ελεημοσύνη

>
>!

1) Καταγωγή της ελεημοσύνης < Να είστε σπλαχνικοί προς τους ανθρώπους, όπως είναι σπλαχνικός προς όλους ο ουράνιος πατέρας σας. (Λουκ. 6,36) Να έχετε δηλαδή αισθήματα συμπάθειας σʼαυτούς που έχουν πρόβλημα και πονούν και υποφέρουν, και να τους βοηθάτε με οποιοδήποτε τρόπο.

2) Χαρακτηριστικά της ελεημοσύνης
Ας δούμε τώρα κάποια βασικά χαρακτηριστικά της ελεημοσύνης από την παιδαγωγική ανθρωπολογία του Ιωάννη του Χρυσοστόμου:
Η Ελεημοσύνη είναι η μητέρα της αγάπης, της αγάπης που χαρακτηρίζει το Χριστιανισμό, που είναι η μεγαλύτερη από όλα τα θαύματα, με την οποία διακρίνονται οι μαθητές του Χριστού. Αυτή είναι η σκάλα που μας συνδέει με τον ουρανό, ο σύνδεσμος των μελών του σώματος του Χριστού.
Είναι η βάση της μετάνοιας και προϋπόθεση της συγχώρεσης πολλών αμαρτιών μας. Χρειάζεται πολύ ελεημοσύνη. Άκου τι λέει η Αγία Γραφή ,δώστε ελεημοσύνη και όλα θα γίνουν καθαρά .
Είναι η τέχνη που τη διδάσκει ο Θεός αφού στον ουρανό είναι το εργαστήριό της και δάσκαλός μας ο ίδιος ο Θεός.
Η ελεημοσύνη είναι αθάνατη και άφθαρτη και δεν είναι δυνατόν να σβήσει ποτέ. Και τα μεν ανθρώπινα όλα διαλύονται, ο δε καρπός της ελεημοσύνης παραμένει πάντοτε αμάραντος, χωρίς να εμποδίζεται από καμία δυσκολία των καιρών.
Είναι μυστήριο ,κλείσε λοιπόν τις πόρτες για να μη δει κανένας αυτά που έχεις να επιδείξεις.

3) Σχέση με άλλες αρετές

Με την προσευχή

Η ελεημοσύνη συνδέεται με την προσευχή. Ο Ιωάννης της Κλίμακος συμβουλεύει να γίνεσαι υπερβολικά ελεήμονας και συμπονετικός εσύ που καλλιεργείς την προσευχή.
Και ο Χρυσόστομος μας διδάσκει: Είναι φωτιά η προσευχή, ιδιαίτερα όταν αναπέμπεται από νηφάλια και άγρυπνη ψυχή. Αλλά η φωτά αυτή χρειάζεται και λάδι, για να αγγίξει το θρόνο του Θεού και λάδι για τη φωτιά αυτή, δεν είναι τίποτα άλλο, παρά η ελεημοσύνη.

Με την μετάνοια
Ο Ιερός Χρυσόστομος παρουσιάζει την ελεημοσύνη ως τον τέταρτο δρόμο της μετάνοιας. (Ο Ιερός Χρυσόστομος λέγει ότιείναι πολλοί οι δρόμοι της Μετανοία, για να γίνει εύκολη η σωτηρία μας. Η πρώτη οδός μετανοίας είναι η ομολογία των αμαρτιών μας. Δεύτερη είναι το πένθος για τις αμαρτίες μας,αμάρτησες; πένθησε και εξαλείφεις την αμαρτία. Τρίτη οδός είναι η Ταπεινοφροσύνη δείξε Ταπεινοφροσύνη και εξάλειψε το πλήθος των αμαρτιών. Τέταρτη, η ελεημοσύνη. Πέμπτη οδός Μετανοίας η Προσευχή και Έκτη οδός Μετανοίας τα δάκρυα. ) Η ελεημοσύνη ως βασίλισσα των αρετών λοιπόν θα μας συμπαρασταθεί με θάρρος εκεί πάνω . Τα φτερά της είναι ανάλαφρα και πολύ μεγάλο το θάρρος της, για αυτό ξεπερνάει τον ουρανό, ξεπερνά το πλήθος των αγγέλων και τους χορούς των αρχαγγέλων και όλες τις ανώτερες πνευματικές δυνάμεις και στέκεται δίπλα στον ίδιο το θρόνο του Ουράνιου Βασιλιά και βοηθά τον αμαρτωλό να βρει έλεος και συγχώρεση από το Θεό. Η ελεημοσύνη, είναι ικανή και άλλες αμαρτίες να εξαλείψει και την καταδίκη να απομακρύνει. Ενώ εσύ σιωπάς, αυτή στέκει κοντά σου και γίνεται συνηγορός σου.Δώσε στο φτωχό, ώστε και αν ακόμη σιωπάς, αμέτρητα στόματα να απολογούνται για σένα, με την εκεί παρουσία της ελεημοσύνης και τη συνηγορία της. Η ελεημοσύνη είναι λύτρωση της ψυχής. Οποιαδήποτε αμαρτία είναι κατώτερη από την ελεημοσύνη. Αυτή είναι κατάλληλο φάρμακο για κάθε τραύμα. Διότι λέγει: Αι ελεημοσύναι σου και αι προσευχαί σου ανέβησαν εις τον ουρανό. Αν η μετάνοια δεν είχε ως φτερά την ελεημοσύνη, δε θα ανέβαινε στον ουρανό. Εμπορία και πραγματεία είναι ο ουρανός και εμείς αδιαφορούμε. Δώσε ψωμί και πάρε Παράδεισο. Δώσε φθαρτά και πάρε άφθαρτα. . Βλέπεις πόσο συνδυάζεται και πόσο βοηθά η ελεημοσύνη, τη μετάνοια του ανθρώπου;
Με τη δικαιοσύνη
Σίγουρα η ελεημοσύνη εχει πολύ μεγάλη σχέση μέ τη δικαιοσύνη, επειδή ζούμε σε κόσμο κατά πλειοψηφία άδικο. Έπειδή ο χριστιανισμός είναι θρησκεία αγάπης είναι και κοινωνία δικαιοσύνης. Αυτό μαρτυρεί η πρώτη κοινωνία των μαθητών του Χριστού. Άπό το βιβλίο των Πράξεων πληροφορούμαστε τα εξής: Ήσαν έπί το αυτό ( οι χριστιανοί) και είχαν άπαντα κοινά, και τα κτήματα έπίπρασκον και διεμέριζον αυτά πασι καθότι αν τις χρείαν είχε(Πραξ. 2,44, 45. και 4, 32, 33) .
Βασικά χαρακτηριστικά της πρώτης χριστιανικής κοινότητας ήταν η αγάπη και η κοινοκτημοσύνη. Δηλαδή ήταν όλοι μαζί και είχαν τα πάντα κοινά. Πουλούσαν τα κτήματά τους και και τα διαμοίραζαν κατά τις ανάγκες του καθενός. ʹΕτσι δεν υπηρχε μεταξύ τους κανένας που να μην εχει τα προς το ζην. Με τον τρόπο αυτό της ελεημοσύνης εφάρμοζαν τη δικαιοσύνη του Θεού.
Έλεημοσύνη και δικαιοσύνη πρέπει να συμβαδίζουν στη ζωή των χριστιανών, γιατί αυτό κάνει καθημερινά σʹ όλους μας ό ουράνιος μας Πατέρας. ʹΑν δεν ελεούμε τότε βασιλεύει ο ατομικισμός και η αδικία, την οποία θα μας καταλογίσει ο Κριτής Θεός την ημέρα της μεγάλης δίκης. Έλεημοσύνη και δικαιοσύνη είναι θείκές αρετές, συμβαδίζουν και καλούμαστε να τις εφαρμόζουμε. Αυτός ο συνδυασμός ελευθερώνει και την κοινωνία από πολλά και δυσάρεστα πράγματα και εμπεδώνει την δικαιοσύνη.

