ΠΑ.Π.Ε.Δ.Ε.

Πανελλήνια Παιδαγωγική Εταιρεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης – PanHellenic Pedagogical Society for Secondary Education

αναρτημένο υλικό στη διεύθυνση: https://papede.wordpress.com/omiloi/glossa/yliko/

https://papede.files.wordpress.com/2017/05/5-dim-gr-_mikres-istories-spyreli.pdfhttps://papede.files.wordpress.com/2017/05/2-dim-gr_-askhseis-synomilias-spyreli-1.pdfhttps://papede.files.wordpress.com/2017/05/1-dimi-gt-_askhseis-mimhshs-spyreli.pdf

I. Περίοδος Α΄ (Απρίλιος 1964- Φεβρουάριος 1965). Μαθητικό περιοδικό

Το κλίμα

Η δεκαετία του 1960 ανατέλλει στην ελληνική ιστορία φορτωμένη το βαρύ κλίμα της μετεμφυλιακής περιόδου όπως διαμορφώθηκε μέσα από τις πληγές της εμφύλιας διαμάχης που ξέσπασε στην Ελλάδα (1944-1949) μετά την Γερμανο-ιταλική Κατοχή και την Αντίσταση. Παράλληλα η αντικομμουνιστική προπαγάνδα της εξτρεμιστικής δεξιάς επιβάλλει ένα σωρό μεθοδεύσεις: Πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων για μια θέση στο δημόσιο, έλεγχος εργατικών σωματείων, δίωξη απεργών. Σ’ αυτά προστίθεται και η δίωξη συγγραφέων και εκδοτών! Επανέρχεται σε ισχύ ο κατοχικός νόμος για την επιβολή προληπτικής λογοκρισίας από τις αστυνομικές αρχές η οποία αφορά επίσης και το θέατρο, τον κινηματογράφο και οποιαδήποτε συναφή πνευματική εκδήλωση. Η φίμωση της προσωπικής ελευθερίας της έκφρασης επεκτείνεται και στον εκπαιδευτικό χώρο (παρακολούθηση εκπαιδευτικών, δυσμενείς  μεταθέσεις κ.ά.).

Το πολίτευμα μένει επιφανειακά μια «Βασιλευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία» αλλά στην πραγματικότητα η εξουσία περνάει στα χέρια εξωκοινοβουλευτικών δυνάμεων. Παρ’ όλα αυτά η αντιπολίτευση κερδίζει απήχηση στα πλατιά λαϊκά στρώματα. Η ΕΔΑ (Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά) συγκεντρώνει και αναδιοργανώνει (1951 κ.ε.) τις αριστερές, ως επί το πλείστον δυνάμεις και απαιτεί κοινωνική δικαιοσύνη. Η Ε.Κ. (Ένωση Κέντρου) συνενώνει (από το 1961) φιλελευθέρους και μετριοπαθείς αλλά και άλλες προοδευτικές δυνάμεις, κορυφώνοντας τον «Ανένδοτο αγώνα» για την εξυγίανση της πολιτικής ζωής.

Στη διάρκεια του 1962 ογκώνεται πλέον ένα λαϊκό δημοκρατικό κίνημα διεκδίκησης στοιχειωδών πολιτικών ελευθεριών και οικονομικών διεκδικήσεων. Ακολουθούν το δυναμικό φοιτητικό κίνημα 1-1-4 και αμέσως μετά το 15% για την παιδεία παίρνει εκπληκτικές διαστάσεις. Η πρώτη (απαγορευμένη) Μαραθώνεια πορεία Ειρήνης τον Απρίλιο του 1963 έχει ως τραγικό επίλογο τη δολοφονία του βουλευτή της ΕΔΑ, Γρηγόρη Λαμπράκη. Από κει και μετά ένα ποτάμι κόσμος χύνεται στους δρόμους, ζητά την παραίτηση της κυβέρνησης και την προσφυγή στις εκλογές

Στις εκλογές της 3^ης Νοεμβρίου 1963 ο Συνασπισμός του Κέντρου παίρνει το 42% των ψήφων και στις εκλογές της16ης Φεβρουαρίου 1964 εξασφαλίζει την απόλυτη πλειοψηφία(52,72%). Ο αρχηγός του συνασπισμού Γ. Παπανδρέου σχηματίζει την κυβέρνηση. Σ’ αυτό το “κεντρώο διάλειμμα”, όπως ονομάζει ο Ν. Σβορώνος[1] το σύντομο διάστημα αυτής της κυβέρνησης (Φεβρ. 1963- 15 Ιουλίου 1965), η πλειοψηφία του Ελληνικού λαού νιώθει ανακούφιση και ελπίζει στον εκσυγχρονισμό και εκδημοκρατισμό του κρατικού μηχανισμού και κυρίως στη φιλελευθεροποίηση του πολιτεύματος. Εν τούτοις η διαδρομή για την πραγμάτωση όλων αυτών δεν ήταν τόσο εύκολη αφού το κυρίαρχο σύστημα σε όλους σχεδόν τους χώρους ορθώνεται καχύποπτο σε οτιδήποτε «διαφορετικό» και ως ομίχλη καπνού δεν αφήνει περιθώρια αναπνοής.

*

Πρόσκληση σε διάλογο. Το πρώτο τεύχος

Τον Απρίλιο του 1964 ο νεαρός φιλόλογος  από το Μαυρονόρος, Άνω Καλαμά της Ηπείρου, Χρήστος Τζούλης, που υπηρετεί στο Αγρίνιο, στα Ιδιωτικά Εκπαιδευτήρια Εμμ. Θεοδωρόπουλου “Η Παναγία η Προυσσιώτισσα”, επιμελείται και συντονίζει την έκδοση του μηνιαίου περιοδικού ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ. Συντακτική ομάδα οι μαθητές του σχολείου του και υπεύθυνος ο φιλόλογος τους Χρήστος Τζούλης. Μια καλαίσθητη έκδοση τυπωμένη στα Γιάννενα, με ύλη ιδιαίτερα  προσεγμένη. Ξεφυλλίζοντας το πρώτο τεύχος διαπιστώνουμε ότι οι μαθητές με τα κείμενά τους, τα οποία εκτείνονται σ’ ένα ευρύ πεδίο ενδιαφερόντων, ανοίγουν ένα διαρκή διάλογο με τον εαυτό τους αλλά και με την εποχή.

Για παράδειγμα η έρευνα «Τι διαβάζουν και τι ενδιαφέροντα έχουν οι συμμαθηταί μου», γραμμένη από μαθητές Γυμνασίου (τη Μάρθα Καπέρδα και το Νίκο Σαραντόπουλο), είναι απίθανα ενδιαφέρουσα καθώς καταγράφει σε ποσοστά τις εξωσχολικές αναγνωστικές προτιμήσεις τους εκείνη τη δεκαετία (πόσοι διαβάζουν λογοτεχνικά βιβλία ή πόσοι προτιμούν  Μικρό Σερίφη, Μικρό Ήρωα, Μάσκα, Γυναίκα ή Θησαυρό).

Η σχέση επίσης των παιδιών με τους γονείς τους και τα διλήμματα της εφηβείας, είναι άλλο θέμα που φέρουν σε πέρας η Αθηνά Βασματζίδου και ο Σωτήρης Κατσίκης, για να προκύψει έτσι ο πρώτος θεματικός κύκλος, αφού κατά τη γνώμη μας, τα περιεχόμενα του περιοδικού δεν είναι παρά ομόκεντροι κύκλοι γύρω από τις εφηβικές ανάγκες και προσδοκίες.

Ο εκπαιδευτικός στόχος του επιμελητή της ύλης είναι, η εφηβική τους ματιά ν’ αγκαλιάσει το άμεσο περιβάλλον και να εστιάσει όχι μόνο στην τοπική ταυτότητα αλλά και στα μεγάλα θέματα του ευρύτερου κόσμου. Με αυτό το σχεδιασμό στις επόμενες σελίδες διαβάζουμε τα γεγονότα της Κύπρου «Από το Ραδιόφωνο» όπως τα μεταφέρει η μαθήτρια Ρούλη Δεληγιάννη, ενώ το άνοιγμα στην Ευρώπη το επιχειρεί ο Σπύρος Σκαλτσάς με το άρθρο του  «Κοινή Αγορά». Την παγκόσμια είδηση για το θάνατο του Τζων Κέννεντυ αποδίδει με το δικό της  λυρικό ύφος πάλι η Ρούλη κάτω από το φορτισμένο τίτλο “Ένας Μαύρος κλαίει στον τάφο του Τζων Κέννεντυ”. Αλλά και στο χώρο της ιστορίας  αναδεικνύονται θέματα τοπικά ή μορφές εθνικού ενδιαφέροντος. Για το Αγρίνιο, την Αρχαία Στράτο και το Μακρυγιάννη, γράφουν αντίστοιχα οι Χρήστος Τυλιγάδας, Αικατερίνη Σκαλτσά, Αναστάσιος Λούτας και Ελεήμων Τυλιγάδας. Το ίδιο και στη Λογοτεχνία. Οι μαθητές απολαμβάνουν μικρά ανθολόγια από το έργο του Κώστα Χατζόπουλου (τον ποιητή της πόλης τους) και του Κων/νου  Καβάφη, αφού γνωρίσουν εργοβιογραφικά στοιχεία  πρώτα μέσα από τα εισαγωγικά σημειώματα των συμμαθητών τους (Παναγιώτη Καπούλα και Ευάγγελο Ζυγούρη).

