ΕΙΣΗΓΗΣΗ Του Τάσου ΧαρμάνηΚαθηγητή πιάνου Μουσικού Σχολείου ΛάρισαςΠτυχιούχου Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης
Πανεπιστημίου Αθηνών.
ΠΑΝΕΛ.ΕΝΩΣΗ ΓΟΝΕΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΟΥΣ.ΣΧΟΛΕΙΩΝ-ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ,28-29-30/3/08
Θα σας μιλήσω ως καθηγητής πιάνου του Μ. ΣΧ Λάρισας αλλά και ως πολιτικός επιστήμονας, χρησιμοποιώντας την δεύτερή μου ιδιότητα για να προσδώσω μια «μουσικοπολιτική» διάσταση της δυνατότητας μοριοδότησης, όντας βέβαιος ότι η πολιτική μπορεί και πρέπει να είναι μοχλός και παράγοντας ώθησης του όλου μουσικού συστήματος.Επέλεξα το θέμα αυτό θεωρώντας ότι αφ΄ενός απασχολεί μια μεγάλη μερίδα της μαθητικής κοινότητας των Μ.ΣΧ καθώς και των γονέων τους αλλά και αφ΄ετέρου πιστεύοντας ότι ο συνεχής καταγγελτικός και μηδενιστικός λόγος είναι εύκολος-καταλήγει όμως συχνά στείρος και άγονος. Το δύσκολο είναι να προτείνουμε και περισσότερο να εφαρμόσουμε ιδέες, σκέψεις και προβληματισμούς οι οποίοι θα δώσουν πνοή στο θεσμό των Μουσικών Σχολείων και θα απαντούν σε αγωνίες ή ανασφάλειες των μελών της σχολικής κοινότητας, καθώς και σε ατέλειες ή ελλείψεις του συστήματος. Είναι προφανές πως όταν αναφερόμαστε σε μοριοδότηση μαθητών εννοούμε μια διαδικασία που θα παραχωρεί πριμ-μπόνους μορίων ή ακόμα και τη δυνατότητα ελεύθερης εισαγωγής στο πανεπιστήμιο σε υποψήφιους που πληρούν συγκεκριμένους όρους και κριτήρια και διακρίνονται στον τομέα τους . Αυτό, με λίγα λόγια είναι κατά τη γνώμη μου η ουσία του θέματος «μοριοδότηση». Πριν όμως αρχίσω να αναφέρομαι αναλυτικότερα, πολύ δε περισσότερο να προτείνω ιδέες εφαρμογής , θα μιλήσω σύντομα για την ήδη υπάρχουσα μοριοδότηση-αυτή των αθλητών- πρόσφατα των σκακιστών και τελευταία και των μπρίτζερ.
Επιγραμματικά λοιπόν αναφέρω ότι για εισαγωγή αθλητών-μαθητών και μη- σε Πανεπιστημιακή Σχολή της επιλογής τους απαιτείται νίκη ατομική ή ομαδική- από 1η μέχρι 6η ή και 8η θέση -σε ολυμπιακούς, παγκόσμιους ή πανευρωπαϊκούς αγώνες την τελευταία τετραετία. Σε αυτή την περίπτωση ο αθλητής δεν χρειάζεται να έχει υποβάλλει μηχανογραφικό δελτίο και μπορεί να εισαχθεί έτσι όπου επιθυμεί. Πρόκειται περί της γνωστής «τιμητικής εισαγωγής». Άλλη περίπτωση εισαγωγής αθλητών στο πανεπιστήμιο-με ποσόστωση-καθ΄υπέρβαση του αριθμού εισακτέων- τώρα όμως με μηχανογραφικό δελτίο-άρα και επιλογή συγκεκριμένου πλέον αριθμού σχολών είναι η περίπτωση διάκρισης σε μεσογειακούς, βαλκανικούς, πανελλήνιους και άλλους αγώνες καθώς και κατάρριψη ή ισοφάριση πανελλήνιου ρεκόρ. Οι προαναφερθέντες αθλητές μπορούν να διεκδικήσουν την εισαγωγή τους στα τμήματα επιστήμης φυσικής αγωγής και αθλητισμού- άρα σε συναφή με το αντικείμενό τους τμήματα- σε ποσοστό θέσεων 30% επί του συνολικού αριθμού των εισακτέων, αλλά και σε ποσοστό θέσεων 1% στα λοιπά τμήματα Πανεπιστημίων και ΑΤΕΙ με προσαύξηση του αριθμού των μορίων τους κατά 10%. Παρόμοιες προϋποθέσεις ισχύουν για τους σκακιστές αλλά και τους μπρίτζερ.
