ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΠΑ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ – ΜΙΑ ΗΡΩΟΤΡΟΦΟΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ*

δημοσιευμα στηνΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟΥ ΑΓΡΙΝΙΟΥ Η ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ

http://www.epoxi.gr/%CE%A0%CF%81%CF%8C%CF%83%CF%89%CF%80%CE%B1/persons83.htm

Στους αγώνες του έθνους μας, το Αγρίνιο με την περιοχή του ήταν πρωτοπόρο. Το 39ο Ευζωνικό Σύνταγμα Μεσολογγίου πολέμησε ηρωικά στους Βαλκανικούς πολέμους, στον πόλεμο της ανεξαρτησίας της Βορείου Ηπείρου, στη Μικρά Ασία και στον πόλεμο της Αλβανίας το 1940. Αναφέρουμε δυο απλά δείγματα της συμβολής των Αγρινιωτών, που σκοτώθηκαν στους Βαλκανικούς αγώνες.

Πρόκειται για τρεις αδελφούς, παιδιά του Αγρινιώτη γιατρού Κωνσταντίνου Κέντρου. Τον Γεώργιο Κέντρο, που σκοτώθηκε στη μάχη Κιλκίς – Λαχανά, τον Υπολοχαγό Ιωάννη Κέντρο, ο οποίος πληγώθηκε θανάσιμα στη Στρώμνιτσα στις 6 Ιουλίου 1913, και τον Επιλοχία του 5ου Λόχου του 6ου Συντάγματος Παναγιώτη Κωνσταντίνου Κέντρο. ο οποίος πολέμησε ηρωικά στην περιοχή της Χειμάρρας Βορείου Ηπείρου και τραυματίσθηκε. Ο γιατρός Κώστας Κέντρος ήταν Ηπειρωτικής καταγωγής. Ο πατέρας του μετείχε το 1854 στον αγώνα για την απελευθέρωση της Ηπείρου με δύναμη 70 ανδρών, τους οποίους συντηρούσε ο ίδιος με δικές του δαπάνες. Προγονοί τους συμμετείχαν στους αγώνες του 1821 για την απελευθέρωση της Πατρίδας από τους Τούρκους. Ο Δήμος Αγρινίου τους ετίμησε και έδωσε σ’ αυτούς το όνομα μιας κεντρικής οδού.

Παραθέτουμε το κείμενο δημοσιεύματος στο περιοδικό «ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΣ» σαν ένα πολεμικό μνημόσυνο των μελών της ηρωικής οικογένειας του Αγρινίου με Ηπειρώτικη καταγωγή Κων. Κέντρου.

«Κ. Κέντρου: μια ηρωική οικογένεια του Αγρινίου Ήρωες υιοί ηρωικού πατρός» Επιμέλεια Κ.Δ.Γ.

Κατά τους όνο βαλκανικούς πολέμους τον 1912-1913, τον Ελληνοτουρκικών και Ελληνοβουλγαρικόν, απεδείχθησαν άπειρα παραδείγματα ηρωισμού και αυτοθυσίας, μαρτυρούντα την εκ παραδόσεως αναλλοίωτον μεγαλοφροσύνη της Ελληνικής ψυχής. Και δεν είναι μόνον οι ένδοξοι και ωραίοι θάνατοι αξιωματικών και οπλιτών οι οποίοι έπεσαν ως μορφαί Ομηρικής εποποιίας επί του πεδίου της μάχης και ων το συναίσθημα της Ουσίας συνεχέετο ίσως μέσα εις το ευγενικόν και ένθεον παραλήρημα της πολεμικής ορμής. Υπήρξαν και άλλοι ήρωες άξιοι του αυτού και μείζοντος ίσως θαυμασμού: ο πατήρ, η μήτηρ, ο αδελφός, η χήρα, τα ορφανά, δια τους οποίους η απώλεια ήτο σκληρά και ανεπανόρθωτος. Δι’ ό­σους εξ αυτών ου μόνον υπέστησαν καρτερικώς αλλ’ εθεώρησαν και ως ίδιον επίζηλον θρίαμβον την υπέρ πατρίδος θυσίαν των φιλτάτων των, το Έθνος οφείλει διττήν την ευγνωμοσύνην. Διότι δίδουν το παράδειγμα της γενναιοφροσύνης και τονώνουν και ανυψώνουν και διεγείρουν εις άμιλλαν το εθνικόν φρόνημα.