4) Πώς πρέπει να γίνεται η ελεημοσύνη;

Όταν κάνεις ελεημοσύνη μην εξετάζεις τη ζωή αυτού που ελεείς, ούτε να ζητείς ευθύνες για τη συμπεριφορά του. Γιατί γι αυτό λέγεται ελεημοσύνη, για να δίνουμε και στους ανάξιους και όχι μόνο αυτούς που κατόρθωσαν την αρετή αλλά και εκείνους που αμάρτησαν. Να μη λέμε ότι ο τάδε είναι κακός και δεν αξίζει να ευεργετηθεί, να προσέχεις την ανάγκη του μόνο. Γιατί κι αν ακόμα είναι τιποτένιος και παραπεταμένος κι αν είναι άξιος περιφρόνησης, ο Χριστός σου λογαριάζει την ανταμοιβή, σα να ευεργετήθηκε αυτός στο πρόσωπο του φτωχού. Άκουσε τι λέει ο Κύριος με είδατε μέ εἴδατε πεινασμένο καί μέ θρέψατε, γυμνό καί μέ ντύσατε, ἄρρωστο καί φυλακισμένο καί μέ ἐπισκεφθήκατε, διότι ὅ,τι κάνατε στόν κάθε φτωχό, πεινασμένο, ὀρφανό, ἄρρωστο, εἶναι σάν νά τό κάνατε σέ μένα.
Η ελεημοσύνη δεν κρίνεται με βάση την ποσότητα αυτών που δίνονται αλλά με βάση τη γενναιοδωρία της διάθεσης. Παντού μας χρειάζεται η καλή διάθεση, παντού η αγάπη προς το Θεό.Είναι φυσικό την ελεημοσύνη να την κάνει όχι εκείνος που έχει μεγάλη περιουσία, αλλά εκείνος που έχει θερμή διάθεση, γιατί και η γνωστή χήρα του Ευαγγελίου έριξε τότε δυο οβολούς στο χρηματοκιβώτιο του ναού και όμως ξεπέρασε εκείνους που υπερηφανεύονταν για τη γενναιοδωρία τους.
Ποτέ να μη δυσανασχετούμε με αυτούς που μας πλησιάζουν αλλά αν μεν μπορούμε να ανακουφίσουμε τη φτώχεια τους, αυτό ας το κάνουμε με πολλή χαρά και ευφροσύνη, όχι σα να προσφέρουμε κάτι αλλά σα να κερδίζουμε εμείς οι ίδιοι πάρα πολλά.
Ελεημοσύνη με καλή προαίρεση
Ο Θεός διέταξε να δίνουμε χρήματα σε όσους έχουν ανάγκη, όχι μόνο για να διορθώσει τη φτώχεια τους, άλλα και για να μας διδάξει να είμαστε συμπονετικοί στις συμφορές του πλησίον. Και ο Χριστός, όταν μακαρίζει τους ελεήμονες, μακαρίζει και επαινεί όχι μόνον όσους ελεούν με χρήματα, αλλά και όσους κάνουν αυτό με την προαίρεσή τους. Αυτή, λοιπόν, την προαίρεση ας την έχουμε κατάλληλη για ελεημοσύνη και τότε θα ακολουθήσουν όλα τα αγαθά. Διότι όποιος έχει διάθεση φιλάνθρωπη και συμπονετική, αν έχει χρήματα, θα δώσει άφθονα, και αν δει κάποιον σε συμφορές, θα κλάψει και θα θρηνήσει, και αν συναντήσει κάποιον αδικημένο, θα τον προστατέψει, και αν δει κάποιον να τον κακομεταχειρίζονται, θα απλώσει το χέρι του για βοήθεια. Διότι έχοντας τον θησαυρό των αγαθών, δηλαδή την φιλάνθρωπη και συμπονετική ψυχή, θα αναβλύσουν από την πηγή αυτή όλα εκείνα που χρειάζονται για την αγάπη των αδελφών του και θα απολαύσει όλους τους μισθούς που βρίσκονται κοντά στο Θεό.
Για να επιτύχουμε και μείς, λοιπόν, όλα αυτά, πριν από όλα ας κάνουμε την ψυχή μας συμπονετική. Διότι έτσι, και εδώ που βρισκόμαστε θα κάνουμε αμέτρητα αγαθά, και θα απολαύσουμε τα μελλοντικά βραβεία, τα όποια εύχομαι όλοι μας να επιτύχουμε. (Αγ. Ιωάννης Χρυσόστομος)
Η ελεημοσύνη να πηγάζει από την καρδιά
Ένας φτωχός σου ζητά να τον βοηθήσεις. Ο διάβολος προσπαθεί τότε να στρέψει την καρδιά σου προς την αδιαφορία. Πρόσεξε, μην παρασυρθείς. Ατένισε τον αδελφό σου με αγάπη και οικτιρμούς και βοήθησε τον πρόθυμα. Είναι μέλος του Χριστού και δικό σου, είναι ναός του Αγίου Πνεύματος. Ο Θεός τον αγαπά και τον υπολήπτεται όπως και σένα. Δεν δίνεις τίποτε το αληθινά δικό σου. Δίνεις ό,τι ανήκει στο Θεό, στα φτωχά παιδιά του Θεού. Δεν είσαι τίποτε άλλο παρά οικονόμος και διαχειριστής της θείας περιουσίας. Να θεωρός τον εαυτό σου ταπεινά υπηρέτη των ελάχιστων αδελφών του Κυρίου.Η προσφορά ελεημοσύνης στον φτωχό πρέπει να εμπνέεται από την αγάπη προς τον πλησίον. Αλλιώς δεν είναι η ελεημοσύνη που θέλει ο Χριστός. Άπλωνε το χέρι σου με αγάπη, χωρίς στενάχωρη καρδιά.Μην προσέχεις αν έχει πράγματι ανάγκη ή όχι όποιος απλώνει το χέρι και σου ζητά ελεημοσύνη. Η θεία Αγάπη μας δίνει και άλλες δωρεές της, όταν έχουμε ήδη λάβει αρκετές. Συλλογίσου λοιπόν: Ο Θεός εξακολουθεί να μου δίνει, γιατί να μην εξακολουθώ και εγώ να δίνω στον αδελφό μου; Δεν με ενδιαφέρει αν το αξίζει ή όχι. Μήπως εγώ άξιζα τόση αγάπη από τον Θεό; Ο Θεός με ελεεί όχι γιατί το αξίζω, αλλά γιατί με αγαπά. Τέτοια αγάπη ας έχω και εγώ στους αδελφούς μου. Αληθινά ελεήμων είναι όποιος όλα τα αγκαλιάζει και δεν αφήνει κανέναν έξω από την καρδιά του. Προσέχετε να μην κάνετε την ελεημοσύνη σας μπροστά στους ανθρώπους για να σας βλέπουν. Αλλιώτικα δε θα έχετε ανταμοιβή από τον Πατέρα σας που είναι στους ουρανούς. Όταν λοιπόν κάνεις ελεημοσύνη, μη το διαλαλείς μπροστά σου, όπως κάνουν οι υποκριτές στις συναγωγές και στους πολυσύχναστους δρόμους για να τους θαυμάζουν οι άλλοι άνθρωποι. Σας λέγω αλήθεια, πως αυτοί έχουν πάρει το μισθό. τους. Όταν κάνεις ελεημοσύνη, ας μη γνωρίζει το αριστερό σου χέρι τι κάνει το δεξί, για να γίνεται η ελεημοσύνη σου στα κρυφά. Ο Πατέρας σου, που βλέπει τι γίνεται στα κρυφά, θα σε ανταμείψει στα φανερά.