Όπως λοιπόν εύκολα μπορεί να γίνει αντιληπτό, η νομοθεσία ευνοεί την εισαγωγή διακριθέντων αθλητών στα πανεπιστήμια, υπό συγκεκριμένους όμως όρους και προϋποθέσεις, μέσω μιας αγωνιστικής- διαγωνιστικής διαδικασίας και συμμετοχής σε διοργανώσεις που διεξάγονται περιοδικά με τους ισχύοντες διεθνείς κανονισμούς χωρίς να τους διαχωρίζει ή να ευνοεί κάποιες συγκεκριμένες κατηγορίες- π.χ. να μοριοδοτούνται οι μαθητές των αθλητικών γυμνασίων κατ΄ αποκλειστικότητα! Άλλωστε το όριο ηλικίας φθάνει και τα 30!
Σε ότι αφορά τους σπουδαστές μουσικής, δεν υπάρχει νομικό πλαίσιο για τη μοριοδότησή τους. Αυτό το κενό θα μπορούσε κατά τη γνώμη μου να καλυφθεί, με τη θέσπιση συγκεκριμένων κανόνων και όρων. Πριν από αυτό όμως, θα πρέπει να δοθούν ορισμένες απαντήσεις στα κάτωθι ερωτήματα:
-τι είδους διαδικασία αξιολόγησης θα πρέπει να επιλεγεί; θα είναι βαθμολογικού, διαγωνιστικού ή μικτού χαρακτήρα;
– τι όρους και προϋποθέσεις θα περιέχει ( και ως προς τον στόχο-δηλ.τη μοριοδότηση-μέχρι ποίου ύψους θα είναι και σε ποία όρια θα κυμαίνεται αλλά και ως προς τη δυνατότητα συμμετοχής στη διαδικασία αυτή καθεαυτή- ποια θα είναι τα προαπαιτούμενα-τα κριτήρια συμμετοχής)
– τη συνάφεια-τη συσχέτιση μοριοδότησης με τη Σχολή εισαγωγής.
-και τέλος αν η μοριοδότηση πρέπει να αφορά μόνο τους μαθητές Μουσικών Σχολείων ή κάθε ενδιαφερόμενο που θα πληροί τους όρους και τις προϋποθέσεις.
Στο πρώτο ερώτημα (διαδικασία), η άποψή μου είναι ότι μόνο μια διαδικασία διαγωνιστικού χαρακτήρα θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή και να εξασφάλιζε τα εχέγγυα αδιαβλητότητας. Μια διαδικασία βαθμολογικού ή έστω μικτού χαρακτήρα θα είχε ως αποτέλεσμα τη βαθμοθηρία, την υποψία διαβλητού, το συνωστισμό μαθητών στα μουσικά σχολεία προκειμένου να εκμεταλλευτούν αυτή τη δυνατότητα και τελικά τον εκφυλισμό της όποιας διαδικασίας. Το μόνο που επικουρικά θα μπορούσε να προσμετρηθεί θα ήταν ο βαθμός του απολυτηρίου του λυκείου. [Στα μουσικά σχολεία, στα τέσσερα στα οποία εγώ έχω διδάξει, ακούω συχνά από μαθητές αλλά και από ορισμένους γονείς να θέτουν το θέμα της μοριοδότησης στα διεκδικητικά τους πλαίσια. Αυτό είναι φυσικά θεμιτό. Θεωρώ όμως παράλογη τη σύνδεση του αυξημένου ωραρίου στα μουσικά σχολεία με τη μοριοδότηση-επειδή έχουμε 9ωρο πρόγραμμα και κάνουμε πολλά μουσικά μαθήματα πρέπει να μοριοδοτούμαστε! Το μουσικό σχολείο προσφέρει δωρεάν δημόσια μουσική εκπαίδευση και εξ αυτού του γεγονότος έχει αυξημένο ωράριο!]