Αφήσαμε στο τέλος τις προγραμματικές δηλώσεις και τις προθέσεις της έκδοσης. Στα “Σχόλια”, τα οποία στο πρώτο τεύχος υπογράφει ο υπεύθυνος του περιοδικού φιλόλογος Χρήστος Τζούλης, είναι σαφές ότι η ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ δεν ξεκινάει με θορυβώδεις προγραμματισμούς αλλά στοχεύει να δώσει ένα βήμα στους μαθητές να αυτενεργήσουν, να αντισταθούν και να “απαλλαχτούν” από το σκοτάδι και την πληθώρα των “χωρίς ποιότητα” εντύπων που κυκλοφορούν. Είναι σαφές ότι με έκδηλο κοινωνικό στοχασμό και παιδαγωγική πρόθεση περιγράφεται «η πνευματική γύμνια» της εποχής αλλά παράλληλα διαφαίνεται και η αισιοδοξία που άρχισαν να γεννούν οι νέες συνθήκες στην Παιδεία με τις προβλεπόμενες μεταρρυθμίσεις του 1964 (εννεαετής υποχρεωτική φοίτηση, δωρεάν παιδεία κ. ά.):

“Συντροφέψτε τα παιδιά, ιδίως τώρα που ένας αέρας υγείας της παιδείας θα αρχίσει να πνέει στους πνεύμονες των παιδιών ύστερα από την εξαγγελία των μέτρων για την μόρφωση των παιδιών”[…]. Ενεργούν τα παιδιά γράφουν, παλεύουν, συγκρίνουν, ερευνούν, αξιολογούν, ανακαλύπτουν ηθικές προσωπικότητες, αποτιμούν τις πολιτιστικές αξίες και ρυθμίζουν τη δική τους ζωή. Αυτός είναι ο χώρος της «Διαλεκτικής» “ (σ.30).

Ο συντάκτης των σχολίων επισημαίνει την έλλειψη οργανωμένης πνευματικής ζωής στο Αγρίνιο, ενώ διευκρινίζει ότι” θαυμάσιες μονάδες είναι οι μορφωμένοι και οι ανήσυχοι άνθρωποι που υπάρχουν” και κάνει έκκληση σε όλους τους πνευματικούς ανθρώπους να συμβάλλουν στη δημιουργία μιας εγγενούς πνευματικής ζωής με βάσεις “ηθικής κοινωνικής, αισθητικής και γενικώς πολιτισμικής προόδου» (σ.30).

Η υποδοχή και η κατάληξη του περιοδικού

Η ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ δεν είχε την υποδοχή που άξιζε από το πνευματικό κατεστημένο της εποχής. Παρόλο που στάθηκε μακριά από την αγορά  πολιτικών ιδεών εντούτοις στο δεύτερο κιόλας τεύχος υφίσταται την επίσημη Λογοκρισία. Σφραγίζεται με μαύρο μελάνι κείμενο μαθητή (!) που περιείχε τη φράση του Ροστάν: “Αν σκοτώσεις έναν θα πας φυλακή αν σκοτώσεις χίλιους γίνεσαι ήρωας”. Διατάχθηκε από το γραφείο Επιθεώρησης Μέσης Εκπαιδεύσεως, ένορκη διοικητική εξέταση (ΕΔΕ) και το θέμα πήρε έκταση. Την έκθεση συνέταξε στο Μεσολόγγι ο φιλόλογος Κώστας Δημόπουλος, ο οποίος παρά το αρνητικό κλίμα εισηγήθηκε θετικά και προσπάθησε να περάσει την άποψή του ότι τέτοιες μαθητικές εκδηλώσεις πρέπει να ενισχύονται.

Κι από κει και μετά αρχίζει να ογκώνεται ένα κλίμα καχυποψίας για τον φιλόλογο καθηγητή, ο οποίος μόλις άρχιζε τη σταδιοδρομία του βρέθηκε στον κυκλώνα μιας ταραγμένης εποχής που έφερνε άνω – κάτω και την Αγρινιώτικη κοινωνία.[2]  Σαράντα χρόνια αργότερα συνοψίζοντας τις μνήμες εκείνης της εμπειρίας λέει:

“Η τέχνη είναι θυγατέρα της ελευθερίας και δεν εξυπηρετεί καμιά άλλη σκοπιμότητα παρά υπηρετεί το πνεύμα. Εκείνη την εποχή βέβαια ήταν νωπός ο εμφύλιος και η κατάσταση διαμορφωνόταν ανώμαλα. Δολοφονία Λαμπράκη, Νεολαία Λαμπράκη από το Μ. Θεοδωράκη κλπ. Η έκδοση της Διαλεκτικής ήταν άνεμος υγείας. Στο Αγρίνιο τότε δήμαρχος ήταν ένας σπουδαίος άνθρωπος ο Τάσος Παναγόπουλος. Μόνος του με κάλεσε και μου είπε «Καλύπτω όλη τη δαπάνη». Το έφερε μόνος του στο δημοτικό συμβούλιο, πέτυχε την επιχορήγηση 40.000 δρχ. όμως το νομαρχιακό συμβούλιο το απέρριψε και  ομόφωνο με κάλεσε σε απολογία. Από κει και ύστερα το κλίμα γινόταν αρνητικό. Σε όλες τις εκδηλώσεις ένα νέφος δυσφήμισης με συνόδευε: Αναρχοαυτόνομος, μίασμα, άθεος…” (προφορική μαρτυρία Χρήστου Τζούλη, καθηγητή Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, στη Χρυσούλα  Σπυρέλη , Οκτώβρης 2003).

Οι διαμετρικά αντίθετες θέσεις των επίσημων φορέων αντανακλούν στο μεγαλείο τους το γενικότερο κλίμα. Οτιδήποτε παραπέμπει στο νέο, στο κάπως διαφορετικό, μπαίνει αυθαίρετα, στη ζυγαριά “προοδευτικό – συντηρητικό” κι αν κλείνει προς το πρώτο, παίρνει όλες τις πιθανές αποχρώσεις. Άλλωστε και τα πολιτικά γεγονότα των ημερών πυροδοτούσαν τέτοιους συσχετισμούς.

Το πρώτο τεύχος της ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗΣ κυκλοφόρησε ένα χρόνο σχεδόν μετά τη δολοφονία του Λαμπράκη. Εν τω μεταξύ ανδρώνονταν τα κινήματα ειρήνης. Και η έκδοση του δεύτερου τεύχους συνέπιπτε με τη δεύτερη Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης (Μάιος 1964). Η παρερμηνεία οποιασδήποτε νύξης για ειρήνη και ελευθερία ή πνευματική αναγέννηση, μοιραία κινούσε υποψίες. Μολαταύτα το περιοδικό αναδιπλώνεται ως προς τα «προσχήματα” και διανύει με τεράστιες δυσκολίες το δικό του Μαραθώνιο φτάνοντας στο 8^ο τεύχος κρατώντας όμως σταθερή την αρχική του γραμμή.

Ανιχνεύοντας λοιπόν το 8^ο και τελευταίο τεύχος της Α’ περιόδου, Φεβρουάριος 1965 (ως Μαθητική έκδοση, διότι μετά θα συνεχίσει και Β’ περίοδο), διαπιστώνουμε ότι δεν υπάρχουν πλέον ονόματα μαθητών στη συντακτική επιτροπή, ούτε το όνομα του υπεύθυνου καθηγητή και επιμελητή της ύλης Χρήστου Τζούλη. Και τις τρεις ιδιότητες καλύπτουν δύο νέα ονόματα καθηγητών που προσφέρθηκαν να διασώσουν τη συνέχεια της έκδοσης: Στέλιος Βουκελάτος και Γιάννης Παπακαμμένος.