Πώς εφαρμόζει λοιπόν κανείς την αρετή της Ελεημοσύνης;
Με πολλούς τρόπους. Γιατί ο συνάνθρωπός μας δεν έχει μόνο μια ανάγκη. Από χρήματα έχει ανάγκη και μπορείς να του δώσεις; Μη διστάσεις. Έχει ανάγκη από βοήθεια,γιατί είναι άρρωστος; Σπεύσε να τον βοηθήσεις. Από ρούχα έχει ανάγκη και μπορείς να τον ντύσεις; Τρέξε γρήγορα και μη τον αφήσεις να κρυώνει. Είναι στη φυλακή για οποιοδήποτε λόγο; Πήγαινε να τον επισκεφτείς. Μπορείς να βοηθήσεις με την συμβουλή και τον καλό λόγο και να επαναφέρεις κάποιον στο σωστό τρόπο ζωής; Αυτό είναι πολύ πιο ανώτερο απʼόλα .Διότι απαλλάσσεις μια ψυχή από τον πνευματικό θάνατο και τον επαναφέρεις στη ζωή. Μπορείς να δακρύσεις και συ στον πόνο του άλλου και να κλάψεις; Είναι και αυτό ελεημοσύνη. Γιʼαυτό, επειδή γίνεται με πολλούς τρόπους η ελεημοσύνη, δεν αφορά μόνο τους πλούσιους, που έχουν χρήματα και μπορούν να βοηθούν με αυτά τους φτωχούς. Και οι φτωχοί βέβαια πρέπει να δίνουν, έστω και λίγα, από το υστέρημά τους. Κανένας δεν είναι φτωχότερος από τη χήρα που λέγει το Ευαγγέλιο (Λουκ.21,1-4), που έδωσε μόνο δύο λεπτά. Ο Χριστός όμως είπε γιʼαυτή ότι έδωσε το μεγαλύτερο ποσό απʼόλους. Γιατί η ελεημοσύνη δε μετριέται με την ποσότητα, αλλά με τη διάθεση που γίνεται. Έχεις πολλά, δίνεις πολλά, έχεις λίγα,δ ίνεις λίγα.Δεν έχεις τίποτε; Ένα ποτήρι κρύο νερό μπορείς να το δώσεις. Όποιος δώσει ένα ποτήρι κρύο νερό σε κάποιον απʼαυτούς τους ασήμαντους στο όνομά μου, δε θα χάσει το μισθό του λέγει ο Κύριος ( Ματθ.10,42). Αναστέναξε στον πόνο των αδυνάτων και θα έχεις αμοιβή από το Θεό. Εγώ έκλαψα για κάθε αδύνατο, στέναξα βλέποντας άνθρωπο σε δύσκολη θέση λέγει ο Ιώβ ( Ιώβ 30,25), αλλά και ήμουν το μάτι των τυφλών, το πόδι των χωλών,ο πατέρας των ορφανών(Ιώβ 29,15-16). Όλοι έβρισκαν λιμάνι ασφαλές σε εκείνον τον ελεήμονα και αγιασμένο άνθρωπο.
5) Ωφέλειες από την ελεημοσύνη.
Πολλές οι ωφέλειες και μεγάλη η αξία της ελεημοσύνης.
Η ελεημοσύνη μας κάνει πραγματικούς ανθρώπους και ομοιώματα του Θεού. Εξαλείφει τις αμαρτίες μας. Εξάλειψε τις αμαρτίες σου με ελεημοσύνες και τις αδικίες σου με φιλανθρωπία προς τους φτωχούς. Δώσε όλα τα χρήματα, λέει η Αγία Γραφή, όχι μόνο για να τραφούν άλλοι, αλλά και για να απαλλαγείς και εσύ ο ίδιος από την τιμωρία. Και πάλι ο Χριστός λέει πούλησε τα υπάρχοντά σου και μοίρασέ τα στους φτωχούς και ακολούθησέ με(Ματθ.9,21) Επειδή τα χρήματα είναι εμπόδιο, γι αυτό διέταξε να τα δίνουμε στους φτωχούς, διδάσκοντας έτσι την ψυχή να είναι ευσπλαχνική και συμπονετική, παιδαγωγώντας την να περιφρονεί τα χρήματα, διδάσκοντάς την να αποφεύγει την πλεονεξία. Γιατί όποιος μαθαίνει να δίνει σε όποιον δεν έχει, θα παιδαγωγηθεί με το πέρασμα του χρόνου και να μην παίρνει από εκείνους που δεν έχουν. Αυτό μας εξομοιώνει με το Θεό.
Η ελεημοσύνη ενώνει τις καρδιές μας και ελευθερώνει από τα υλικά, μας χαρίζει γαλήνη. Γιατί αυτός που ενεργεί έτσι, ούτε τη φτώχεια πρόκειται ποτέ να φοβηθεί, ούτε θα υποφέρει από κάποια δοκιμασία, ούτε θα πειραστεί από ταραχή, αλλά και θα είναι άτρωτος από τη συκοφαντία, θα απαλλαγεί από όσους θέλουν το κακό του και, για να μιλήσω απλά, θα βρίσκεται σε παντοτινή γαλήνη, ζώντας χωρίς αγωνιώδεις φροντίδες.
Η ελεημοσύνη είναι η καλύτερη αποταμίευση, γιατί τα χέρια των φτωχών αποθέτουν στα ταμεία των ουρανών, στο χέρι του Θεού, αυτά που εμείς τους δίνουμε. Κι αυτό το χέρι θα τα διαφυλάξει ακέραια και, όταν επανέλθεις στη δική σου πατρίδα, στον ουρανό, μαζί με την απόδοση εκείνων, θα σε ανακηρύξει νικητή και θα σε στεφανώσει και είσαι κοντά Του πια.
Ελκύει στο σπίτι τις ευλογίες του Θεού. Δε ζητάει ο Χριστός χρυσή στέγη, ούτε ααστραφτερές κολόνες, ούτε ομορφιές μαρμάρων, αλλά ψυχής ωραιότητα και σκέψεως ομορφιά και τραπέζι γεμάτο από δικαιοσύνη και καρπός ελεημοσύνης. Και αν δει τέτοιο τραπέζι αμέσως φτάνει εκεί και παίρνει κι αυτός μέρος. Γιατί αυτός είναι εκείνος που έχει πει Με είδατε να πεινάω και μου δώσατε τροφή.
Είναι λάδι στη φωτιά της προσευχής. Είναι φωτιά η προσευχή, ιδιαίτερα όταν αναπέμπεται από νηφάλια και άγρυπνη ψυχή. Αλλά η φωτιά αυτή χρειάζεται και λάδι, για να αγγίξει το θρόνο του Θεού και λάδι για τη φωτιά αυτή, δεν είναι τίποτα άλλο, παρά η ελεημοσύνη.
Χαρίζει παρρησία και οι φτωχοί που ελεούμε θα μας υπερασπιστούν την ημέρα της κρίσεως. Όταν δεις φτωχό μην τον περιφρονήσεις γιατί αυτός ο φτωχός θα σου παρασταθεί κατά την ημέρα της κρίσεως .(Ι.Χ.)

