Ένα απρόοπτο γεγονός!
Αναστάσιος Αγ. Τασινός
Ιωάννινα 30 Απριλίου 2018
Ως δάσκαλος, διευθυντής και σχολικός σύμβουλος, πάντα ήμουν στη διάθεση των γονέων, όταν ζητούσαν εκτάκτως να επικοινωνήσουν μαζί μου. Έτσι λυνόταν αρκετά προβλήματα, που αρχικά φαινόταν πολύ δύσκολα. Η επιτυχία του παιδαγωγικού και διδακτικού έργου, προϋποθέτει μια καλή συνεργασία του δασκάλου με τους γονείς. Οι περισσότεροι γονείς είναι συνεργάσιμοι, αλλά υπάρχουν και γονείς που αδιαφορούν για την πρόοδο των παιδιών τους, ενώ άλλοι που επεμβαίνουν αρνητικά στο εκπαιδευτικό έργο. Το γεγονός που θα σας αφηγηθώ, ανάγεται στην τελευταία περίπτωση.
Δίδασκα σε πολυθέσιο Δημοτικό Σχολείο, όταν ένα πρωινό του Νοέμβρη, βρήκα στην έδρα της τάξης ένα σημείωμα, που έγραφε επί λέξει: «Κύριε Τασινέ, το γιο μου τον στέλνω στο σχολείο να μαθαίνει γράμματα κι όχι να ακούει ιστορίες για το Πολυτεχνείο. Αν θέλετε να μάθετε ποιος είμαι, καλέστε με». Στο τέλος υπήρχε η υπογραφή και το ονοματεπώνυμο του αποστολέα. Άμεση ήταν η απάντησή μου: «Την ερχόμενη Τετάρτη, στις εφτά το απόγευμα, που θα έχουμε ενημέρωση γονέων, θα είμαι στη διάθεσή σας, να συζητήσουμε και αυτό το θέμα». Τον εν λόγω πατέρα, δεν τον είχα δει ποτέ στο σχολείο. Γνώριζα μόνον ότι ήταν πολύτεκνος. Εκείνη την εποχή, η γιορτή του Πολυτεχνείου και τα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη, δεν γινόταν εύκολα αποδεκτά απ` όλους τους γονείς.
Την Τετάρτη το απόγευμα, αφού τέλειωσα το διδακτικό μου ωράριο, παρέμεινα στην έδρα της τάξης για να ενημερώσω τους γονείς. Κάθε πατέρας που έμπαινε στην τάξη, τον κοίταζα προσεκτικά. Η φυσιογνωμία κανενός δεν έδειχνε ανήσυχη. Εκεί που ετοιμαζόμουν να τους καλωσορίσω, εμφανίζεται στην πόρτα ένας τύπος, βγαλμένος από αμερικάνικο φιλμ-νουάρ. Ξερακιανός, μετρίου αναστήματος, με κοκάλινα γυαλιά μυωπίας, καπαρντίνα, καβουράκι και γραβάτα. Όλα σε σκούρο χρώμα. Στάθηκε όρθιος στο τέλος της αίθουσας και το βλέμμα του ήταν ασταθές. Του πρότεινα να καθίσει, αλλά αρνήθηκε. Έδειχνε ανήσυχος και υπέθεσα ότι αυτός ήταν ο συντάκτης του σημειώματος.