Κανένα βιβλιογραφικό στοιχείο δεν παραπέμπει σε μαθητικό περιοδικό. Δεν αναγράφεται ούτε το όνομα των Εκπαιδευτηρίων και οι συνεργασίες των μαθητών υπογράφονται μόνο με το όνομά τους (χωρίς την μαθητική ιδιότητα) ενώ εισέρχονται στο σώμα των περιεχομένων και συνεργασίες άλλων πνευματικών ανθρώπων.

Η  “Ερημιά”, ένα θαυμάσιο στοχαστικό δοκίμιο του Δημοσθένη Γεωργοβασίλη, προτάσσεται και ακολουθεί ο “Άντλερ” του Χρήστου Τζούλη. Είναι διακριτό πως κάτω από τον τίτλο αυτό ο Χ.Τ. στεγάζει την αγανάχτησή του αλλά και τη βαθιά ανησυχία του για το μέλλον της ερχόμενης γενιάς.

Τα “Σχόλια” δεν υπογράφει πλέον ο ίδιος, αν και το ύφος γραφής μαρτυρεί το αντίθετο. Πάντως το σχόλιο για το θάνατο του υφυπουργού Παιδείας Λουκή Ακρίτα  που συνέβη “την ώρα που οι ωραίοι οραματισμοί για την παιδεία άρχισαν” και ο αγώνας εξερράγη  “ηφαίστειο” στην Κύπρο ενάντια των “κάθε λογής υπονομευτών της ελευθερίας και της εθνικής κυριαρχίας”, αφήνουν τον απόηχο της τότε περιρρέουσας ατμόσφαιρας.

Τα ενδιάμεσα κείμενα μοιράζονται, άτυπα περίπου, στις ίδιες ενότητες όπως και στο πρώτο τεύχος. Ο Φώτης Στεργίου δημοσιεύει σε δική του μετάφραση μια μικρή ιστορία από το έργο του Βόλφανγκ Μπόρχερ (Ανόβερο 1921-1947), του “πρόωρα χαμένου συγγραφέα της Νεολαίας”. Η Γεωργία Νίκα – Ξανθάκουσυμμετέχει μ’ ένα ολοσέλιδο ποίημα. Τις πληγές του πολέμου και τα οικονομικά-κοινωνικά αδιέξοδα της μεταπολεμικής κοινωνίας μεταφέρουν με τα διηγήματά τους της η Χριστίνα Σαραντοπούλου (“Ο Μικρός Λούστρος”), η Αικατερίνη Σκαλτσά (“Το παιδί της Εβραίας διηγείται”) και ο Γιάννης Ρίζος (“Στη χαράδρα”). Τα υπόλοιπα, παιδαγωγικού κυρίως περιεχομένου (οικογένεια, μόρφωση, αλκοολισμός), είναι των Αθ. Νίκα, Μαρίας Κορομηλά και Σπύρου Σκαλτσά.

Συμπέρασμα

Το Μαθητικό περιοδικό, ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ, Μηνιαία περιοδική έκδοση, Αγρίνιον, Έτος Β’ Φλεβάρης 1965, τεύχος 8^ον, τερματίζει τη δική του Πορεία με αρχή και τέλος τη φωνή των παιδιών ενός επαρχιακού Γυμνασίου. Ανέδειξε, ενθάρρυνε και προώθησε τις κρυμμένες δυνάμεις τους. Δεν στράφηκε εναντίον προσώπων, δεν περιέλαβε επιθέσεις και αντεγκλήσεις στα κείμενά του. Στάθηκε μακριά από τις πολιτικές αντιπαλότητες. Κατάφερε ένα άνοιγμα του σχολείου προς την κοινωνία, υπαινισσόμενο τα πάγια αιτήματα της Ελληνικής παιδείας για μεταρρύθμιση. Και όταν στη σύγχυση της εποχής που περιγράψαμε, αντιμετώπισε την αντίδραση του κατεστημένου, ανασύνταξε εκ νέου τις δυνάμεις του με εύρωστες πνευματικές ενισχύσεις μέσα και έξω από τον εκπαιδευτικό χώρο και ετοιμάστηκε για νέο προσκλητήριο την Πρωτομαγιά του 1965, ετοιμάζοντας τη Β’ περίοδο, ως Μηνιαία Έκδοση Δυτικο-Στερεολλ/κης Πνευματικής Καλλιέργειας, διαμορφώνοντας, στο νέο βραχύβιο διάστημα (10 τεύχη), τη δική του φυσιογνωμία και δίνοντας βήμα σε συνεργάτες ήδη καταξιωμένους ή σε άλλους που καταξιώνονται σήμερα στην Ελληνική πνευματική ζωή.

(Συνέχεια: Περίοδος Β’, Μάιος 1965-Απρίλιος 1966)

Χρ. Σπυρέλη

Δρ. Νεοελληνικής Φιλολογίας, Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

 *Το κείμενο έχει δημοσιευτεί στο περιοδικό Παρουσία, Επιθεώρηση Λόγου και Τέχνης, τχ. 40(2007)

και στο http://www.epoxi.gr/civilization46.htm

1. [Ανήλιαγη]

Ανήλιαγη κι Αφέγγαρη ζωή μισό σκοτάδι

και τ’ άλλο τρέμουλο φωτός για ν’ αχνομπαίνει η ελπίδα

Να σε καρφώσω όνειρο και να σε βάψω ψέμα

Να μανταλώσω ράγισμα

Τετράφυλλο παράθυρο θανάτου.

1. [Χορός]

Χορός χαρά και χάραμα

Σε δέντρο, φύλλο πράσινο, χέρια να με κρατάνε

με μια σταγόνα νύχτα

Να κάνω πως πλαγιάζω, να σε υπνώνω ύπνε μου

Ώσπου να ρθει  ο Ανήλιαγος να τόνε ξεγελάσω.

1. [Θεοί]

Θεοί γνέθουν τα νήματα

και ρίχνουν την Ανέμη λίγο προτού φανεί το φως

Ω ! τέτοιο… τέτοιο  ανάμπαιγμα  τα λόγια κομποδιάζει

και φέρνω… φέρνω ολόγυρα τ’ αόρατο κουβάρι

Να το μαζέψω γρήγορα μη μας προλάβει η μέρα.

1. [Του Ύπνου]

Του Ύπνου και του Χάροντα ακούω το χλιμίντρισμα…

Ας ήταν να μ’ εχθρεύεται κι εμένα το σκοτάδι!

Να γίνει η Αγάπη Ποίημα να μας διπλοχωρέσει

πάντοτε αξημέρωτη μέσα στο παραμύθι

να τραγουδιέται φωναχτά στον Κάτω-Πάνω Κόσμο.

1.   [Νάνι- νάνι]

Νάνι-νάνι, νάνι-νάνι,   ο Ανήλιαγός μου κάνει…

και την ώρα που χαράζει  Βασιλιάς της αγκαλιάς μου

– Άσπρο Μαύρο γίνεται  Ένα-

στο Χλεμούτσι, στην Πλευρώνα τα δυο  Κάστρα

ένα παιχνίδι με ονόματα φθαρμένα…

(από την υπό έκδοση ποιητική συλλογή της Χρυσούλας Σπυρέλη)

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΓΟΥΡΙΑΣ “Κ. Σ. ΚΩΝΣΤΑΣ’’

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Ο Διευθυντής και ο Σύλλογος Διδασκόντων του Γυμνασίου Γουριάς «Κ. Σ. Κώνστας» σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Αιτωλοακαρνανίας και τη Σχολική Σύμβουλο Παιδαγωγικής και Επιστημονικής Ευθύνης κ. Χρυσούλα Σπυρέλη σας προσκαλούν να παρευρεθείτε σε Ημερίδα με θέμα:

«Ο Άνθρωπος και Φιλόλογος Κ.Σ. Κώνστας»

«έδωσες τα δυο σου πόδια στην Ελλάδα
για να μπορεί να στέκεται αυτή όρθια στην ιστορία της »
Στράτης Μυριβήλης (Επιστολή 25-10-1941)

Η Ημερίδα θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 7 Δεκεμβρίου 2015, στις 10:45’ π.μ., στο Αμφιθέατρο του Γυμνασίου Γουριάς και σκοπό έχει την ενίσχυση της πολιτισμικής ταυτότητας των μαθητών του Σχολείου και της τοπικής κοινωνίας.

Η παρουσία σας θα αποτελέσει εξαιρετική τιμή.

