
website translator plugin

Πηγή: Λογισμικό "Σήμερα"

Μάρτιος 2024
Δ Τ Τ Π Π Σ Κ
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031

Σύνδεση με τα στοιχεία που διαθέτετε στο ΠΣΔ


Log in



 


Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση
Μετάβαση σε γραμμή εργαλείων