Καλωσόρισα τους γονείς και τους ευχαρίστησα που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά μου. Πάντα είχα ως αρχή, να κάνω μια γενική τοποθέτηση για τον τρόπο που εργάζομαι στην τάξη και μετά να αρχίζω την ατομική ενημέρωση. Τελειώνοντας τη γενική τοποθέτηση, θεώρησα σκόπιμο, να τους διαβάσω την εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας, σχετικά με την υποχρέωση που είχα ως δάσκαλος, να μιλήσω στα παιδιά για τα γεγονότα του Πολυτεχνείου. Στη συνέχεια τους διάβασα το σημείωμα του πατέρα, χωρίς να αναφέρω το όνομά του, σχολιάζοντας ότι η απαίτησή του είναι σε αντίθεση με την εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας. Πριν προλάβω να ολοκληρώσω τη φράση, ο συντάχτης του σημειώματος αποκαλύφθηκε μόνος του, κατόπιν οξείας αντιπαράθεσης που είχε με μερικούς γονείς. Ήταν αυτός που υποψιάστηκα. Ζήτησα να ηρεμήσουν τα πνεύματα και του έδωσα το λόγο. Με ευθύ τρόπο μου είπε: «Τώρα δάσκαλε, δεν τα έχω μαζί σου. Τα έχω με το Υπουργείο Παιδείας». Ξανάρχισε νέος κύκλος αντιπαράθεσης. Ζήτησα εκ νέου να ηρεμήσουν τα πνεύματα, μετά τις εκατέρωθεν εξηγήσεις που δόθηκαν.
Ήταν παρόντες όλοι οι γονείς των μαθητών και έβλεπα η ενημέρωση να τραβάει μέχρι της εννιά το βράδυ. Παραδόξως, ο εν λόγω πατέρας δεν βιαζόταν καθόλου. Μου έκανε εντύπωση ότι περίμενε υπομονετικά, επιδιώκοντας να ενημερωθεί τελευταίος. Μόλις έμεινε μόνος στην τάξη, ήρθε προς την έδρα. Άρχισα κατευθείαν την ατομική ενημέρωση, αγνοώντας το σημείωμα που μου είχε στείλει. Ο γιος του ήταν πολύ καλός μαθητής και η συμπεριφορά του ήταν άριστη. Συμμετείχε ενεργά στις διδασκαλίες όλων των μαθημάτων και σημείωνε πολύ καλές επιδόσεις στα τεστ που έβαζα. Κι ενώ του έλεγα όλα αυτά τα ενδιαφέροντα λόγια για το γιο του, ένιωθα να μην επικοινωνεί μαζί μου. Κάπου αλλού είχε το μυαλό του. Τέλειωσα την ενημέρωση, τον καληνύχτισα και σηκώθηκα να φύγω. Μια δεύτερη όμως έκπληξη με περίμενε, όταν μου είπε: «Δάσκαλε, πάμε να πιούμε ένα ουϊσκάκι στο σπίτι μου;» Παρόλο ότι αιφνιδιάστηκα, άμεση ήταν η απάντησή μου: «Θα το πιούμε, αλλά όχι στο σπίτι σου, στην πλατεία». Επέμενε όμως τόσο πολύ για το σπίτι του, που δεν θέλησα να του χαλάσω το χατίρι. Δεν είχα εξάλλου κανένα αρνητικό συναίσθημα απέναντί του. Το σημείωμά του, το είχα ήδη ξεχάσει.
Είχε νυχτώσει για τα καλά. Ξεκινήσαμε με τα πόδια και γρήγορα φθάσαμε έξω από το σπίτι του. Ήταν μια παλιά, πέτρινη μονοκατοικία. Περνώντας μέσα αντίκρυσα ένα σκοτεινό διάδρομο, που στο βάθος φωτιζόταν απ` τη δεξιά μεριά, από μια ανοιχτή πόρτα. Προχωρήσαμε προς το φως. Παρόλο ότι μπήκα σε σπίτι πολύτεκνης οικογένειας, δεν ακούστηκε ούτε μία παιδική φωνή! Ξαφνικά, ο διάδρομος σκοτείνιασε, όταν στην πόρτα, απ` όπου ερχόταν το φως, εμφανίστηκε ένας ψηλός, ευτραφής άντρας με μουστάκι. Φορούσε μαύρο σαρίκι, μαύρο πουκάμισο, μαύρο παντελόνι και τα μπατζάκια του ήταν χωμένα σε ψηλές μαύρες μπότες. Ήταν Κρητικός και το έδειχνε. Οι συστάσεις από τον οικοδεσπότη έγιναν επί τόπου: «Δάσκαλε, να σε συστήσω με το φίλο μου από την Κρήτη…» Το όνομά του το έχω ξεχάσει. Δεν ξέχασα όμως, τη σφιχτή χειραψία που είχαμε.