Στο δεύτερο ερώτημα– όρους και προϋποθέσεις -συγκρίνοντας κατ? αρχήν με τα ισχύοντα στο χώρο του αθλητισμού, θα μπορούσα σχετικά εύκολα να προτείνω την ελεύθερη εισαγωγή μαθητών ή οποιουδήποτε ενδιαφερόμενου σε σχολή της επιλογής του εφόσον έχει επιτύχει διάκριση σε έγκυρο διεθνή διαγωνισμό μουσικής-ενδεικτικά αναφέρω το διαγωνισμό CHOPIN, το διαγωνισμό της Γενεύης ή τον ελληνικό διαγωνισμό ΜΑΡΙΑ ΚΑΛΛΑΣ.Στην περίπτωση αυτή λοιπόν αντιμετωπίζουμε προικισμένα άτομα τα οποία ως ελάχιστη ανταμοιβή τους θα μπορούσαν να έχουν την ελεύθερη και τιμητική εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο!Όμως αυτές οι περιπτώσεις δεν είναι παρά απειροελάχιστες- ανάλογες με αυτές των ολυμπιονικών αθλητών της 1ης κατηγορίας-, γι΄αυτό πρέπει να εξετάσουμε τη διαδικασία μοριοδότησης, η οποία όπως προανέφερα και για τους λόγους που εξήγησα θα μπορούσε να έχει μόνο διαγωνιστικό χαρακτήρα, σε πανελλήνιο επίπεδο. Επειδή στη χώρα μας οι διαγωνισμοί μουσικής υψηλών προδιαγραφών είναι ελάχιστοι έως ανύπαρκτοι, αλλά και αυτοί οι λίγοι που υπάρχουν αφορούν σε συγκεκριμένες συνήθως μουσικές ειδικεύσεις, την όποια διαδικασία σε πανελλήνιο επίπεδο θα μπορούσαν και θα έπρεπε κατά την άποψή μου να την αναλάβουν τα Πανεπιστήμια, οι Πανεπιστημιακοί Δάσκαλοι, ως θεσμός και φορέας αξιοπιστίας, με προσαρμογή της νομοθεσίας -το τμήμα Επιστήμης και Τέχνης του πανεπ.Μακεδονία και το αντίστοιχο τμήμα του Ιόνιου πανεπιστημίου, αλλά και τα δύο Μουσικολογικά τμήματα, σε συνεργασία με μουσικούς εγνωσμένου κύρους, ιδιαίτερα εκεί όπου θα απαιτείται.
Ως αναγκαία καταρχήν συνθήκη-κριτήριο αν προτιμάτε- για τη συμμετοχή σε διαγωνισμό μοριοδότησης θεωρώ το επίπεδο μουσικής ωριμότητας του υποψήφιου. Θα ήταν υπερβολικό-για να μην πω τραγικό-να συμμετείχαν συλλήβδην όλοι οι ενδιαφερόμενοι. Αυτό θα καθιστούσε την όποια διαδικασία ανέφικτη και ατελέσφορη. Τα προαπαιτούμενα για τη συμμετοχή θα πρέπει να αποκλείουν εξ΄ορισμού όσους δεν διαθέτουν υψηλά μουσικά στάνταρντς. Αυτό είναι άλλωστε το νόημα της μοριοδότησης. Να ευνοήσει αυτούς που δύνανται να αντεπεξέλθουν σε μια επίπονη διαδικασία και τελικά διακρίνονται. Ανοίγοντας εδώ μία παρένθεση, σημειώνω ότι στις Μουσικές Ακαδημίες του εξωτερικού και κυρίως της Ευρώπης, τα ίδια τα πανεπιστήμια επιλέγουν τους φοιτητές τους μέσω ακρόασης προγράμματος συγκεκριμένης δυσκολίας ή συγκεκριμένων απαιτήσεων τόσο στον τομέα των οργάνων όσο και στον τομέα των θεωρητικών, της σύνθεσης ή της διεύθυνσης ορχήστρας.
Ο παραλληλισμός γίνεται για ευνόητους λόγους. Στην Ελλάδα, την ευθύνη και αρμοδιότητα για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκ/ση την έχει αποκλειστικά το ΥΠΕΠΘ, αν και τελευταία υπάρχουν και ακούγονται σκέψεις αλλαγής του συστήματος εισαγωγής. Μέσω όμως μιας διαδικασίας μοριοδότησης- υπό συγκεκριμένους όμως όρους και προϋποθέσεις συμμετοχής-επιτυγχάνονται κατά τη γνώμη μου δύο στόχοι: – αφ? ενός δίνεται η ευκαιρία στους καλούς μουσικούς να πριμοδοτηθούν μέχρι ενός ποσοστού επί των μορίων τους, -αφ ?ετέρου προσφέρεται εμμέσως πλην σαφώς η δυνατότητα στα Μουσικά πανεπιστημιακά τμήματα να συναποφασίζουν ή έστω να έχουν λόγο στην επιλογή ενός αριθμού των φοιτητών τους, γεγονός που κατά την άποψή μου δεν θα προσέκρουε στην υπάρχουσα νομοθεσία.
