Στο ποδόσφαιρο, κάθε ένας από τους έντεκα ποδοσφαιριστές κάθε ομάδας παίρνει συγκεκριμένη θέση μέσα στο γήπεδο. Η κάθε ομάδα αποτελείται από ένα τερματοφύλακα και δέκα άλλους ποδοσφαιριστές οι οποίοι καταλαμβάνουν θέσεις στην άμυνα, στο κέντρο και στην επίθεση, ανάλογα με το σύστημα που παίζει κάθε ομάδα.Π.χ (4-3-3,5-4-1,3-4-3,5-2-2)κ.α. Οι θέσεις αυτές περιγράφουν τον κύριο ρόλο των παιχτών και την περιοχή λειτουργίας τους μέσα στο γήπεδο. Κατά τη διάρκεια της εξέλιξης του ποδοσφαίρου, οι τακτικές και τα συστήματα των ομάδων έχουν εξελιχθεί, όπως επίσης και οι θέσεις και τα καθήκοντα των θέσεων των ποδοσφαιριστών.
Η ρευστή φύση του σύγχρονου ποδοσφαίρου υποδηλώνει ότι οι θέσεις στο ποδόσφαιρο δεν μπορούν να οριστούν επίσημα όπως σε άλλα αθλήματα (ράγκμπι, αμερικανικό ποδόσφαιρο). Ακόμα κι έτσι, οι περισσότεροι ποδοσφαιριστές αγωνίζονται σε ένα περιορισμένο εύρος θέσεων σε όλη την καριέρα τους, δεδομένου ότι η κάθε θέση απαιτεί ένα συγκεκριμένο σύνολο δεξιοτήτων. Οι ποδοσφαιριστές που μπορούν να αγωνιστούν άνετα σε διάφορες θέσεις αναφέρονται ως πολυθεσίτες ή πολυεργαλεία.
Οι θέσεις των ποδοσφαιριστών, πέρα από τον τερματοφύλακα χωρίζονται σε τρεις γενικές κατηγορίες: επιθετικοί, μέσοι και αμυντικοί. Σε κάθε κατηγορία υπάρχουν επιμέρους θέσεις που μπορεί να πάρει κάθε ποδοσφαιριστής, οι οποίες παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί.
ΤΕΡΜΑΤΟΦΥΛΑΚΑΣ
Ο τερματοφύλακας είναι η πιο εξειδικευμένη θέση στο ποδόσφαιρο. Το έργο του τερματοφύλακα είναι κυρίως αμυντικό: να προφυλαχθεί η εστία της ομάδας από παραβίαση (να μην αφήσει την αντίπαλη ομάδα να σκοράρει). Η θέση του τερματοφύλακα είναι η μόνη θέση που ορίζεται από τους κανόνες του παιχνιδιού. Οι τερματοφύλακες είναι οι μόνοι παίχτες που έχουν το δικαίωμα να ακουμπήσουν τη μπάλα με τα χέρια και τους ώμους τους, αλλά μόνο εντός της περιοχής τους. Για το λόγο αυτό πρέπει να φοράνε μπλούζες που τους διακρίνουν από τους υπόλοιπους ποδοσφαιριστές και το διαιτητή. Εάν ένας τερματοφύλακας αποβληθεί ή τραυματισθεί και δεν υπάρχει αναπληρωματικός τερματοφύλακας, τη θέση του αναλαμβάνει ένας από τους υπόλοιπους 10 ποδοσφαιριστές, ο οποίος πρέπει να φορέσει την κατάλληλη ενδυμασία
ΑΜΥΝΤΙΚΟΙ
Ο ρόλος του κεντρικού αμυντικού είναι να σταματά τους αντίπαλους ποδοσφαιριστές και συγκεκριμένα τους επιθετικούς ώστε να μην σκοράρουν, καθώς και να διώχνουν τη μπάλα από τη μεγάλη περιοχή της ομάδας τους. Όπως λέει και το όνομα τους, αγωνίζονται σε κεντρική θέση. Οι περισσότερες ομάδες έχουν δύο κεντρικούς αμυντικούς, οι οποίοι τοποθετούνται μπροστά από τον τερματοφύλακα. Υπάρχουν δύο κύριες αμυντικές στρατηγικές που χρησιμοποιούνται από τους κεντρικούς αμυντικούς: η άμυνα ζώνης, όπου κάθε κεντρικός αμυντικός καλύπτει συγκεκριμένη περιοχή του πεδίου τους και η στρατηγική man-to-man, όπου κάθε κεντρικός αμυντικός αναλαμβάνει να καλύψει ένα συγκεκριμένο αντίπαλο ποδοσφαιριστή.