6) Όταν απουσιάζει η ελεημοσύνη
Η απουσία της ελεημοσύνης από τη ζωή των ανθρώπων δημιουργεί μια κοινωνία εγωιστική, εγωκεντρική. Γίνονται οι άνθρωποι απάνθρωποι, ατομικιστές και αδιάφοροι για την δυστυχία του συνανθρώπου τους, με αποτέλεσμα αυτοί που υποφέρουν να βλέπουν τους εύπορους με αντιπάθεια και μίσος ακόμα. Όταν οι φτωχοί ύποφέρουν, βασιλεύει η αδικία και διαταράσσεται η όμαλότητα της ζωής, ʹΟταν δεν καλλιεργείται η ελεημοσύνη βασιλεύει η ασπλαχνία. 40
Οι φτωχοί που βλέπουν την αναλγησία της κοινωνίας γίνονται επαναστάτες και με την πρώτη αφορμή εξεγείρονται για να τιμωρήσουν τη σκληρότητα των πλουσίων με αποτέλεσμα να γίνονται εξεγέρσεις και ταραχές ακόμα. Η φιλαργυρία γίνεται αιτία να απομακρυνθεί ο ανθρωπος από το Θεό να χάσει και το κατʹ εικόνα του Πλάστη του και σίγουρα αργά η γρήγορα θα επισύρει επί την κεφαλή του τη θεία οργή και τιμωρία.
Τον καιρό που δεν κάνουμε ελεημοσύνες , να τον θεωρούμε σα να μην υπάρχουμε στη ζωή.
Όταν απουσιάζει η ελεημοσύνη από τη ζωή μας, κινδυνεύουμε να χάσουμε τη σωτηρία μας.
Αν ρίξουμε μια ματιά στο ευαγγέλιο βεβαιώνεται αυτό. Ας διαβάσουμε την παραβολή του πλουσίου και του φτωχού Λαζάρου (Λουκ. 16. 19‐30) Ο πλούσιος επειδή δεν σπλαχνίστηκε και δεν ελέησε τον φτωχό Λάζαρο έχασε το Παράδεισο, Και ο καταχραστής δούλος επειδή δεν ελέησε το σύνδουλο του κλείστηκε δια βίου στη φυλακή. (Ματθ. 18. 23‐35)
Τα χρήματα, γιʼαυτό ονομάζονται έτσι, για να τα χρησιμοποιούμε, και τα κτήματα γιʼαυτό λέγονται έτσι, για να τα αποκτούμε και όχι για να μας αποκτούν και να μας κρατούν δεμένους. Δεν υπάρχει χειρότερο αμάρτημα από τη φιλοχρηματία και την πλεονεξία.Να μαζεύεις δηλαδή διαρκώς για τον εαυτό σου. Γίνεσαι σκληρός και απάνθρωπος και δούλος. Και ενώ βλέπεις δίπλα σου το φτωχό που πεινά,το φτωχό γυμνό, το φτωχό άρρωστο, το φτωχό που γυρίζει εδώ και εκεί, εσύ τον περιφρονείς. Να ξέρεις πως στο πρόσωπο του φτωχού είναι ο ίδιος ο Χριστός. Εσύ τρως χωρίς μέτρο, ο Χριστός όμως δεν έφαγε ούτε το απαραίτητο. Εσύ τρως διάφορα γλυκύσματα, ενώ Εκείνος ούτε ξερό ψωμί. Το σκυλί που κάθεται δίπλα σου στο τραπέζι σου τρώει παραπάνω από το κανονικό, ενώ ο Χριστός δε σου φαίνεται άξιος ούτε γι αυτό. Ο σκύλος σου είναι ανώτερος από το Χριστό! Θυμήσου, με είδατε πεινασμένο και δε μου δώσατε να φάω( Ματθ.25,42) και εφʼ όσον δεν κάνατε σε έναν απʼ αυτούς τους ασήμαντους, ούτε σε μένα το κάνατε( Ματθ.25,45). Και εσύ είσαι τόσο σκληρός και άσπλαχνος! Θυμήσου πως η ζωή είναι τόσο σύντομη. Φτωχός και πλούσιος είσαι μέχρι το βράδυ. Μπορεί ξαφνικά όλα να τα χάσεις και να γίνεις εσύ ο φτωχός. Φοβάσαι μήπως ξοδέψεις τα χρήματά σου; Μα δανεικά τα ζητάει. Εκείνος που δίνει ελεημοσύνη στο φτωχό, δανείζει το Θεό(Παροιμ.19,17). Και ο Θεός θα σου επιστρέψει το δάνειο και με τόκο, ό χι δέκα τοις εκατό, αλλά εκατό τοις εκατό και στην παρούσα ζωή, αλλά και στην αιώνιο. Και εδώ θα σε ευλογεί ο Θεός, και στην αιώνιο ζωή θα συγχωρήσει τα αμαρτήματά σου. Δίνεις λίγα και κερδίζεις πολλά. Μοίρασε τα περιττά στους φτωχούς και με τα χέρια εκείνων τα μεταφέρεις στη δική σου πατρίδα, στην οποία θα πας ύστερα από λίγο ή πολύ καιρό. Για τη μεταφορά αυτή δε χρειάζεται μέσο, ούτε φύλακας. Γιατί το δρόμο αυτό δεν τον βαδίζει ούτε ληστής, ούτε κλέφτης, για να αρπάξει εκείνα που στέλνεις εσύ. Αυτά τα τοποθετείς σε ασφαλές ταμείο, στο χέρι του Θεού. Αυτός θα σου τα φυλάξει ακέραια.
Σχολιάζοντας ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος την καταδίκη των ανελεημόνων λέγει:Δεν είπε ο Κύριος σε καταδικάζω, γιατί επόρνευσες, ότι εμοίχευσες, ότι έκλεψες, ότι επιόρκησες, αν και αυτά είναι ολέθρια κακά…. αλλά για την απανθρωπιά σας, γιατί είχατε αρκετό το φάρμακο της σωτήριας σας, την ελεημοσύνη, την αφήσατε και καταφρονήσατε τόσες μεγάλες ευεργεσίες. Βλέπετε πόσο μεγάλο κακό είναι η απουσία της ελεημοσύνης;
7) παραδείγματα
Συγκινητική ήταν η εφαρμογή της ελεημοσύνης στην εποχή των Αποστόλων. Οι πλουσιότεροι χριστιανοί πουλούσαν τα υπάρχοντά τους και τα χρήματα τα έδιναν στους Αποστόλους, για να τρέφονται στα κοινά τραπέζια και οι φτωχοί χριστιανοί, οι χήρες και τα ορφανά. Έτσι το περίσσευμα των πλουσίων ήταν συμπλήρωμα του υστερήματος των άλλων, σύμφωνα με τον Απόστολο Παύλο( Β΄Κορινθ.8,13). Και αισθάνονταν όλοι ενωμένοι και αδελφοί.
Ο απ. Παύλος και Απ. Βαρνάβας έπαιρναν την ελεημοσύνη των Χριστιανών στην Ελλάδα και την πήγαιναν στις χήρες και τα ορφανά της Ιερουσαλήμ. Δηλ. η ελεημοσύνη μπορεί να διαβιβάζεται και διαμέσου άλλων.
Η Ταβιθά έζησε κάνοντας ελεημοσύνες. Έτρεφε και έντυνε τους φτωχούς, και εκείνοι με τις προσευχές τους και τα κλάματά τους μπροστά στον Απόστολο Πέτρο, όταν πέθανε, την επανέφεραν στη ζωή.