Ο Σύλλογος Διδασκόντων

ο Διευθυντής
Ιωάννης Καρύμπαλης

ΗΜΕΡΙΔΑ
Γυμνάσιο Γουριάς «Κ.Σ. Κώνστας», 7 Δεκεμβρίου 2015

ΘΕΜΑ : «Ο Άνθρωπος και Φιλόλογος Κ.Σ. Κώνστας»
«έδωσες τα δυο σου πόδια στην Ελλάδα για να μπορεί να στέκεται αυτή όρθια στην ιστορία της »
Στράτης Μυριβήλης (Επιστολή 25-10-1941)

Πρόγραμμα Ημερίδας
Καλωσόρισμα απ’ τον κ. Καρύμπαλη Ιωάννη, Διευθυντή του Γυμνασίου Γουριάς
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ:

α)Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αιτωλίας & Ακαρνανίας κ.κ. Κοσμάς,

β)  Δήμαρχος της Ι.Π. Μεσολογγίου κ. Καραπάνος Νικόλαος
γ) Διευθυντής της Δ.Δ.Ε. Αιτωλοακαρνίας κ. Παπαθανασίου Σπυρίδων
δ) Πρόεδρος της ΑΙΠΟΕ, καθηγητής Πανεπιστημίου κ. Κοντός Παναγιώτης

Ενότητα 1η
«Ο ανύστακτος ερευνητής με τα κομμένα πόδια»

1120’ π.μ: Θεατρικό με τίτλο «Φιλόλογος, ήρωας… Άνθρωπος»
Δημιουργία κειμένου – Σκηνοθεσία: κ. Λούκας Γεώργιος καθηγητής,
Επιμέλεια κειμένων: κ. Πλιακούρα Χριστίνα
Σκηνικά: Ζαχαράτου Ζωή – Μαρία, Ιωάννου Ελένη, Κοκορδέλης Δημήτρης, Κούσουλα Ειρήνη, Σαγρή Ιωάννα
Συμμετέχουν οι μαθητές: Αποστολάτος Άγγελος, Καλύβας Παντελεήμων, Κολιάτσας Παντελεήμων, Κουκουρδέλης Σπυρίδων, Κουλουρής Φίλιππος, Κωστόπουλος Περικλής, Πετρονικολός Βασίλειος
Ενότητα 2η
«Τα Άπαντα του Κ.Σ. Κώνστα»
1130’ π.μ: Παρουσίαση του δεκάτομου ερευνητικού του έργου.
Συντονίζουν οι καθηγητές του Σχολείου και παρουσιάζουν οι μαθητές

Ομάδα Α’ (τόμος 1ος ,2ος ): Υπεύθυνος καθηγητής: κ. Γούργαρης Γεώργιος
Διαβάζουν οι μαθητές: Κούσουλα Ειρήνη, Λιαπίκου Πολυξένη, Σαγρή Ιωάννα

Ομάδα Β’ (τόμος 3ος ,4ος ): Υπεύθυνος καθηγητής: κ. Σκαρμούτσος Κωνσταντίνος
Διαβάζουν οι μαθητές: Σαγρή Δέσποινα, Τόντος Γεώργιος, Ταλιαμπέ Ευφροσύνη

Ομάδα Γ’ (τόμος 5ος ): Υπεύθυνη καθηγήτρια: κ. Πλιακούρα Χριστίνα
Διαβάζουν οι μαθητές: Αποστολάτος Άγγελος, Ιωάννου Ελένη, Τσελίκα Νεφέλη

Ομάδα Δ’ (τόμος 6ος ): Υπεύθυνη καθηγήτρια: κ, Αρχανιώτη Ελένη
Διαβάζουν οι μαθητές: Καλύβας Παντελεήμων, Κουκουρδέλη Άννα, Χαραλάμπους
Βασιλική

Ομάδα Ε’ (τόμος 7ος ,8ος ): Υπεύθυνος καθηγητής: κ. Καρύμπαλης Ιωάννης
Διαβάζουν οι μαθητές: Ζαχαράτου Ζωή – Μαρία, Μπλαχούρα Δήμητρα, Πετρονικολός Βασίλειος

Ομάδα ΣΤ’ (τόμος 9ος ,10ος ): Υπεύθυνος καθηγητής: κ. Λούκας Γεώργιος
Διαβάζουν οι μαθητές: Κονταρή Ευφροσύνη, Λέκα Ορνέλλα, Λίκα Ανάϊντα
Ενότητα 3η
«Προφορικές και γραπτές μαρτυρίες ανθρώπων που γνώρισαν από κοντά τον Κ.Σ. Κώνστα»

1145’ π.μ.:
• «Ο Κ.Σ. Κώνστας, όπως τον γνώρισα». Εισήγηση από τον Πρόεδρο της ΑΙΠΟΕ, καθηγητή Πανεπιστημίου κ. Κοντό Παναγιώτη
• «Η αξιοποίηση της τοπικής μνήμης για τον Κ.Σ. Κώνστα». Εισήγηση από την φιλόλογο κ. Αρχανιώτη Ελένη

α) Προφορικές μαρτυρίες
1) κ. Ειρήνη Κρήτα (φιλόλογος)
2) κ. Κλεάνθη Κώνστα (νύφη του Κ.Σ. Κώνστα)
3) κ. Δημήτριος (Τάκης) Ντίνος, (δάσκαλος)
4) κ. Πέτρος Μπερερής (εκπαιδευτικός – Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου)

Τις συνεντεύξεις πραγματοποίησαν η κ. Αρχανιώτη Ελένη (1η , 2η , 3η ) και η Σμπόνια Μαρία (4η )

β) Γραπτές μαρτυρίες
1) κ. Ειρήνη Κώνστα (ανιψιά του Κ.Σ. Κώνστα)
2) κ. Γεράσιμος Βαλιανάτος (δάσκαλος)
3) κ. Ιωάννης Δακαλάκης (μουσικοδιδάσκαλος-Πρωτοψάλτης)
4) κ. Κωνσταντίνος Δημόπουλος (φιλόλογος)
5) κ. Όθωνας Κρήτας (καθηγητής)

Αποσπάσματα παρουσιάζουν οι Αρχανιώτη Ελένη και η Μακρίδη Μαρία

Ενότητα 4η
«Δημιουργίες μαθητών με αφορμή ό,τι γνωρίζουν για τον Κ.Σ. Κώνστα»
Δημιουργική γραφή: ποιήματα, πεζά, κολάζ, φωτογραφίες

1215’ μ.μ.:
α) Η προσωνυμία του Γυμνασίου Γουριάς και το άγαλμα του Κ.Σ. Κώνστα
Υπεύθυνες καθηγήτριες: κ. Βαχαβιώλου Γεωργία και κ. Χριστιά Βασιλική

β) Ποιήματα, πεζά: Υπεύθυνη καθηγήτρια: κ. Αρχανιώτη Ελένη
Ποιήματα
1) «Για έναν ήρωα», ποίημα της Ειρήνης Κώνστα που θα απαγγείλει η μαθήτρια Πολυξένη Λιαπίκου της Β΄τάξης
2) «Αφιερωμένο στον Κ. Σ. Κώνστα», της μαθήτριας Βασιλικής Χαραλάμπους της Γ’ τάξης
3) «Δε φοβήθηκα», του μαθητή Δημητρίου Κοκορδέλη μαθητή της Γ’ τάξης
4) «Ο Ευεργέτης μου», του μαθητή Άγγελου Αποστολάτου μαθητή της Γ’ τάξης
5) «Οι αθάνατοι», της μαθήτριας Πηνελόπης Καραγιώργου της Β’ τάξης
6) «Το ΟΧΙ», της μαθήτριας Ζωής – Μαρίας Ζαχαράτου της Β’ τάξης

Πεζά
1) «Μια νέα ζωή ανθίζει», της μαθήτριας Ιωάννας Σαγρή της Γ’ τάξης
2) «29 Οκτώβρη 1940. Γράμμα ενός στρατιώτη απ΄ το μέτωπο», της μαθήτριας Ευφροσύνης Ταλιαμπέ της Β’ τάξης
3) «29 Οκτώβρη 1940. Γράμμα ενός Άγνωστου Στρατιώτη απ΄ το μέτωπο», της μαθήτριας Κούσουλα Ειρήνης της Γ’ τάξης
4) «Πένης από ειρήνη», της μαθήτριας Χαραλάμπους Βασιλικής της Γ’ τάξης
γ) Κολάζ, ζωγραφιές.
Δημιούργησαν οι μαθητές: Ζαχαράτου Ζωή – Μαρία, Κοκορδέλης Δημήτριος, Λιαπίκου Μαρία, Κουκουρδέλης Σπυρίδων, Τζίκα Κλάϊντι, Ταφάνι Κλάϊντι
δ) Ομαδικές εργασίες μαθητών με θέμα: Εικαστική Απόδοση στίχων από το ποίημα του Ελύτη: «Άσμα Ηρωικό και Πένθιμο για τον Χαμένο Ανθυπολοχαγό της Αλβανίας». Συνδιδασκαλία-εποπτεία: κ. Παναγιώτης Σταθόπουλος, κ. Αλέξιος Αντύπας, καθηγητές Καλλιτεχνικών.
Ενότητα 5η
Η χορωδία του Σχολείου τραγουδά μελοποιημένη ποίηση