Οι κεντρικοί αμυντικοί συνήθως είναι ψηλοί, δυνατοί, με καλές ικανότητες άλματος, κεφαλιάς και ικανότητες προσπέλασης. Οι επιτυχημένοι κεντρικοί αμυντικοί πρέπει επίσης να είναι σε θέση να συγκεντρώνονται, να διαβάζουν καλά το παιχνίδι, να είναι γενναίοι και αποφασιστικοί στη λήψη στην έσχατη λύση του τάκλιν του επιτιθέμενου ποδοσφαιριστή που διαφορετικά μπορεί να σκοράρει. Μερικές φορές, ιδιαίτερα στις μικρότερες κατηγορίες, οι κεντρικοί αμυντικοί επικεντρώνονται λιγότερο στον έλεγχο της μπάλας και στις πάσες, προτιμώντας απλά να διώξουν τη μπάλα σε μια ασφαλή περιοχή.
ΛΙΜΠΕΡΟ
Ο λίμπερο είναι ένα πιο ευέλικτο είδος κεντρικού αμυντικού που,όπως υποδηλώνει το όνομα του, “τραβάει” την μπάλα, αν ο αντίπαλος καταφέρει να παραβιάσει την αμυντική γραμμή (μεγάλη περιοχή). Η θέση του είναι μάλλον περισσότερο ρευστή από τους υπόλοιπους αμυντικούς που μαρκάρουν τους αντίπαλους ποδοσφαιριστές. Η ικανότητα του λίμπερο να διαβάζει το παιχνίδι είναι ακόμη πιο σημαντική σε σχέση με τον κεντρικό αμυντικό. [12] Η ποδοσφαιρική τακτική κατενάτσιο, που χρησιμοποιείτο στο ιταλικό ποδόσφαιρο τη δεκαετία του ’60, χρησιμοποιούσε κυρίως αμυντικό λίμπερο
ΠΛΑΓΙΟΙ ΑΜΥΝΤΙΚΟΙ
Ο δεξιός και αριστερός πλάγιος αμυντικός[15]) είναι οι αμυντικοί των πτέρυγων, όχι όμως όπως οι αμυντικοί χαφ. Είναι οι δεύτεροι πιο κοινοί αμυντικοί (μετά τους κεντρικούς αμυντικούς). Οι αμυντικοί αυτοί αμύνουν τις πλάγιες πλευρές του γηπέδου αλλά δεν ανεβαίνουν στην επίθεση όπως οι αμυντικοί χαφ.
ΑΜΥΝΤΙΚΟΙ ΧΑΦ
Τα αμυντικά χαφ είναι αμυντικοί με έμφαση στην επίθεση. Χρησιμοποιούνται κυρίως στο σύστημα 3–5–2 και θα μπορούσαν επομένως να θεωρηθούν ως τμήμα της μεσαίας γραμμής. Αλλά, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και στο σύστημα 5-3-2 και έτσι έχουν ένα πιο αμυντικό ρόλο.