Άγιοι της Φιλανθρωπίας
Θεόδ. Ι. Ρηγινιώτης

Κάθε άνθρωπος, για να είναι αληθινά ελεύθερος να επιλέξει τον τρόπο σκέψης και ζωής του, πρέπει να γνωρίζει τις δυνατές επιλογές. Ιδού λοιπόν ελάχιστοι από τους πολλούς αληθινούς χριστιανούς, που προβάλλουν ανά τους αιώνες ως δάσκαλοι της ανθρωπότητας και παραδείγματα προς μίμηση.
Άγιοι Ανάργυροι, γιατροί που ασκούσαν την ιατρική χωρίς αργύρια (χρήματα). Είναι περίπου 15. Οι πιο γνωστοί: Κοσμάς και Δαμιανός (στο βίο τους αναφέρεται και μεταμόσχευση ποδιού), και Παντελεήμων. Προστάτες άγιοι της ιατρικής.
Άγιος Σαμψών ο Ξενοδόχος, άγιος Ανάργυρος (6ος αι.). Τον αναφέρω χωριστά, γιατί είναι ο πατέρας του θεσμού των νοσοκομείων (ο Ξενών του ήταν νοσοκομείο).
Άγ. Σεραπίων ο Σιδώνιος, μοναχός. Πουλιόταν δούλος σε ειδωλολάτρες ή αιρετικούς και, με την αγία ζωή του, τους πλησίαζε στο χριστιανισμό. Έδινε στους φτωχούς τα χρήματα και τα ρούχα του και τυλιγόταν με ένα σεντόνι (γι’ αυτό τον έλεγαν κοροϊδευτικά Σινδόνιο).
Άγιος Ζωτικός ο Ορφανοτρόφος (4ος αι.). Περιέθαλπε κρυφά τους λεπρούς στην ΚΠολη, ενώ υπήρχε νόμος να θανατώνονται. Καταδικάστηκε σε θάνατο (τον έσυραν στους δρόμους δεμένο σε δύο άλογα). Προστάτης άγιος των λεπρών.
Άγιος Γεώργιος, άγ. Αντώνιος ο Μέγας, άγ. Στυλιανός, αγία Μελάνη η Ρωμαία, αγία Μακρίνα η Φιλόσοφος κ.π.ά.: μοίρασαν την περιουσία τους στους φτωχούς. Άγιος Παυλίνος,
Μέγας Βασίλειος. Γιατρός, μαθηματικός και φιλόσοφος. Μοίρασε τα πάντα και έγινε αρχικά ρήτορας και έπειτα μοναχός. Μετά, ως επίσκοπος Καισαρείας, μετέτρεψε τα μοναστήρια σε συγκρότημα φιλανθρωπικών ιδρυμάτων. Υποδεχόταν τους λεπρούς με φίλημα. Έγραψε και σπουδαία βιβλία περί πλούτου (και εξήγησε πρώτος επιστημονικά τη Γένεση).
Άγιος Μαρτίνος της Τουρ (Γαλλία) ο Θαυματουργός και Ελεήμων, μεγάλο κοινωνικό έργο στη Γαλλία (397μ.Χ.).
Αγία Γενεβιέβη του Παρισιού (περ. 500 μ.Χ.). Μεγάλη ασκήτρια, μητέρα του γαλλικού μοναχισμού. Έσωσε το Παρίσι από την πείνα οργανώνοντας κρυφές μεταφορές τροφίμων κατά την πολιορκεία από τους Φράγκους. Παρ’ όλα αυτά, τα λείψανά της ρίχτηκαν στο Σηκουάνα
Άγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Αρχικά διάκονος στην Αντιόχεια της Συρίας με μεγάλο φιλανθρωπικό έργο (καθημερινή διατροφή χιλιάδων φτωχών). Τον διόρισαν πατριάρχη ΚΠολης με… απαγωγή (είχε αρνηθεί την πρόταση). Εκεί έτρεφε κάθε μέρα 7.500 φτωχούς. Εκφώνησε μνημειώδη κηρύγματα για τον πλούτο και την κοινωνική αδικία. Είναι ένας από τους μεγαλύτερους ανθρώπους του πνεύματος όλων των εποχών. Ως γνωστόν, τον καθαίρεσαν και πέθανε στην εξορία. Εξόριστος, έκανε εράνους και μάζευε χρήματα για να απελευθερώνει αιχμαλώτους από τη ληστρική φυλή των Ισαύρων (βάθη Μικράς Ασίας).
Άγιος Ιωάννης ο Ελεήμων, πατριάρχης Αλεξανδρείας με μνημειώδες οργανωμένο φιλανθρωπικό έργο, που περιέθαλψε και Πέρσες αιχμαλώτους πολέμου («εχθρούς»).
Άγιος Ακάκιος, επίσκοπος της Άμιδας (422 μ.Χ.), διέθεσε όλο τον πλούτο της Εκκλησίας για την απελευθέρωση 7.000 Περσών στρατιωτών, αιχμαλώτων των Βυζαντινών.
Άγ. Πέτρος ο Τελώνης (6ος αι., εποχή Ιουστινιανού), μοίρασε τα πάντα, ακόμη και τα ρούχα του, και τελικά πουλήθηκε δούλος και έδωσε το αντίτιμο από την πώληση του εαυτού του στους φτωχούς.
Άγιος Φιλάρετος ο Ελεήμων. Γαιοκτήμονας με τεράστια περιουσία, που τη μοίρασε μέχρι δεκάρας στους φτωχούς. Προστάτης άγιος των μελισσών.
Άγιος Ιωσήφ ο Σαμάκος (17ος αι.), Κρητικός ιερέας με μεγάλο φιλανθρωπικό έργο στον ενετοκρατούμενο Χάνδακα (Ηράκλειο). Το σώμα του φυλάσσεται άφθαρτο στη Ζάκυνθο.
Αγία Φιλοθέη η Αθηναία (17ος αι.), από τις σημαντικότερες γυναίκες της Ιστορίας. Μοναχή με τεράστιο κοινωνικό έργο στην τουρκοκρατούμενη Αθήνα, προστασία φτωχών, παιδεία, απελευθέρωση σκλάβων, περίθαλψη κακοποιημένων γυναικών κ.λ.π. Την ξυλοκόπησαν μέχρι θανάτου οι Τούρκοι. Το άφθαρτο σώμα της φυλάσσεται στη μητρόπολη Αθηνών.
Άγ. Μητροφάνης του Βορόνεζ (1803), μητροπολίτης Βορόνεζ της Ρωσίας, προστάτης και βοηθός των φτωχών.
Άγ. Ιωάννης της Κρονστάνδης (1908), έγγαμος ιερέας στη Ρωσία με κολοσσιαίο οργανωμένο φιλανθρωπικό έργο σε κάθε τομέα (ορφανά, άστεγους, αλκοολικούς, παιδεία κ.λ.π.). Πνευματικός χιλιάδων ανθρώπων. Θαυματουργός ήδη ενώ ζούσε.
Άγιος Λουκάς ο Ιατρός, ο Θαυματουργός (Ουκρανία 1961). Διακεκριμένος χειρούργος, καθηγητής του Παν/μίου της Τασκένδης, πολλά έτη εξόριστος για θρησκευτικούς λόγους. Με 4 παιδιά. Άσκησε την ιατρική χωρίς χρήματα, σε άθλιες συνθήκες, συνήθως εξόριστος. Είναι ένας σύγχρονος άγιος Ανάργυρος. Πέθανε τυφλός, ως αρχιεπίσκοπος Κριμαίας.
Άγιος Ιωάννης της Σαγκάης, Μαξίμοβιτς (1966). Αντισυμβατικός επίσκοπος, κοντός, με μπερδεμένη φωνή, συχνά ξυπόλυτος Φορούσε πέδιλα η παντόφλες χωρίς κάλτσες, ανεξάρτητα από καιρικές συνθήκες και εποχές, και πολλές φορές περπατούσε ξυπόλητος και λειτουργούσε, ακόμη και ως επίσκοπος, πράγμα για το οποίο δέχθηκε άγριες επικρίσεις. Έμεινε ξυπόλητος, γιατί συνήθιζε να χαρίζει τα πέδιλά του σε κάποιο φτωχό που δεν είχε η και για άσκηση μιμούμενος τους κατά Χριστόν σαλούς.(Κολοσσιαίο to φιλανθρωπικό tou έργο, κάθε είδους σε Κίνα, Γαλλία, ΗΠΑ. Μάζευε παιδιά παρατημένα στα σκουπίδια ή κλεισμένα σε οίκους ανοχής. Εξαιρετικά θαυματουργός και διορατικός, ήδη ενώ ζούσε. Το άφθαρτο σώμα του φυλάσσεται στο Σαν Φρανσίσκο.
Η Γερόντισσα Γαβριηλία (Αθήνα 28.2.1992). Μεγάλη ανθρωπιστική προσφορά ως νοσοκόμα σε διάφορες χώρες, ιδιαίτερα στην Ινδία. το τάξιμό της όπως η ίδια έλεγε ήταν να μην παίρνει για τον εαυτό της χρήματα ποτέ.