Εν τοιούτον υπέροχον πατριωτικού φρονήματος υπόδειγμα εγένετο εις σπαρ-τιατικώτατος όντως πατήρ και εν Αγρινίω ιατρόςΚ.Ε. Κέντρος, ου τηνπολιάν και σεβασμίαν μορφήν μεθ’ υπερηφάνειας παραθέτομεν ώδε. Ο μεγαλόψυχος πατήρ είχε προπέμψει τρεις υιούς του εις τον πόλεμον. Όταν έμαθε τον τετιμημένον θά­νατον του ενός ες αυτών, του Γεοιργίου πεσόντος εις την μάχην Κιλκίς – Λαχανά, έσπευσε και ετηλεγράφησε προς τον Πρόεδρον της Κυβερνήσεως κ.Βενιζέλον τα εξής απαράμιλλα: «Επί τω θανάτω πρώτου τώρα αξιωματικού υιού μου κράζω: Ζήτω η Μεγάλη μας Ελλάς! Ζήτω ο Μεγάλος μας Βασιληάς!». Δια της λέξεως δε “πρώτου ” εξέφρασε την απόφασιν ότι με την αυτήν υπερηφάνειαν θα εμάνθανε την θυσίαν και των δύο άλλων υιών τους οποίους, όπως οι αρχαίοι Σπαρτιάται, εθεώρει όχι ως ιδίους παίδας, αλλ’ ως ανήκοντας πρωτίστως εις την Πατρίδα. Και αληθώς- την αυτήν γενναιοψυχίαν επέδειξε και όταν μετ’ ολίγον εμάνθανε και του άλλον υιού του το ένδοξον τέλος του υπολοχαγού Ιωάννου, πληγέντος θανάσιμου εις τας περί Στρώμνιτζαν μάχας τη 6^η  Ιουλίου 1913.

Έπεσαν δε και οι δύο ως αληθινά παλληκάρια τον Ελληνικών θρυλούν. Ο αείμνηστος πολεμικός ιστοριογράφος Γρηγόριος Βασιλάς εσκιαγράφησε εντόνους την καταπληκτικών ανδρείαν και το ένδοξον τέλος του ανθυπολοχαγού Γεωργίου. Καθ’ όν χρόνον οι λόχοι του υπό τον Λούρον ευζωνικού συντάγματος διετάχθησαν να καταλάβουν επίκαιρους τινάς κορυφάς, εν τμήμα ευζώνων έσπευσε να καταλάβη την υψηλοτέραν. Αλλά ταυτοχρόνως σχεδόν την ιδίαν δεσπόζουσαν κορυφήν ώρμησαν ακάθεκτοι και οι Βούλγαροι να την διεκδικήσουν, χωρίς ούτε οι μεν ούτε και οι δε να το γνωρίζουν. Όταν επί του υψώματος εκείνου επήλθε η μοιραία επαφή, αι ιδικαί μας περίπολοι μάχης, επί κεφαλής των οποίων ήτο ο αρήιος Κέντρος, ευρέθησαν ανύποπτους μέσα. εις το Βουλγαρικόν έδαφος, ως και αϊ Βουλγαρικαί περίπολοι ευρέθησαν, χωρίς να το φαντάζωνται, μέσα εις το ιδικόν μας. Το υπό τον Κέντρον σώμα, κατά την τρομεράν σύρραξιν, ευρέθη αποκεκομμένον. Ουδεμία βοήθεια ήτο δυνατή. Η θυσία του ήτο αναπόφευκτος. Όσα τμήματα επεχείρησαν να τον σώσουν, εδέχθησαν πυρά και από τα δύο πλευρά και ήτο αδύνατον να προχωρήσουν. Εκινδύνευαν να δεκατισθούν.