Στην εξέλιξη του σύγχρονου παιχνιδιού, τα αμυντικά χαφ είναι ο συνδυασμός ακραίου μέσου. Ως εκ τούτου, είναι μια από τις πιο απαιτητικές θέσεις στο σύγχρονο ποδόσφαιρο. Τα αμυντικά χαφ είναι συχνά πιο τολμηροί από τους πλάγιους αμυντικούς και αναμένεται να δώσουν πλάτος, ειδικά σε ομάδες χωρίς ακραίους μέσους. Ένα αμυντικό χαφ πρέπει να έχουν εξαιρετικές αντοχές και να αμύνονται εξαιρετικά απέναντι στις επιθέσεις των αντιπάλων από τις πτέρυγες. Ο αμυντικός μέσος συνήθως τοποθετείται ώστε να καλύψει τις προόδους των αμυντικών χαφ.
ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΙ
Επιθετικοί είναι οι παίχτες μιας ομάδας που είναι πλησιέστεροι στην εστία της αντίπαλης ομάδας. Η πρωταρχική ευθύνη των επιθετικών είναι η επίτευξη γκολ. Καλοί επιθετικοί θεωρούνται αυτοί που έχουν φανταστική δυνατότητα σκοραρίσματος. Άλλα καθήκοντα τους περιλαμβάνουν τη δημιουργία ευκαιριών για επίτευξη γκολ από άλλους παίχτες (συνήθως άλλους επιθετικούς και μερικές φορές μέσους) και να κρατούν τη μπάλα ώστε άλλοι παίχτες να προωθηθούν στην επίθεση. Τα σύγχρονα ποδοσφαιρικά συστήματα προνοοούν ένα με τρεις επιθετικούς. Τα συστήματα με δύο επιθετικούς είναι τα πιο κοινά, όπως το 4-4-2. Επειδή οι επιθετικοί σκοράρουν τα περισσότερα γκολ σε σχέση με τους υπόλοιπους ποδοσφαιριστές, είναι οι πιο γνωστοί και πιο ακριβοί παίχτες των ομάδων τους.
ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΣ
Ο κεντρικός επιθετικός είναι συνήθως ένας ψηλός παίχτης, του οποίου ο κύριος ρόλος είναι η επίτευξη της πλειοψηφίας των γκολ της ομάδας του. Χρησιμοποιείται επίσης για να κερδίζει τις ψηλές μπαλιές ή να δέχεται τις πάσες και να κρατά την μπάλα και για να βοηθά τους συμπαίκτες του δίνοντας τους πάσες. Πρέπει να είναι δυνατοί ώστε να κερδίζουν κεφαλιές και τους δυνατούς αμυντικούς. Το κλασσικό τους νούμερο φανέλας είναι το 9.
ΠΛΑΓΙΟΙ ΑΜΥΝΤΙΚΟΙ
Ένας πλάγιος επιθετικός αγωνίζεται στο χώρος της επίθεσης από τις πτέρυγες. Μερικές φορές κατατάσσονται ως μέρος του κέντρου. Υπάρχει δεξιός και αριστερός πλάγιος επιθετικός. Αν και οι πλάγιοι επιθετικοί είναι συνηθισμένοι στο ποδόσφαιρο, υπάρχουν πολλές πετυχημένες ομάδες που αγωνίζονται χωρίς αυτούς. Για παράδειγμα, η Μίλαν δεν χρησιμοποιεί, όπως συνήθιζε και η Λίβερπουλ κατά τις δεκαετίες ’70 και ’80, όταν εντυπωσίασε σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Ακόμη, στο Παγκόσμιο κύπελλο του 1966, η νικήτρια εθνική Αγγλίας αποκλήθηκε από τους συμπατριώτες της ως “the wingless wonders”, καθώς δεν περιελάμβανε πλάγιους επιθετικούς στη βασική της ενδεκάδα
Ευχαριστώ για την ανάγνωση της εργασίας μου: Χρήστος Π.
Πηγές: Βικιπαίδεια
