τρεις ιεράρχες

>

Σήμερα η Εκκλησία μας τιμά, πέρα από τις ξεχωριστές τους γιορτές τους τρεις Ιεράρχες από κοινού: τον Άγιο Βασίλειο τον Μέγα τον Άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο και τον άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο.

Η κοινή εορτή των τριών ιεραρχών της 30ής Ιανουαρίου είχε θεσπιστεί τον 12ο αιώνα.
O Μέγας Βασίλειος είχε σπουδάσει φιλοσοφία, ιατρική, αστρονομία, νομικές επιστήμες, μουσική. Ο Ι. ο Χρυσόστομος ήταν βαθύς γνώστης της ιουδαϊκής και της ελληνικής γραμματείας, κάτοχος και των δύο κόσμων και ως άριστος ρήτορας και συγγραφέας γράφει τα πλέον διαχρονικά και άριστα συγγράμματα. Ο Γρηγόριος ο Θεολόγος είναι ένας από τους μεγαλύτερους ποιητές και λογοτέχνες όχι μόνο της Εκκλησίας, αλλά και όλων των εποχών.
Και οι τρεις είναι γόνοι του ανατολικού Χριστιανισμού: Από τη Συρία ο άγιος Ιωάννης (όπου οι μαθητές του Χριστού πήραν πρώτη φορά την ονομασία Χριστιανοί) και από την Καππαδοκία ο Βασίλειος και ο Γρηγόριος που ταυτίζονται με την γνήσια πατερική σκέψη. Από την Καππαδοκία όπου δημιουργήθηκε η πατερική σκέψη των τριών Καππαδοκών πατέρων του Βασιλείου του Γρηγόριου αλλά και του αδελφού του Μεγάλου Βασιλείου Γρηγόριου Νύσσης.
Οι τρεις Ιεράρχες έκαναν το Χριστιανισμό παγκόσμια πίστη που συνδιαλέγεται με τον κόσμο, με την οικουμένη, με όλους δηλ. τους ανθρώπους. Αυτό το πέτυχαν περνώντας μέσα από τη σκέψη της αρχαίας γνώσης και της φιλοσοφίας που είχε διαποτίσει τότε όλη την οικουμένη. Ποιο ήταν το «μυστικό» των τριών Ιεραρχών; Μεγάλοι φιλόσοφοι και συγγραφείς της αρχαιότητας όπως ο Πυθαγόρας, ο Θαλής, ο Αισχύλος, κ.ά. είχαν μονοθεϊστικές αντιλήψεις.
Όλοι μας διαβάζουμε για τη δικαιοσύνη του Θεού που είχαν κάνει πράξη οι τρεις ιεράρχες και την οποία αγνόησαν και αγνοούν πολλοί.
Η άγνοια του πλησίον, η παράλειψη του σεβασμού της διαφορετικότητας, οι προκαταλήψεις και τα στερεότυπα δημιουργούν το φανατισμό. Τον κάθε είδους φανατισμό που τον απορρίπτει και το ιερό Ευαγγέλιο. Το πού μπορεί να οδηγήσει ο φανατισμός το γνωρίζει πλέον καλά όλη η ανθρωπότητα.
Ο βίος και η πολιτεία των τριών Ιεραρχών μας παραδειγματίζει διαχρονικά:
Βλέποντας τη λιτή μοναχική ζωή του Μ. Βασιλείου (ατομική του περιουσία ήταν ένα βιβλίο και το ράσο του) αναθεωρούμε το μοντέλο της σπάταλης και καταναλωτικής μανίας του ανθρώπου.
Διδασκόμαστε από την παροιμιώδη φιλανθρωπία και ασκητικότητα του ιδίου. Είναι ο πρώτος οργανωτής νοσοκομείου-ορφανοτροφείου,γηροκομείου, λεπροκομείου, της Βασιλειάδας. 30.000άνθρωποι έβρισκαν καθημερινά φροντίδα. Ο Μ. Βασίλειος καταδικάζει όχι μόνο αυτούς που ξεγυμνώνουν τους ντυμένους , αλλά και αυτούς που αν και μπορούν δεν ντύνουν τους γυμνούς. – Το ρούχο που φυλάς στην αποθήκη σου, τα παπούτσια, το ψωμί είναι του φτωχού. Τόσους αδικείς, όσους θα μπορούσες να προσφέρεις και δεν ο έκανες…
Ως πότε θα κυβερνά ο πλούτος,η αιτία όλων των πολέμων, για τον οποίο κατασκευάζονται τα όπλα και ακονίζονται τα ξίφη;
Παραδειγματιζόμαστε και αναθεωρούμε τον ατομικισμό μας και στρεφόμαστε προς τον πλησίον όπου και να βρίσκεται γεωγραφικά. Πρόσφατα αποδείχτηκε περίτρανα ότι ο λαός μας διακατέχεται από φιλάνθρωπα αισθήματα προς τους ανθρώπους που υποφέρουν από φυσικές καταστροφές, από πείνα, πολέμους και αρρώστιες. Ο Μ. Βασίλειος δε δίσταζε ακόμη και λεπρούς να ασπαστεί ενώ πολλές φορές η σύγχρονη κοινωνία θέτει στο περιθώριο όχι μόνο αυτούς που πάσχουν από μεταδοτικά νοσήματα, αλλά και αυτούς που έχουν διαφορετική άποψη και γνώμη.
Διδασκόμαστε από την ήρεμη και ασκητική φύση του άριστου ποιητή Γρηγορίου του Θεολόγου με τα ποιήματα του οποίου δοξάζουμε το Θεό στις εκκλησίες μας μέχρι σήμερα.
Διδασκόμαστε διαχρονικά από τα μέτρα που είχε λάβει ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος στην Αντιόχεια για τη βελτίωση του ηθικού και του μορφωτικού επιπέδου του κλήρου, την απομάκρυνση από το θυσιαστήριο ορισμένων από αυτούς, από τη βελτίωση της θέσης των γυναικών στην εκκλησία που είχε επιφέρει με την αναβίωση της βαθμίδας των διακονισσών στους ναούς, από την πνευματική και υλική αρωγή στους σκληρά τότε εργαζόμενους από ανατολής μέχρι δύσης του ηλίου με την καθιέρωση της εσπερινής λειτουργίας και τη σίτισή τους. Είχε όλο το λαό με το μέρος του γιατί ο ίδιος τους είχε εμφυσήσει την δυναμική της αγάπης. Αγωνίστηκε εναντίον της μανίας για σπατάλη και για την κενή περιεχομένου πίστη. Η μεγάλη εκτίμηση και αγάπη του λαού, αλλά και η ρητορική του δεινότητα προκάλεσαν το φθόνο πολλών, αλλά και ορισμένων επισκόπων. Καταδικάστηκε σε θάνατο και η ποινή του μετατράπηκε σε εξορία.
Ακούμε τα λόγια του Ιερού Χρυσοστόμου: δεν είναι ο Θεός των Χριστιανών θεός του πολέμου, αλλά της ειρήνης. Και ο Βασίλειος στο έργο του «ότι ουκ εστί αίτιος των κακών ο Θεός» επεξηγεί το γιατί δεν πρέπει να αποδίδονται στο Θεό οι άδικες πράξεις και ενέργειες των ανθρώπων.