Όταν κάποτε ένας ξένος ιεραπόστολος την κατηγόρησε ότι δεν είναι καλή χριστιανή , αφού δεν μιλά τις ινδικές τοπικές διαλέκτους , όπως κάνουν οι Καθολικοί και οι Προτεστάντες, ζήτησε προσευχόμενη από το Θεό μια απάντηση γι αυτόν …
Και την είχε:
H πρώτη είναι τo χαμόγελο…
H δεύτερη είναι τα δάκρυα…
H τρίτη είναι το άγγιγμα…
H τέταρτη είναι η προσευχή…
H πέμπτη είναι η αγάπη…
Με αυτές τις πέντε γλώσσες γυρίζω όλον τον κόσμο!

ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΘΕΟΠΕΙΘΟΥΣ ΕΛΕΗΜΟΣΥΝΗΣ από το βιβλίο ΛΟΓΟΙ ΑΘΩΝΙΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΑΓΙΩΝ ΜΟΡΦΩΝ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΜΑΣ
78. Ο πάμπτωχος και ρακένδυτος Ρουμάνος ασκητής Ε, δεν είχε που την κεφαλή
κλείνε. Βοηθούσε στην τράπεζα του Ρωσικού μοναστηριού και ότι έπαιρνε το
έδινε ελεημοσύνη στους απομακρυσμένους ασκητές.
– Είναι η μονή ευκαιρία να σωθώ, – έλεγε -. Να ζητιανεύω ταπεινούμενος, να
κοπιάζω, να διαμοιράζω.
80. Όταν υπηρετούσε ο γέρων Αρτέμιος σε ένα Γρηγοριάτικο μετόχι στην Άρτα και
πήγαινε να ψωνίσει, στην αγορά, επέστρεφε με άδεια χέρια. Ότι είχε το
μοίραζε σε πτωχούς και γεροντάκια

8) Πνευματική ελεημοσύνη
Μια άλλη μορφή ελεημοσύνης είναι αυτή που δεν περιορίζεται στα υλικά πράγματα. Είναι αυτή που κάνουν οι άνθρωποι που αγαπούν πραγματικά το συνάνθρωπό τους.
Πρέπει, εμείς οι χριστιανοί , με τη φώτιση του Θεού , να αναλάβουμε μια καινούργια σταυροφορία, ένα καινούργιο αγώνα συμπαραστάσεως και ελεημοσύνης προς τον πλησίον μας. Όχι τόσο από οικονομικής, όσο από πνευματικής πλευράς να προσφέρουμε ψυχική βοήθεια κι ελεημοσύνη, που έχει τεράστια αξία. Πάμε σ’ εάν νοσοκομείο και βλέπουμε κάποιον να υποφέρει. Να πάμε δίπλα του, κοντά του, να του δώσουμε ένα βιβλιαράκι, να του πούμε δύο λόγια «κάνε υπομονή, μακροθύμησε, σταυρός είναι , η αγάπη του Θεού είναι κοντά σου, σε προετοιμάζει ο Θεός τώρα για να πας κοντά Του». Όταν κανείς έχει την υγεία του, είναι πιο ψυχρός κι αδιάφορος προς τα θεία, προς τον πλησίον του, προς τη σωτηρία του και ο λόγος του Θεού δεν επιδρά επάνω του. Όταν , όμως πέσει στο κρεβάτι και ο πόνος αρχίζει να οργώνει και να προετοιμάζει την καρδιά του , ενεργεί κι ο Θεός θαυματουργικά , για να δεχτεί το λόγο του Θεού. Ο πόνος αλλοιώνει την ψυχή , την μαλακώνει και γίνεται δεκτική στο να ακούσει κάτι για τον Θεό. (Γερ. Εφραίμ ο Φιλοθείτης)