Είναι λοιπόν προφανές με βάση τα προηγούμενα, ότι η όποια μοριοδότηση μαθητών ή σπουδαστών μουσικής- απαντώ στο τρίτο ερώτημα, τη συσχέτιση- θα πρέπει κατά τη γνώμη μου να αφορά αποκλειστικά και μόνο τις συναφείς ή σωστότερα τις Πανεπιστημιακές Σχολές μουσικών ειδικεύσεων και εξειδικεύσεων- τα Ανώτατα Ιδρύματα και ίσως τα ΑΤΕΙ Μουσικής τεχνολογίας και ακουστικής, τεχνολογίας μουσικών οργάνων και λαϊκής και παραδοσιακής μουσικής. Τι νόημα θα είχε άλλωστε η μοριοδότηση ενός μουσικού για να καταλήξει φοιτητής στις σχολές της Αστυνομίας ή στη Γεωπονική;
Άφησα το σημαντικότερο, ίσως και το πιο λεπτό κατά τη γνώμη μου ζήτημα τελευταίο-ποιους θα μπορούσε να αφορά ένα τέτοιο θέμα; Στα Μουσικά Σχολεία υπάρχει μια τάση διεκδίκησης αλλά και μονοπώλησης μιας πιθανής μοριοδότησης. Αυτό κατά τη γνώμη μου δεν είναι εφικτό. Αν πρόκειται να υπάρξει μοριοδότηση για μαθητές ή σπουδαστές μουσικής πρέπει να αφορά κάθε ενδιαφερόμενο- όχι μόνο μαθητές Μ.ΣΧ. Τέτοιου είδους «μοριοδοτική αποκλειστικότητα» ή αν θέλετε αποκλειστικότητα μοριοδότησης θα ήταν προφανώς αντισυνταγματική ?θα επέφερε διάκριση και πλεονέκτημα εις βάρος κάποιων άλλων-οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου.(άρθρο 4 παρ.1Σ.). Αδυνατώ πράγματι να αντιληφθώ πώς θα μπορούσε να αποκλειστεί υποψήφιος με μόνη αιτιολογία ότι δεν είναι μαθητής Μ.ΣΧ; Αυτό που ίσως όμως μπορεί να συμβεί είναι να δοθεί επιπλέον-περαιτέρω προσαύξηση σε μαθητές Μ.ΣΧ που κατάφεραν να μοριοδοτηθούν-άρα και να κριθούν ικανοί να αντεπεξέλθουν σε μια διαγωνιστικού χαρακτήρα μοριοδότηση. Κάτι τέτοιο θα ήταν δίκαιο, δημοκρατικό, αλλά και θα ανταποκρινόταν σε μια λογική απαίτηση χωρίς να δημιουργεί δυσαρμονία.
Συμπερασματικά: –Ναι στην υπό όρους μοριοδότηση όλων αδιακρίτως των ενδιαφερομένων -Συγκεκριμένες και υψηλού επιπέδου προϋποθέσεις συμμετοχής σε διαγωνιστικού χαρακτήρα διαδικασία-Διαγωνισμός με ευθύνη των σχετικών Α.Ε.Ι. και Α.Τ.Ε.Ι.-Συνάφεια μοριοδότησης με Σχολή εισαγωγής-αποκλειστικού αν θέλετε χαρακτήρα μοριοδότηση όσο αφορά τη Σχολή εισαγωγής-Επιπλέον προσαύξηση μορίων σε μαθητές Μ.ΣΧ εφ όσον κατορθώσουν να κερδίσουν δικαίωμα μοριοδότησης. Κλείνοντας, να επισημάνω ότι η όποια προσαύξηση μορίων, αν εφαρμοστεί δεν θα πρέπει να είναι αυτοσκοπός αλλά να δρα επικουρικά προκειμένου να ευνοήσει και να αναδείξει ιδιαίτερες δεξιότητες, καθώς και να επιβραβεύσει την κατάκτησή τους.
Ευχαριστώ, Τάσος Χαρμάνης
?Σημ. Η παρούσα έχει κατοχυρωθεί. Μερική ή ολική αναδημοσίευση χωρίς την άδεια του υπογράφοντα επιφέρει κυρώσεις