Η πόρτα που φώτιζε το διάδρομο, οδηγούσε στο σαλόνι. Περάσαμε μέσα, και πριν καθίσω, έριξα μια περιφερειακή ματιά στα κάδρα που ήταν κρεμασμένα στους τοίχους. Αιφνιδιάστηκα! Το σαλόνι κοσμούσε ο βασιλιάς Κωνσταντίνος, η βασίλισσα Άννα-Μαρία και η γέφυρα του Γοργοπόταμου. Με κοίταζαν και οι δύο στα μάτια, σαν να περίμεναν κάτι να πω. Δεν είπα όμως τίποτε. Κάθισα στην καρέκλα και περίμενα αυτούς τι θα μου πουν. Ούτε κι αυτοί είπαν τίποτε. Μια αμήχανη σιωπή κυριαρχούσε στο σαλόνι. Το σκηνικό άλλαξε, όταν ο οικοδεσπότης χτύπησε τα χέρια παλαμάκια και φώναξε: «Γυναίκα, φέρε μας τρία ουίσκι. Το δικό μου ουίσκι, στο δικό μου ποτήρι.» Η τελευταία φράση δεν ακούστηκε καλά στα αυτιά μου. Σίγουρα κάτι σηματοδοτούσε, αλλά τι;
Ύστερα από λίγο, εμφανίστηκε στο σαλόνι η οικοδέσποινα, κρατώντας ένα δίσκο με τρία ποτήρια και ένα μπουκάλι ουίσκι Ballantines. Με την πρώτη ματιά που έριξα στο δίσκο, αμέσως εντόπισα το δικό του ποτήρι! Το μαρτυρούσε το αυτοκόλλητο του βασιλιά Κωνσταντίνου που είχε επάνω. Με μια πολύ γρήγορη κίνηση έπιασα αυτό το ποτήρι και είπα: «Σήμερα, θα πιώ ουίσκι με το ποτήρι του βασιλέως». Τους αιφνιδίασα και τους τρεις! «Δάσκαλε, σ` αρέσει να με δουλεύεις;» ήταν η ετοιμόλογη απάντηση του βασιλόφρονα πατέρα. Χαμογέλασα, δίχως να πω τίποτε. Η οικοδέσποινα μας σερβίρισε και αποχώρησε από το σαλόνι.
Με την ευχή «στην υγειά μας», ο οικοδεσπότης με το φίλο του άρχισαν αμέσως να πίνουν. Ύστερα από λίγο, ήπια κι εγώ μια γουλιά. Εκπέμπαμε σε διαφορετικά μήκη κύματος και η επικοινωνία ήταν δύσκολη. Ήπιαμε το πρώτο ουίσκι σχετικά γρήγορα και οι τρεις, εξαιτίας της αμηχανίας που υπήρχε. Ο οικοδεσπότης, χωρίς να μας ρωτήσει, έβαλε κι ένα δεύτερο ουίσκι. Ο πάγος άρχισε να σπάει. Τον ρώτησα να μου πει, για ποιο λόγο έβαλε στο σαλόνι τη γέφυρα του Γοργοπόταμου. Με αιφνιδίασε, όταν μου είπε, ότι στην ανατίναξη της γέφυρας έλαβε κι αυτός μέρος, ως στρατιώτης της αντιστασιακής οργάνωσης Ε.Δ.Ε.Σ (Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος). Με μεγάλο ενθουσιασμό μιλούσε γι` αυτές τις ηρωικές στιγμές και με μεγάλο ενδιαφέρον τον άκουγα! Η αμηχανία όλων είχε υποχωρήσει.