Καμιά όμως ελεημοσύνη δεν είναι δυνατότερη από τη θυσία επάνω στην Αγία Τράπεζα. Η Ορθοδοξία μας έχει τη Θεία Λειτουργία που προσφέρει ωφέλεια και ανακούφιση σε χιλιάδες ψυχές. Σε μια Θεία Λειτουργία που μπορεί να γίνει, μνημονεύονται εκατοντάδες χιλιάδες ονόματα.
Σκεφτήκατε ποτέ, ότι εκτός απ’ αυτόν τον κόσμο υπάρχει κι ο άλλος κόσμος ο πνευματικός; Σκεφθηκατε καμιά φορά να προσευχηθείτε για τις ψυχές που βρίσκονται στο κρατητήριο του Θεού; Σκαφθήκατε ότι υπάρχουν ψυχές , που υποφέρουν τρομερά , γιατί δεν έχουν περάσει στη Βασιλεία του Θεού; Γι’ αυτές τις ψυχές ποιος θα προσευχηθεί; Αυτή είναι η μεγάλη ελεημοσύνη : το να προσευχώμεθα για τους ανθρώπους αυτούς, που είναι στο κρατητήριο του Θεού κι αναμένουν την ημέρα της καταδίκης. Τρέμουν στην ιδέα ότι φτάνει η ώρα η μεγάλη της κρίσεως , που μια για πάντα, αιώνια θ κριθούν και εκείνη η κατάσταση δεν θα έχει τέλος.
Η Ορθόδοξη εκκλησία μας έχει τόσο όμορφα τακτοποιήσει τα πάντα, για να βοηθήσει τις ψυχές που έχουν φύγει. Η Λειτουργία, τα μνημόσυνα, τα τρισάγια, οι ελεημοσύνες, οι καλές πράξεις, το κομποσχοίνι, οι προσευχές, οι μετάνοιες, το Θεός συγχωρέσοι, όλα αυτά πηγαίνουν επάνω βρίσκουν τις ψυχές και τις ωφελούν. Λοιπόν αυτή είναι πολύ μεγάλη ελεημοσύνη που ίσως δεν τη γνωρίζουμε τόσο καλά όσο θα έπρεπε.
Εμείς μεριμνούμε για τους δικούς μας, τους γονείς μας, τους συγγενείς μας και κάνουμε μνημόσυνα, κομποσχοίνια και προσευχές υπέρ αναπαύσεως των. Γι’ αυτούς όμως δεν γονατίσαμε, δεν ρίξαμε ένα δάκρυ, δεν σηκώσαμε τα χέρια σε προσευχή. Ας προσπαθήσουμε να γίνουμε πιο πνευματικοί άνθρωποι, να πλησιάσουμε , να αγγίσουμε τον Χριστό πιο κοντά, γι να Του μιλήσουμε. Όσο Τον πλησιάζουμε, τόσο πάμε πιο κοντά στο αυτί του Θεού, να Του πούμε γι’ αυτούς που υποφέρουν. Όταν προσεύχεσθε για τον εαυτό σας, για τους δικούς σας, να ενθυμηθείτε κι αυτούς τους δυστυχισμένους, που δεν έχουν «που την κεφαλήν κλίναι».

Λέει ο Γέροντας Παίσιος σχετικά
Γέροντα, οι υπόδικοι νεκροί (πλην των Αγίων) μπορούν να προσεύχονται;
-Έρχονται σε συναίσθηση και ζητούν βοήθεια , αλλά δεν μπορούν να βοηθήσουν τον εαυτό τους. Όσοι βρίσκονται στον Άδη μόνο ένα πράγμα θα ήθελαν από τον Χριστό: να ζήσουν πέντε λεπτά για να μετανοήσουν. Εμείς που ζούμε, έχουμε περιθώρια μετανοίας, ενώ οι καημένοι οι κεκοιμημένοι δεν μπορούν πια μόνοι τους να καλυτερεύσουν την θέση τους, αλλά περιμένουν από εμάς βοήθεια. Γι’ αυτό έχουμε χρέος να τους βοηθούμε με την προσευχή μας.
Μου λέει ο λογισμός ότι μόνο το δέκα τοις εκατό από τους υπόδικους νεκρούς βρίσκονται σε δαιμονική κατάσταση, και, εκεί που είναι, βρίζουν τον Θεό, όπως οι δαίμονες. Δεν ζητούν βοήθεια, αλλά και δεν δέχονται βοήθεια! Γιατί, τι να τους κάνει ο Θεός; Σαν ένα παιδί που απομακρύνεται από τον πατέρα του, σπαταλάει όλη την περιουσία του και από πάνω βρίζει και τον πατέρα του. Ε, τι να το κάνει αυτό ο πατέρας του; Οι άλλοι όμως οι υπόδικοι, που έχουν λίγο φιλότιμο, αισθάνονται την ενοχή τους, μετανοούν και υποφέρουν για τις αμαρτίες. Ζητούν να βοηθηθούν και βοηθιούνται θετικά με τις προσευχές των πιστών. Τους δίνει δηλαδή ο Θεός μία ευκαιρία, τώρα που είναι υπόδικοι, να βοηθηθούν μέχρι να γίνει η Δευτέρα Παρουσία. Και όπως σε αυτή τη ζωή, αν κάποιος είναι φίλος με τον βασιλιά, μπορεί να μεσολαβήσει και να βοηθήσει έναν υπόδικο, έτσι κι αν είναι κανείς φίλος με τον Θεό, μπορεί να μεσολαβήσει στο Θεό με την προσευχή του και να μεταφέρει τους υπόδικους από την μία φυλακή σε άλλη καλύτερη, από το ένα κρατητήριο σε ένα άλλο καλύτερο. Ή ακόμα μπορεί να τους μεταφέρει και σε ένα δωμάτιο ή σε διαμέρισμα.
Όπως ανακουφίζουμε τους φυλακισμένους με αναψυκτικά κλπ που τους πηγαίνουμε, έτσι και τους νεκρούς τους ανακουφίζουμε με τις προσευχές και τις ελεημοσύνες που κάνουμε για τη ψυχή τους. Οι προσευχές των ζώντων για τους κεκοιμημένους και τα μνημόσυνα είναι η τελευταία ευκαιρία που δίνει ο Θεός στους κεκοιμημένους να βοηθηθούν, μέχρι να γίνει η τελική Κρίση. Μετά την δίκη δεν θα υπάρχει δυνατότητα να βοηθηθούν….
…Ο Θεός θέλει να βοηθήσει τους κεκοιμημένους, γιατί πονάει για τη σωτηρία τους, αλλά δεν το κάνει, γιατί έχει αρχοντιά. Δεν θέλει να δώσει δικαίωμα στο διάβολο να πει: Πώς τον σώζεις αυτόν, ενώ δεν κοπίασε; Όταν εμείς προσευχόμαστε για τους κεκοιμημένους, Του δίνουμε το δικαίωμα να επεμβαίνει. Περισσότερο μάλιστα συγκινείται ο Θεός όταν προσευχόμαστε για τους κεκοιμημένους παρά για τους ζώντες.
Γι’ αυτό και η Εκκλησία μας έχει τα κόλλυβα, τα μνημόσυνα. Τα μνημόσυνα είναι ο καλύτερος δικηγόρος για τις ψυχές των κεκοιμημένων. Έχουν τη δυνατότητα και από την κόλαση να βγάλουν τη ψυχή. Κι εσείς σε κάθε Θεία Λειτουργία να διαβάζετε κόλλυβα για τους κεκοιμημένους. Έχει νόημα το σιτάρι: «Σπείρεται εν φθορά, εγείρεται εν αφθαρσία» (Α’ Κορ.15, 42)(δηλαδή συμβολίζει το θάνατο και την ανάσταση του ανθρώπου), λέει η Γραφή…
-Γέροντα, αυτοί που έχουν πεθάνει πρόσφατα έχουν μεγαλύτερη ανάγκη από προσευχή;
-Εμ , όταν μπαίνει κάποιος στη φυλακή, στην αρχή δεν δυσκολεύεται πιο πολύ; Να κάνουμε προσευχή για τους κεκοιμημένους που δεν ευαρέστησαν στον Θεό, για να κάνει κάτι και γι’ αυτούς ο Θεός. Ιδίως, όταν ξέρουμε ότι κάποιος ήταν σκληρός, γιατί μπορεί να νομίζουμε ότι ήταν σκληρός, αλλά στη πραγματικότητα να μην ήταν – και είχε αμαρτωλή ζωή, τότε να κάνουμε πολλή προσευχή, Θείες Λειτουργίες, Σαρανταλείτουργα για τη ψυχή του και να δίνουμε ελεημοσύνη σε φτωχούς για τη σωτηρία της ψυχής του, για να ευχηθούν οι φτωχοί “να αγιάσουν τα κόκαλα του”, ώστε να καμφθεί ο Θεός και να τον ελεήσει. Έτσι ότι δεν έκανε εκείνος, το κάνουμε εμείς γι’ αυτόν. Ενώ ένας άνθρωπος που είχε καλωσύνη, ακόμα και αν η ζωή του δεν ήταν καλή, επειδή είχε καλή διάθεση, με λίγη προσευχή πολύ βοηθιέται.
Έχω υπόψη μου γεγονότα που μαρτυρούν πόσο οι κεκοιμημένοι βοηθιούνται με την προσευχή πνευματικών ανθρώπων. Κάποιος ήρθε στο Καλύβι και μου είπε με κλάματα: Γέροντα, δεν έκανα προσευχή για κάποιο γνωστό μου κεκοιμημένο και μου παρουσιάστηκε στον ύπνο μου. Είκοσι μέρες, μου είπε, έχεις να με βοηθήσεις, με ξέχασες και υποφέρω! Πράγματι, μου λέει (ο προσκυνητής) εδώ και 20 μέρες είχα ξεχαστεί με διάφορες μέριμνες και ούτε για τον εαυτό μου δεν προσευχόμουν.
-Όταν, Γέροντα, πεθάνει κάποιος και μας ζητήσουν να προσευχηθούμε γι’ αυτόν, είναι καλό να κάνουμε κάθε μέρα ένα κομποσκοίνι μέχρι τα σαράντα;
-Άμα κάνεις κομποσκοίνι γι’ αυτόν, βάλε και άλλους κεκοιμημένους. Γιατί να πάει η αμαξοστοιχία στον προορισμό της με έναν μόνο επιβάτη, ενώ χωράει και άλλους; Πόσοι κεκοιμημένοι έχουν ανάγκη οι καημένοι και ζητούν βοήθεια και δεν έχουν κανέναν να προσευχηθεί γι’ αυτούς! Μερικοί , κάθε τόσο, κάνουν μνημόσυνο μόνο για κάποιον δικό τους. Με αυτό το τρόπο δεν βοηθιέται ούτε ο δικός τους, γιατί η προσευχή τους δεν είναι τόσο ευάρεστη στο Θεό. Αφού τόσα μνημόσυνα έκαναν γι’ αυτόν, ας κάνουν συγχρόνως και για τους ξένους.
-Γέροντα, οι νεκροί που δεν έχουν ανθρώπους να προσεύχονται γι’ αυτούς βοηθιούνται από τις προσευχές εκείνων που προσεύχονται γενικά για τους κεκοιμημένους;
-Και βέβαια βοηθιούνται. Εγώ, όταν προσεύχομαι για όλους τους κεκοιμημένους, βλέπω στον ύπνο μου τους γονείς μου, γιατί αναπαύονται από την προσευχή που κάνω. Κάθε φορά που έχω Θεία Λειτουργία, κάνω γενικό μνημόσυνο για όλους τους κεκοιμημένους…Αν καμιά φορά δεν κάνω ευχή για τους κεκοιμημένους, παρουσιάζονται γνωστοί κεκοιμημένοι μπροστά μου. Έναν συγγενή μου, που είχε σκοτωθεί στο πόλεμο, τον είδα μπροστά μου μετά τη Θεία Λειτουργία, την ώρα του μνημόσυνου, γιατί αυτόν δεν τον είχα γραμμένο με τα ονόματα των κεκοιμημένων, επειδή μνημονεύονταν στη Προσκομιδή με τους ηρωικώς πεσόντες. Κι εσείς στην Αγία Πρόθεση να μη δίνετε να μνημονευθούν μόνο ονόματα ασθενών, αλλά και ονόματα κεκοιμημένων, γιατί μεγαλύτερη ανάγκη έχουν οι κεκοιμημένοι!

