Τι είναι το οικολογικό/ενεργειακό αποτύπωμα;

Το “οικολογικό αποτύπωμα” είναι ένα μέγεθος που μας βοηθά να μετρούμε τις επιδράσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας πάνω στη γη. Η επιφάνειά του μετριέται σε εκτάρια (1 εκτάριο = 10 στρέμματα = 10.000 τμ) και μετράει τις εκτάσεις παραγωγικής χερσαίας και θαλάσσιας επιφάνειας που απατούνται για να παραχθεί η τροφή μας, η ενέργεια, το νερό και τα υπόλοιπα αγαθά που χρησιμοποιούμε καθώς και για να απορριφτούν τα απορρίμματα που παράγουμε στην καθημερινή μας ζωή. Σε αυτό υπολογίζονται ακόμα τα αέρια του θερμοκηπίου (CO2 κα) που παράγονται από τις καθημερινές μας συνήθειες.

Το “οικολογικό αποτύπωμα” εκτιμάει τους φυσικούς πόρους που απαιτούνται για να υποστηριχθούν οι υλικές ανάγκες ενός ατόμου ή ενός πληθυσμού σύμφωνα με τον τρόπο ζωής, τις συνήθειες και την τεχνολογία που χρησιμοποιείται. Για να είναι εύκολα μετρήσιμο και κατανοητό, το “οικολογικό αποτύπωμα” βασίζεται σε ένα μοντέλο που “μετατρέπει” τις διάφορες καταναλωτικές ανάγκες σε έκταση παραγωγικής γης, όπως γεωργική γη, δάσος (για ξύλο αλλά και για τη δέσμευση του διοξειδίου του άνθρακα), βοσκοτόπια, διαβρωμένη ή δομημένη γη, που απαιτούνται για να μπορούν να καλυφθούν αυτές οι ανάγκες.

Αν διαιρέσουμε τη διαθέσιμη επιφάνεια του πλανήτη δια του σημερινού παγκόσμιου πληθυσμό, υπολογίζεται ότι στον καθένα μας “αντιστοιχούν” περίπου 2 εκτάρια από τον πλανήτη, από τα οποία μόνο το 1.7 είναι διαθέσιμο για ανθρώπινη χρήση. Λαμβάνοντας υπόψη τις δημογραφικές αλλαγές (αύξηση πληθυσμού με σταθερή όμως την επιφάνεια του πλανήτη Γη), σε 50 χρόνια η κατά κεφαλή “διαθέσιμη” επιφάνεια εδάφους δεν θα ξεπερνάει τα 1 εκτάριο.

Το μέγεθος του “οικολογικού αποτυπώματος” διαφέρει από χώρα σε χώρα και εξαρτάται από τον τρόπο ζωής και κατανάλωσης. Το οικολογικό αποτύπωμα ενός μέσου Ευρωπαίου καλύπτει 4,97 εκτάρια. Αν όλοι οι κάτοικοι του πλανήτη ζούσαν και κατανάλωναν όπως οι Ευρωπαίοι θα χρειαζόμασταν περίπου τρεις πλανήτες.