1250’ μ.μ.: Ποιός τη ζωή μου (Μάνος Ελευθερίου – Μίκης Θεοδωράκης)
Άρνηση (Γιώργος Σεφέρης – Μίκης Θεοδωράκης)
Αθανασία (Νίκος Γκάτσος – Μάνος Χατζιδάκις)
Με το λύχνο του άστρου (Οδυσσέας Ελύτης – Μίκης Θεοδωράκης)
Συμμετέχουν οι μαθητές: Δρόγγου Χριστίνα, Ζαχαράτου Ζωή – Μαρία, Ζέρβα Βασιλική, Ιωάννου Αθανασία, Κονταρή Ευφροσύνη, Κούσουλα Ειρήνη Κουλουρής Φίλιππος, Λιαπίκου Μαρία, Λιαπίκου Πολυξένη, Λίκα Ανάϊντα, Λέκα Ορνέλλα, Μπέκου Ιλιάδα, Σαγρή Δέσποινα, Ταλιαμπέ Ευφροσύνη
Υπεύθυνη καθηγήτρια: κ. Ντάλλα Ανθή
1250’ μ.μ.: Κλείσιμο Ημερίδας από το Διευθυντή του Σχολείου κ. Ιωάννη Καρύμπαλη

Συντονίστρια Προγράμματος: Αρχανιώτη Ελένη
Υδατογράφημα: Κοκορδέλης Δημήτριος
Επιμέλεια ηλεκτρονικής παρουσίασης: Καρύμπαλης Ιωάννης και Πιστιόλης Νίκος

ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΣΤΟΝ
ΑΙΤΩΛΙΚΙΩΤΗ ΠΟΙΗΤΗ ΤΑΚΗ ΚΑΡΒΕΛΗ
Δευτέρα 11 Μαΐου 2015, ΩΡΑ 19:30 μμ

Πνευματικό Κέντρο «Ευανθία Καρβέλη»
Αιτωλικό
Δήμος Ι.Π. Μεσολογγίου

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Καλωσόρισμα από τους διοργανωτές:

Διευθυντής Γυμνασίου Αιτωλικού κ. Ευθύμιος Κότσαλος
Διευθυντής Λυκείου Αιτωλικού κ. Τάσος Φραγκαναστάσης
Διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Π.Ε. Αιτωλ/νίας κ. Σπύρος Παπαθανασίου

Χαιρετισμοί

ΤΟ ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΚΑΙ ΚΡΙΤΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ
ΤΑΚΗ ΚΑΡΒΕΛΗ

• «Ο Ποιητής Τάκης Καρβέλης. Χρονολόγιο – Εργογραφία»Συγγραφή Χρυσούλα Σπυρέλη (έκδοση Παχαραλάμπειος Δημόσια Κεντρική βιβλιοθήκη Ναυπάκτου»). Εισηγητής ο κ. Παπατσίρος Κωνσταντίνος, Φιλόλογος
• «Ο Τάκης Καρβέλης και οι ομοπάτριοι ομότεχνοι: Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος, Μίνως Ζώτος, Τάσος Γιανναράς». Εισηγήτρια η Σπυρέλη Χρυσούλα, Σχολική σύμβουλος φιλολόγων
• Ντοκυμαντέρ: Ο ποιητής μας Τακης Καρβέλης, επιμέλεια Σπύρος Κοτσάφτης
• Ανθολογημένους στίχους από την ποίηση του Τάκη Καρβέλη διαβάζει ο φιλόλογος Σιμιτζής Παναγιώτης.

ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ
ΤΑΚΗ ΚΑΡΒΕΛΗ

ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΡΩΤΗ

Τα γυμνά μας πέλματα που αλώνιζαν κάποτε τις αμπολιές

 «Τα παιδικά μου χρόνια στο Αιτωλικό του μεσοπολέμου». Συμμετέχουν οι μαθήτριες: Πατσοπούλου Διονυσία, Πέτσιου Ναταλία, Σκόνδρα Μαριλένα, Τσιρογιάννη Ελένη, Σπαή Ιωάννα.
Υπεύθυνη καθηγήτρια: Μπότα Καλλιόπη, Φιλόλογος

ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΕΥΤΕΡΗ

Του παρελθόντος υστερόγραφα

 «Μαθητής, φοιτητής και ύστερα καθηγητής στο Γυμνάσιο Αιτωλικού» (Δραματοποίηση). Συμμετέχουν οι μαθητές: Αρχοντούλη Ζωή (βιογράφος του ποιητή), Καρέτσος Χρήστος (μαθητής του ποιητή), Παρασκευάς Παναγιώτης (ποιητής).
Υπεύθυνη καθηγήτρια: Τσιρογιάννη Μαρία, Φιλόλογος

ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΡΙΤΗ

Και βάζω μπρος την μηχανή της μνήμης

 «Ο πόλεμος και η μνήμη του ποιητή νυν και αεί». Συμμε-τέχουν με απαγγελία οι μαθητές: Κοντογιάννη Ιωάννα, Κοσκινιώτη Κωνσταντίνα, Σαμαντά Χρυσούλα, Τσάνη Ριγκέλα, Χονδρογιάννη Μαριαλένα.
 «Η συνέντευξη με τον Νίκο Φίλη για τη μονογραφία του Τακη Καρβέλη ‘Κωνσταντίνος Χατζόπουλος. Ο πρωτοπόρος’ που έλαβε το πρώτο κρατικό βραβείο δοκιμίου 1999». (Αναπαράσταση). Συμμετέχουν οι μαθητές: Νικολόπουλος Λάμπρος (ποιητής), Πουρνάρας Γιώργος (Δημοσιογράφος), Πατσοπούλου Διονυσία (εισαγωγή).
Υπεύθυνες καθηγήτριες: Κουτσομπίνα Ιωάννα, Ντουρ-μπάλη Λαμπρινή, Φωτίκα Αλεξάνδρα, Φιλόλογοι.

ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΕΤΑΡΤΗ

Μοιρασμένη πάντοτε στο χθες και στο σήμερα.

«Το χθες και το σήμερα. Μοναξιά-Ελεγεία-Καταγγελία». Ι. Ο φό-βος του Τερματοφύλακα. Συμμετέχουν με απαγγελία οι μαθητές : Ανδρίτσος Ιωάννης, Ιωάννου Γεώργιος,
ΙΙ. «Επίκαιρα ποιήματα του Τάκη Καρβέλη». Συμμετέχουν με απαγγελία οι μαθήτριες: Κοντογιάννη Κωνσταντίνα, Γκεσούλη Γρηγορία, Γεωργούση Παρασκευή.
Το πανό με στίχους του ποιητή «Στης αρπαχτής τη χώρα πώς να τραγουδήσω»…» φιλοτέχνησε η μαθήτρια Σέρβου Αλεξάνδρα.
Υπεύθυνες καθηγήτριες: Βαλιάνου Αναστασία, Κοντοδήμα Παρασκευή , Φιλόλογοι

ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΕΜΠΤΗ

Μουσική μέσα στη νύχτα

«Χορωδιακά τραγούδια με στίχους Ελλήνων ποιητών – αφιέ-ρωμα στον Τάκη Καρβέλη». Συμμετέχουν οι παρακάτω μαθή-τριες και μαθητές: Βαμβάτσικου Δήμητρα, Γκεσούλη Γρηγορία, Γεωργούση Παρασκευή, Καμπέρη Ανδριάνα, Καμπέρη Ολυμπία, Καπλάνη Χριστίνα, Μπεκυράι Λάουρα, Ντουρμήση Νασιάννα, Ξύστρα Ελένη, Πατσοπούλου Σίσυ, Πέππα Ανίτα, Περιστέρη Ειρήνη, Σαμαντά Χρύσα, Σούλη Πάολα, Τσιλίκας Γιάννης, Τσιρογιάννη Ελένη, Φελιμέγκα Ειρήνη, Φλάκα Κατερίνα, Χονδρογιάννη Μαριλένα.
Υπεύθυνη καθηγήτρια: Ντάλλα Ανθή, μουσικός

ΑΠΟΦΩΝΗΣΗ: Τάκης Καρβέλης

ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΙΜΗΤΙΚΗΣ ΠΛΑΚΕΤΑΣ ΣΤΟΝ ΠΟΙΗΤΗ ΤΑΚΗ ΚΑΡΒΕΛΗ
Προσφώνηση –απονομή εκ μέρους των συλλόγων διδασκόντων: Μπραέσσας Ζήσιμος, μαθηματικός.