Ας φροντίσουμε λοιπόν αυτήν την αρετή , που είναι τόσο σπουδαία και να ελεούμε με ιλαρό πρόσωπο, με χαρά και ευχαρίστηση.
Ας ευχηθούμε να μας αξιώσει ο Θεός να έχουμε μέσα και έξω ελεημοσύνη, για να ελπίζουμε κι εμείς κατά τη μεγάλη Κρίση του Θεού, έλεος και συγγνώμη.
Θα ήθελα να κλείσω αυτήν την κατάθεση με τα λόγια του Ραούλ Φολερώ, όπως αυτά καταγράφηκαν στο βιβλίο της Αγάπης .

Είδα αυτό το όνειρο : Ένας άνθρωπος παρουσιάστηκε στο κριτήριο του Κυρίου :
«Δες, Θεέ μου, του έλεγε, τήρησα τον Νόμο Σου, δεν έκαμα τίποτε το αισχρό, το κακό ή το αντίθρησκο. Κύριε, τα χέρια μου είναι καθαρά.
-Ασφαλώς, ασφαλώς του απαντούσε ο Καλός θεός…
Αλλ’ είναι άδεια».

Κύριε, μάθε μας να μη αγαπούμε πια τον εαυτό μας, να μη είμαστε πια ικανοποιημένοι αγαπώντας τους δικούς μας, αγαπώντας εκείνους που μας αγαπούν.
Κύριε, μάθε μας να μη σκεπτόμαστε παρά τους άλλους, ν’ αγαπούμε, πρώτ’ από όλα, αυτούς που δεν αγαπήθηκαν.
Κύριε, κάνε μας να υποφέρουμε με τον πόνο των άλλων.
Κύριε, μη επιτρέψεις πια να ευτυχούμε μόνοι μας…
Κύριε δώσε μας την αγωνία της παγκόσμιας δυστυχίας κι απελευθέρωσέ μας από τον εαυτό μας.
Κύριε, θα ήθελα τόσο να βοηθήσω τους άλλους να ζήσουν, όλους τους άλλους, τους αδελφούς μου, που θλίβονται και υποφέρουν χωρίς να ξέρουν γιατί, περιμένοντας τον θάνατο να τους απολυτρώσει.
Να εμποδίσω τους φτωχούς να πεθάνουν είναι μια καλή πράξη. Άλλά , αν πρόκειται να τους αφήσω να πεθαίνουν από πείνα σ΄ όλη τους τη ζωή, αν κάνω τη ζωή τους ένα ατέλειωτο θάνατο, γίνομαι τότε συνένοχος σ’ αυτό το έγκλημα, αφού κρατώ σε υπερβολικό βαθμό ό,τι χρειάζεται για να ζήσουν.
Kύριε, βοήθησε τα χέρια μου να είναι γεμάτα από ελεημοσύνη, από προσευχή, από συγκατάβαση, από ταπείνωση, από ειρήνη εσωτερική και εξωτερική.

Κύριε, κράτα μου το χέρι και μην με εγκαταλείψεις ποτέ!
Αφιερωμένο στη Βασιλική