Κυριακή της Ορθοδοξίας Κυριακές της Μ. Σαρακοστής

ΟΙ ΚΥΡΙΑΚΕΣ ΤΗΣ ΜΕΓ. ΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ – 1η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

Κάθε Κυριακή της Μ. Σαρακοστής έχει δύο θέματα, δύο νοήματα. Από το ένα μέρος η κάθε Κυριακή αποτελεί μέρος μιας συνέχειας στην οποία αποκαλύπτεται ο ρυθμός και η πνευματική <<διαλεκτική>> της Μ. Σαρακοστής. Από το άλλο μέρος, σύμφωνα με την πορεία της ιστορικής εξέλιξης της Εκκλησίας, σχεδόν κάθε Κυριακή της Σαρακοστής απόκτησε ένα δεύτερο θέμα.
Ετσι την Α΄ Κυριακή των Νηστειών η Εκκλησία γιορτάζει τον θρίαμβο της Ορθοδοξίας.
Την Β΄ Κυριακή του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά γιορτάζουμε τη καταδίκη των εχθρών του και την υπεράσπιση της διδασκαλίας του ως δεύτερος θρίαμβος της Ορθοδοξίας.
Την Γ΄ Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως.
Την Δ΄ Κυριακή του αγίου Ιωάννου της Κλίμακας και
Την Ε΄ Κυριακή της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας.

ΚΑΤΑΝΥΚΤΙΚΟΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΙ

Τις απογευματινές ώρες των Κυριακών της Σαρακοστής τελείται ο λεγόμενος <<Κατανυκτικός Εσπερινός>>. Είναι όμοιος Εσπερινός με τον συνήθη, έχει όμως μερικές προσθήκες όπως π.χ. τα τροπάρια <<Θεοτόκε Παρθένε…>>, <<Βαπτιστά του Χριστού…>> κ.λ.π., την ευχή του αγίου Εφραίμ. Λέγεται <<Κατανυκτικός>> γιατί ψάλλονται διάφορα στιχηρά (δηλαδή τροπάρια που προτάσσουν στίχους από τους Ψαλμούς) του Τριωδίου καλούμενα <<κατανυκτικά>>, λόγω του περιεχομένου τους, όπου δεσπόζει βαθειά συναίσθηση αμαρτωλότητας, πένθους, συντριβής, μετανοίας και θερμή ικεσία για άφεση αμαρτιών.

Α΄ ΚΥΡΙΑΚΗ ΝΗΣΤΕΙΩΝ – ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

Λέγεται Κυριακή της Ορθοδοξίας, γιατί γιορτάζουμε την αναστήλωση των αγίων Εικόνων και τον θρίαμβο της Ορθοδόξου Πίστεως κατά της φοβερής αιρέσεως των Εικονομάχων, των αιρετικών δηλαδή εκείνων που δεν εδέχοντο να τιμούν τις άγιες Εικόνες. Το <<Ωρολόγιο>> της Εκκλησίας γράφει: Για εκατό και πλέον χρόνια διαταράχθηκε η Εκκλησία με διωγμούς από κακοδόξους εικονομάχους. Πρώτος υπήρξε ο αυτοκράτορας Λέων ο Ίσαυρος και τελευταίος ο Θεόφιλος, ανδρας της αγίας Θεοδώρας, η οποία μετά το θάνατο του συζύγου της ανέλαβε την εξουσία και στερέωσε πάλι την Ορθοδοξία μαζί με τον Πατριάρχη Μεθόδιο. Η Βασίλισσα Θεοδώρα διακήρυξε δημόσια ότι ασπαζόμεθα τις Εικόνες, όχι λατρευτικά, ούτε ως Θεούς, αλλά ως εικόνες των αρχετύπων. Την πρώτη Κυριακή των νηστειών το έτος 843, η Θεοδώρα μαζί με το γιό της αυτοκράτωρα Μιχαήλ, λιτάνευσαν και ανεστήλωσαν τις άγιες εικόνες μαζί με τον κλήρο και το λαό. Από τότε εορτάζουμε κάθε χρόνο την ανάμνηση αυτού του γεγονότος γιατί καθωρίσθηκε οριστικά ότι δεν λατρεύουμε τις Εικόνες, αλλά τιμούμε και δοξάζουμε όλους τους Αγίους που εικονίζουν και λατρεύουμε μόνο τον εν Τριάδι Θεό. Τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα και κανένα άλλο είτε Άγιο είτε Άγγελο.
____________________
Υπάρχουν, είναι δυνατόν να υπάρχουν θαυματουργές Εικόνες;
Πολλοί Όρθόδοξοι Θεολόγοι αποδίδουν τα θαύματα μερικών Εικόνων όχι στις ίδιες Εικόνες, αλλά στη πίστη των ανθρώπων που προσεύχονται ενώπιόν των. Ότι η πίστη θαυματουργεί και η θερμή προσευχή, είτε μπροστά στις Εικόνες είτε όχι, αυτό είναι έξω από κάθε αμφιβολία. Αυτό όμως δεν είναι λόγος να αρνηθούμε ότι μερικές Εικόνες μπορούν να έχουν και οι ίδιες, θαυματουργική χάρη. Δεν είναι παράδοξο, αλλά πολύ φυσικό. Το Ευαγγέλιο αναφέρει ότι οι Απόστολοι θαυματουργούσαν όχι μόνο με τα χέρια τους, αλλά στο πέρασμά τους ακόμη και η σκιά τους! (Πραξ.ε΄,12-14). Ακόμα τα μανδήλια του Αποστόλου Παύλου, ριπτόμενα πάνω στους ασθενείς ή δαιμονισμένους, τους θεράπευαν! (Πραξ. ιθ΄, 12).
Ώστε όχι μόνο οι ίδιοι Απόστολοι είχαν θαυματουργικό χάρισμα, αλλά και αυτά τα αντικείμενα της προσωπικής τους χρήσεως. Η χάρις από το Θεό έφθανε μέχρι τα μανδήλια τους. Τι το παράδοξο λοιπόν να ευλογήσει ο Θεός ανθρώπους βαθειάς ταπεινώσεως, νηστείας, προσευχής τους ίδιους να θαυματουργούν ή και τα έργα αυτών, τις Εικόνες;
(Περίοδος Τριωδίου, Αρχ/της Επιφάνιος Ι. Θεοδωρόπουλος)