Ως γνωστό, στην ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου, έλαβε μέρος και η αντιστασιακή οργάνωση Ε.Λ.Α.Σ (Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός) και μια ομάδα Άγγλων κομάντος. Θέλοντας να τονίσω την ενότητα των Ελληνικών αντιστασιακών οργανώσεων στον κατακτητή, είπα: «Η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου, είναι η κορυφαία πράξη της Εθνικής Αντίστασης, γιατί ενσαρκώνει την ενότητα του Ελληνικού λαού. Μια ενότητα, που δυστυχώς, διαδέχτηκε ο εμφύλιος πόλεμος». Όταν είπα τη φράση «εμφύλιος πόλεμος», με διέκοψε και είπε: «Συμμοριτοπόλεμος ήταν δάσκαλε!» Απάντησα με ένα ελαφρύ χαμόγελο, αποφεύγοντας μια νέα αντιπαράθεση μαζί του.
Για τα γεγονότα το 1973 στο Πολυτεχνείο και για το δημοψήφισμα του βασιλιά το 1974, δεν είπαμε τίποτε. Υπήρξε μια εκατέρωθεν διακριτικότητα. Ούτε για το γιο του είπαμε τίποτε. Τη συζήτηση μονοπώλησε η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου. Επέμενε να βάλει κι ένα τρίτο ουίσκι, αλλά αρνήθηκα. Η ώρα είχε περάσει. Ήμουν δυο ώρες στο σαλόνι και δεν είχα ακούσει ούτε μία παιδική φωνή! Σηκώθηκα για να φύγω και με ξεπροβόδισαν μέχρι την πόρτα, όπου με αποχαιρέτησαν διά χειραψίας και οι δύο. Κατευθύνθηκα σκεπτικός προς την πλατεία. Το μυαλό μου δεν έφευγε από τα αναπάντητα ερωτήματα, της μυστήριας αυτής επίσκεψης. Όμως, «ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον». Την άλλη ημέρα με πλησίασε η κόρη του βασιλόφρονα πατέρα στην αυλή του σχολείου και χωρίς να επιδιώξω κάποια συζήτηση μαζί της, μου είπε: «Κύριε Τάσο, χθες ο πατέρας μου ήθελε να σας δείξει ποιος είναι». Χαμογέλασα! «Εσύ που το ξέρεις αυτό; αφού δεν ήσουν χθες στο σπίτι;» τη ρώτησα. «Στο διπλανό δωμάτιο ήμουν και καθόμουν με τα αδέλφια μου ήσυχα», μου απάντησε. Τελικά, «από μικρό κι από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια». Ολοκληρώνοντας την αφήγηση να γράψω, ότι ο εν λόγω πατέρας, ουδέποτε ξαναδημιούργησε πρόβλημα στο σχολείο.
Αναφέρθηκα στο συγκεκριμένο γεγονός για να επισημάνω, κυρίως στους νέους εκπαιδευτικούς, ότι η συνεργασία με τους γονείς δεν είναι πάντα εύκολη. Ενδέχεται να αντιμετωπίσουν και δύσκολες καταστάσεις. Πρέπει να είναι ψύχραιμοι και να συζητούν καλοπροαίρετα και με επιχειρήματα με τους γονείς, γιατί μόνον έτσι επιλύονται τα προβλήματα, που αρχικά φαίνονται πολύ δύσκολα. Η πάγια θέση μου, ήταν και είναι, η ενημέρωση των γονέων να γίνεται μια συγκεκριμένη ημέρα στο σχολείο, μετά τη λήξη των μαθημάτων. Την ημέρα αυτή ο δάσκαλος να είναι καλά προετοιμασμένος, ώστε να προσφέρει στους γονείς μια τεκμηριωμένη, γενική και ατομική ενημέρωση. Αν όμως υπάρχουν και γονείς, που δεν μπορούν να έρθουν στην τακτική ενημέρωση, ο δάσκαλος πρέπει να τους δέχεται μια άλλη ημέρα στο σχολείο. Οι έκτακτες όμως αυτές ενημερώσεις, να μη γίνονται στα διαλείμματα, γιατί εκτός του ότι ο χρόνος είναι περιορισμένος, εμποδίζεται και η ομαλή λειτουργία του σχολείου. Όλες οι ενημερώσεις των γονέων, τακτικές και έκτακτες, πρέπει να γίνονται εκτός διδακτικού ωραρίου.