-ΛΗΞΗ
 Οι παραπάνω τίτλοι των Ενοτήτων του Προγράμματος είναι στίχοι από ποιήματα του τιμώμενου ποιητή.
 Τα εικαστικά με στίχους του ποιητή κατασκεύασε η Α’ Τάξη του Γυμνασίου Αιτωλικού. Επιμέλεια-διδασκαλία Παναγιώτης Σταθόπουλος, καθηγητής καλλιτεχνικών
Επιμέλεια προγράμματος: Σαπουντζάκης Πέτρος, Πληροφορικός ΓΕΛ Αιτωλικού

Συντονιστής Προγράμματος: Μπραέσσας Ζήσιμος, μαθηματικός.

“Έφεξε και νύχτωσε..”

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΛΑΣΣΟΠΟΥΛΟΣ

Η Χρυσούλα Σπυρέλη είναι γνωστή για τα βιβλία που έχει εκδώσει, τις φιλολογικές μελέτες της που έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά, αλλά και την εν γένει γόνιμη παρουσία της στα πολιτιστικά δρώμενα του τόπου μας.

Η ποίηση ήταν πάντα στην κορυφή των ενδιαφερόντων της, όχι μόνο από την σκοπιά της κριτικής (βλέπε “Τα ποιήματα του Αθ. Κυριαζή (1887-1950), συμβολή στην επαναξιολόγηση των ελασσόνων του Μεσοπολέμου”), αλλά και της δημιουργίας (βλ. ποιητικές συλλογές «Χρωματικές ενδείξεις» και  “Τηλε-φάος”).
Έτσι σήμερα η κυκλοφορία από τις εκδόσεις “γράμμα” του έργου της «Ύπνε που παίρνεις τα παιδιά πάρε και τον πατέρα», σε ένα πολύ κομψό μικρό βιβλίο, που το αφιερώνει «στους συλλέκτες της προφορικής μαρτυρίας των αφανών», επιβεβαιώνει όχι μόνο τη συνέχεια των ενδιαφερόντων της, αλλά και την αναπτυγμένη ευαισθησία με την οποία προσεγγίζει τα θέματά της.
Αλλά βέβαια η αξία του έργου της δεν είναι τα θέματά της. Είναι η ποιότητα και η συγκρότηση (η μορφή) της γραφής της. Μιας γραφής που συνδυάζει την δημοτική παράδοση και τον ελεύθερο στίχο. Ο συνδυασμός αποδεικνύεται άκρως επιτυχής αφού ο στίχος της δημοτικής ποίησης μπολιάζεται με τον εσωτερικό ρυθμό του ελεύθερου στίχου και αποκτά έτσι ο στίχος  μια ξεχωριστή πολύ προσωπική ποιότητα και ιδιαιτερότητα. Παράλληλα, η μορφή του έργου με τα εμβόλιμα σπαράγματα σύγχρονων ποιητών, αλλά ιδίως τα εμβόλιμα του πεζού κειμένου της προφορικής μαρτυρίας των αφανών ηρώων της ποιήτριας, δίνουν μη συνήθεις διαστάσεις στο εγχείρημα.

Θα λέγαμε ότι του δίνουν την αίσθηση ενός λιμπρέτου για ορατόριο.

 Έτσι, στην κατάληξη του έργου,  η πεζή φράση «..δεν είναι τίποτα η ζωή. Έφεξε και νύχτωσε…», ανυψώνεται σε υψηλή ποιητική σφαίρα.

πηγή: http://www.epoxi.gr/comments.htm

ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΠΑ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ – ΜΙΑ ΗΡΩΟΤΡΟΦΟΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ*

δημοσιευμα στηνΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟΥ ΑΓΡΙΝΙΟΥ Η ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ

http://www.epoxi.gr/%CE%A0%CF%81%CF%8C%CF%83%CF%89%CF%80%CE%B1/persons83.htm

Στους αγώνες του έθνους μας, το Αγρίνιο με την περιοχή του ήταν πρωτοπόρο. Το 39ο Ευζωνικό Σύνταγμα Μεσολογγίου πολέμησε ηρωικά στους Βαλκανικούς πολέμους, στον πόλεμο της ανεξαρτησίας της Βορείου Ηπείρου, στη Μικρά Ασία και στον πόλεμο της Αλβανίας το 1940. Αναφέρουμε δυο απλά δείγματα της συμβολής των Αγρινιωτών, που σκοτώθηκαν στους Βαλκανικούς αγώνες.

Πρόκειται για τρεις αδελφούς, παιδιά του Αγρινιώτη γιατρού Κωνσταντίνου Κέντρου. Τον Γεώργιο Κέντρο, που σκοτώθηκε στη μάχη Κιλκίς – Λαχανά, τον Υπολοχαγό Ιωάννη Κέντρο, ο οποίος πληγώθηκε θανάσιμα στη Στρώμνιτσα στις 6 Ιουλίου 1913, και τον Επιλοχία του 5ου Λόχου του 6ου Συντάγματος Παναγιώτη Κωνσταντίνου Κέντρο. ο οποίος πολέμησε ηρωικά στην περιοχή της Χειμάρρας Βορείου Ηπείρου και τραυματίσθηκε. Ο γιατρός Κώστας Κέντρος ήταν Ηπειρωτικής καταγωγής. Ο πατέρας του μετείχε το 1854 στον αγώνα για την απελευθέρωση της Ηπείρου με δύναμη 70 ανδρών, τους οποίους συντηρούσε ο ίδιος με δικές του δαπάνες. Προγονοί τους συμμετείχαν στους αγώνες του 1821 για την απελευθέρωση της Πατρίδας από τους Τούρκους. Ο Δήμος Αγρινίου τους ετίμησε και έδωσε σ’ αυτούς το όνομα μιας κεντρικής οδού.

Παραθέτουμε το κείμενο δημοσιεύματος στο περιοδικό «ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΣ» σαν ένα πολεμικό μνημόσυνο των μελών της ηρωικής οικογένειας του Αγρινίου με Ηπειρώτικη καταγωγή Κων. Κέντρου.

«Κ. Κέντρου: μια ηρωική οικογένεια του Αγρινίου Ήρωες υιοί ηρωικού πατρός» Επιμέλεια Κ.Δ.Γ.

Κατά τους όνο βαλκανικούς πολέμους τον 1912-1913, τον Ελληνοτουρκικών και Ελληνοβουλγαρικόν, απεδείχθησαν άπειρα παραδείγματα ηρωισμού και αυτοθυσίας, μαρτυρούντα την εκ παραδόσεως αναλλοίωτον μεγαλοφροσύνη της Ελληνικής ψυχής. Και δεν είναι μόνον οι ένδοξοι και ωραίοι θάνατοι αξιωματικών και οπλιτών οι οποίοι έπεσαν ως μορφαί Ομηρικής εποποιίας επί του πεδίου της μάχης και ων το συναίσθημα της Ουσίας συνεχέετο ίσως μέσα εις το ευγενικόν και ένθεον παραλήρημα της πολεμικής ορμής. Υπήρξαν και άλλοι ήρωες άξιοι του αυτού και μείζοντος ίσως θαυμασμού: ο πατήρ, η μήτηρ, ο αδελφός, η χήρα, τα ορφανά, δια τους οποίους η απώλεια ήτο σκληρά και ανεπανόρθωτος. Δι’ ό­σους εξ αυτών ου μόνον υπέστησαν καρτερικώς αλλ’ εθεώρησαν και ως ίδιον επίζηλον θρίαμβον την υπέρ πατρίδος θυσίαν των φιλτάτων των, το Έθνος οφείλει διττήν την ευγνωμοσύνην. Διότι δίδουν το παράδειγμα της γενναιοφροσύνης και τονώνουν και ανυψώνουν και διεγείρουν εις άμιλλαν το εθνικόν φρόνημα.