«Μην προχωρήτε»! εφώναξεν ο ανθυπολοχαγός. Σωθήτε σεις. Ας σκοτωθή ο Κέντρος, αλλά, το αίμα του δεν θα πάη χαμένον.

Και όντως. Ο Κέντρος με τους ολίγους άνδρας του, εις ους έδιδε το παράδειγμα της πολεμικής μανίας, ώρμα κατά. των εχθρών. Τα παλληκάρια τον ένα – ένα έπιπτον. Έως ου δε πέση και ο τελευταίος εύζωνας, οι όπισθεν ιδικοί του επήρχοντο νικηταί και κατελάμβανον την κορυφήν. Ανάμεσα εις τα τιμημένα πτώματα ανεύρον και τον Κεντρον βαρύτατα πληγωμένον. Ήνοιξε προς στιγμήν τους ο­φθαλμούς, ους έψευε ο θάνατος, και ηρώτησεν: Πάρθηκε η κορφή;

Η μάχη εξηκολούθησε επί τινά λεπτά εισέτι. Και όταν η κορυφή κατελαμβάνετο υπό των ημετέρων, ο Κέντρος παρέδιδε την ηρωικήν του ψυχήν εις την αθανασίαν.

Αλλά και ο τρίτος υιός του σπαρτιατικού πατρός, ο Παναγιώτης Κέντρος, επληγώνετο βραδύτερον εις τα βουνά της Χειμάρρας, όπου εγκαταλιπών τας τάξεις τον ως επιλοχίας του 5ου λόχου του 6ου Συντάγματος, με το πένθος επί του βραχίονος δια τον θάνατον των δύο αδελφών του, έτρεξεν όπως προσφέρη το αίμα του υπέρ της ηπειρωτικής ελευθερίας.

Η ηρωοτρόφος οικογένεια. Κέντρου κατάγεται εξ Ηπείρου, οι δε πρόγονοι αυτής ελικνίσθησαν και εγαλουχήθησαν με το όνειρον της Μεγάλης Ιδέας. Ο πάππος των δύο ηρώων αξιωματικών έφερε τον Σταυρόν του Αγώνος, οσάκις δε ηκούετο η υπέρ πατρίδος πολεμική κλαγγή, άφηνε την εργασίαν του, έκλειε το μαγαζί του, και αναρτών το γιαταγάνι και το καρυοφίλι έτρεχε να αγωινισθή κατά του προαιώνιου εχθρού, ως έπραξε και κατά. το 1854, οπότε στρατολογήσας τη εγγράφω αδεία του Βασιλέως Όθωνος περί τους 70 άνδρας δι’ ιδίας δαπάνης, υπέρ τας 25.000 δραχμών, επολέμησεν εις Πέτα, κινδυνεύσας μάλιστα και να αιχμαλωτισθή. Ηρνήθη δε και μετά τον αγώνα τον 1821 και μετά το 1854, να δεχθή την παρά του δημοσίου προσφερόμενη εις γαίας αποζημίωσιν, θεωρών εαυτόν ευτυχή και υπερήφανον μόνον με την συναίσθησιν του ακραιφνούς προς την Πατρίδα καθήκοντος, του οποίου συγκινητικά δείγματα έδωκεν αείποτε η αρηΐφιλος και πατριωτική οικογένεια Κέντρου.

* To παραπάνω άρθρο αποτελεί απόσπασμα από το βιβλίο του Κ. Μαραγιάννη “Το Αγρίνιο”

ΒΛ.