Χωρίς αμφιβολία, όταν υπάρχει καλή συνεργασία του δασκάλου με τους γονείς, πάνω σε σωστές θέσεις, είναι ό,τι το καλύτερο για το εκπαιδευτικό έργο. Η συνεργασία όμως αυτή, δεν είναι πάντα δεδομένη. Μερικοί γονείς, δικαίως ή αδίκως, ενίοτε έχουν διαφορετική άποψη από το δάσκαλο, σε κάποιο παιδαγωγικό ή διδακτικό θέμα. Αυτό όμως από μόνο του, δεν είναι αρνητικό. Γίνεται αρνητικό, όταν οι γονείς υποτιμούν την άποψη του δασκάλου μπροστά στα παιδιά τους ή όταν ο δάσκαλος υποτιμά την άποψη των γονέων μπροστά στην τάξη. Τότε, το παιδί βρίσκεται στο κέντρο μιας διελκυστίνδας, που από τη μια μεριά τραβάει ο δάσκαλος και από την άλλη ο γονέας. Το παιδί εύλογα αναρωτιέται: Ποιος από τους δύο έχει δίκιο; Όταν το παιδί αγαπά το δάσκαλο, το «παιδαγωγικό τράβηγμα» – όπως το έχω ονομάσει – έχει το προβάδισμα. Ανεξάρτητα, όμως, από ποια μεριά θα γείρει το «τράβηγμα», το παιδί βιώνει μια αβεβαιότητα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Οι διαφωνίες μεταξύ γονέων και δασκάλου, όταν υπάρχουν, καλό είναι να συζητιούνται καλοπροαίρετα, χωρίς εκατέρωθεν υποτιμήσεις. Δεν μιλάω φυσικά, για ακραίες και επιθετικές διαφωνίες, που εμποδίζουν το εκπαιδευτικό έργο. Μιλάω για καλοπροαίρετες διαφωνίες, που μπορεί να οδηγήσουν σε συνθέσεις απόψεων και να εμπλουτίσουν το εκπαιδευτικό έργο. Αν όμως οι διαφωνίες πηγάζουν από γονείς που ζηλεύουν το δάσκαλο, επειδή το παιδί τους τον αγαπά, τότε τα πράγματα δυσκολεύουν. Η ζήλια αυτή είναι αρρώστια για το εκπαιδευτικό έργο, γι` αυτό και όταν εκδηλώνεται, πρέπει να υποβαθμίζεται από το δάσκαλο, όσο μπορεί περισσότερο.
Μερικοί γονείς δεν συνειδητοποιούν ότι, όταν χάνουν την επικοινωνία με τα παιδιά τους, δεν φταίει ο αγαπητός δάσκαλος, αλλά τα δικά τους λάθη. Ο δάσκαλος κάνοντας σωστά τη δουλειά του, άθελά του μερικές φορές συμβάλλει, να συνειδητοποιούν τα παιδιά τα λάθη των γονιών τους. Σε αυτή την περίπτωση, όταν υπάρχει σωστή συνεργασία δασκάλου και γονέων, το πρόβλημα λύνεται. Το παιδί ξεφεύγει από το «τράβηγμα» και αποδίδει πολύ καλύτερα σε όλα τα μαθήματα.
Κάνοντας μια γενική ανασκόπηση στο θέμα της συνεργασίας μου με τους γονείς, έχω να πω, ότι υπήρξε άριστη. Οι δυο-τρεις προβληματικές συνεργασίες που είχα στη διάρκεια της εκπαιδευτικής μου θητείας, απλώς επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Το εκπαιδευτικό μου έργο χρωστάει πολλά στους γονείς, γι` αυτό και θα ήθελα, για άλλη μια φορά, να τους ευχαριστήσω δημόσια!
Ιωάννινα 30 Απριλίου 2018
Αφήστε μια απάντηση