Εν τοιούτον υπέροχον πατριωτικού φρονήματος υπόδειγμα εγένετο εις σπαρ-τιατικώτατος όντως πατήρ και εν Αγρινίω ιατρόςΚ.Ε. Κέντρος, ου τηνπολιάν και σεβασμίαν μορφήν μεθ’ υπερηφάνειας παραθέτομεν ώδε. Ο μεγαλόψυχος πατήρ είχε προπέμψει τρεις υιούς του εις τον πόλεμον. Όταν έμαθε τον τετιμημένον θά­νατον του ενός ες αυτών, του Γεοιργίου πεσόντος εις την μάχην Κιλκίς – Λαχανά, έσπευσε και ετηλεγράφησε προς τον Πρόεδρον της Κυβερνήσεως κ.Βενιζέλον τα εξής απαράμιλλα: «Επί τω θανάτω πρώτου τώρα αξιωματικού υιού μου κράζω: Ζήτω η Μεγάλη μας Ελλάς! Ζήτω ο Μεγάλος μας Βασιληάς!». Δια της λέξεως δε “πρώτου ” εξέφρασε την απόφασιν ότι με την αυτήν υπερηφάνειαν θα εμάνθανε την θυσίαν και των δύο άλλων υιών τους οποίους, όπως οι αρχαίοι Σπαρτιάται, εθεώρει όχι ως ιδίους παίδας, αλλ’ ως ανήκοντας πρωτίστως εις την Πατρίδα. Και αληθώς- την αυτήν γενναιοψυχίαν επέδειξε και όταν μετ’ ολίγον εμάνθανε και του άλλον υιού του το ένδοξον τέλος του υπολοχαγού Ιωάννου, πληγέντος θανάσιμου εις τας περί Στρώμνιτζαν μάχας τη 6^η  Ιουλίου 1913.

Έπεσαν δε και οι δύο ως αληθινά παλληκάρια τον Ελληνικών θρυλούν. Ο αείμνηστος πολεμικός ιστοριογράφος Γρηγόριος Βασιλάς εσκιαγράφησε εντόνους την καταπληκτικών ανδρείαν και το ένδοξον τέλος του ανθυπολοχαγού Γεωργίου. Καθ’ όν χρόνον οι λόχοι του υπό τον Λούρον ευζωνικού συντάγματος διετάχθησαν να καταλάβουν επίκαιρους τινάς κορυφάς, εν τμήμα ευζώνων έσπευσε να καταλάβη την υψηλοτέραν. Αλλά ταυτοχρόνως σχεδόν την ιδίαν δεσπόζουσαν κορυφήν ώρμησαν ακάθεκτοι και οι Βούλγαροι να την διεκδικήσουν, χωρίς ούτε οι μεν ούτε και οι δε να το γνωρίζουν. Όταν επί του υψώματος εκείνου επήλθε η μοιραία επαφή, αι ιδικαί μας περίπολοι μάχης, επί κεφαλής των οποίων ήτο ο αρήιος Κέντρος, ευρέθησαν ανύποπτους μέσα. εις το Βουλγαρικόν έδαφος, ως και αϊ Βουλγαρικαί περίπολοι ευρέθησαν, χωρίς να το φαντάζωνται, μέσα εις το ιδικόν μας. Το υπό τον Κέντρον σώμα, κατά την τρομεράν σύρραξιν, ευρέθη αποκεκομμένον. Ουδεμία βοήθεια ήτο δυνατή. Η θυσία του ήτο αναπόφευκτος. Όσα τμήματα επεχείρησαν να τον σώσουν, εδέχθησαν πυρά και από τα δύο πλευρά και ήτο αδύνατον να προχωρήσουν. Εκινδύνευαν να δεκατισθούν.

«Μην προχωρήτε»! εφώναξεν ο ανθυπολοχαγός. Σωθήτε σεις. Ας σκοτωθή ο Κέντρος, αλλά, το αίμα του δεν θα πάη χαμένον.

Και όντως. Ο Κέντρος με τους ολίγους άνδρας του, εις ους έδιδε το παράδειγμα της πολεμικής μανίας, ώρμα κατά. των εχθρών. Τα παλληκάρια τον ένα – ένα έπιπτον. Έως ου δε πέση και ο τελευταίος εύζωνας, οι όπισθεν ιδικοί του επήρχοντο νικηταί και κατελάμβανον την κορυφήν. Ανάμεσα εις τα τιμημένα πτώματα ανεύρον και τον Κεντρον βαρύτατα πληγωμένον. Ήνοιξε προς στιγμήν τους ο­φθαλμούς, ους έψευε ο θάνατος, και ηρώτησεν: Πάρθηκε η κορφή;

Η μάχη εξηκολούθησε επί τινά λεπτά εισέτι. Και όταν η κορυφή κατελαμβάνετο υπό των ημετέρων, ο Κέντρος παρέδιδε την ηρωικήν του ψυχήν εις την αθανασίαν.

Αλλά και ο τρίτος υιός του σπαρτιατικού πατρός, ο Παναγιώτης Κέντρος, επληγώνετο βραδύτερον εις τα βουνά της Χειμάρρας, όπου εγκαταλιπών τας τάξεις τον ως επιλοχίας του 5ου λόχου του 6ου Συντάγματος, με το πένθος επί του βραχίονος δια τον θάνατον των δύο αδελφών του, έτρεξεν όπως προσφέρη το αίμα του υπέρ της ηπειρωτικής ελευθερίας.

Η ηρωοτρόφος οικογένεια. Κέντρου κατάγεται εξ Ηπείρου, οι δε πρόγονοι αυτής ελικνίσθησαν και εγαλουχήθησαν με το όνειρον της Μεγάλης Ιδέας. Ο πάππος των δύο ηρώων αξιωματικών έφερε τον Σταυρόν του Αγώνος, οσάκις δε ηκούετο η υπέρ πατρίδος πολεμική κλαγγή, άφηνε την εργασίαν του, έκλειε το μαγαζί του, και αναρτών το γιαταγάνι και το καρυοφίλι έτρεχε να αγωινισθή κατά του προαιώνιου εχθρού, ως έπραξε και κατά. το 1854, οπότε στρατολογήσας τη εγγράφω αδεία του Βασιλέως Όθωνος περί τους 70 άνδρας δι’ ιδίας δαπάνης, υπέρ τας 25.000 δραχμών, επολέμησεν εις Πέτα, κινδυνεύσας μάλιστα και να αιχμαλωτισθή. Ηρνήθη δε και μετά τον αγώνα τον 1821 και μετά το 1854, να δεχθή την παρά του δημοσίου προσφερόμενη εις γαίας αποζημίωσιν, θεωρών εαυτόν ευτυχή και υπερήφανον μόνον με την συναίσθησιν του ακραιφνούς προς την Πατρίδα καθήκοντος, του οποίου συγκινητικά δείγματα έδωκεν αείποτε η αρηΐφιλος και πατριωτική οικογένεια Κέντρου.

* To παραπάνω άρθρο αποτελεί απόσπασμα από το βιβλίο του Κ. Μαραγιάννη “Το Αγρίνιο”

ΒΛ.

Στη σειρά «Νεοέλληνες Συγγραφείς- Βιβλιογραφία» η Παπαχαραλάμπειος Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Ναυπάκτου με πρωτοβουλία του διευθυντή της Γιάννη Χαλάτση,  εξέδωσε τόμο 329 σελίδων με τίτλο: ΑΚΑΚΙΑ ΚΟΡΔΟΣΗ.
Το βιβλίο έγραψε η δρ. Χρυσούλα Σπυρέλη.

Τυπώθηκε στις τυπογραφικές εγκαταστάσεις των Αδελφών Ασημακοπούλου στο Μεσολόγγι

Περιλαμβάνει αναλυτικό χρονολόγοι της ζωής της Ακακίας Κορδόση, εργογραφία και βιβλιογραφία με σημαντικά δημοσιεύματα για το έργο της (άρθρα, μελέτες, γενικές κρίσεις), αλλά και συνεντεύξεις της συγγραφέως. Η έκδοση περιέχει επίσης πλούσιο εικονογράφηση, καθώς και δημοσιεύματα που αναφέρονται στο μεγάλο γεγονός της βράβευσής της από τη Γαλλική Ακαδημία, αλλά και της ανακήρυξής της σε επίτιμη διδάκτορα του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Πρόκειται για ένα πλήρες εγχειρίδιο που αφορά σε όλους τους αναγνώστες της Ακακίας Κορδόση, αλλά που κεντρίζει και το ενδιαφέρον αυτών που θα έρθουν σε επαφή για πρώτη φορά με το έργο της. Το βιβλίο δύναται να αποτελέσει μια επαρκή βάση για έναν μελλοντικό μελετητή του έργου της.

Τον τόμο προλόγισε η καθηγήτρια φιλοσοφικής σχολής πανεπιστημίου Αθηνών Δήμητρα Κοντού-Θεοφανοπούλου.

Σπυρέλη, Χρυσούλα. Ακακία Κορδόση: Χρονολόγιο, εργογραφία, βιβλιογραφία (1973 – 2009) – 1η έκδ. – Ναύπακτος : Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Ναυπάκτου “Παπαχαραλάμπειος”, 2010. – 329σ. · 24×17εκ. – (Νεοέλληνες Συγγραφείς: Βιβλιογραφία · 3) Πρόλογος: Δήμητρα Θεοφανοπούλου – Κοντού, καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αθηνών. Χορηγός: Κορδόσειο Κοινωφελές Ίδρυμα. ISBN 978-960-98088-2-8 (Μαλακό εξώφυλλο) [Κυκλοφορεί] ]

ορδόση http://www.biblionet.gr/images/covers/b152365.jpg

Από τη Χρυσούλα Σπυρέλη

ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΗΣ ΑΚΑΚΙΑ ΚΟΡΔΟΣΗ

Η Ακακία Κορδόση γεννήθηκε στο Μεσολόγγι (1939), τελείωσε την Παλαμαϊκή Σχολή Μεσολογγίου.

Σπούδασε γαλλική φιλολογία στην Ελλάδα και σύγχρονη λογοτεχνία στη Γαλλία. Εργάστηκε στη μέση εκπαίδευση. Ενεργός παράγοντας της πνευματικής και πολιτιστικής ζωής στην Αιτωλοακαρνανία. Ιδρύτρια της Κινηματογραφικής Λέσχης Μεσολογγίου και μέλος του Δ.Σ. του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου. Εμφανίστηκε στη λογοτεχνία το 1967, με διήγημα δημοσιευμένο στο περιοδικό Νέα Εστία.
Το πεζογραφικό έργο της, το οποίο διακρίνεται για τον έντονα ανθρωπιστικό του χαρακτήρα και τις αυτοβιογραφικές απηχήσεις, επικεντρώνεται στην αναζήτηση της αυτογνωσίας και στον αγώνα του ατόμου για αξιοπρεπή αντιμετώπιση των παραγόντων που απειλούν την ανθρώπινη υπόσταση.
Το 1979 τιμήθηκε με το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για τη γλωσσική μελέτη Μιλήστε Μεσολογγίτικα.

Το 1991 έλαβε το Μέγα Βραβείο (Grand Prix d’ Académie) των Γαλλικών Γραμμάτων από την Ακαδημία της Γαλλίας (1991) για τις νουβέλες Treize voix du silence.
Το 2003 η Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών απένειμε τον τίτλο της «Επιτίμου διδάκτορος στην πεζογράφο Ακακία Κορδόση για την προσφορά της στα νεοελληνικά γράμματα και τη συμβολή της στην προβολή και αναγνώριση της νεοελληνικής λογοτεχνίας στο εξωτερικό».

ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ ΑΚΑΚΙΑΣ ΚΟΡΔΟΣΗ

Α. Διηγήματα, νουβέλες, μυθιστορήματα

1. Γκρίζες μέρες (1973)
2. Ποιός αν φώναζα ( Αγροτικές Συνεταιριστικές εκδόσεις 1987)
3. Treize voix du silence ΜΕΓΑ ΒΡΑΒΕΙΟ ΓΑΛΛΙΚΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ
(Grand Prix d’ Académie)1991 ( Publisud 1992).
3(α). Οι Δεκατρείς φωνές της σιωπής (εκδόσεις Φιλιππότη 1992)
4. Ο Εμπρησμός (εκδόσεις Φιλιππότη 1992)
4(α). L’ Incediaire ( Publisud 1994)
5. Οι Γέρανοι (εκδόσεις Φιλιππότη 1993)
6. Tο Διπλό Tαξίδι (εκδόσεις Φιλιππότη 1994 )
7. Tα Nοερά Kαλοκαίρια (εκδόσεις Λιβάνη 1995).
8. Σαν μουσική τη νύχτα ( εκδόσεις Άγκυρα 1997)
9. Τα χαμένα βήματα του Aυτοκράτορα (εκδόσεις Άγκυρα 1999)
10. Ο Mυστικός κόσμος του Kαθηγητή Αναγνώστου (εκδόσεις Άγκυρα 2002)
11. O Zωγραφισμένος Αύγουστος (εκδόσεις Άγκυρα 2005)
12. Mπάυρον: H τελευταία αγάπη («Διέξοδος» 2007).
13. Mετά τη βροχή (εκδόσεις Λιβάνη 2010)
Β. Μεταφράσεις

1. Bολταίρου ,«Καντίτ ή περί οπτιμισμού» ( περ. Μίλτος Μαλακάσης, τχ. 10-12, 1972 και εξής )
2. Maurice Druon ,«Πρόσωπο και προσωπείο της γυναικείας ελευθερίας» (περ. Νέα Εστία, 1978)
3. Auguste Fabre, Η Πολιορκία του Mεσολογγίου (εκδόσεις Πολύπλευρο, Μεσολόγγι 1983, 2000)
4. France Roch, Νινόν ντε Λακλό, Γυναίκα με Μυαλό. Άνδρας με Καρδιά (εκδόσεις
Ζαχαρόπουλος 1991 )
5. Catherine Allégret, Ανάμεσα σε δυο Μητέρες (εκδόσεις Άγκυρα 1999)
6. Honoré de Balzac ,Μπάρμπα Γκοριό (εκδόσεις Καστανιώτη 1992)
7. Honoré de Balzac , Συνταγματάρχης Σαμπέρ (εκδόσεις Καστανιώτη 1994)
8. Honoré de Balzac , Γκομπσέκ (εκδόσεις Καστανιώτη 1996)
9. Honoré de Balzac , Το Πουγκί (εκδόσεις Καστανιώτη 1996)

Γ. Δοκίμια- Μελέτες

1. Αναλογίες ( 1974)
2. Γνωρίστε το Μεσολόγγι (εκδόσεις Ασημακόπουλος,1976, 1999, 2002)
3. «Τάσος Μαντάς»( στο λεύκωμα Γιώργου Κοκοσούλα, Μεσολόγγι 1830 – 1990)
4. Μιλήστε Μεσολογγίτικα. ΒΡΑΒΕΙΟ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΑΘΗΝΩΝ 1979 (εκδόσεις Ασημακόπουλος 1981,1998)
5. Το Μεσολόγγι της ομορφιάς και του Πνεύματος, εκδόσεις Ασημακόπουλος 2001)
6. Οκτώ Γράμματα του Φώτη Κόντογλου στο Δημήτριο Κασόλα ( εκδόσεις Διέξοδος 2001) 7. Η Μοναξιά των Δημιουργών (εκδόσεις Διέξοδος 2003)
8. Τα Ευθέως της Ακακίας (εκδόσεις Ασημακόπουλος 2005)
9. Ο γιατρός Νικόλαος Μαγγανάς – Από την Πίζα της Ιταλίας στο Μεσολόγγι ( εκδόσεις Διέξοδος 2009)

Δ. Θέατρο –Σενάριο

1. Ένας άνθρωπος που λεγόταν Μπάυρον (Αθήνα, 1974)
2. Πρόμαχοι της Πατρίδος (Ντοκιμανταίρ ΕΡΤ 1984)
»
«Η Ακακία Κορδόση, είναι μια ξεχωριστή προσωπικότητα των γραμμάτων που με το έργο της και την προσφορά της στην πνευματική ζωή του τόπου τιμά τη γενέτειρά της, την Ιερή Πόλη του Μεσολογγίου, και την Ελλάδα γενικότερα..
Το λογοτεχνικό έργο της Ακακίας Κορδόση αντικατοπτρίζει κατά κύριο λόγο την ελληνική πραγματικότητα, με τους ανθρώπους της, άντρες και κυρίως γυναίκες, και την καθημερινότητά τους, με τα μικρά και μεγάλα προβλήματά τους, τις λύπες και τις χαρές τους, τις προσδοκίες και τις απογοητεύσεις τους. Σημαντικό, εν τούτοις, είναι ότι οι ιστορίες της, παρά τον “τοπικό” τους χαρακτήρα έχουν υπέρ-τοπική και υπέρ-χρονική εμβέλεια, γεγονός που καθιστά τη συγγραφέα τους διαχρονική. Γραμμένες με μια γραφή λιτή και απέριττη έχουν τη δύναμη να καθηλώνουν και να συνεπαίρνουν τον αναγνώστη.»
[ Πηγή: από τον πρόλογο της Πανεπιστημιακού Δήμητρας Θεοφανοπούλου – Κοντού στο βιβλίο της Χρυσούλας Σπυρέλη «Ακακία Κορδόση: Χρονολόγιο, εργογραφία, βιβλιογραφία (1973 – 2009)», Έκδοση : Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Ναυπάκτου 20Ο9]